NANTAI NVERSTES SYLE VE RPORTAJ TEKNKLER 9 HAFTA

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ SÖYLEŞİ VE RÖPORTAJ TEKNİKLERİ 9. HAFTA RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Konukları belirlerken objektif olmak Mülakat yapacağınız kişileri belirlerken tamamen bağımsız olduğunuzdan, hiçbir baskı ya da güdüm altında kalmadığınızdan nasıl emin olabilirsiniz? Gazeteci olarak bağımsızlığınız haber yönlendirme uzmanları, basın danışmanları, dışarıdaki ilişkileriniz, bir konuğu diğerine yeğleme ya da belli bir amaç güdüyor olmanız gibi nedenlerle zedelenmiş bir görünüm yaratabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Basın danışmanlarının önerilerini dinlemenin bir sakıncası yoktur; ama onların haber önerisi zorlama içeriyorsa, söyledikleri konusunda profesyonel yargılarınızı daha dikkatli gözden geçirmeniz gerekir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM İlişkiniz olan bazı kişilerin her an mülakata hazır olduğunu ya da iyi performans sergilediklerini gözlemlemiş olabilirsiniz. Fakat herhangi bir konudaki mülakat için o kişilerin en uygun insanlar olduklarını sık kontrol ediyor musunuz? Onlar kendi gündemleriyle mülakata katılıyor gibi bir görünüm oluşuyor mu? NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Sosyal ilişkileriniz ne durumda? Kitap imzalarında, milletvekili davetlerinde, spor takımı mensuplarıyla kulüp barında bulunma konusunda bir sorun olmamakla beraber bu kişilerle profesyonel olarak mesafenizi koruyor ve izleyiciye de bu mesafeyi yansıtabiliyor musunuz? NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Baskı mı, taciz mi? Çoğu zaman bir konuğu mülakat konusunda ikna etmek için ısrarlı olmak gerekir. Fakat bazen, özellikle kamuoyu önüne çıkmaya alışkın olmayan insanlarda, aşırı ısrar olumsuz etki yaratabilir. Kendinize şu soruları sormalısınız: NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM • Bu konuk hakkında ciddialarda bulunuyor musunuz? • kişinin açıklamalarını dinlemede kamunun yararı var mı? • kişiyi dinlemeden gerçeği öğrenmek ya da objektif olmak zor ya da imkansız mı? NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Genel olarak, mülakat yapmak istediğiniz kişi ile doğrudan konuşmuş, söyleyecekleriniz konusunda net bilgi vermiş ve onunla mülakat talebinde bulunduğunuz ama reddedildiğinizi duyuracağınızı söylemiş iseniz ve hala ‘hayır’ yanıtı alıyorsanız, bundan sonraki çabalarınız taciz olarak algılanabilir. Konu ya da durumda herhangi bir değişiklik olmuş, konuyla ilgili yeni haberler yayınlanıyor ya da taraflardan biri yeni bir açıklama yapıyor ise mülakat yapmak istediğiniz kişiye yeniden sormakta bir sorun yoktur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Hazırlıksız yakalamak Gayrı resmi bir şekilde mülakat yapmak için birilerini özellikle kendi özel mekanlarında ansızın yakalamak normalde kabul edilir bir davranış değildir. Bu kişilere karşı ciddialarda bulunuyorsanız, bunların ne olduğunu açıklamışsanız ve bu konuda herhangi bir beyanda bulunmayı reddetmişlerse, o zaman meşru bir yöntem olarak kullanılabilir. Fakat olumsuz sonuç alacağınızdan emin olsanız bile, önce alışılmış yolları denemeniz gerekir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Ne zaman durmalı? Sizin neden onunla konuşmak istediğinizi bildiğinden emin oluncaya dek mülakat yapmak istediğiniz kişinin peşini bırakmayın. Her türlü bilgiyi aldıkları halde mülakatı reddediyorlarsa bu işin sonuna gelinmiş demektir, ta ki yeni bir gelişme, bir değişiklik oluncaya dek. Mülakat yapılmak istenen kişiler ya da onların yardımcıları, mülakat davetine ‘hayır’ yanıtı verdiklerinde haberin söneceğini düşünür. Olumsuz yanıta rağmen haberi yayınlayacaksanız bunu açıkça ifade edin. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Yayın sırasında, mülakat çağrısı yaptığınızı ama kabul edilmediğini açıklayacaksanız bunu da net bir şekilde belirtin. Çağrınızın neden reddedildiğini öğrenmek istediğinizi ve bu nedeni yayında açıklayacağınızı söyleyin. Herhangi bir konuyla ilgili halktan alınan görüşlerin (vox pops) özelliği tesadüfi olmalarıdır; başkalarının hayatına açılan doğal pencerelerdir onlar. Habere renk ve hareket katar, belli bir konuda halkın ne düşündüğünü anlamayı sağlarlar. Bu görüşler, birkaç dakika içinde farklı yaklaşımlara dair fikir verir, katmanlı bir anlatım olanağı sağlar. Birçok radyo programında, herhangi bir konuyla ilgili uzun bir paket yerine halktan görüş alma yöntemine başvurulur. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM Özellikle gazetecilerle konuşmaktan çekinen ülkelerde halkın görüşlerine başvurmak yararlı olur. Görüş alınan kişilerin isim vermesi, cevaplarını hazırlaması gerekmez; konuşmak zorunda da değildirler. Böylesi bir baskı hissetmemeleri, sorulan konuda ne düşündüklerini rahatça söylemelerini sağlayabilir. Kimliği deşifre etmemesi bakımından radyo bu alanda daha avantajlı olabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

RÖPORTAJDA GÖZLEM VE AKTARIM İnsanlara yaklaşım Öncelikle gülümseyin. Kendinizi tanıtarak insanların rahat hissetmesini sağlayın. Bakanlıktan bir yetkili gibi davranır ya da bir cihazla meşgul görünürseniz kimse sizinle konuşmak istemeyecektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KAYNAKLAR NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©