NANTAI NVERSTES HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNKLER HABERN

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN YAPISI İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN YAPISI: Gazeteci, Haberin yazımına başlamadan önce şu soruları sormalıdır: kendisine 1 -Konuyla ilgili yeterli bilgiye sahip miyim? 2 -Elimdeki bilgiler ‘’ 5 N+1 K’’sorularını yanıtlıyor mu? 3 -Bu yanıtların yanı sıra habere katabileceğim başka öğeler de var mı? 4 -Yazacaklarımı, haber formatı çerçevesinde beynimde sıraladım mı? 5 -Bu haberi gerçekten en iyi şekilde yazmak istiyor muyum?

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN YAPISI Yukarıdaki bu soruları olumlu bir şekilde cevaplayan gazeteci artık haberini beyninde oluşturmuş demektir. Ancak haber metnini yazmadan önce son 3 soruya da cevap vermek zorundadır: 1 -Haberin öyküsü 30 sözcükle özetlenebilir mi? 2 -Kendimi bir okur yerine koyuyorum ve ben bu haberi neden okuyayım? diye kendime sormalıyım. 3 -Haberi okuyacak kişinin aklına gelen soruların yanıtları metinde bulunuyor mu? Görüldüğü gibi bu yöntemin sloganı şudur: ’’Öncelik, hedef kitlenindir. ”Bu nedenle gazeteci; okur, izleyici, seyirci ve dinleyici yerine düşünmelidir. Araştırmalara göre, gazete okurları önce fotoğraf, resim, grafik gibi görsellere bakmakta, ardından başlık ve alt başlığı inceledikten sonra habere yönelmektedir.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ BAŞLIK NEDİR? Başlık; yani haberin FLAŞI, yazdığınız haberin okunmasını teşvik edici çok önemli bir unsurdur. Günlük iş yoğunluğunun arasında, okurun haberle ilgilenmesinde başlık özellikle önem taşımaktadır. Çünkü okuyucuların çoğu haberin tamamını okumak yerine, başlığa bakarak bilgi sahibi olmayı bekler. Bu nedenle kalıplaşmış ve rutin ifadeler yerine göze çarpan, dikkat çekici, haberi okutacak başlıkların seçilmesi gerekir. Başlık tam bir cümle yapısında değildir. Genellikle 3 -5 sözcükten oluşur.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ BAŞLIK ATILIRKEN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMASI GEREKEN İLKELER: 1 -İFADE AÇIK VE ANLAŞILIR OLMALIDIR. 2 -BAŞLIK METİNLE ÇELİŞMEMELİDİR. 3 -BAŞLIK İLGİNÇ OLMALI VE HABERİ OKUMAYA İSTEKLENDİRMELİDİR. 4 -SEVİMSİZ İFADELER VE YAPAY GÜLDÜRÜ ÖĞELERİNDEN KAÇINILMALIDIR. 5 -SİYASET VE EKONOMİYLE İLGİLİ HABERLERİN BAŞLIKLARI, ÖZNEL YARGILARDAN VE İFADELERDEN UZAK OLMALIDIR.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ BAŞLIK ÇEŞİTLERİ: 1 -ÜST BAŞLIK 2 -ANA BAŞLIK 3 -ALT BAŞLIK 4 -SPOT BAŞLIK 5 -ARA BAŞLIK 6 -FOTOĞRAF ALTI YAZISI

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ BAŞLIK ÇEŞİTLERİ: 1 -ÜST BAŞLIK: Ana başlığı tamamlayan ve 5 -10 sözcüğü geçmeyen, başlığın üstünde ya da sağ ve üst yanında yer alan başlığa denir. Ana başlıkta amaçlanan, dikkat çekme ve canlılık gibi nitelikler üst başlık için de geçerlidir. 2 -ANA BAŞLIK: Haber Metninin üstünde yer alan EN ÖNEMLİ VE MUTLAKA BULUNMASI GEREKEN BAŞLIĞA DENİR. Her haber metninin mutlaka bir başlığı olmak zorundadır. Ana başlık haberin okuyucu tarafından fark edilip okunmasını sağlayan en önemli unsurdur. Ana başlık tam bir cümle yapısında değildir. Genellikle 3 -5 sözcükten oluşur. Kalın görünüşlü harflerden oluşan ana başlıklar daima üst ve alt başlıklardan daha büyük puntoludur.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ BAŞLIK ÇEŞİTLERİ: 3 -ALT BAŞLIK: Başlığın altında yer alır. Başlığı açıklayan tam bir cümledir. Ana ve üst başlığa göre daha küçük puntolu harfler kullanılır. BİR HABERDE ANA BAŞLIK MUTLAKA KULLANILRKEN, ÜST ve ALT BAŞLIK KULLANILMAYABİLİR YA DA BUNLARDAN SADECE BİRİ TERCİH EDİLEBİLİR. 4 -SPOT BAŞLIK: Genellikle haberin 15 -20 sözcükle özetlendiği ya da haberin ana temasının anlatıldığı bölümdür. Spot Başlık, haber metninden daha büyük harflerle yer alır. Genellikle başlıktan ya da eğer varsa alt başlıktan sonra kullanılır.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ BAŞLIK ÇEŞİTLERİ: 5 -ARA BAŞLIK: Genellikle tam bir cümle özelliği taşımayan, haber metinlerini bölümlere ayırarak daha rahat okunmasını sağlayan yardımcı bir başlık türüdür. Ara başlıklar, uzun metinlerin tekdüzeliğini ortadan kaldıran, okura rahat okuyabilme fırsatı veren, haberdeki farklı konular arasında geçişi sağlayan unsurlardır. 6 -FOTOĞRAF ALTI YAZISI: Haberin unsurlarını vermeyi ve okuru metni okumaya özendirmeyi amaçlar. Fotoğraf, durağan olmamalı, hareket içermelidir. Fotoğraf haberi açıklamalı ve en kısa biçimde özetlemelidir. (Örneğin; Fotoğrafta kaplanı görüyorsunuz ama ormanın kralı aslında Aslandır dememeliyiz. ) Yine bir özellik olarak belirtmek gerekirse, törenler dışındaki fotoğraflarda en fazla 5 kişiye yer verilmelidir.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN ANA HATLARI: 1 -HABERİN GİRİŞ BÖLÜMÜ 2 -HABERİN GELİŞME(GÖVDE) BÖLÜMÜ) 3 -HABERİN SONUÇ BÖLÜMÜ

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN ANA HATLARI: 1 -HABERİN GİRİŞ BÖLÜMÜ: Haberin giriş bölümü, yani haberin ilk cümlesi-flaşı, haberin ya en önemli ögesi, ya özeti, ya da sonucudur. Bu bölüm, haber içindeki en önemli, en ilginç, en etkili, en çarpıcı ögeyi içermektedir. Haberin giriş cümlesi kısa ve öz olmalıdır. Haberin giriş bölümü ne kadar çarpıcı olursa, öteki bölümler de o etki altında okunacaktır. Bu amaçla, ’’HABER İLK CÜMLEDE BAŞLAR, İLK CÜMLEDE BİTER’’ denilmiştir. Haberin ilk cümlesi, haberin ilk paragrafını oluşturur. Bu nedenle ilk paragrafa başka cümleler eklenmekten kesinlikle kaçınılmalıdır. BU GENEL KURALDIR. İlk cümle HABERİN ÖZÜ olmasına rağmen kelime ambarı değildir. Bu nedenle İLK CÜMLE KOLAY ANLAŞILIR ve RAHAT OKUNUR OLMALIDIR.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ GİRİŞ ÖRNEKLERİ: -2015 Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülen Prof. Dr. Aziz Sancar, ’’Ben bu ödülü memleketime ve Cumhuriyet devrinin başlattığı eğitime borçluyum’’dedi. -2015 Nobel Edebiyat Ödülü, Belaruslu gazeteci-yazar Svetlana Aleksiyeviç’e verildi.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN ANA HATLARI: 2 -HABERİN GELİŞME(GÖVDE) BÖLÜMÜ: Haberin gelişme bölümü, haberin içeriğini ifade eder. Bu çerçevede habercinin görevi, bir yandan olayı olduğunca gerçeğe yakın bir biçimde aktarmaya çalışırken, gereksiz ayrıntıları atmak, ayıklamak, özetlemek, kısaltmak, gerekirse düzeltmek, basitleştirmek, ilginç ve çarpıcı kılmak, daha da anlaşılır hale getirmektir.

HABER TOPLAMA VE YAZMA TEKNİKLERİ HABERİN ANA HATLARI: 3 -HABERİN SONUÇ BÖLÜMÜ: Haberin sonuç bölümünde giriş ve gelişmeye (gövde) paralel olarak haberin sonlandırılması yapılır. Bu bölümde genel bir toparlama veya geleceğe dair atıfta bulunulur. Haberde sadece konuşmacının sözlerine yer verilecekse, bu durumda konuşmacının son ifadesi dikkate alınarak ”sözlerine ekledi. ” vurgusu ile haber sonlandırılabilir.