NANTAI NVERSTES FELSEFE BILGI KURAMI BILGININ KAYNAI NEDIR

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ FELSEFE BILGI KURAMI: BILGININ KAYNAĞI NEDIR? BILGI OLANAKLI MIDIR? NASIL BILEBILIRIZ? İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

BILGI KURAMI: BILGININ KAYNAĞI NEDIR? BILGI OLANAKLI MIDIR? NASIL BILEBILIRIZ? • Gerçekliği nasıl bilebiliriz? Bilgi nedir? Bilgi biçimleri. Rasyonalizm (akılcılık) vs. Ampirizm (deneycilik). Pragmatizm. • Felsefenin ikinci önemli alanı bilgi felsefesi yani epistemolojidir. • İnsanın doğru bilgiye ulaşıp ulaşamayacağı, doğru bilginin kaynağı ve doğru bilginin gerekçelendirilmesini konu edinen alandır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

BILGI KURAMI: BILGININ KAYNAĞI NEDIR? BILGI OLANAKLI MIDIR? NASIL BILEBILIRIZ? • Bilgi nedir? Bilgiyi nasıl elde ederiz? Bilginin imkan ve sınırları nelerdir? gibi önemli sorular bu alana aittir. • Bu derste bilgi sorunu üzerinde durulacak ve doğruluk biçimleri tanımları yapılacaktır. Ampirik ve zorunlu doğrunun ne olduğu aktarılacaktır. Bu bağlamda da hem bilgi biçimleri hem de rasyonalizm ve ampirizm tartışması üzerinde durulacaktır. Üçüncü bir yol olarak, pragmatizm öğrencilere tanıtılacaktır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

BILGI KURAMI: BILGININ KAYNAĞI NEDIR? BILGI OLANAKLI MIDIR? NASIL BILEBILIRIZ? • Analitik ve Sentetik Önerme: İlk defa Kant tarafından kavramsallaştırılan bir ayrımdır. Analitik önerme, yüklemi öznesi tarafından içerilen önermedir. Yani yüklemin anlamı zaten öznenin içinde vardır, özneye yeni bir anlam katmaz. • “Cisim yer kaplar” önermesi analitik bir önermedir. • Sentetik önerme ise, analitik önermenin tam karşıtıdır ve yüklemi öznesine yeni bir anlam katan önermelerdir. • “Cisim ağırdır” önermesi sentetik bir önermedir. Bilimin ve gündelik yaşamın önermelerinin çoğu sentetik önermelerdir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

BILGI KURAMI: BILGININ KAYNAĞI NEDIR? BILGI OLANAKLI MIDIR? NASIL BILEBILIRIZ? • Apriori ve Aposteriori Bilgi: Eğer bilgi deney yolu ile değil de akıl yolu ile elde ediliyor ve kanıtlanıyorsa apriori bilgidir. • Bu bilgi dış dünyanın deneyiminden bağımsız olarak elde edilen bilgidir. • Matematiğin bilgi ve prensipleri apriori bilgi türüdür. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

BILGI KURAMI: BILGININ KAYNAĞI NEDIR? BILGI OLANAKLI MIDIR? NASIL BILEBILIRIZ? • Aposteriori bilgi ise duyum ve deneyime bağlı olarak elde edilen ve kanıtlanabilen bilgidir. • Gündelik yaşamın ve doğa bilimlerinin bilgi türü aposteriori bilgidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KAYNAKÇA • Yrd. Doç. Dr. Ayşe Uslu tarafından hazırlanmış olan ders notlarıdır. • Yazıcı, Sedat. (2014), Felsefeye Giriş, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul. • Warburton, Nigel. (2016), Felsefeye Giriş, (çev. M. A. Arslan & K. Cankoçak), Alfa, İstanbul. • Robert Solomon, Kathleen M. Higgins. (2014), The Big Questions: A Short Introduction to Philosophy, , Wadsworth Cengage Learning. • Nigel Warburton, (1992). Philosophy: the Basics, London: Routledge. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©