NANTAI NVERSTES AVRUPA BRL VE TRKYE AVRUPA BIRLII

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE AVRUPA BIRLIĞI GENIŞLEME POLITIKASI İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf. nisantasi. edu. tr NİŞANTAŞI ÜNİVERS İTESİ ©

GENIŞLEME POLITIKASI • Genişleme Politikası – AB’nin üye sayısını arttırdığı politika ve süreç – Birliğin temel değerlerine saygı duyan ve bunları geliştirmeyi taahhüt eden ülkeler – Zorlu bir uyum ve müzakere süreci – Komisyon ve Parlamento’nun hazırladığı öneri ve görüşler – Sayısız Konsey toplantısı – Birliğe katılım – üye ve aday ülkenin ulusal düzeydeki anayasal prosedürlerine tabidir • Son söz meclislerin veya halkındır NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

GENIŞLEME KOŞULLARI • Paris ve Roma Antlaşmaları AB’nin yeni üyelere açık olması fikri • AT/AB kurucu antlaşmaları genel koşullar – Avrupalılık, insanlık onuru, hürriyet, demokrasi, eşitlik, hukukun üstünlüğü, azınlık ve insan haklarına saygı • Diğer antlaşmalar ve Zirve sonuç bildirgeleri kapsamlı genişleme koşulları • Örnek: – AKÇTA + AETA + AAETA tek koşul Avrupa devleti olmak – ABA (1993) her Avrupa devleti, Birliğe üye olmak için başvuruda bulunabilir – AA (1997) yeni belirlenen ilkelere saygı duyan her Avrupa devleti, Birliğe üye olmak için başvuruda bulunabilir • Özgürlük, demokrasi, insan hakları, temel özgürlükler ve hukuk devleti ilkeleri – LA (2007) bu ilkelere saygı gösteren ve onları geliştirmeyi taahhüt eden her Avrupa devleti Birliğe üye olmak üzere başvuruda bulunabilir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

GENIŞLEME YÖNTEMI Üyelik Başvurusu AB Konseyi’ne gönderilir (LA – AP bilgilendirmesi) Geçici görüş *Oylama yapılmadan Konsey tarafından Komisyon’a gönderilir *Komisyon görüşü 3 aydan 4 yıla kadar sürebilir Adaylık ilanı *Konsey oybirliği kararıyla üyelik kriterlerini yeterli ölçüde karşıladığı görüşüne varılır ve adaylık ilan edilir Müzakere süreci *1. aşama - Hangi şartlarda AB’ye katılacağı belirlenir ve müktese 4 bata uyum düzeyi ve uygulama kapasitesi taranır (izlenir) *2. aşama – müzakereler fiilen yürütülür *3. aşama – başlıkların nihai olarak kapatılmasıyla müzakereler sonlandırılır Katılım Antlaşması Taslağı *Üye ve aday ülke uzmanları, Konsey sekretaryası ve Komisyon temsilcileri bir taslak katılım anlaşması oluşturulur Katılım Antlaşması Komisyon Görüşü *Komisyon görüşü bağlayıcı olmasa da katılımın yasal etkilerine dikkat çeker ve siyasi kriterlere/temel ilkelere uyum düzeyi analiz edilir Katılım Antlaşması Uygun Görüş *AP görüşü – olumsuz ise Konsey oybirliği ile bile aday ülkeyi kabul edemez *AP görüşü – olumlu ise Konsey oybirliği ile kabul edebilir ama etmek zorunda değildir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

GENIŞLEME YÖNTEMI Katılım Antlaşması Konsey Kararı * AP görüşü sonrası Konsey başvuruyu oybirliği ile kabul eder Katılım Antlaşmasının İmzalanması *Aday ülke ile üye devletler arasında çok katılım antlaşmaları imzalanır *Aday ülkenin üye ülke haline geldiğini belgeleyen kısa metindir Ulusal Onay Süreçleri *Ulusal ve anayasal prosedürler gereği, antlaşma aday ve üye devletlerce onaylandıktan sonra katılım antlaşmaları yürürlüğe girer AB Resmi Gazetesi *Yürürlüğe giriş tarihi AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanır Üyelik *AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanana tarih üyelik tarihi olarak ilan edilir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

GENIŞLEME DALGALARI • BİRİNCİ GENİŞLEME DALGASI (1973) – İngiltere, İrlanda, Danimarka • İKİNCİ GENİŞLEME DALGASI (1981) – Yunanistan • ÜÇÜNCÜ GENİŞLEME DALGASI (1986) – İspanya, Portekiz • DÖRDÜNCÜ GENİŞLEME DALGASI (1995) – Avusturya, İsveç, Finlandiya • BEŞİNCİ GENİŞLEME DALGASI (2004) – Çek Cumhuriyeti, Estonya, Kıbrıs, Litvanya, Letonya, Macaristan, Malta, Polonya, Slovakya, Slovenya • ALTINCI GENİŞLEME DALGASI (2007) – Bulgaristan, Romanya • YEDİNCİ GENİŞLEME DALGASI (2014) – Hırvatistan NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KAYNAKLAR • Belgin Akçay ve İlke Göçmen (Eds. ) (2012) Avrupa Birliği: Tarihçe, Teoriler, Kurumlar ve Politikalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©