Najwaniejsze zmiany legislacyjne dla rozwoju obszarw wiejskich Warszawa

Najważniejsze zmiany legislacyjne dla rozwoju obszarów wiejskich Warszawa, 21 września 2010 r. Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska

Procedowane zmiany w przepisach prawnych: - założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, - założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw, - założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, - projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw. 2

Zobowiązania Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Przepisy Unii Europejskiej zobowiązują Polskę: • do 2015 r. wprowadzenia selektywnego zbierania odpadów przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło; • do 2020 r. osiągnięcia min. 50 % poziomu odzysku i recykling odpadów, przynajmniej takich jak papier, metal, tworzywa sztuczne i szkło pochodzących z gospodarstw domowych; • do dnia 16 lipca 2020 r. ograniczenia do nie więcej niż 35 % wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. 3

Wprowadzane zmiany w przepisach Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Główne cele wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach: • uszczelnienie obecnie funkcjonującego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi; • prowadzenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych „u źródła”; • zmniejszenie ilości odpadów komunalnych; • zapewnienie powstania odpowiednich instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych; • monitorowanie sposobu postępowania z odpadami komunalnymi przez właścicieli nieruchomości, przedsiębiorców oraz gminy. 4

Obowiązki gmin Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Przejęcie przez gminę obowiązków właścicieli nieruchomości w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi w drodze uchwały/referendum będzie wiązało się z nałożeniem na gminę następujących obowiązków: • ustalenie przez radę gminy w drodze uchwały stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, • przeprowadzenie przetargów na odbieranie odpadów komunalnych, zgodnie z ustawą - Prawo zamówień publicznych, • przeprowadzenie kampanii informacyjnej dla mieszkańców, • sporządzanie i przekazywanie marszałkowi województwa oraz WIOŚ rocznych sprawozdań z realizacji nałożonych na gminę zadań. 5

Opłaty za gospodarowanie odpadami Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Wysokość miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest obliczana przez właściciela nieruchomości przy uwzględnieniu: • liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość, • stawki opłat określonej przez gminę w uchwale rady gminy. Wysokość miesięcznej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi wytworzonymi na terenie nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy jest obliczana przez właściciela nieruchomości przy uwzględnieniu: • szacunkowej masy wytwarzanych odpadów komunalnych, • stawki opłat określonej przez gminę w uchwale rady gminy. 6

Obowiązki podmiotów odbierających odpady komunalne Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Obowiązki podmiotów odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości: • odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości zebranych w sposób selektywny, • odpowiedniego zagospodarowania odebranych od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych, • przekazanie odebranych zmieszanych odpadów do instalacji do zagospodarowania odpadów w danym regionie, wskazanej w wojewódzkim planie gospodarki odpadami, • sporządzania i przekazywania wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta sprawozdania z realizacji powierzonych temu podmiotowi zadań, m. in. o masie poszczególnych rodzajów odebranych odpadów komunalnych, • osiągnięcie określonych przez gminę poziomów odzysku i recyklingu oraz zmniejszenie masy odpadów ulegających biodegradacji. 7

Administracyjne kary pieniężne Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Na wszystkie podmioty biorące udział w systemie gospodarowania odpadami komunalnymi będą nakładane administracyjne kary pieniężne za brak realizacji zadań nałożonych na te podmioty. Środki finansowe pochodzące z administracyjnych kar pieniężnych, nałożone na właścicieli nieruchomości oraz przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne, zasilą budżet gminy. Natomiast, środki finansowe pochodzące z administracyjnych kar pieniężnych, nałożone przez WIOŚ na gminną jednostkę organizacyjną, gminę oraz prowadzącego instalację do unieszkodliwiania odpadów komunalnych wnoszone będą na rachunek bankowy NFOŚi. GW. 8

Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Projekt założeń projektu ustawy o odpadach stanowiącej transpozycję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. U. L 312 z 22. 11. 2008, str. 3) 9

Przyczyny zmian Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Konieczność transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz. Urz. L 312 z 22. 11. 2008, str. 3). 10

Przyczyny zmian Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Termin transpozycji „nie później niż do dnia 12 grudnia 2010 r. ” Ze względu na dużą liczbę koniecznych zmian ustawy, zdecydowanie czytelniejsze będzie przygotowanie w całości nowego aktu normatywnego niż dokonywanie kolejnej nowelizacji ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. W związku z tym, planowane jest opracowanie nowej ustawy o odpadach oraz uchylenie dotychczas obowiązującej ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm. ). 11

Projektowane rozwiązania Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Projektowana ustawa o odpadach ma dotyczyć ogólnych zasad i wymagań związanych z gospodarką odpadami (takich jak: hierarchia sposobów postępowania z odpadami, zasada bliskości, zasada „zanieczyszczający płaci”). 12

Projektowane rozwiązania Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ustawa gospodarki odpadami, ewidencja sprawozdawczość i zadania zlecone województwa. odpadów, samorządu Zostaną też w niej zawarte szczegółowe uregulowania dotyczące bazy danych o produktach, opakowaniach i gospodarce odpadami (BDO) wraz z rejestrem podmiotów wprowadzających opakowania, produkty w opakowaniach, baterie, akumulatory, sprzęt elektryczny i elektroniczny, pojazdy oraz gospodarujących odpadami, stanowiącym integralną jej część. 13

Projektowane rozwiązania Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ustawa zawierać będzie wymagania dotyczące postępowania z niektórymi specyficznymi odpadami, w tym: Ø PCB i azbestem, Ø olejami odpadowych, Ø odpadami medycznymi i weterynaryjnymi, Ø komunalnymi osadami ściekowymi, Ø odpadami pochodzącymi z produkcji dwutlenku tytanu, Ø odpadami z wypadków, Ø odpadami ulegającymi biodegradacji, Ø bioodpadami. 14

Projektowane rozwiązania Założenia do projektu ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw W ustawie uregulowane zostaną następujące zagadnienia: Ø zmiana statusu odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne, Ø uznanie przedmiotów lub substancji za produkty uboczne, Ø utrata statusu odpadu, Ø zbieranie i transport odpadów, Ø magazynowanie odpadów, Ø usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, Ø przekazywanie odpadów i przenoszenie odpowiedzialności za gospodarowanie odpadami, Ø zakaz odzysku i unieszkodliwiania poza instalacjami i urządzeniami, Ø wstrzymywanie działalności niezgodnej z prawem, Ø postępowanie z odpadami niebezpiecznymi. 15

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Projekt założeń na etapie prac rządu. Przepisami projektowanej ustawy objęte zostaną następujące grupy przedsiębiorców: • wprowadzający produkty w opakowaniach; • produkujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; • dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy oraz eksportu opakowań, produktów w opakowaniach oraz odpadów opakowaniowych; • dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia i importujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; • produkujący, importerzy oraz wewnątrzwspólnotowi nabywcy torebek foliowych; • dystrybuujący opakowania oraz produkty w opakowaniach; • prowadzący recykling odpadów opakowaniowych lub inne niż recykling procesy odzysku; • eksporterzy odpadów opakowaniowych oraz wewnątrzwspólnotowi dostawcy odpadów opakowaniowych; • organizacje odzysku opakowań. 16

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Przedsiębiorcy zobowiązani będą uwzględnić w osiągniętym poziomie łącznego odzysku i łącznego recyklingu do dnia 31 grudnia 2015 r. docelowo co najmniej 50% odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych w łącznym odzysku przedsiębiorcy i recyklingu wprowadzający odpadów produkty zobowiązani opakowaniowych, w opakowaniach jakie będą uzyskać w poszczególnych latach do końca 2015 r. 17

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Rezygnacja z kaucji na opakowania środków niebezpiecznych. Porozumienia dobrowolne dla opakowań po środkach niebezpiecznych opakowań wielomateriałowych. 18

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Projekt przewiduje wprowadzenie, od roku 2015, opłaty recyklingowej na torby foliowe. torba foliowa – torba z tworzywa sztucznego, przeznaczoną do pakowania produktów w jednostkach handlowych i służącą do przenoszenia tych produktów. 19

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Stawka opłaty wyrażona byłaby jako procent ceny 1 kg torebek foliowych oferowanych przez ich wprowadzających. Projektowana ustawa określi maksymalną stawkę tej opłaty na poziomie 50% ceny 1 kg torebek. 20

Założenia nowej ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Wpływy z tytułu opłaty produktowej oraz opłaty recyklingowej, powiększone o środki z oprocentowania rachunków bankowych, marszałek województwa przeznacza na finansowanie działań w zakresie: • selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych; • edukację ekologiczną dotyczącą selektywnego zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych. 21

Projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw Potrzeba zapewnienia pełnej transpozycji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 września 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz skierowania całego strumienia powstających odpadów do legalnych stacji demontażu (wyeliminowanie szarej strefy w przetwarzaniu pojazdów wycofanych z eksploatacji). 22

Projekt ustawy o zmianie ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz niektórych innych ustaw • Zmiana systemu finansowania przetwarzania pojazdów wycofanych z eksploatacji. • Rezygnacja z wnoszenia opłat zarówno przez podmioty niebędące przedsiębiorcami, jak i wprowadzających pojazdy, którzy nie mają obowiązku zapewnienia sieci (a więc wprowadzających, którzy nie wydają karty pojazdu). • Wszyscy wprowadzający będą zobowiązani do zapewnienia sieci poprzez własne stacje demontażu i punkty zbierania pojazdów lub podpisując umowy ze stacjami demontażu. 23

DZIEKUJĘ ZA UWAGĘ Bernard Błaszczyk Podsekretarz Stanu Ministerstwo Środowiska