n Zawroty zudzenie ruchu wirowego n Omdlenie wraenie

n Zawroty - złudzenie ruchu wirowego n Omdlenie- wrażenie zagrażającej utraty przytomności n Zaburzenia równowagi n Zawroty głowy nieokreślone- obawa przed upadkiem, poczucie pustki w głowie

Anatomiczne podstawy równowagi 1. Układ przedsionkowy n przedsionek, nerw przedsionkowy n połączenia jąder przedsionka z jądrami nerwów gałkoruchowych n odruchy przedsionkowo-oczne n połączenia między jądrami przedsionka n połączenia jąder przedsionka z tworem siatkowatym n drogi przedsionkowo-rdzeniowe i rdzeniowon przedsionkowe n drogi przedsionkowo- móżdżkowe i móżdżkowoprzedsionkowe n korowe pole przedsionkowe

Anatomiczne podstawy równowagi c. d. 2. Drogi czucia głębokiego 3. Móżdżek 4. Wzrok 5. Słuch

Badanie pacjenta z zawrotami głowy 1. 2. n n n 3. Wywiad Próby wywołujące zawroty głowy: Próba ortostatyczna Manewr Valsalvy Ucisk zatoki szyjnej Skręt szyi Hyperwentylacja Próba Nylen-Baranyego Badanie neurologiczne

Badanie pacjenta z zawrotami głowy 4. Próby przedsionkowe n próba Hallpike n badanie ruchów gałek ocznych n ocena oczopląsu przy różnych ułożeniach głowy n próba kaloryczna 5. Elektronystagmografia 6. Badanie słuchu 7. Badanie równowagi

Najczęstsze przyczyny zawrotów głowy Choroby ucha wewnętrznego 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Zapalenie błędnika Zaburzenia przepływu w naczyniach błędnika Uszkodzenia toksyczne Uraz Przewlekłe narażenia na hałas Choroba lokomocyjna Łagodne położeniowe zawroty głowy Choroby układu nerwowego 1. 2. 3. 4. 5. Choroby naczyń mózgowych Guzy Stwardnienie rozsiane Padaczka Migrena Choroby ogólnoustrojow e 1. 2. 3. 4. 5. Nadcisnienie Zaburzenia rytmu serca Miażdżyca Hipoglikemia Menopauza

Neuronitis vestibularis dorośli 35 -55 rż. Przyczyna nieznana (infekcja wirusowa, zaburzenia przepływu) Obraz kliniczny: n n n n nagłe przedłużające się ataki zawrotów głowy nudności wymioty zaburzenia równowagi lęk nasilenie dolegliwości podczas ruchów głowy czas trwania objawów 2 -3 tygodnie oczopląs z fazą wolną w kierunku zajętego błędnika

Neuronitis vestibularis Badania dodatkowe: n n n brak objawów uszkodzenia CUN brak zaburzeń słuchu zniesiona lub zmniejszona pobudliwość chorego przedsionka w próbie kalorycznej CT – bz PMR- bz Diagnostyka różnicowa n n choroba Meniera przemijające niedokrwienie pnia mózgu stwardnienie rozsiane zatrucie pokarmowe

Neuronitis vestibularis Leczenie: n leki antyhistaminowe n leki antycholinergiczne n przeciwwymiotne n uspokajające

Łagodne położeniowe zawroty głowy Chorują głównie osoby w wieku średnim Obraz kliniczny: ataki zawrotów głowy prowokowanych zmianą ułożenia n zawroty trwają rzadko dłużej niż kilka minut n czasem między napadami pacjent może skarżyć się na niespecyficzne zawroty głowy n przebieg często przewlekły Etiologia = cupulolithiasis Badania diagnostyczne- próba Nylen- Baranyego (Dix-Hallpike) Leczenie- manewr Epleya n

Choroba Meniera Wodniak endolimfatyczny Początek- 3 - 4 dekada zycia Obraz kliniczny: n nasilone i upośledzające funkcjonowanie ataki zawrotów głowy n nudności i wymioty n wrażenie pełności w uchu n szum w uchu n zmienne zaburzenia słuchu (niskie tony) n przewlekłe zaburzenia równowagi między napadami n po wielu atakach postępujące upośledzenie słuchu

Choroba Meniera Etiologia- rozdęcie i zwiększenie objętości woreczka endolimfatycznego, zmniejszeni przestrzeni okołolimfatycznej, najprawdopodobniej zaburzenia wchłaniania endolimfy, proces autoimmunologiczny, zaburzony metabolizm glikoprotein Badania diagnostyczne: badanie audiologiczne Próby pobudliwości przedsionka CHOROBA MENIERA- IDIOPATYCZNY WODNIAK ENDOLIMFATYCZNY Inne przyczyny wodniaka- uraz akustyczny, przewlekłe zapalenie ucha środkowego, wrodzona głuchota, białaczka, wstrząśnienie błędnika,

Choroba Meniera Leczenie: n n n leczenie spoczynkowe leczenie objawowe ograniczenie podaży sodu i leki diuretyczne leki poprawiające ukrwienie chlorowodorek betahistyny

Pourazowe zawroty głowy 1. n n n 2. n n Ostre pourazowe zawroty głowy, często oczopląs nasilenie objawów podczas ruchów głowy zaburzenia równowagi Pourazowe położeniowe zawroty głowy objawy pojawiają się kilka dni do kilku tygodni po urazie objawy identyczne z objawami łagodnych położeniowych zawrotów głowy

Choroby infekcyjne Zapalnie błędnika Etiologia bakteryjna, wirusowa (EBV, grypa, różyczka, świnka, HSV) Obraz kliniczny: zawroty głowy n nudności n gorączka n ból ucha, głowy n utrata słuchu Leczenie: antybiotyki n

Choroby infekcyjne Półpasiec uszny (zespół Ramsey- Hunta) porażenie zwoju kolanka Obraz kliniczny: n n n n zawroty głowy utrata słuchu porażenie n. VII ból ucha zajęcie nn. V, IX i X zmiany skórne (przewód słuchowy zewnętrzny, tylna powierzchnia małżowiny) mogą być zaburzenia smaku, wydzielania łez Leczenie: leki przeciwbólowe, objawowe n leki przeciwwirusowe n immunoglobuliny n

Fizjologiczne zawroty głowy Choroba lokomocyjna n Zawroty głowy a wysokości n

Zaburzenia krążenia krwi Przejściowa ataki niedokrwienne pnia mózgu Obraz kliniczny: zawroty głowy n zaburzenia równowagi n podwójne widzenie n dyzartria, dysfagia n parestezje twarzy lub kończyn n ataksja n zespoły naprzemienne Brak objawów między napadami n

Zaburzenia krążenia krwi Zespół Wallenberga Etiologia- zamkniecie t. tylnej dolnej móżdżku Obraz kliniczny: nagły silny atak zawrotów głowy, oraz po stronie uszkodzenia: n dysfagia (IX, X) n ataksja n objaw Hornera n uszkodzenie n. V (niedoczulica twarzy) po stronie przeciwnej n niedoczulica połowicza n niedowład połowiczy n

Zaburzenia krążenia krwi Zawał i krwotok móżdżku Obraz kliniczny silne zawroty głowy n nudności, wymioty n zaburzenia równowagi n dyzartria n objawy uszkodzenia móżdżku Zespół podkradania t. podobojczykowej Choroby naczyniowe błędnika n zakrzep t. błędnika, krwawienia do błędnika n zespół Lermoyeza n

Inne przyczyny zawrotów głowy Stwardnienie rozsiane n ostre zawroty głowy sa pierwszym objawem od 3 -7% pacjentów n bardzo często zaburzenia równowagi n oczopląs patologiczny 18 -63% chorych, zarówno poziomy jaki pionowy Migrena większy odsetek pacjentów z migreną i skarży się na zawroty głowy i chorobę lokomocyjną Etiologia- ataki zawrotów głowy trwające od 2 minut do kilku godzin i czasowo związane z bólem głowy - skurcz naczyń, dłuższe zawroty głowy i choroba lokomocyjna- uwalniania neuropeptydów do ośrodkowych i obwodowych części układu przedsionkowego

Inne przyczyny zawrotów głowy Migrena podstawna Objawy jak przy migrenie z aurą oraz dodatkowo występuja co najmniej 2 z poniższych objawów: n zawroty głowy n niedowidzenie połowicze jednoimienne n dyzartria n szum w uszach lub upośledzenie słuchu n podwójne widzenie n ataksja n parestezje kończyn n niedowłady kończyn n Zaburzenia świadomości

Inne przyczyny zawrotów głowy Padaczka z zawrotami głowy zawroty głowy jako dominujący objaw izolowany lub jako cześć aury poprzedzającej napad uogólniony uszkodzenie pola przedsionkowe- w zakręcie zaśrodkowym – płat ciemieniowy objawy towarzyszące- szum w uszach, oczopląs, parestezje po przeciwnej stronie ciała

Inne przyczyny zawrotów głowy Guzy kąta mostowo- móżdżkowego osłoniaki (n. VIII), oponiaki Obraz kliniczny: utrata słuchu jednostronna n zaburzenia rozróżniania dźwieków mowy n szum w uchu n raczej zaburzenia równowagi niż zawroty głowy n zaburzenia koordynacji n uszkodzenie innych nerwów czaszkowych (V, VII) n bóle głowy n objawy wzmożonego ciśnienia sródczaszkowego Badania diagnostyczne: audiometria, badanie potencjałów słuchowych pnia mózgu, MRI n

Zaburzenia równowagi Choroby móżdżku n guzy n uszkodzenia toksyczne n ataksje rdzeniowo- móżdżkowe 2. Zaburzenia czucia głębokiego n neuropatie n niedobór witaminy B 12 n mielopatie n tabes dorsalis 3. Upośledzenie słuchu i wzroku 1.

Zaburzenia równowagi 4. Choroby układu pozapiramidowego 5. Apraksja chodu 6. Uszkodzenia toksyczne n leki przeciwdrgawkowe – oczopląs, zawroty głowy, ataksja n salicylany- szum w uszach, zaburzenia słuchu n aminoglikozydy- upośledzenie słuchu n alkohol- objawy móżdżkowe

Psychogenne zawroty głowy Hiperwentylacja, nerwice Słabo określone zawroty głowy, lek przed upadkiem, „pustka w głowie”, zaburzenia koncentracji, Objawy towarzyszące: n n n n lęk napady paniki parestezje uczucie braku powietrza pocenie się drżenia kołatania serca

Omdlenie omdlenie wazowagalne 2. omdlenie mikcyjne, kaszlowe 3. nadwrażliwość zatoki szyjnej 4. hipotensja ortostatyczna n pierwotne zaburzenia układu autonomicznego n wtórna hipotensja ortostatyczna-( neuropatie autonomiczne, leki, długotrwałe leżenie w łózku, hipowolemia) 5. omdlenia w chorobach serca Objawy towarzyszące: nudności, bladość, pocenie się, zamazanie widzenia, lęk 1.

Badania dodatkowe 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ENG Audiometria MRI, CT Rtg kręgosłupa szyjnego EKG, Holter EEG Badanie PMR Test tolerancji glukozy

Leczenie Neuroleptyki Torecan, Chlorpernazyna, Promazyna Leki uspokajające Leki przeciwhistaminowe Aviomarin, Diphergan Leki poprawiające przepływ Nicergolina, pentoksyfilina Blokery kanałów wapniowych Inne Betaserc, Bilobil