MYELK 103 LME TEKN r Gr M Kemalettin

MYELK 103 ÖLÇME TEKNİĞİ Öğr. Gör. M. Kemalettin TORAMAN 3. HAFTA

İÇİNDEKİLER • 8. BASINÇ • • • 9. SICAKLIK ve ISI • • • 9. 1. Tanımı 9. 2. Sıcaklık Birimleri 9. 3. Sıcaklık Birimlerinin Birbirine Dönüşümü 9. 4. Sıcaklık Biriminin Ölçülmesi 10. EĞİM • • • 8. 1. Basın ve Basınç Kuvveti 8. 2. Sıvı Basıncı 8. 3. Basınç Birimleri 8. 4. Basıncın Ölçülmesi 10. 1. Tanımı 10. 2. Eğim Açısının Ölçülmesi 10. 3. Dijital Eğimölçerlerin özellikleri 10. 4. Eğimin Hesaplanması 10. 5. Eğim Ölçü Aletleri Kullanımı 11. ÖLÇEK • 11. 1. Ölçek Hesapları 23 23 24 24 26 27 27 27 28 28 31 31 31 32 33 33

8. BASINÇ Kuvvet Yüzey Basınç Newton (N) m 2 Pascal (Pa) N/m 2 Dyne (dyn) cm 2 Bar dyn/cm 2 1 bar = 100. 000 Pa Örnek: 12 m 2 yüzeye 6 N’luk kuvvet uygulayan cismin basıncı ne kadar olur? Çözüm 1: P = F / S = 6 / 12 = 0, 5 Pa

• 8. 2. Sıvı Basıncı • Sıvıların belli bir şekli yoktur ve akışkan maddelerdir. Hem sıvı hem de gazlar akışkandırlar, içinde bulundukları kabın seklini alırlar. Sıvılar katılardan farklı olarak, bulundukları kabın taban ve yan yüzeylerine yani dokundukları her noktaya basınç uygularlar. • • P=h. d. g P: Sıvı Basıncı (Pa) h: Derinlik (m) d: Yoğunluk (Öz Kütle) gr/cm 3 g: Yerçekimi ivmesi (ms 2) • 8. 3. Basınç Birimleri • En çok kullanılan basınç birimleri; • bar • psi (Per square inç) (1 inç kare başına düşen basınç) • Paskal • atm

• 8. 3. 1. Atmosfer Basıncı (atm): Atmosfer basıncı meteorolojide kullanılır ve ağırlığından dolayı yere uyguladığı kuvvettir. Deniz seviyesindeki atmosfer basıncı 1 atm’dir. 1 atm = 1, 01325 bar olduğu halde 1 atm = 1 bar kabul edilir. 1 atm - 1 bar Birim Sembolü Üslü İfadesi Pa psi 1 100. 000 14, 69 Büyüklüğü Kilo Pascal k. Pa 103 Pa 1. 000 Hekto Pascal h. Pa 102 Pa 100 Deka Pascal da. Pa 101 Pa 10 Pascal Pa Desi Pascal d. Pa 10 -1 Pa 0, 1 Santi Pascal c. Pa 10 -2 Pa 0, 01 Mili Pascal m. Pa 10 -3 Pa 0, 001 2 k. Pa = …………. . . …Pa 2 k. Pa = 2. 103 = 2. 000 Pa atm - bar 24, 6 atm kaç bar eder? 24, 6 atm = 24, 6 atm 40. 000 Pa kaç mbar eder? 40. 000/100. 000 = 0, 4 bar

• 8. 4. Basıncın Ölçülmesi • Gaz veya sıvı akışkanların basıncını ölçmek için Manometre kullanılır. U tipi ve bourdan borulu manometreler en çok kullanılan Manometre çeşididirler. Bar ölçen dijital bar ve psi ölçen k. Pa ölçen Manometreler. psi ölçen atm ölçen

9. SICAKLIK VE ISI • 9. 1. Tanımı • Isı ve sıcaklık birbirinden farklı şeylerdir. Isı bir enerji çeşididir, sıcaklık bir ölçü birimidir. Maddeyi oluşturan atom ve moleküller sürekli hareket halindedir. Isı enerjisi, atom ve moleküllerin hareketlerinden dolayı oluşur. Sıcaklık termometre ile ölçülür. Elektrik enerjisi, ışık enerjisi, güneş enerjisi gibi ısı da bir enerji çeşididir. Isı akışı sıcaktan soğuğa doğru olur. ISI SICAKLIK Toplam Kinetik Enerji Ortalama Kinetik Enerji Sembolü Q T Nedir Enerji Ölçü Birimi J veya Cal o. C, o. F, o. K, o. R Ölçü Aleti - Termometre

• 9. 2. Sıcaklık Birimleri • o. C • o. F • o. K • o. R (Santigrat derecesi) (Celsius): En çok kullanılan sıcaklık birimidir. Bu ölçüde suyun donma noktası 0 o. C, kaynama noktası ise 100 o. C kabul edilmiştir. (Fahrenheit): Almanya, İngiltere ve Amerika gibi bazı devletler bu ölçüyü kullanırlar. Bu ölçüde suyun donma noktası 32 o. F, kaynama noktası ise 212 o. F kabul edilmiştir. (Kelvin): Genellikle ilim çevrelerince kullanılır. Kelvin, teorik olarak erişilebilecek en düşük sıcaklık olan - 273 °C’yi mutlak 0 noktası kabul etmiştir. Bu ölçüde suyun donma noktası 273 o. K, kaynama noktası ise 373 o. K kabul edilmiştir. (Reomür): Bu ölçüde suyun donma noktası 0 o. R, kaynama noktası ise 80 o. R kabul edilmiştir. Günümüzde kullanılmamaktadır.

Gıda Term. Duvar Term. Dijital oda Term. Laboratuvar Term.

9. 4. 2 Yapıları bakımından Termometre Çeşitleri: Hasta termometresi Metal Termometre Cıvalı Termometre İnfrared Termometre Alkollü Termometre Pirometreler

10. EĞİM İletki (Açıölçer) Dijital Klinometre Lazerli Eğimölçer Dijital eğimölçer su terazisi

11. ÖLÇEK