MUHASEBENN TANIMI VE FONKSYONLARI 1 Muhasebenin Tanm Tm

MUHASEBENİN TANIMI VE FONKSİYONLARI 1. Muhasebenin Tanımı: Tüm kuruluşların mali nitelikteki işlemleri ve olayları para ile ifade edilmiş şekilde kaydeden, sınıflandıran, özetleyerek rapor eden ve sonuçlarını yorumlayan ve analiz eden bir bilim dalıdır. Muhasebe, işletmelerin varlıklarının ve kaynaklarının oluşumunu, bunların kullanılma biçimini, işletmelerin yaptığı işlemler sonucunda bu varlıklardaki ve kaynaklardaki değişmeleri, işletmelerin mali durumlarını açıklayacak bilgileri sağlayan ve bu bilgileri ilgili kişi ve kurumlara ileten bir bilgi sistemi ile oluşmaktadır. Muhasebe sadece kar amacı ile kurulan işletmelerle ilgili değil, kar amacı gütmeyen yani topluma fayda için hizmet veren tüm kuruluşlar için de geçerlidir. Bu yüzden işletmeler denilirken tüm kuruluşları kapsamaktadır. Ama genelde muhasebe sistemi kar amacı güden işletmeler için daha da önemlidir.

• İşletme: Belirli bir ticari amaç için, bir veya daha fazla kişinin biraraya gelerek, belirli bir sermaye ile kurdukları kuruluşlardır. İşletmeler amaçlarına göre ve kuruluş şekillerine göre çeşitli şekillere ayrılırlar. Bunlar genel olarak şahıs sirketleri ve sermaye şirketleri şeklindedir. • 2. Muhasebenin Fonksiyonları: Muhasebenin işlevini yerine getirebilmesi için belirli görevleri bulunmaktadır. Bu görevlere muhasebenin fonksiyomları denir. Muhasebenin fonksiyonlarını kaydetme, sınıflandırma, özetleme ve raporlama olarak dört ana grupta toplayabiliriz. • 2. 1. Kaydetme Fonksiyonu: Mali işlemleri belgelere dayanarak muhasebe sistemine göre muhasebe defterlerine kayıt yapılması aşamasıdır. Muhasebenin en önemli ve ilk fonksiyonudur. Muhasebe de kayıtlar doğru ve düzgün tutulmadan diğer fonksiyonların da bir anlamı kalmaz. Yapılan her işlem muhasebe sistemi içinde ilk olarak kayıt yapılmak zorundadır. Bu kayıtlarda belgelere dayandırılarak yapılır. Muhasebe sisteminde iki tür kayıt yöntemi varddır. Tek taraflı kayıt ve çift taraflı kayıt. Çift taraflı kayıt sisteminde muhasebe kayıtları yevmiye defterine kayıt yapılır. • 2. 2. Sınıflandırma Fonksiyonu: Kaydedilen bilgiler belirli zaman aralıklarında derlenip niteliklerine göre gruplara ayrılır. Böylece farklı nitelikteki ve gruplardaki işlemleri birbirleri ile karıştırmadan farklı sınıflarda incelenebilir. Sınıflandırma işlemleri muhasebe sistemi dahilinde muhasebe defterlerinden büyük defterlere (defteri kebir) yapılmaktadır. • 2. 3. Özetleme Fonksiyonu: Sınıflandırılan işlemler dönem sonlarında toplanarak daha kolay sonuçlar çıkarabilmek ve yapılan kayıtların kontrolünü sağlamak için özetlenir. Dönem sonlarında işletmeler yüzlerce belki binlerce işlem yapmış olurlar. Bu işlemeleri teker incelemek çok uzun zaman alacağından, aynı nitelikteki işlemleri özetleyerek görmek kişilere daha fazla yarar sağlamaktadır. Muhasebe sisteminde özetleme fonksiyonu muhasebe tablolarından mizan kullanılarak yapılır. • 2. 4. Raporlama Fonksiyonu: En son olarak raporlama fonksiyonunda kaydedilen, sınıflandırılan ve özetlenen işlemler mali tablolar aracılığı ile sonuç aşamasına gelir. Bu sonuç aşaması da raporlamadır. Raporlama muhasebe sisteminin en son aşaması ve yorum yapma aşamasıdır. Muhasebenin en öenmli fonksiyonlarındandır. Raporlarda işletmelerin her türlü sonuçları ortaya çıkarılarak işletme hakkında bilgiler ve yorumlar yapılmaktadır. İşletme bu raporlar sayesinde geleceğine karar vermekte ve yeni kararlar almaktadır. Raporlama aşamasında muhasebe tabloları kullanılır ve bu tabloların en önemlileri bilanço ve gelir tablosudur.

• 3. Muhasebe üç bölümde ayrılmıştır: • 3. 1. Genel Muhasebe: İşletmenin parasal işlemlerinin ve sonuçlarının belgelere dayanarak tarih sırasına göre izlendiği muhasebe türüdür. Diğer adı finansal muhasebedir. İşletmenin varlık, kaynak, borç, alacak, gelir, gider, kâr ve zararı genel muhasebe sayesinde öğrenilir. Genel muhasebe öğreniminin temelidir. Genel muhasebe öğrenimini inşaat muhasebesi, banka muhasebesi, konaklama muhasebesi, şirketler muhasebesi gibi uzmanlık alanları izler. Genel muhasebenin faydaları şunlardır: İşletmenin yapması gereken işlemlerin unutulmamasını sağlar. Daha önce yapılan bir işlem hakkında bilgi verir. İşletmenin elinde belli bir tarihte ne kadar varlık olduğu, işletmenin ne kadar borcu olduğu yani işletmenin genel durumu görülebilir. • 3. 2. Maliyet Muhasebesi: İşletmede üretilen mamül ya da hizmetin maliyet fiyatının saptanması, işletme giderlerinin denetimi, fiyat incelemeleri ve satış fiyatlarının belirlenmesinin oluşturduğu muhasebe dalı. Maliyet muhasebesi işletmelerde değişik amaçlar doğrultusunda kullanılan muhasebenin ana bölümlerinden bir tanesidir. Malın maliyeti belirlendikten sonra bu rakam üzerine belli bir kâr eklenir ve satış fiyatına ulaşılır. Maliyet muhasebesinin beklenen görevleri kısaca şunlardır: - Üretilen malın maliyetini ve piyasa şartlarına göre satış fiyatını tespit eder. - Giderlerin kontrolüne yardımcı olur. Hedefler ile yapılan gerçek giderleri karşılaştırır ve varsa sapmaları belirler. - Sunduğu bilgiler ile palanlamaya ve yöneticilerin vereceği kararlara yardımcı olur. • Maliyet Muhasebesi hakkında daha fazla bilgi >>>>> • 3. 3. Yönetim Muhasebesi: Yönetim muhasebesi, işletme yöneticilerine işletme yönetiminde alacakları kararlarda ihtiyaç duydukları bilgi ve raporları düzenleyen, yorumlayan, denetim olanağı saağlayan muhasebe dalı. Yöneticilere işletmenin geleceği ile ilgili karar vermede yardımcı olur. • 4. Muhasebecilik Mesleği: 1989 yılında çıkarılan “Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu” Türkiye’de muhasebecilik mesleğinin şartlarını ve çalışma konularını belirlemiştir. Bu sayede bir süre sonra tek düzen muhasebe sistemine geçilmiş ve muhasebeciler arasında uygulama farklılıkları ortadan kalkmıştır. Türkiye’de muhasebe meslek mensupları üç ünvana ayrılmaktadır: - Serbest Muhasebeci Mali Müşavir - Yeminli Mali Müşavir

• MUHASEBENİN TEMEL KAVRAMLARI • Muhasebenin temel kavramları aşağıdaki şekilde açıklanmıştır. • 1. Sosyal Sorumluluk Kavramı: Sorumluluk; görevleri yerine getirme bilincidir. Muhasebe açısından bakıldığında ise; işletme yaptığı çok sayıda faaliyet sonucu birçok kişi ve kuruluş ile muhatap olmak zorundadır. İşletme faaliyetlerini yerine getirirken sorumluluklarının bilincinde ve ilk denetleyici her zaman kendisi olmalıdır. Muhasebe bilgileri doğru, tarafsız, adil ve kurallara uygun olmalıdır. İnsanlara yanlış bilgi verilerek insanlar yanıltılmamalıdır. Bu kavram hukuki sorumluluk ile birlikte vicdani sorumluluğu da kapsamaktadır. • 2. Kişilik Kavramı: Kişilik kavramı işletme sahibinden, ortaklardan ve işletme ilgisi olan tüm kişi ve kuruluşlardan ayrı bir kişiliğe sahiptir. Hukuk iki tür kişiliği kabul etmiştir. Bunlar gerçek ve tüzel kişilerdir. Tüm insanlar birer gerçek kişidir. Bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen insanların oluşturduğu topluluklar ise tüzel kişilerdir. Buna göre işletmeler tüzel kişiliğe sahiptir. Yapılan işlemler bu kişilik adına yürütülür.

• 3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: İşletmeler hiçbir zaman kapatılmak düşüncesiyle kurulamaz. Sözleşmede aksi bir madde yoksa işletmenin sonsuz bir süre için kurulduğu ve ömrünün belli bir süreye bağlı olmadığı kabul edilir. İşletmenin faaliyet süresi sahiplerinin yaşam süreleri ile sınırlı değildir. Sahiplerinin ölümünden sonra işletme varisler tarafından işletilmeye devam edilir. • 4. Dönemsellik Kavramı: İşletmenin sınırsız olarak kabul edilen ömrü belli dönemlere ayrılır ve her dönemin faaliyetleri birbirinden bağımsız olarak sürdürülür. Muhasebede bu dönem genellikle bir yıldır. Her dönem birbirinden bağımsızdır. Her dönemin gelir ve gideri birbiri ile karşılaştırılarak o döneme ait kar ya da zarar rakamı bulunur. • 5. Parayla Ölçme Kavramı: Muhasebenin konusu para ile ifade edilen değerlerdir. Olayların kaydedilebilmesi için ortak bir ölçü (ulusal para değeri) kullanılır. • 6. Maliyet Esası Kavramı: İşletmelerin faaliyet konusuna giren mal veya hizmetlerin elde edilmesi için katlandığı her türlü faktörlerin para olarak ifade edildiği toplam değere maliyet denir. Bir varlığı edinirken katlanılan parasal fedakârlıktır. İşletmenin edindiği tüm varlık ve hizmetler muhasebeleştirilirken bunların maliyetleri esas alınır. Piyasa şartlarındaki değişim ile malın değeri de değişebilir. Para değerindeki değişmeler ile maliyet değeri anlamsız hale gelirse maliyet yeniden belirlenebilir. • 7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı: Muhasebede yapılan tüm işlemlerin belgelendirilmesi ve kayıtların belgeye dayanması gerekir. Belgeler usulüne uygun düzenlenmeli ve gerçeği yansıtmalıdır. Kişilerin beyanına göre değil, fatura, senet, makbuz gibi belgelere dayanarak kayıt yapılmalıdır. • 8. Tutarlılık Kavramı: Muhasebede seçilen politika ve izlenen yöntemler her dönemde aynı şekilde uygulanmalıdır. Benzer işlem ve olaylarda kayıt düzeni ve işlem basamakları değişmemelidir. Geçerli sebepler ile değişiklik yapılırsa bu değişimin nedenleri ve sonuçları açıklanmalıdır. • 9. Tam Açıklama Kavramı: Muhasebenin temel kavramlarından birisi de bilgi vermektir. Tablolar işletmenin bilgilerine ihtiyaç duyan ve öğrenmek isteyen ilgi gruplarına yardımcı olacak ölçüde yeterli ve anlaşılır olmalıdır. Örneğin borç tutarı yazılırken bunların biçimi, vadesi, ayrı şekilde belirtilmelidir. • 10. İhtiyatlılık Kavramı: İşletmenin karşılaşabileceği riskler göz önüne alınarak temkinli davranılmalıdır. Örneğin, ileri bir tarihte bedeli tahsil edilmek üzere bir mal veya hizmet satılırsa hemen gelir olarak kaydedilmemeli, tahsilât yapıldıktan sonra kaydedilmelidir. Aynı şekilde bir gider veya zarar kesinleşmese bile ortaya çıktığında bunun için karşılık ayrılmalıdır. • 11. Önemlilik Kavramı: İşletme bilgilerinin muhasebeleştirilmesinde önemli hesap tutarları sayısal sonuç çok küçük olsa bile gösterilmelidir. Bir bilgi verilmediğinde tablo doğru yorumlanamıyorsa o bilgi önemlidir. • 12. Özün Önceliği Kavramı: Muhasebe kayıtları yapılırken şekilden çok finansal özellikleri ve işletme için ifade ettiği önem göz önüne alınmalıdır. Genelde şekil ve öz paraleldir. Ancak arada fark olursa öz önceliklidir. Örneğin bir alacak zamanında tahsil edilemediğinde öz olarak şüpheli duruma düşmüş sayılır. İşletme borçlunun ödeme yapacağından emin olsa bile alacağın şüpheli duruma düştüğüne dair kayıt yapmak zorundadır.

• MUHASEBE KAYIT YÖNTEMLERİ • Muhasebe sisteminde iki tür kayıt yöntemi vardır. Tek taraflı kayıt yöntemi ve çift taraflı kayıt yöntemi. • Tek taraflı kayıt sistemi (basit kayıt): Mali olayların yalnızca bir yönünün muhasebe kayıtlarına alındığı muhasebe kayıt sistemidir. Tek taraflı kayıtta işletme hesabı defteri tutulur. Tek taraflı kayıtı II. sınıf tacirler tutar. • Örneğin veresiye satış yapan bir işletmeci; yalnızca malı alanların borcunu bir deftere kayıt ediyor ve orada izliyor, buna karşılık stoktaki (mallardaki) azalmaları deftere kayıt etmiyor ve orada izlemiyorsa, tek taraflı kayıt yöntemi uyguluyor demektir. Tek taraflı kayıt yöntemi, uygulaması kolay bir muhasebe yöntemidir. • Çift taraflı kayıt sistemi (bilanço usülü kayıt): İşletmenin gerçekleştirdiği mali olayların her iki yönünün de kayıtlara alındığı muhasebe kayıt sistemidir. Çift taraflı kayıtta ise yevmiye defteri, büyük defter ve envanter defteri gibi defterler tutulur. Çift taraflı kayıtı I. sınıf tacirler tutmaktadır. • Örneğin yukarıdaki örnekteki işletmeci depodan azalan stokları (malları) da deftere kaydetmiş olsaydı çift taraflı kayıt yöntemini kullanmış olurdu. Bu yöntem ayrıntılı ve zor olmasına rağmen, işletme faaliyetleri ve sonuçları hakkında daha anlamlı sonuçlar vermektedir.

• HESAP KAVRAMI • 1. Hesap Kavramı ve Tanımı: Aynı nitelikteki işlemlerin artış ve azalışlarının izlendiği çizelgelere hesap denir. Örneğin Ticari Mallar Hesabı gibi. Ayrıca her hesabın detayları için o hesaba ait alt hesaplar da açılabilir. İşletmede yapılan faaliyetler sonucu varlık, kaynak, borç, alacak, gelir ve gider tutarlarında sürekli değişiklikler meydana gelir. Değişikliklerin tablolar üzerinde izlenmesi pratik değildir ve imkansızdır. İşte bu karışıklıkları önlemek ve zorlukları gidermek için hesap adı verilen çizelgeler kullanılır. Böylece varlık, kaynak, borç, alacak unsurlarının her biri için bir hesap açılır artış ve azalışlar bu hesaplar üzerinde incelenir.

afına yazılır. Sol kısmına borç, sağ kısmına ise alacak tarafı denmektedir. Her iki tarafta da tarih, açıklama ve tutar sütunları bulunur. Hesabın şekli aşağıdaki gibidir, BORÇ Tarih . . . . HESABI Açıklama Tutar Tarih Açıklama ALACAK Tutar

• 1. 1. Hesap Açma: Bir hesabın borç ya da alacak tarafına ilk kez kayıt yapılarak hesabın kullanılmaya başlanmasına hesap açma denir. • Örnek: 2. 000 TL tutarında bir mal alımı olduğunda ticari mallar hesabı açılır:

• BORÇ • 2. 000 153 TİCARİ MALLAR HESABI ALACAK

• 1. 2. Hesabın Borçlandırılması: Bir işlemin hesabın borç tarafına yazılmasına hesabın borçlandırılması denir. • Örnek: 2. 000 TL tutarında bir mal alımı olduğunda ticari mallar hesabı borçlu tarafa yazılarak kayıt yapılır. • Ticari mallar hesabı oluşturulmuş ve bu hesabın borç tarafına yapılan ilk kayıt ile hesap borçlandırılmıştır. • 1. 3. Hesabın Alacaklandırılması: Bir işlemin hesabın alacak tarafına yazılmasına hesabın alacaklandırılması denir. • Örnek: 2. 000 TL tutarında bir mal satımı olduğunda satışlar hesabı alacak tarafa yazılarak kayıt yapılır. • Satışlar hesabı oluşturulmuş ve bu hesabın alacak tarafına yapılan ilk kayıt ile hesap alacaklandırılmıştır.

• 1. 4. Hesabın Kalan (Bakiye) Vermesi: Bir hesabın borç ve alacak tutarları arasındaki farka kalan ya da bakiye denir. Hesabın borç tutarı fazla ise borç kalanı, alacak tutarı fazla ise alacak kalanı verir. • 1. 5. Hesabın Kapalı Olması: Hesabın borç ve alacak tutarlarının birbirine eşit olması ve kalan vermemesi durumudur. • 1. 6. Aktif Karakterli Hesap: Açılış kaydı borç tarafından yapılan ve borç kalanı veren hesaba aktif karakterli hesap denir. Bu hesaplar bilançonun aktif tarafında yer alır ve "varlık hesapları" olarak bilinir. • 1. 7. Pasif Karakterli Hesap: Açılış kaydı alacak tarafından yapılan ve alacak kalanı veren hesaba pasif karakterli hesap denir. Bu hesaplar bilançonun pasif tarafında yer alır ve "kaynak hesapları" olarak bilinir.

2. 1. Varlık Hesaplarının İşleyişi: Varlık hesapları dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere ikiye ayrılır. Hesap kodları 1 ile başlayan hesaplar dönen varlıklar, hesap kodları 2 ile başlayan hesaplar duran varlıklar da yer alır. Varlık hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır. Varlık hesaplarında ilk kayıt devamlı borç tarafa yapılır. Çünkü borç tarafı "+" kısmıdır, alacak tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman borç tarafı (+) alacak tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle borç tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani alacak tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, varlık hesabında, alacak taraf (-), borç tarafı (+) hiçbir zaman geçemez. Varlık hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır. BORÇ ALACAK İLK KAYIT + (Artış olduğunda) (Azalış olduğunda)

BİLANÇO ÖRNEĞİ. Bilanço Hesaplarının İşleyiş Kuralları: Bilanço, işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynaklarını gösteren mali bir tablodur. Bilanço aktif ve pasif olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Bilançodaki varlık ve kaynak hesaplarının işleyişleri birbirinden farklıdır. Bilanço örneği aşağıdaki gibidir: AKTİF . . . BİLANÇOSU PASİF I. DÖNEN VARLIKLAR. . . . . III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR. . . . II. DURAN VARLIKLAR. . . . . IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR. . . . V. ÖZ KAYNAKLAR. . . . A. TOPLAM . . . . P. TOPLAM . . . .

• 2. 1. Varlık Hesaplarının İşleyişi: Varlık hesapları dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere ikiye ayrılır. Hesap kodları 1 ile başlayan hesaplar dönen varlıklar, hesap kodları 2 ile başlayan hesaplar duran varlıklar da yer alır. Varlık hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır. • Varlık hesaplarında ilk kayıt devamlı borç tarafa yapılır. Çünkü borç tarafı "+" kısmıdır, alacak tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman borç tarafı (+) alacak tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle borç tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani alacak tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, varlık hesabında, alacak taraf (-), borç tarafı (+) hiçbir zaman geçemez. • Varlık hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır.

• TEK DÜZEN HESAP PLANI • 1. Tek Düzen Hesap Planı Tanımı: Muhasebe işlemlerinin kaydedilmesinde kullanılan, belirli bir sisteme göre hazırlanmış hesapların yer aldığı listeye tek düzen hesap planı denir. Türkiye'de bilanço esasına göre defter tutan tacirler 1 Ocak 1994 tarihinden itibaren yürürlüğe konan tek düzen hesap planını uygulamak zorundadırlar. Hesap planındaki kodlar ve hesaplar değişitirilemez, fakat işletmeler istediği hesapları seçip muhasebe kayıtlarında kullanabilirler. • Hesap planındaki kodlar belli bir sisteme ve mantığa göre oluşturulmuştur.

Hesap kodunun üçüncü rakamı: Büyük defter hesabı 102 BANKALAR HESABI hesap planı sisteminde incelenirse, ikinci ilk rakamı 1 ---> Hesap Sınıfı 0 ---> Hesap Grubu 2 ---> Büyük Defter Hesabı (Bankalar Hesabı) rakamı: : (Dönen (Hazır Hesap sınıfı grubu Varlıklar) Değerler)

TEK DÜZEN HESAP PLANI 1. DÖNEN VARLIKLAR 10. Hazır 100. 101. Alınan 102. 103. Verilen Çekler Ve Ödeme 108. Diğer Hazır 11. Menkul 110. Hisse 111. Özel Kesim Tahvil Senet Ve 112. Kamu Kesimi Tahvil, Senet Ve 118. Diğer Menkul 119. Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı(-) Değerler Kasa Çekler Bankalar Emirleri(-) Değerler Kıymetler Senetleri Bonoları Kıymetler

• 12. Ticari Alacaklar 120. Alıcılar 121. Alacak Senetleri 122. Alacak Senetleri Reeskontu(-) 124. Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri(-) 126. Verilen Depozito Ve Teminatlar 127. Diğer Ticari Alacaklar 128. Şüpheli Ticari Alacaklar 129. Şüpheli Ticari Alacaklar Karşılığı(-) 13. Diğer Alacaklar 131. Ortaklardan Alacaklar 132. İştiraklerden Alacaklar 133. Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar 135. Personelden Alacaklar 136. Diğer Çeşitli Alacaklar 137. Diğer Alacak Senetleri Reeskontu(-) 138. Şüpheli Diğer Alacaklar 139. Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı(-)

• 15. Stoklar 150. İlk Madde Malzeme 151. Yarımamuller 152. Mamuller 153. Ticari Mallar 157. Diğer Stoklar 158. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı(-) 159. Verilen Sipariş Avansları 17. Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Maliyetleri 170. Yıllara Yaygın İnşaat Ve Onarım Maliyetleri 179. Taşeronlara Verilen Avanslar 18. Gelecek Aylara Ait Giderler Ve Gelir Tahakkukları 180. Gelecek Aylara Ait Giderler 181. Gelir Tahakkukları 19. Diğer Dönen Varlıklar 190. Devreden Kdv 191. İndirilecek Kdv 192. Diğer Kdv 193. Peşin Ödenen Vergiler Ve Fonlar 195. İş Avansları 196. Personel Avansları 197. Sayım Ve Tesellüm Noksanları 198. Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar 199. Diğer Dönen Varlıklar Karşılığı(-)

AKTİF HG İŞLETMESİ 01. 2009 TARİHLİ AÇILIŞ BİLANÇOSU I. DÖNEN VARLIKLAR. . . 25. 000 100 Kasa Hesabı. . . 4. 000 102 Bankalar Hesabı. . . . 7. 000 121 Alacak Senetleri Hesabı. . . 6. 000 153 Ticari Mallar Hesabı. . . . 8. 000 PASİF III. KISA VADELİ YABANCI KAYNAK. . . 9. 000 321 Borç Senetleri Hesabı. . . . 9. 000 IV. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK. . 18. 000 400 Banka Kredileri Hesabı. . . 13. 000 421 Borç Senetleri Hesabı. . . . 5. 000 II. DURAN VARLIKLAR. . . 5. 000 255 Demirbaşlar Hesabı. . . . 5. 000 V. ÖZ KAYNAKLAR. . . 3. 000 500 Sermaye Hesabı. . . . . 3. 000 AKTİF TOPLAM 30. 000 PASİF TOPLAM 30. 000

• MİZAN • 1. Mizanın Tanımı: Mizan, muhasebede kontrol aracı olarak kullanılan, hesapların belli tarihlerde tekrar incelendikten sonra, borç ve alacak toplamlarıyla bakiyelerinin bir tabloya toplu bir şekilde yazılmasıyla oluşan özet bir tablodur. Mizan, hesapların gerçek duruma uygun olup olmadığını, kurallarına göre çalıştırılıp çalıştırılmadığını da kontrol etmemizi sağlar. • Mizan çeşitleri 3 türlüdür. Bunlar aylık mizan, genel geçici mizan ve kesin mizandır. • 1. 1. Aylık Mizan: Yevmiye defteri kayıtlarını defterikebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında kontrol amacı ile düzenlenen mizandır. • 1. 2. Genel Geçici Mizan: 31 aralık tarihinde düzenlenen, aylık mizanlardan farklı olmamakla beraber bütün muhasebe dönemini kapsayan mizandır. Bu mizana aralık ayı mizanı da denir. • 1. 3. Kesin Mizan: Dönem sonu işlemleri ile ilgili yevmiye ve defterikebir kayıtları yapılarak hesapların defterikebir bakiyeleri, envanter sonuçlarına göre düzeltildikten sonra yani dönem sonu ile ilgili kayıtlardan sonra düzenlenen mizandır. • 2. Mizanın Şekli: İşletmeler yevmiye defteri kayıtlarını defteri kebire geçirdikten sonra genellikle ay sonlarında defteri kebir hesaplarının borç ve alacak tutarları ile borç ve alacak bakiyelerini bir cetvel halinde düzenlerler. İşletmeler hesapları görmek ve kontrol etmek istediklerinde mizan düzenleyebilirler.

• 3. Mizanın Düzenlenmesi: Mizan düzenlerken defterikebire aktarılmış yevmiye defteri kayıtlarını kapsadığından Mizanın başına mizanın düzenleniş tarihi ve mizana dahil edilmiş en son yevmiye maddesi numarası kaydedilir. Yevmiye defteri borç ve alacak sütunları toplamı ile mizanın borç ve alacak tutarları toplamının birbirine eşit olması gerekmektedir. Borç ve alacak bakiyeleri kendi aralarında eşit olmalıdır. Yevmiye defteri toplamı ile mizan toplamının birbirine eşit olmaması durumunda, yevmiye kayıtlarından bazılarının defterikebire geçirilmemiş olması veya yanlış geçirilmiş olması veya defterikebirden mizana hatalı aktarılmış olması söz konusu olabilir. • Mizanın borç ve alacak tutarlar sütunlarının birbirine eşit olmaması da, yevmiyede hatalı kaydın olduğunu, yevmiyedeki bir kaydın defterikebire geçirilmediğini veya defterikebirden mizana hatalı aktarıldığını ifade eder. Böylece mizanlar yevmiye kayıtlarının doğruluğunu kontrol ettiği gibi yevmiye defterinden defterikebire ve oradan mizana aktarmaların doğru yapılıp yapılmadığını da kontrol eder. • Günümüzde bilgisayarların muhasebe işlemlerinde yoğun olarak kullanılmasıyla mizan düzenleme işlemi bir tuşa basmakla yapılabilir. Bilgisayar programları istenilen tarihte, istenilen tarih aralığında, kebir hesapları, alt hesaplar düzeyinde, bilanço sınıfları düzeyinde mizan çıkartabilmektedir. • 4. Mizanın Yorumlanması: Düzenlenen mizanın önce toplamlar açısından eşitlikleri kontrol edilir. Buna göre mizanın tutar toplamları yevmiye ve kebir (büyük defter) toplamlarına eşit olmalıdır. Kalan toplamları da birbirine eşit olmalıdır. Alt hesapların toplamları ana hesap toplamlarına eşit olmalıdır. • Kodu 1 ve 2 ile başlayan varlık hesapları ya borç bakiyesi vermeli veya bakiye vermemelidir. Kodu 1 ve 2 ile başlayıp da eksi işaretli olan hesaplar ise ya alacak bakiyesi vermeli veya bakiye vermemelidir. Kodu 3, 4 ve 5 ile başlayan kaynak hesapları ya alacak bakiyesi vermeli veya bakiye vermemelidir. Bu hesapların içinde de eksi işaretli olanlar borç bakiyesi verebilir veya bakiye vermez. Kodu 6 ile başlayan (-) işaretli hesaplar borç bakiyesi verir veya bakiye vermez. Kodu 6 ile başlayan işaretsiz hesaplar ya alacak bakiyesi verir veya bakiye vermez. Kodu 7 ile başlayan hesapların büyük bir kısmı borç bakiyesi verir veya bakiye vermez. 7'li hesaplardan yansıtma hesapları alacak bakiyesi verir veya bakiye vermez.

Sıra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 HESAP İSMİ 100 Kasa Hesabı 102 Bankalar Hesabı 121 Alacak Senetleri Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 252 Binalar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 320 Satıcılar Hesabı 321 Borç Senetleri Hesabı 400 Banka Kredileri Hesabı 421 Borç Senetleri Hesabı 500 Sermaye Hesabı TOPLAM TUTAR KALAN BORÇ ALACAK 66. 000 57. 000 47. 000 135. 000 210. 000 85. 000 40. 000 30. 000 - 37. 000 10. 000 55. 000 115. 000 79. 000 108. 000 37. 000 229. 000 47. 000 135. 000 210. 000 30. 000 - 75. 000 79. 000 108. 000 7. 000 229. 000 670. 000 498. 000

• MUHASEBE ENVANTER İŞLEMLERİ • 1. Envanterin Tanımı: Envanter, sayım, kontrol ve düzeltme işlemlerini yapmak suretiyle, belirli bir tarihteki alacakların borçların ve varlıkların miktar ve değerlerinin saptanmasıdır. İşletmeler envanter işlemini bazı kurallara uyarak yerine getirmek zorundadırlar. Şirketlerin sayım yapmadaki öncelikli nedeni net dönem kâr veya zararını vergi kanunları açısından belirlemektir. Kıymetlerin sayımını, muhasebe servisinde çalışanlar gerçekleştirir. • Defter tutan tacirlerin belirli bir tarihte sahip oldukları varlık ve kaynakların sayımını yaparak, ticari defterlerini bu sayım sonuçlarına göre denkleştirmelerine envanter işlemleri denir. Defterlere yapılan bu denkleştirme kayıtlarına envanter kayıtları denir. Envanter kayıtlarından sonra işletmenin kâr mı yoksa zarar mı ettiği rakamlar ile ortaya dökülür.

2. Envanterin Aşamaları: Envanter işlemi ilgili standartlar ve kanunlara göre üç aşamada gerçekleştirilir. 2. 1. Varlık ve borçların fiili durumunun tespiti (Muhasebe Dışı Envanter) 2. 2. Bulunan fiili durum ile kayıtların karşılaştırılması 2. 3. Envanter kayıtlarının yapılması (Muhasebe İçi Envanter) 3. Envanter İşlemleri: Muhasebe dışı envanter sonucu elde edilen bilgiler ile işletmenin muhasebe kayıtları arasında bir fark olduğu durumda gereken tamamlama ve kayıtların yaplarak omların gerçek değerleriyle görünmelerini sağlayarak işlemlere envanter işlemleri denir. Dönem sonlarında yapılacak olan işlemler üç aşamadan oluşur: 3. 1. İşletmenin genel geçici mizanı (aralık ayı mizanı) düzenlenerek hesapların kayıtlar üzerindeki durumu görülür. 3. 2. İşletmenin varlık ve kaynaklarını saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek suretiyle gerçek değerleri tespit edilir. 3. 3. İşletmenin varlık ve kaynaklarının kayıtlardaki değerleri ile gerçek değerleri arasında farklılık varsa gerekli tamamlama ayarlama ve düzeltme kayıtlarının yapılması suretiyle bu farklılık giderilerek gerçek değerlerine getirilir. İşletmelerin dönem sonlarında envanter çıkartmaları kanuni bir zorunluluktur. Envanter çalışmalarının takip eden hesap döneminin ilk üç ayı içinde bitirilmesi de kanuni bir zorunluluktur. 4. Varlık ve Borçların Fiili Durumunu Belirlenmesi: Her işletme, hesap dönemi sonunda envanter yaparak varlıklarının ve kaynaklarının gerçek durumlarını miktar ve değer olarak belirleyerek envanter defterine kaydetmek zorundadır. Varlık ve kaynakların durumları miktar ve değer olmak üzere iki şekilde belirlenir. 4. 1. Miktar olarak belirleme: Adet, metre, kg vb. ölçme birimleri kullanılarak işletmenin sahip olduğu varlıkların ve borçlarının kesin ve ayrıntılı olarak tespit edilmesidir. 4. 2. Değer olarak belirleme: Miktar olarak belirlenen iktisadi kıymetlerin parasal değerlerin hesaplanmasıdır. Bu hesaplama yapılırken VUK 261. maddesi gereği esas alınacak değerleme ölçüleri kullanılır. Bu ölçüler şunlardır: maliyet bedeli, borsa rayici, tasarruf değeri, kayıtlı değer, itibari değer, rayiç bedel, emsal değeri

• MUHASEBE DIŞI ENVANTER • 1. Muhasebe Dışı Envanter: Tacirin ticari defterine yazdığı kıymetlerin fiili olarak işletmede olup olmadığının tespiti işlemlerine muhasebe dışı envanter işlemleri denir. • 2. Envanter İşlemi Yapacaklar: Vergi Usul Kanunu envanter işlemi yapmak zorunda olanları aşağıdaki gibi belirlemiştir. - Bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olan gerçek ve tüzel kişi tacirler, - Her türlü ticaret şirketleri, - Kendi isteği ile bilanço esasına göre defter tutanlar, - İşletme defteri tutan mal alış satışı üzerine çalışan mükellefler, envanter işlemi yaparak faaliyet sonuçlarını belirlemek zorundadırlar.

• 3. Envanter Çıkarma Zamanları: Ticaret şirketleri ve sahıs işletmeleri canlarının istediği zaman envanter işlemi yapabilirler. Envanter çıkarılma zamanlarına ve amaçlarına göre değişik şekillerde isimlendirilmektedir. - İşletmenin kuruluş işlemlerinden sonra çıkardığı envantere "Kuruluş Envanteri", - Hesap dönemi başlangıcında çıkarılan envantere "Başlangıç veya dönembaşı Envanteri", - Hesap döneminin sonunda faaliyet sonucunu hesaplamak için çıkarılan envantere "Dönemsonu Envanteri", - Şirketin başka birine devri için çıkarılan envantere "Devir Envanteri", - Şirketin kapatılması amacıyla düzenlenen envantere “Tasfiye Envanteri", - İflasın sonunda (Şirketin batması) düzenlenen envantere "İflas Envanteri" denmektedir. Vergi usul kanunu normal faaliyet döneminin bir yılda en az 6 en çok 12 ay olmasını emreder. Faaliyetin zamanını kapsayan yaklaşık bir yıla iş yılı (hesap dönemi) denir. Yukarıdaki gibi değişik zamanlarda envanter çıkarılabilir. Ancak vergi usul kanunu envanter yapılma zamanlarını vergilendirme açısından aşağıdaki gibi tespit etmiştir. - Bir hesap döneminin sonunda (Bir yılın sonunda), - Özel hesap dönemi olanlar dönemin bittiği son ayda, - İşini bırakanlar işi bıraktıkları gün, - Vergi dairesinden izin alarak üç yılda bir envanter çıkaranlar. Eczaneler, büyük mağazalar, büyük sınai işletmeler gibi işletmeler, faaliyet alanları yoğun olduğu için her üç yılda bir envanter yapmak üzere mevcut kıymetlerini büyük defterlerine göre envanter defterlerine yazarlar.

• 4. Envanter İşleminin Amaçları: - İşletmenin dönem sonu itibariyle varlıklarının ve kaynaklarının fiili durumun belirlemek, - Vergi kanunlarına göre her yıl faaliyet gelirlerinden ödenmesi gereken vergi miktarının belirlenmesi için, - İşletme yönetimine alınacak kararlarda yardımcı olmak, - Defterlerin her yıl kapatılarak tekrar açılmasının yasal bir zorunluluk olmasından dolayı envanter işlemleri yapılmaktadır. • 5. Envanterin Aşamaları: • 5. 1. Sayım Listesi Hazırlamak: Muhasebede görevlendirilen yetkili kişilerce depo, kasa, cüzdan veya dosya gibi yerlerde saklanan kıymetler envanter günü tek sayılır. Sayılan varlıkların mevcut miktarları görevlilerce listelere tek yazılır. Bu listelere sayım listesi denir. Sayım listelerinde aşağıdaki bilgiler bulunmalıdır; - Listenin sayfa numarası, - Sayımın yapıldığı günün tarihi, - Sayımı yapan görevli veya görevlilerin imzaları, Hazırlanan listelerin özet sonuçları envanter defterine yazılır. Listeler defterler gibi vergi usul kanuna göre 5 yıl saklanmalıdır. • 5. 2. Hazır Değerlerin Sayımı: Hazır değer denildiğinde ilk olarak nakit akla gelir. Hazır değerler istenildiği anda her türlü ödemenin yapılmasını sağlayabilen kıymetlerdir. Bunlara örnek olarak TL Kasası, Döviz Kasası, Alınan Çekler ve Bankadaki Mevduat hesaplarını örnek olarak gösterebiliriz. Hazır değerlerin envanteri yapılırken; - Kasada sayım günü ne kadar para adedi olduğu TL ve döviz cinsleri ayrı olmak üzere tek tespit edilerek sayım listesine yazılır. - Cüzdanda bulunan çekler sayılarak adedi ve tutarı sayım listesine yazılır. - Bankadaki mevduat hesaplarında o gün için ne kadar nakit olduğu bankalardan alınan hesap özetleri ile belirlenerek sayım listesine yazılır.

• 5. 3. Menkul Kıymetlerin Sayımı: Menkul kıymetler sahibine gelir getiren, rahatlıkla satılabilen ve para gibi piyasada kabul gören senetlere denir. Şirketlerin aldığı kıymetli evraklar kasa veya cüzdanda korunur. Kaç adet ve hangi tür senet olduğu bir listeye yazılır. Aşağıdaki örnekte yer alan liste sayım sonucu oluşturulmuştur. • Menkul değerlerle ilgili envanter listelerinde menkul değerleri ihraç eden işletmelerin adları ve ünvanları, menkul değerlerin çeşitleri, serisi ve çıkarılış tarihleri, nominal ve alış bedelleri ilave bilgiler olarak yer alır. Çıkarılan tahviller envanter listesine çıkarılan tahvillerin serisi, numarası, çıkarılış tarihleri, nominal değerleri, ihraç bedelleri, hangi kanalla satıldıkları, itfa edilen tahviller ve itfa tarihleri belirtilir. • 5. 4. Alacak ve Borçların Sayımı: İşletmelerin diğer kişi ve kuruluşlar ile olan ticari faaliyetleri sonucu ortaya çıkan alacaklarına ticari alacak, borçlarına ise ticari borç adı verilir. İşletmelerin ticari faaliyetler dışındaki diğer faaliyetleri sonucu ortaya çıkan diğer alacak ve borçları da sözkonusu olabilir. Senetli ve senetsiz alacak ve borçların miktarı belirlenirken ticari defterler de bakılır. Vadeleri ve tutarları belirlenen senetli ve senetsiz alacak ve borçlar sayım listesine yazılırken karşı tarafın adı ve adresi de yazılır. Senetli borç ve alacaklarda ayrıca senedin nominal değerinin yanısıra varsa faiz oranı da yazılır. Bilançoda yer alan yabancı kaynaklar işletmenin borç aldığı kişi ve kuruluşları ifade eder. Alınan borç, senetli veya senetsiz olabilir. Senetli ve senetsiz borçlar ayrı tespit edilerek sayım listelerine yazılmalıdır. Şayet, borç bir bankadan kredi şeklinde alınmış ise bankadan hesap özeti alınarak hesabın durumu netleştirilmelidir. • 5. 5. Stokların Sayımı: Üretim yapan işletmeler satın aldıkları hammadde ve yardımcı maddeleri, ürettikleri mamul ve yarı mamulleri stok kartlarına işleyerek veya bilgisayar paket programları ile takip ederler. Fiili olarak işletmenin ne kadar mamül ürettiği, ne kadar hammaddesinin veya yardımcı maddesinin (kaç tane, kaç kilo, kaç metre) olduğu sayım listesine gruplandırılarak yazılır. • 5. 6. Maddi Duran Varlıkların Sayımı: Maddi duran varlık, işletmelerde kullanılmak üzere alınan makine, teçhizat, bina, arsa, taşıt, depo gibi kıymetleri ifade eder. Aktifte kayıtlı olan bu varlıkların miktarı ticari defterlere bakılarak belirlenir. Ancak deprem, yangın gibi beklenmeyen durumlarda kaybedilen duran varlıklar listeye yazılmaz. Kaybedilen varlığın akibeti ile ilgili bilgi toplanmalıdır. • Duran Varlıklara Amortisman Ayırma: İşletmenin aktifinde kayıtlı bulunan demirbaşlar, binalar, makineler, tesisler gibi duran varlıklara her yılın sonunda yıpranma payı ayrılır. Bu yıpranma payına amortisman denir. Duran varlıklar ve amortisman işlemleri, amortisman defteri ile veya bilgisayar programları yardımıyla yapılır. Her yıl ayrılan amortismanın rahat takip edilmesi için amortisman defteri tutulur. Hesaplanan amortismanlar ticari defterlere işlenmek sureti ile mali kardan düşülür. •

• KESİN MİZANIN HAZIRLAMASI • Kesin Mizan: Dönem sonu işlemleri ile ilgili yevmiye ve defterikebir kayıtları yapılarak hesapların defterikebir bakiyeleri, envanter sonuçlarına göre düzeltildikten sonra yani dönem sonu ile ilgili kayıtlardan sonra düzenlenen mizandır. • - Envanterin ilk aşamasında çıkarılan mizana, Aralık ayı genel geçici mizanı, - Gider hesaplarının yansıtmalarının açılmasından sonra çıkarılan mizana, Aralık ayı mizanı, - Gelir ve gider hesaplarının devir edilmesinden sonra çıkarılan mizana, Kesin mizan denir.

• BİLANÇO - YEVMİYE DEFTERİ - BÜYÜK DEFTER İLİŞKİSİ (Örnek) • Muhasebenin kaydetme aşamasında açılış bilançosu, yevmiye (günlük) defter ve büyük defterler (defteri kebir) düzenlenir. İşletmelerin değerleri bu defter ve belgelere kaydedilir. • İşletmeler ilk kurulduklarında belirli bir varlıkları ve bu varlıkları sağladığı kaynakları bulunur. Bu varlık ve kaynaklar açılış bilançosunda gösterilir. Varlık ve kaynaklar ilgili hesaplara dağıtılarak yevmiye defteri ve büyük defterlerde de aynı zamanda kayıt yapılır. Bilanço, yevmiye defteri ve büyük defterde yapılan kayıtlar aslında aynı kayıtlardır. Yani bilanço, yevmiye defteri ve büyük defter arasında aynı nitelikte bir ilişki bulunur. • Bu anlatılanları şimdi bir örnek çözerek açıklayalım: • Örnek: HG işletmesi 01. 10. 2010 tarihinde aşağıdaki varlık ve kaynaklarla işe başlıyor. Bu varlık ve kaynakları bilanço, yevmiye defteri, ve büyük defterlerde kayıt yapınız. • İşletmenin varlıkları: İşletmenin kuruluşta sahip olduğu tüm değerleri ifade eder. • Nakit parası: 12. 000 TL Banka hesabındaki parası: 6. 000 TL Malları: 35. 000 TL Makine ve cihazları: 25. 000 TL Demirbaşları: 40. 000 TL • İşletmenin kaynakları: İşletmenin kuruluştaki varlıklarını sağladığı yerleri ifade eder. • Kısa vadeli banka kredisi: 30. 000 TL Kısa vadeli borç senetleri: 40. 000 TL Uzun vadeli satıcılar: 28. 000 TL Sermaye: 20. 000 TL •

• Çözüm 1. Aşama: İşletme kuruluş aşamasındaki bu varlıkları ve kaynakları şunu ifade etmektedir: • İşletmenin 12. 000 TL nakiti, 6. 000 TL bankada parası, 35. 000 TL satmak üzere aldığı ticari malları, 25. 000 TL işletmede kullanmak üzere aldığı makine ve cihazları, 40. 000 TL ise işletmede kullanmak üzere aldığı demirbaşları bulunmaktadır. Toplam: 118. 000 TL varlığa sahip demektir. • Toplam 118. 000 TL varlığın sağlandığı kaynaklar ise şöyledir; kısa vadeli yani 1 yılın altında geri ödeme süresi bulunan banka kredisi 30. 000 TL, kısa vadeli yani 1 yılın altında geri ödeme süresi bulunan borç senetleri 40. 000 TL, uzun vadeli yani 1 yılın üzerinde geri ödeme süresi bulunan satıcılara olan borcu 28. 000 TL, işletmenin kendi özkaynağı olarak sermayesi de 20. 000 TL dir. Toplam: 118. 000 TL kaynağı bulunmaktadır. • İşletmelerin ne kadar varlığı varsa, o kadar kaynağı bulunmak zorundadır. Başka bir ifadeyle ne kadar kaynağınız varsa o kadar varlık alabilirsiniz. Yani varlık her zaman kaynak ile eşit olmak zorundadır. Buna bilançonun temel denkliği denir. • Çözüm 2. Aşama: İşletmenin sahip olduğu varlıkları ve kaynakları olduğu gibi kaydedemeyiz. Bunları tek düzen hesap planındaki hesaplarını bularak o hesaplara kaydederiz. Bun göre: • Nakit parası: 12. 000 TL = 100 kasa hesabı Banka hesabındaki parası: 6. 000 TL = 102 bankalar hesabı Malları: 35. 000 TL = 153 ticari mallar hesabı Makine ve cihazları: 25. 000 TL = 253 tesis, makine ve cihazlar hesabı Demirbaşları: 40. 000 TL = 255 demirbaşlar hesabı • Kısa vadeli banka kredisi: 30. 000 TL = 300 banka kredileri hesabı Kısa vadeli borç senetleri: 40. 000 TL = 321 borç senetleri hesabı Uzun vadeli satıcılar: 28. 000 TL = 420 satıcılar hesabı Sermaye: 20. 000 TL = 500 sermaye hesabı • Dikkat edilirse varlık hesaplarının kodu devamlı 1 ve 2 ile başlar. Kaynak hesaplarının kodu da devamlı 3, 4 ve 5 ile başlar. •

• Çözüm 3. Aşama: Varlık ve kaynakları ilgili hesaplarına yerleştirdikten sonra açılış bilançosu düzenlenir. Açılış bilançosunda aktif tarafta varlık hesapları, pasif tarafta kaynak hesapları yer alır. Her hesap bilançoda ilgili yere kaydedilir. 1 ile başlayan hesaplar 1. Dönen Varlıklar grubuna yazılır. 2 ile başlayan hesaplar 2. Duran Varlıklar grubuna yazılır. 3 ile başlayan hesaplar 3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar grubuna yazılır. 4 ile başlayan hesaplar 4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar grubuna yazılır. 5 ile başlayan hesaplar 5. Öz Kaynaklar grubuna yazılır. •