MOTYWACJA Opracowa dr Wojciech Mauszyski Motywacja w najwaniejszych

MOTYWACJA Opracował: dr Wojciech Małuszyński

Motywacja w najważniejszych systemach teoretycznych • • • Teoria X i Y Mc. Gregora Teoria hierarchii potrzeb Maslowa Dwuczynnikowa teoria Herzberga Teoria potrzeb Mc. Clellanda Teoria wyznaczania celów Teoria wzmocnienia Teoria sprawiedliwości Teoria oczekiwań Zarządzanie przez cele (MBO) Programy motywowania pracowników

Teoria X menedżerowie przyjmują następujące założenia • Pracownicy z natury nie lubią pracy i w miarę możliwości starają się jej unikać. • Ponieważ pracownicy nie lubią pracy, więc trzeba ich zachęcać, kontrolować, lub grozić karą, aby osiągnąć pożądane cele. • Pracownicy uchylają się od odpowiedzialności i gdy tylko to jest możliwe, wolą poddawać się formalnym decyzjom. • Większość pracowników przedkłada bezpieczeństwa ponad wszelkie inne czynniki związane z pracą i wykazuje mało ambicji.

Teoria Y menedżerowie przyjmują następujące założenia • Pracownicy uważają pracę za rzecz tak naturalną jak odpoczynek lub rozrywka • Osoba zaangażowana w swoje zadania jest zdolna do kierowania własnym działaniem i do samokontroli. • Przeciętny człowiek może nauczyć się akceptować odpowiedzialność, a nawet do niej dążyć. • Umiejętność podejmowania słusznych decyzji, jest cechą szeroko rozpowszechnioną w populacji, a nie tylko przywilejem osób zajmujących się zarządzaniem.

Teoria hierarchii potrzeby samorealizacji potrzeby uznania potrzeby społeczne potrzeby bezpieczeństwa potrzeby fizjologiczne

Teoria Herzberga Czynniki higieniczne wpływające na niezadowolenie Jakość nadzoru Płaca Polityka firmy Fizyczne warunki pracy Stosunki z innymi Bezpieczeństwo pracy Czynniki zmniejszające niezadowolenie Czynniki motywacyjne wpływające na zadowolenie Możliwości awansu Możliwości rozwoju osobistego Uznanie Odpowiedzialność Osiągnięcia Czynniki zwiększające satysfakcję

Teoria Mc. Clellanda • • • Można wyodrębnić trzy motywy: Potrzeba osiągnięć - dążenie do wyróżniania się, sukcesu. Potrzeba władzy - potrzeba kierowania innymi ludźmi. Potrzeba przynależności - pragnienie przyjaznych i bliskich kontaktów międzyludzkich.

Teoria wyznaczania celów (zamiary wyrażane przez cele, jako źródło motywacji) • • Cele ściśle określone Cele trudne i stanowiące wyzwanie Cele ogólne o niższej konkretności Cele łatwe Cele narzucane Cele wspólnie wyznaczane Cele akceptowane

Teoria wzmocnienia Założenie: Nasze zachowanie jest determinowane przez otoczenie

Teoria sprawiedliwości Krok 1 Pracownicy dokonują bilansu nakładów Krok 2 Pracownicy dokonują bilansu innych osób Krok 3 Pracownicy dokonują porównania

W efekcie: • Uważają sytuację za sprawiedliwą • Czują się niedowartościowani • Czują się przewartościowani

W przypadku dostrzeżenia nierówności pracownicy mogą • Zniekształcić obraz bilansu własnego bądź cudzego • Spowodować swoim zachowaniem zmianę bilansu innych osób • Spowodować swoim zachowaniem zmianę własnego bilansu • Znaleźć inny punkt odniesienia • Zrezygnować z pracy

Teoria oczekiwań Siła tendencji do działania w określony sposób zależy od siły oczekiwania, iż działanie to przyniesie określony efekt i od atrakcyjności owego efektu dla działającej jednostki

Podstawowe zmienne w teorii oczekiwań • Atrakcyjność • Związek między efektywnością a nagrodą • Związek pomiędzy wysiłkiem a efektem pracy

Zarządzanie przez cele (MBO) Management By Objectives

MBO –główne elementy • • Konkretność celów Wspólne podejmowanie decyzji Ustalone ramy czasowe Informacja zwrotna o osiągnięciach

MBO a teoria ustalania celów • Teoria ustalania celów: Trudne cele zapewniają wyższy poziom wydajności jednostek niż cele łatwe Trudne cele prowadzą do większej wydajności niż brak celów (lub cele ogólne) Informacja zwrotna o postępach sprzyja efektywności pracy

MBO a teoria wyznaczania celów (rozbieżności) • MBO opowiada się za uczestnictwem • Teoria wyznaczania celów utrzymuje, że narzucanie celów pracownikom może być równie skuteczne

MBO – ograniczenia i przyczyny niepowodzeń • Nierealistyczne oczekiwania • Brak zaangażowania na najwyższym szczeblu • Niechęć (lub nieumiejętność) kierownictwa do przyznawania nagród w zależności od osiągniętych celów