Morphologische Typologie Merkmalstrukturen Kindes Kategorie Nomen Genus Neutrum
- Slides: 36
Morphologische Typologie
Merkmalstrukturen Kindes Kategorie Nomen Genus Neutrum Numerus Singular Kasus Genitiv Person 3
Merkmalstrukturen Kindes Lexem KIND Kategorie Nomen Genus Neutrum Numerus Singular Kasus Genitiv Person 3
Merkmalstrukturen - Serialisierung Kindes Kind Lexem Kategorie Genus Numerus Kasus KIND Nomen Neutrum Singular Genitiv Person 3 Lexem KIND Kategorie Nomen Person 3 Genus Neutrum -es Numerus Kasus Singular Genitiv
Merkmalstrukturen - Serialisierung (du) sagtest (du) sangst Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SAG Verb 2 Singular Präteritum Indikativ sangst Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SING Verb 2 Singular Präteritum Indikativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung sagtest sag Lexem SAG Kategorie Verb Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SAG Verb 2 Singular Präteritum Indikativ -t Tempus Präteritum -est Person Numerus Modus 2 Singular Indikativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung sangst sang Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SING Kategorie Verb Tempus Präteritum SING Verb 2 Singular Präteritum Indikativ -st Person Numerus Modus 2 Singular Indikativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung sagtest sag Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus Lexem SAG Kategorie Verb Tempus Präteritum Lexem SAG Kategorie Verb SAG Verb 2 Singular Präteritum Indikativ -est -t Tempus Präteritum Person Numerus Modus 2 Singular Indikativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung Wort sagtest Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SAG Verb 2 Singular Präteritum Indikativ Stamm sagt Affix Lexem SAG Kategorie Verb Tempus Präteritum -est Person Numerus Modus Wurzel sag Lexem SAG Kategorie Verb -t Tempus Präteritum Affix 2 Singular Indikativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung Wort sangst Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SING Verb 2 Singular Präteritum Indikativ Stamm sang Lexem SING Kategorie Verb Tempus Präteritum Affix -st Person Numerus Modus 2 Singular Indikativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung sängest säng Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus Lexem SING Kategorie Verb Tempus Präteritum Modus Konjunktiv SING Verb 2 Singular Präteritum Konjunktiv -est Person 2 Numerus. Singular Modus Konjunktiv
Übung ° Beschreiben Sie die morphologische Struktur der folgenden Wörter durch Merkmalstrukturen und deren Serialisierung: u (sie) liebten u lat. amābāmus 'wir liebten' vs. amāmus 'wir lieben' (amō 'ich liebe', amās 'du liebst', amat 'er, sie, es liebt' amāre 'lieben'). u dt. (mit den) Jahren vs. türk. yıllara (Nom. Sg yıl 'Jahr', Nom. Pl. yıllar, yılın Gen. Sg. , yılların Gen. Pl. ) u span. tomaremos 'wir werden nehmen' (vgl. Inf. tomar, 1. Präs. Sg. tomo). u span. damelos 'gib sie (pl) mir' (Inf. dar)
Merkmalstrukturen - Serialisierung liebten liebt lieb Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus Lexem LIEB Kategorie Verb Tempus Präteritum Lexem LIEB Kategorie Verb LIEB Verb 3 Plural Präteritum Indikativ -en -t Tempus Präteritum Person Numerus Modus 3 Plural Indikativ
amābāmus amābā am Lexem Kategorie Klasse Tempus Lexem AM Kategorie Verb Klasse K 1 Lexem Kategorie AM Verb -ā Lexem Kategorie Klasse Person Numerus Tempus Modus Diathese AM Verb K 1 1 Plural Imperfekt Indikativ Aktiv AM Verb K 1 Impf -bā Klasse -mus Tempus Imperfekt K 1 Person Numerus Modus Diathese 1 Plural Indikativ Aktiv
Merkmalstrukturen - Serialisierung Jahren Jahr Lexem Kategorie Genus Person Lexem Kategorie Genus Numerus Kasus Person JAHR Nomen Neutrum 3 JAHR Nomen Neutrum Plural Dativ 3 -en Numerus Plural Kasus Dativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung yıllara yıl Lexem YIL Kategorie Nomen Lexem Kategorie Numerus Kasus -lar YIL Nomen Plural Dativ Numerus Plural -a Kasus Dativ
Merkmalstrukturen - Serialisierung tomaremos tomar tom Lexem Kategorie Klasse Tempus Lexem Kategorie TOM Verb Lexem Kategorie Klasse Person Numerus Tempus Modus Diathese TOM Verb K 1 1 Plural Futur Indikativ Aktiv -emos TOM Verb K 1 Futur -ar Klasse Tempus K 1 Futur Person Numerus Tempus Modus Diathese 1 Plural Futur Indikativ Aktiv
Merkmalstrukturen - Serialisierung damelos Lexem Kategorie Person Numerus Modus 'gib sie(pl) mir' DA Verb 2 Singular Imperativ IObj Person 1 Numerus Singular Kasus Dativ DObj Person 3 Numerus Plural Kasus Akkusativ da- Lexem Kategorie Person Numerus Modus DA Verb 2 Sg Imp -me In Wirklichkeit sind me und los allerdings sog. Klitika (Sg. Klitikon n. (griech. klitikon 'das sich Anlehnende', engl. clitic, frz. clitique); das sind schwach betonte Morpheme, die sich an ein Nachbarwort anfügen, ohne Affix zu sein, z. B. es in dt. gibt's, s'gibt für gibt es bzw. es gibt, oder das engl. Possessivum in the Queen of England's hat. Wir tun hier nur so, als ab es sich um einen Fall von Inkorporation handeln würde. Person 1 Numerus Sg Kasus Dat -los Person 3 Numerus Pl Kasus Akk
Kurznotation für Merkmalstrukturen ° Konventionelle Abkürzungen für Namen von Attributen und Werten: ° Attribute: u Lex(em), Kat(egorie), Pers(on), Num(erus), Gen(us), Kas(us), Temp(us), Mod(us), Asp(ekt), etc. ° Werte: u Kat: {N, V, P, A, …} u Pers: {1, 2, 3} u Num: {Sg, Pl, Du} u Gen: {Mask, Fem, Neut}, u Kas: {Nom, Akk, Gen, Dat, Abl(ativ), Ins(trumental), Vok(aktiv), …} u Temp: {Präs, Prät, Fut, Perf …} u Mod: {Ind, Konj, Opt, Imp}
Kurznotation für Merkmalstrukturen Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus SAG Verb 2 Singular Präteritum Indikativ Lex SAG Kat V Pers 2 Num Sg Temp Prät Mod Ind
Kurznotation für Merkmalstrukturen ° Weglassen des Attributnamens, vorausgesetzt er ist aus den Wertebezeichnungen ableitbar: u 3 = Pers: 3 u Akk = Kas: Akk u Sg = Num: Sg ° Merkmalsbündel können durch Aneinanderreihung der Wertbezeichnungen, jeweils durch einen Punkt getrennt, kodiert werden: Lex Kat Pers Num Temp Mod SAG V 2 Sgr Prät Konj SAG. V. 2. Sg. Prät. Konj
Übung ° Notieren Sie die Beschreibungen aus der vorherigen Übung in Kurznotation
Merkmalstrukturen - Serialisierung Lex Kat Pers Num Temp Mod liebten Lexem LIEB Kategorie Verb Person 3 Numerus Plural Tempus Präteritum Modus Indikativ LIEB V 3 Pl Prät Ind LIEB. V. 3. Pl. Prät. Ind liebt lieb Lexem LIEB Kategorie Verb Tempus Präteritum Lexem LIEB Kategorie Verb LIEB. V. Prät LIEB. V -en Person 3 3. Pl. Ind Numerus. Plural Modus Indikativ -t Tempus Präteritum Prät
Merkmalstrukturen - Serialisierung liebten LIEB. V. 3. Pl. Prät. Ind liebt LIEB. V. Prät lieb LIEB. V -t -en Prät 3. Pl. Ind
amābāmus: AM. V. K 1. 1. Pl. Impf. Ind. Akt amābā: AM. V. K 1. Impf amā: AM. V. K 1 am: AM. V -bā : Impf -ā: K 1 -mus : 1. Pl. Ind. Akt
Merkmalstrukturen - Serialisierung Jahren : JAHR. N. Neut. Pl. Dat. 3 Jahr : JAHR. N. Neut. 3 -en : Pl. Dat yıllara : YIL. N. Pl. Dat yıl : YIL. N -lar : Pl tomaremos : TOM. V. K 1. 1. Pl. Fut. Ind. Akt tomar: TOM. V. K 1. Fut tom: TOM. V -ar: K 1. Fut -emos: 1. Pl. Fut. Ind. Akt -a : Dat
Merkmalstrukturen - Serialisierung damelos : DA. V. 2. Sg. Imp. IObj[1. Sg. Dat]. DObj[3. Pl. Akk]
Morphologische Typologie ° analytisch u Isolierend ° synthetisch u agglutinierend u fusionierend (flektierend) u polysynthetisch (inkorporierend)
Morphologische Typologie analytisch isolierend synthetisch agglutinierend (agglutinating) fusionierend (flektierend) polysynthetisch (inkorporierend)
Morphologische Typologie: isolierend Analytische bzw. isolierende Sprachen zeichnen sich dadurch aus, dass im Extremfall jedes morphologische Merkmal durch ein separates freies Morphem realisiert wird. Beispiele für isolierende Sprachen sind Chinesisch, Kambodschanisch und Vietnamesisch. Examples: u Ta chī le fàn. er ess Prät Nahrung Er aß Nahrung u Wo ba Zhangsan da le ich Objekt Zhangsan schlag Prät Ich schlug Zhangsan u san ge ren drei ZE Person Drei Personen ZE = Zähleinheit
Morphologische Typologie: agglutinierend ° Agglutinierende Sprachen sind das unmittelbare Gegenstück zu den isolierenden. ° Hier wird zwar ebenfalls jedes morphologische Merkmal durch ein separates Morphem realisiert, jedoch handelt es sich dabei um gebundene Morpheme, die mit einem lexikalischen Stamm verbunden werden. ° Beispiele für agglutinierende Sprachen sind: Türkisch, Finnisch, Ungarisch, Swahili, Japanisch.
Morphologische Typologie: agglutinierend evlerinde : EV. N. Poss. Pl. Lok 'in seinen/ihren Häusern' ev : EV. N -ler : Pl -in : Poss -de : Lok
Morphologische Typologie: fusionierend ° Eine fusionierende Sprache (auch flektierende Sprache, engl. fusional language, inflectional language) ist ein synthetischer Sprachtyp, der sich durch auszeichnet, dass die Affixe häufig mehr als eine grammatische Kategorie gleichzeitig repräsentieren. ° In der span. Wortform hablo 'ich spreche' drückt das Morph {-o} simultan die Merkmale 1. Pers. Sg. Präs. Ind. aus, in hablé 'ich sprach' repräsentiert {-e} 1. Pers. Sg. Perf. Ind. ° Ein weiteres Merkmal ist die häufige gegenseitige morphophonologische Beeinflussung der Morphe in einer Wortform (Ablaut, Umlaut, Assimilation), die eine klare Segmentierung schwierig macht.
Morphologische Typologie: fusionierend hablo Lexem Kategorie Person Numerus Tempus Modus habl Lexem HABL Kategorie Verb HABL Verb 1 Singular Präsens Indikativ -o Person Numerus Tempus Modus 1 Singular Präsens Indikativ
Morphologische Typologie: polysynthetisch ° Eine polysynthetische Sprache (auch: inkorporierende Sprache, engl. polysynthetic language, incorporating language) ist ein synthetischer Sprachtyp, der durch eine hohe Komplexität der Morphologie gekennzeichnet ist. ° Dies bezieht sich vor allem auf die Fähigkeit vieler amerikanischer Sprachen, Subjekt- und Objektverhältnisse im Verb ausdrücken zu können, so daß das Verb einem vollständigen Satz entsprechen kann.
Morphologische Typologie: polysynthetisch nikinitak Lexem Kategorie 'ich sah sie(pl)' -ITA Verb Subj Person 1 Numerus Singular Obj Person 3 Numerus Plural Tempus Aztekisch (Zacapoaxatla) Prät ni. Subj Person 1 Numerus Singular kin. Obj Person 3 Numerus Plural -ita Lexem -ITA Kategorie Verb -k Tempus Prät
- Asthmaschulung im kindes-und jugendalter
- Genus neutrum
- Zyklische bewegung
- Morphologischer kasten
- Morphologische prozesse
- Relativpronomen im nominativ und akkusativ
- Masculinum
- Masculinum femininum neutrum
- Keine adjektiv deklination
- Neutrum
- Nullartikel adjektivdeklination
- Adverb svenska
- Syntaktische kategorien
- Túlavé psy vzor
- Mluvnické kategorie podstatných jmen
- Kategorie syntaktyczne
- Gramaticke kategorie
- Mluvnické kategorie
- Neplnovýznamové sloveso
- Opakovanie podstatných mien
- Slova značková
- Slovesa gramaticke kategorie
- Gramatické kategórie prídavných mien
- Mluvnické kategorie u podstatných jmen
- Mluvnické kategorie
- Mluvnické kategorie
- Jot osp wymagania
- Gramaticke kategorie
- Pekny cudzi
- Slovesa v trpném rodě
- Tvar slova
- Opády
- Budgetarisme
- Stukproductie typologie
- Sprangerova typologie
- Organisatiecultuur harrison
- Typologie des questions