Moraxella Enfeksiyonlar Do Dr Arzu FINDIK Etiyoloji Moraxellaceae

Moraxella Enfeksiyonları Doç. Dr. Arzu FINDIK

Etiyoloji • Moraxellaceae familyası – Moraxella • Moraxella alt genusu (kokoid çomak) – M. bovis, M. canis, M. nonliquefaciens, M. osloensis, M. lacunata, M. caprae, M. atlantae • Branhemella alt genusu (kok) – M. catarrhalis, M. ovis, M. caviae, M. cuniculi – Acinetobacter

Etiyoloji • Gram negatif kokoid veya çomak, bazı suşlar neredeyse kok şeklinde; genellikle çiftler halinde • Zorunlu aerobik, oksidatif, oksidaz(+), katalaz değişken ama çoğunlukla pozitif • Hareketsiz • Karbonhidratları kullanmaz. Optimum 33 -35°C’de ürer • Zengin besi yerine ihtiyaç duymaz ancak kan, serum ilavesi üremeye olumlu etki yapar • M. bovis ve M. lacunata Mac. Conkey’de üremez, M. phenylpyruvica ürer • En önemli patojen M. bovis olarak bilinmekle birlikte M. ovis ve M. equi de önemli enfeksiyonlardan sorumludurlar

Doğal habitat • İnsan ve diğer memelilerin mukoz membranlarında kommensal • Asemptomatik, iki yaşın üstündeki sığırların konjuntiva ve nazofarinkslerinin rezervuar olduğu düşünülmektedir • Kurumaya duyarlı olup konak dışında fazla canlı kalamaz. • Bulaşma direkt temas veya uçan insektler aracılığıyla olur

Önemli Moraxella türleri ve yaptığı hastalıklar • M. bovis: Sığır; enfeksiyöz sığır keratokonjunktivitis (pembe göz veya “New Forest Disease”) • M. ovis: Ruminant, özellikle koyun; enfeksiyöz kertakonjunktivitis; sağlıklı koyunlardan da izole edilir • M. equi: At; konjunktivitis • M. canis: köpek; ağız florasında; ısırık yaraları ile insana bulaşır

Diğer Moraxella türleri • M. bovoculi: Sığır; keratokonjunktivitis • M. lacunata: çeşitli hayvanlar; patojenite bilinmiyor. İnsan; konjunktivitis • M. caprae: Keçi; sağlıklı hayvanların ÜSY’da var • M. phenylpyruvica: Çeşitli hayvanlardan izole edilmiş ancak patojenitesi belli değil.

Sığırların Enfeksiyöz Keratokonjunktivitisi (pembe göz) • M. bovis • Çoğu fimbrialı olup bu suşlar hemolitiktir, kolonileri agara yapışıktır • Plazmid ve fajları vardır • Suşların (fimbrialı) otoaglutinasyon özelliği var • Kloksasilin ve streptomisine dirençlidir

Epidemiyoloji • Enfeksiyon kaynağı; enfekte hayvanların gözyaşı ve burun akıntılarıdır • Bulaşma hayvandan hayvana direkt temas ve mekanik vektörler (sinekler) ile • Yaz aylarında daha çok (UV ışınları duyarlılığı artırır) • Göz kapaklarındaki pigmentasyon azlığı (Hereford, Holstein, Angus ırkları) duyarlılığı artırır • Gençlerde daha sık, yaşlılarda asemptomatik taşıyıcılık sık • Vitamin A eksikliği, polen ve uzun otlar hazırlayıcı faktörlerdir

Antijenik Özellikler • • • Fimbria Sitotoksin (hemolizin) Hidrolitik enzim Dış membran antijenleri (suşlar arasında ortak) AGID ile 6 serogrup, 12 serotip

Patogenez • Fimbira; etken kornea ve konjunktiva epiteline bağlanır – İki fimbria tipi (tip IV fimbria): Q ve I-tip pili. Q-pili patogenezde daha önemli. • Sitotoksin (Mbx); por oluşturan toksin; bir hemolizindir • Dermonekrotik toksin • Leukosidin (nötrofilleri öldürebilir) • Fibrinolizin, proteinazlar ve fosfolipazlar • Filamentöz hemaglutinin benzeri proteinler • Demir bağlama sistemi

Klinik • Tek gözde başlar, diğerine geçebilir • İnkubasyon süresi; 3 -5 gün • Blefarospazm, fotofobi, epifora (göz sulanması) ve seröz göz yaşı akıntısı, konjunktiva hiperemik ve ödemli. Daha sonra akıntı prulent hal alabilir, korneada bulanıklaşma ve ülserler şekillenir. Görme azalır ve kaybolur • İyileşme aşamasında, ülser katının üzerinde granülasyon dokusu oluşur ve karakteristik kırmızı koni şeklini alan granülasyon dokusu kornedan taşar.

Laboratuvar Teşhisi • Gözyaşı akıntısından svap örneği alınarak Kanlı Agar’a ekilir. • İzolasyon; KA’da veya kloksasilinli KA’da 35°C’de 48 -72 saat • İdentifikasyon – Koloni morfolojisi; küçük, yassı, grimsi beyaz, agara yapışık, dar bir hemoliz alanı, otoaglutinasyon özelliği – Bakteriyoskopi; Gram negatif kok, kokoid veya çomaklar, çiftler halinde. FAT kullanılabilir – Biyokimyasal Testler; Karbonhidratlardan asit oluşturmaz, oksidaz (+), indol(-), nitrat (-) – Seroloji pek kullanılmaz – Moleküler testler

Kanlı Agar’da hemolitik M. bovis kolonileri

Bakteriyoskopi

Koruma • Canlı ve ölü tüm hücre aşıları • Ribozomal altünite aşıları • Fimbira aşıları • Fimbria+hidrolitik enzim içeren aşılar Aşılama asemptomatik taşıyıcılık oranını azaltmaktadır. Riskli sürülerde ve yaz aylarında haftalık olarak yapılan koruyucu antibiyotik uygulamaları pratik olabilir

Koruma • Sineklerin kontrolü; dökme çözelti, sprey, kulak küpesi şeklinde insektisidlervb • Çimen ve yabani otların kontrolü; polen ve mekanik irritasyonun azaltılması • UV’nin etkisinden koruma • Çevresel ve besinsel stresin azaltılması • Diğer hastalıkların kontrolü (M. bovoculi, L. monocytogenes, bovine herpes virüs I, bovine adenovirüs, Thelazia nematodu)

Antibiyotik Uygulaması

M. ovis Enfeksiyonu • • Koyun vd ruminantlarda keratokonjuntivitis CAMP pozitif Nitrat pozitiftir Daha çok gençlerde

M. ovis (Gram negatif kok şeklinde)

ACINETOBACTER Enfeksiyonları • Toprak, su ve hayvanların çevresinde yaygın olarak bulunan etkenler olup fırsatçı patojendirler • A. calcoaceticus; en sık rastlanan türdür • Gram negatif çomak, çoğunlukla uç-uca eklenmiş çiftler halinde • hareketsiz • Bazı suşlar kapsüllü ve fimbrialı, beta hemolitik • Oksidaz, indol, nitrat, H 2 S (-), katalaz (+) • Penisiline dirençli

Acinetobacterlerin yaptığı hastalıklar • At; myositis, septisemi, hematüri, abort ve infertilite • Sığır; abortus, meningitis, pnömoni, metritis ve mastitis • Koyun; septisemi • Köpek; septisemi, otitis, meningitis, konjunktivitis ve boğaz apsesi • Domuz; septisemi, abort • Tavuk; septisemi, perikarditis, pnömoni • Tavşan; bronkopnömoni ve metritis

Kolombia Kanlı Agar’da Acinetobacter calcoacetius

A. baumannii • İnsanda opurtunistik patojen • Antibiyotiklere dirençli hastane enfeksiyonlarına neden olur