MODUL 5 Seksualiti Gender Jantina Objektif Perbezaan antara

MODUL 5 Seksualiti: Gender & Jantina

Objektif �Perbezaan antara gender & jantina �Identiti gender, peranan & stereotaip �Integrasi gender (ekuiti dan kesaksamaan) �Orientasi seksual

Pengenalan • Gender : ü Status sosial dan hak undang-undang yang dimiliki oleh lelaki dan perempuan ü Gabungan kompleks antara kepercayaan, tingkah laku dan sifat ü Mempengaruhi cara seseorang berasa, bercakap, dan berkelakuan seperti seorang lelaki atau perempuan identiti gender • Faktor budaya dan masyarakat menentukan peranan gender dan ciri-ciri maskulin dan feminin • Memahami maksud gender membantu kita untuk lebih memahami tentang diri kita, dan juga tentang lelaki dan perempuan secara umumnya

Gender & Jantina �Jantina ciri-ciri biologi dan fizikal yang mendefinisikan lelaki dan perempuan, termasuk gen kita, hormone dan sistem badan, organ seks dan reproduktif. �Contoh ciri-ciri jantina : �Wanita mengalami haid manakala lelaki tidak �Lelaki mempunyai testikel manakala perempuan tidak �Perempuan mempunyai payudara dan berupaya menyusu, manakala lelaki tidak �Lelaki kebiasannya mempunyai tulang yang lebih besar �Jantina peranan yang dibentuk berdasarkan faktor sosial, tingkah laku, aktiviti, sifat-sifat yang diberikan oleh masyarakat yang dianggap bersesuaian dengan lelaki dan perempuan

Gender & Jantina �Gender bagaimana masyarakat menganggap seseorang lelaki atau perempuan perlu bertindak dan berfikir. Ianya didefinisikan dengan ciri-ciri budaya �Contoh ciri-ciri gender: �Di Malaysia (dan kebanyakan negara), wanita berpendapatan lebih kurang berbanding lelaki bagi pekerjaan yang sama �Di Vietnam, lebih banyak lelaki merokok kerana wanita dianggap tidak patut merokok mengikut tradisi �Di Saudi Arabia, lelaki dibenarkan untuk memandu kereta manakala wanita tidak �Di kebanyakan negara, wanita melakukan lebih banyak kerja-kerja rumah berbanding lelaki �Ciri-ciri feminin perlakuan yang dikaitkan dengan perempuan/ wanita oleh budaya kita �Ciri-ciri maskulin perlakuan yang biasanya dikaitkan dengan lelaki

Aktiviti 1: Feminin & Maskulin – Bagaimana masyarakat anda melihatnya? Bahan-bahan: Post-it-notes, pen marker Cara: Tulis dalam sehelai kertas/ post-it-notes dan tampalkan dalam 2 kumpulan 1) Perkataan yang selalu digunakan untuk mengambarkan Feminiti 2) Perkataan yang selalu digunakan untuk mengambarkan Maskuliniti Perbincangan: 1) Bolehkan berlaku pertindihan antara perkataan dalam 2 kumpulan di atas? 2) Adakah kita sebagai lelaki dan perempuan lebih serupa atau berbeza?

Aktiviti 2: The Sex Game Tujuan: Memperkenalkan dan membezakan istilah 'gender' dan 'seks‘ Perbincangan: Definisi dan perbezaan ‘gender’ dan ‘jantina’ Jenis aktiviti: Kuiz Masa: 20 minit Bahan-bahan: Kertas, pen dan Handout 1

Aktiviti 2: The Sex Game Cara: 1) Fasilitator menyoal pelajar mengenai pemahaman mereka tentang Gender dan Jantina 2) Fasilitator menjelaskan tentang perbezaanya dengan cara yang mudah dengan menggunakan Handout 1 3) Fasilitator akan membacakan pernyataan dalam Handout 1 4) Pelajar diminta untuk menulis ‘G’ jika pernyataan tersebut merujuk kepada Gender dan ‘J’ jika pernyataan itu merujuk kepada Jantina 5) Bincangkan jawapan dengan ahli kumpulan

Aktiviti 2: The Sex Game (handout 1) Pernyataan 1 Wanita boleh hamil; lelaki tidak 2 Kanak-kanak lelaki adalah kasar, kanak-kanak perempuan adalah lembut 3 Wanita menyusu; lelaki menggunakan botol susu 4 Di India, wanita tinggal di rumah menjaga keluarga dan lelaki yang bekerja untuk keluarga 5 Sesetengah lelaki boleh memasak manakala sesetengah perempuan bekerja dalam pembinaan rumah 6 Kanak-kanak lelaki cenderung mengalamai perubahan suara yang mendalam semasa akil baligh; kanak-kanak perempuan tidak 7 Kanak- kanak perempuan beremosi manakala kanak-kanak lelaki tidak 8 Lelaki pandai membuat keputusan manakala perempuan tidak 9 Kanak-kanak perempuan mengalami haid manakala kanak-kanak lelaki tidak 10 Kanak-kanak perempuan selalu bergantung kepada orang lain manakala kanak-kanak lelaki berdikari Jawapan

Identiti Gender �Identiti gender bagaimana kita berasa and mengekspresi gender kita pakaian, tingkah laku dan penampilan peribadi �Kanak-kanak membina perasaan ini seawal dua atau tiga tahun �Kebanyakan orang membesar dengan gender yang telah ditentukan �Namun, sesetengah individu mungkin bertentangan pendapat dengan gender yang telah ditentukan untuk mereka

Peranan Gender �Peranan gender adalah bagaimana setiap orang: �Berpakaian seperti yang diharap �Bercakap dan bertindak �Melakukan pekerjaan yang diharap �Berinteraksi dengan cara yang dibenarkan untuk mereka �Peranan- peranan ini dibentuk oleh faktor masyarakat �Peranan gender berbeza dari segi budaya, etnik dan taraf sosial �Namun, setiap budaya mempunyai kriteria tentang cara sesorang lelaki, perempuan dan wanita patut berpakaian, berkelakuan dan menampilkan diri

Apakah peranan gender yang anda dapat kenal pasti dalam budaya anda?

Peranan Gender �Kanak-kanak belajar peranan gender sejak usia muda lagi �Pujian dan kasih sayang diberi mempengaruhi tingkah laku kanak-kanak apabila mereka membesar �Mereka juga akan berhenti melakukan atau menyembunyikan perlakuan yang ditertawakan, dilarang atau memalukan �Menjelang usia 3 tahun, kebiasaannya kanak-kanak sudah mempelajari tentang barang mainan dan pakaian yang bersesuaian dengan gender mereka

Dari manakah pengaruh peranan gender anda berpunca? �Fikirkan tentang pengaruh daripada ibu bapa, keluarga, agama, budaya, televisyen, majalah, media sosial, dan barang mainan

Aktiviti 3: Gender Lens Bahan-bahan Majalah, surat khabar, mana-mana imej budaya popular (lebih baik jika berkenaan remaja) Cara: 1) Individu/ kumpulan membuat kolaj daripada bahan-bahan yang berkaitan seksualiti 2) Jika terdapat iklan yang tidak munasabah, minta pelajar untuk meneka tujuan sebenar iklan tersebut Perbincangan: Pelajar mengkritik iklan dan bahan budaya popular dari segi seksualiti dan kandungan gender

Aktiviti 3: Gender Lens

Stereotaip Gender �Individu cenderung untuk hidup berlandaskan tingkah laku dan peranan yang telah ditetapkan oleh budaya dan masyarakat �Media memainkan peranan penting. Imej lelaki dan wanita sering dipaparkan sebagai stereotaip �Wanita kurang agresif, berpakaian singkat, dan ditonjolkan sebagai objek seks �Wanita yang berkeyakinan diri sering digambarkan sebagai ‘sukar’ manakala lelaki dengan kualiti yang sama digambarkan sebagai berdaya ‘kepimpinan’ �Masyarakat sering mengharapkan lelaki dan perempuan untuk berkelakuan stereotaip �Contohnya, ibu memasak di dapur; bapa membaca surat khabar di ruang tamu

Stereotaip Gender �Kedua-dua lelaki dan wanita mempunyai hak saksama untuk memainkan peranan dalam hubungan seksual �Melabel seksualiti seseorang berdasarkan peranan gender adalah berbahaya kerana ia mengurangkan nilai, peluang dan menghalang seseorang daripada mempunyai kawalan ke atas kehidupan seksual mereka �Jika diberikan peluang yang sama, lelaki dan perempuan sama kemampuannya �Tiada ciri-ciri personaliti yang eklusif hanya untuk lelaki atau perempuan Bolehkah anda memberikan contoh perlakuan Stop sexism

Integrasi Gender (ekuiti & kesaksamaan) �Ketidaksamaan gender membawa kelemahan untuk wanita �Wanita diharapkan untuk berada di rumah, menjaga keluarga kerana ianya adalah ‘sifat’ mereka untuk berbuat demikian �Kesannya Wanita tidak mendapat berpendidikan, miskin, dan terpaksa bergantung kepada lelaki untuk hidup �Di Malaysia, peranan gender tidak membataskan kita. Wanita terpaksa berusaha lebih keras untuk menjawat kedudukan yang lebih tinggi daripada lelaki dan berupaya membuat keputusan �Kita masih sedang mengusahakan kesaksamaan gender

�Wanita digalakkan untuk melibatkan diri dalam politik dan kedudukan berjawatan tinggi �Adalah penting untuk mengajar masyarakat untuk menerima dan menghormati wanita seadilnya �Penting untuk memelihara hak asasi dan keadilan sosial untuk lelaki dan wanita

Aktiviti 4: Akses Sama Rata untuk Semua Orang 1) Video Gender Equality in Education �Bolehkah anda fikirkan kepentingan integrasi gender? Apakah langkah permulaan yang anda boleh cadangkan untuk kedua-dua kanak-kanak lelaki dan perempuan dalam komuniti anda?

Orientasi Seksual �Orientasi seksual gender seseorang secara seksual dan tarikan romatis mereka terhadap seseorang �Orientasi seksual berbeza daripada gender atau identiti gender �Ia adalah mengenai individu yang anda tertarik dengan dan ingin mengadakan hubungan intim �Setiap daripada kita mempunyai orientasi seksual. �Terpulang kepada anda jika anda mahu atau tidak mahu melabel diri anda

Orientasi Seksual �Mereka yang tertarik kepada individu berlainan gender straight atau heteroseksual �Mereka yang tertarik kepada individu daripada gender yang sama gay atau homoseksual Perempuan yang homoseksual lesbian �Mereka yang tertarik dengan kedua-dua lelaki dan perempuan biseksual �Mereka yang tidak mengalami daya tarikan seksual terhadap sesiapa asexual

Orientasi Seksual �Diskriminasi berlaku dalam setiap masyarakat �Individu berorientasi seksual dan identiti gender yang berbeza mempunyai hak untuk tidak didiskriminasi dan dilindungi daripada keganasan Apa yang anda boleh lakukan untuk membantu menghentikan diskriminasi ini?

Komuniti LGBT & Kesihatan Seksual dan Reproduktif �Lesbian, Gay, Biseksual, Transgender (LGBT) juga mengalami masalah kesihatan berkaitan dengan SRH mereka �Semua orang berhak untuk mendapatkan rawatan perubatan untuk melindungi diri mereka daripada penyakit �Contohnya, lelaki yang mengadakan hubungan seks dengan lelaki (MSM) menghidap penyakit HIV/AIDS dengan kadar yang lebih tinggi. Seks melalui dubur lebih berisiko daripada seks melalui faraj untuk menghidap jangkitan penyakit HIV

Langkah untuk mengurangkan risiko HIV/STI bagi lelaki yang mengadakan hubungan seks dengan lelaki (MSM) (dan semua secara umumnya) �Berbincang secara jujur dengan pasangan anda, and lakukan ujian saringan secara sukarela SEBELUM mengadakan hubungan seks �Gunakan kondom secara betul, dan gunakan SATU setiap kali mengadakan hubungan seks �Hadkan bilangan pasangan hubungan seks anda �Dapatkan vaksinasi Hepatitis B dan HPV

Sumber Komuniti LGBT di Malaysia �Pink Triangle Foundation Malaysia www. ptfmalaysia. org/ 3 rd Floor, 16 -3 Jalan 13/48 a, Boulevard Business Centre, Sentul Raya, 51000 Kuala Lumpur Tel: 03 40513611 atau 03 40444611 �Klinik Kesihatan Malaysia http: //www 2. moh. gov. my/gov_clinics �https: //www. cdc. gov/msmhealth/for-your-health. htm

Mesej Penting �Jantina ditentukan oleh ciri biologi, manakala gender ditentukan oleh faktor sosial dan budaya �Adalah penting untuk sekolah dan guru untuk mendidik pelajar tentang stereotaip gender untuk memansuhkan tanggapan gender �Gender mainstreaming atu strategi untuk menangani masalah ketaksaksamaan gender �Menjadi heteroseksual, gay atau biseksual, bukanlah sesuatu yang anda boleh pilih atau menukar, seperti ketinggian atau warna mata, kita tidak menukar orentasi seksual �Oleh itu, SENTIASA BERGEMBIRA DENGAN DIRI ANDA!

Terima Kasih