MODELLER Okulda renme Yetenek Sebat Zaman Tam renme
MODELLER Okulda Öğrenme • Yetenek • Sebat • Zaman Tam Öğrenme • Giriş Davranışları • Öğretim Hizmetinin Niteliği Basamaklı Öğrenme • A Analiz, Sentez • B Uygulama • C Bilgi, Kavrama
MODELLER Beyin Temelli Öğrenme • Sözel Hafıza (Sol Lob) • Uzamsal Hafıza (Sağ Lob) Öğretim Etkinlikleri Modeli • Aşamalı Etkinlikler • Öğrenme Ürünleri Deneyime Dayalı Öğrenme • Somut Yaşantı • Yansıtıcı Gözlem • Soyut Kavramsallaştırma • Aktif Yaşantı Gregorc Öğrenme Stilleri • Somut Ardışık • Somut Random • Soyut Ardışık • Soyut Random
Sözel Zeka Ritmik Zeka Kinestetik Zeka Mantıksal Zeka Görsel Zeka Sosyal Zeka Doğacı Zeka İçsel Zeka
Çok Boyutlu Zeka Kuramı Öncüsü: Howard Gardner Boyutları: Sözel, Görsel, Sosyal, Kişisel, Doğacı, Mantıksal, Bedensel, Müziksel Temel Kazanımı: Çok yönlü kişisel gelişim sağlamak ve başarma duygusu geliştirmektir.
Geleneksel ve Yeni Zeka Anlayışları Geleneksel Yeni • Zeka tek boyutludur. • Zeka çok boyutludur. • Zeka gerçek yaşamdan soyutlanır. • Zeka gerçek yaşamla iç içedir. • Zeka sabittir, değiştirilemez. • Zeka geliştirilebilir, değiştirilebilir. • Zeka sayısal ölçülür. • Zeka performans durumlarında belirlenir. • Nicelik önemli • Nitelik önemli • Ürün değerlendirme • Süreç değerlendirme
Çoklu Zeka Kuramının Boyutları Zeka Boyutu Özellikleri 1. Sözel-Dilsel • • Dilsel Zekadır. Soyut, Simgesel düşünme ve ifadeyi içerir. • • Sunuş Yoluyla Öğrenme Anlatma Yöntemi • • • Yazarlar Romancılar Gazeteciler Avukatlar Hatipler Edebiyatçılar 2. Görsel. Uzamsal • Düşünme etkinliği resimler, imgeler, şekiller ve çizgilerden hareketle gerçekleşir. Algılama, nesneler ve onların görünüşlerini içerir. • • Somut ve görsel çizimler Şekiller ve şemalarla öğrenme Gözlem Yöntemi Afiş ve poster hazırlama • • • Mimar Dekoratör Modacı Ressam Fotoğrafçı Tasarımcı Kişilerarası zekadır. Grup içerisinde işbirlikçi çalışmayı ister. Sözel ve sözsüz iletişim becerileri ön plandadır. Toplantı yönetmede etkilidir. • İşbirliğine dayalı öğretim • Örnek Olay- Rol Oynama Yöntemleri • Grup Tartışmaları ve Oyunlarla Öğretim • • • Öğretmenler Psikologlar Politikacılar Dini Liderler Sosyologlar Halkla İlişkiler İçsel Zekadır. Kendi duygularını anlamayı gerektirir. Bağımsız olmayı severler. Bireysel çalışmayı tercih ederler. Kendini değerlendirmeyi öngörür. Kendine güveni ve özsaygısı yüksektir. Günlük tutarlar. • • 3. Sosyal. Bireylerarası • • 4. Kişisel- Öze Dönük- İçsel • • Öğretim Yaklaşımları ve Meslek Grubu Yöntemleri • • • Bireysel öğretime uygun öğretim yaklaşımları ve yöntemleri Programlı Öğretim • Felsefeciler • Psikologlar • Din Adamları
Zeka Boyutu Özellikleri Öğretim Yaklaşımları ve Yöntemleri 5. Doğacı • Doğadaki canlıları tanımaya odaklıdır. • Canlıların yaratılışları üzerine araştırma ve düşünme, doğa olaylarıyla ilgilenme becerisidir. • • Bireysel çalışmalar Araştırma Yoluyla Öğretim Gözlem ve Deney Geziler • • • Zoologlar Biyologlar Meteorologlar Veterinerler Dağcılar Arkeologlar 6. Mantıksal. Matematiksel • Hesaplama, Sonuç çıkarma • Mantıksal ilişkiler kurma • Soyut düşünme, hipotezler üretme • Problem çözme, eleştirel düşünme • Sayılar ve geometrik şekillerle çalışmaya ağırlık verir. • • Buluş Yoluyla Öğrenme Problem Çözme Akıl Yürüterek Öğrenme Soyut modelleri tasarlayarak Öğrenme İlişkileri ve bağlantıları kurgulayarak öğrenme • • • Matematikçiler Muhasebeciler Mühendisler İstatistikçiler Ekonomistler • Kinestetik- hareketsel zekadır. • Hareketlerle uğraşma, jest ve mimiklerle kendini ifade etme • Beyin ve vücut koordinasyonunu etkili kullanma • Bir veya birden çok sporla uğraşma ilgi alanlarıdır. • Gösteri Yöntemi, Gözlem Yöntemi ve Örnek Olay Yöntemi Oyunlarla Öğretme Yaklaşımı Öğrenmede Rol Yapma, drama, tiyatro ve hareket etmeye ihtiyaç duyma • • • Sporcular Dansçılar Cerrahlar Aktörler Pandomimciler Heykeltraşlar • Sesler, notalar, ritimlerle düşünmedir. • Farklı sesleri tanıma ve yeni sesler, ritimler üretme • Ritmek ve tonal kavramları tanıma ve kullanmaya ağırlık verir. • Müzik, teyp, kasetler, ritimlere ihtiyaç duyma, Orijinal müzik kompozisyonları oluşturma Yaratıcılık, özgün melodi ve ritim üreterek öğrenilir. Öğrenme dışardan gelen seslere duyarlı olma ve empati kurma ile gerçekleşir. Öğrenme enstrümanlar üzerinden gerçekleşir. Gösteri Yöntemi ve Oyunlarla Öğretim • • • Şarkıcılar Besteciler Ozanlar Orkestra üyeleri Şefler 7. Bedensel- Devinimsel 8. Müziksel- Ritmik • • • Meslek Grubu
Mantıksal/ Matematiksel Bedensel/Kinetik Vücut ve el becerilerini işe nasıl karıştırabilirim? Sayı, hesap, mantık, sınıflama ve eleştirel düşünme becerilerini sınıfa nasıl getirebirim? Doğacı/Doğa Özedönük/Bireysel Duyguları, anıları nasıl uyandırabilirm? Konuşmal arı yada Sözel/ yazılmış Dilsel metinleri nasıl kullana bilirim? Sosyal/Bireylerarası Öğrencileri nasıl kaynaştırabilir, işbirlikçi çalıştırabilirim? Doğal kaynaklara, doğaya nasıl ilgi uyandırabilirim? Ya da çevre bilincini nasıl geliştirebilirim? Görsel/Uzamsal Görsel şekilleri hayal etmeyi renk, resim ve benzetmeleri nasıl kullanabilirim? Müzik/Ritmik Müziği ve doğa seslerini sınıfa nasıl getirebilirim?
Ø Her insanda birden çok zeka boyutu bulunur. Ø Bu zeka boyutları eğitsel etkinlikler ve yaşantılarla geliştirilebilir. Ø Çoklu Zeka Kuramı sınıfta uygulanmak istendiğinde öncelikle yapılması gereken çalışma; öğrencilerin çoklu zeka alanı profilinin ortaya çıkarılmasıdır. Ø Sınıfta öğrencilerin baskın olan zeka alanlarını geliştirmek yerine birden fazla zeka alanını çalıştırmaya yönelik çeşitli öğretim stratejileri, yöntemleri ve teknikleri kullanılmalıdır.
Öğrenme-Öğretme Modelleri Okulda Öğrenme-Öğretme Modeli Her öğrenciye ihtiyaç duyulan zaman ve öğrenme olanakları verildiğinde tüm öğrenciler belirlenen öğrenme hedeflerine ulaşabilir. Carrol Modelin Öğeleri • • • Sebat Fırsat Yetenek Öğretimin Niteliği Öğretimden Yararlanma Niteliği
1. Yetenek 2. Öğretimden yararlanma yeteneği Öğrenci Niteliklerine Bağlı Özellikler Öğretim Sürecine Bağlı Özellikler Öğrencinin bir konuyu öğrenebilmek için ihtiyaç duyduğu zaman miktarıdır. Öğrencinin belli bir öğrenme birimini anlayabilmesi için gerekli olan ön koşul öğrenmeler, sözel ve sayısal yetenekleri ve zamanı içermektedir. Öğrencinin yeni bilgiyi öğrenmesi için sahip olması gereken hazırbulunuşluk düzeyini ifade etmektedir. 3. Sebat (Sabır) Öğrencilerin gönüllü olarak öğrenmeye harcadıkları zamandır. 4. Fırsat Öğrenme için verilen zaman ve sunulan olanaklar miktarıdır. 5. Öğretimin Niteliği Öğretim hizmetinin yeteneğe bağlı olan sürenin dışında ek zaman gerektirmemesi öğretim hizmetinin niteliğini gösterir. Öğretim, yeteneğe bağlı olan sürenin dışında ek zaman gerektirmediği ölçüde
Ø Bir öğretim ek zaman gerektirmediği ölçüde nitelikli, gerektirdiği ölçüde niteliksizdir. Ø Önemli olan öğrenme için gerekli olan zaman değil öğrenmede öğrencinin ihtiyaç duyduğu kadar zaman harcanmasıdır. Ø Yetenek ve sebat öğrenmede önemlidir.
Öğrenme-Öğretme Modelleri • Öncüsü: • Carrol’un Okulda Öğretme Modelinden esinlenerek geliştirilmiştir. • Normal koşullarda %20 olarak beklenen başarı yüzdesini %90 -95’e çıkarmayı amaçlar. Dağılım eğrisi normal dağılım yerine sola çarpıktır. • «Öğrenemeyen öğrenci yoktur, öğretemeyen öğretmen vardır. » Bloom
Okulda Öğrenme Kuramı ya da Tam Öğrenme Modeli, ek zaman ve öğrenme olanakları sağlandığında, hemen tüm öğrencilerin okullarda öğretilmek istenen tüm yeni davranışları öğrenebileceğini ileri sürmektedir. Bloom’a göre; insanlar arasında zihinsel güçler bakımından doğuştan gelen bazı farkların bulunduğunu inkar edilemez. Ancak bunlar eğitimin ürünü olarak sonradan meydana getirilmekte olanların yanında hemen bir hiçtir.
Değişmeye Dirençli Faktörler Değiştirilebilir Faktörler • • Zeka Yetenek Kişilik Sosyo-Ekonomik Düzey • Öğretimin Niteliği • Öğrencinin öğrenme için harcadığı zaman • Öğrencinin bilişsel ve duyuşsal giriş özellikleri
Öğretim Hizmetinin Niteliği %25 Öğrenci Nitelikleri %50 Pekiştirme Bilişsel Giriş Davranışlar %50 Etkili Bilgi Duyuşsal Giriş Özellikleri %25 Etkili İpucu Dönüt. Düzeltme İlgi Etkin Katılım Beceri Yeterlik Tutum Öğrenme Ürünleri Akademik Benlik Bilişsel Ürünler Duyuşsal Ürünler Öğrenme Hızı Öğrenme Düzeyi ve Çeşidi
Öğrenci Nitelikleri (Öğrenci Giriş Davranışları) %50 Etkili Bilişsel Giriş Davranışları: Okuduğunu anlama, dinleme, konuşma becerileridir. Eldeki öğrenme ünitesi ya da ünitelerinin öğrenilebilmesi için gerekli olduğu kabul edilen ön öğrenmelerdir. Başarı değişkenliğinin yaklaşık yarısını açıklamaktadır. Duyuşsal Giriş Davranışları: Öğrencinin öğrenme ünitesine karşı ilgisi, tutumu ve akademik benlik kavramını içermektedir. Başarıyı %25 oranında etkilemektedir. Akademik Benlik- Özgüven: Öğrencinin öğrenme geçmişine dayalı olarak herhangi bir öğrenme birimini öğrenip öğrenemeyeceğine ilişkin kendini algılama biçimidir.
Öğretim Hizmetinin Niteliği (PİDE) %25 Etkili İpucu: Öğrenciye yol gösteren, öğrenmesini kolaylaştıran tüm iletiler ve yönergelerdir. Dönüt: Öğrenciye yaptığı bir davranışın sonucu ve geldiği öğrenme düzeyi hakkında bilgi vermektir. Etkin Katılım: Öğrenci katılımı öğrencinin konuyla açık yada örtük olarak etkileşime girmesidir. Olumlu Pekiştireç: Hoşa giden uyarıcıların ortama verilmesidir. Pekiştirme: Bireyin davranış sıklığını artırma işlemidir. Bu işlemde kullanılan uyarıcılara da pekiştireç denir. Olumsuz Pekiştireç: Hoşa gitmeyen uyarıcıların ortamdan çekilmesidir.
Öğrenme Ürünleri; öğrenme öğesiyle ilgili öğrenci başarısı, bilgi, beceri, öğrenme hızı, öğrenmeye daha çok istek duyma ve özgüvenini artırma gibi kazanımların tamamıdır. i, şid l e e ç uşsa v y yi ze e du a ler ü e d d v n m ı ı e nm e hız ışlar değiş e r n Öğ renm avra elen inin öğ iş d na g ürec gir yda e s. me renm ridir öğ ünle ür Bi tamr öğr ak öğ enm ok adem renm e ür ka ula, ik b ede ünü ge rşı t öğre enli , öğ olar liş ut tm k a re ak me um en lg nc ler ve e ısı; inin gö ilg ve d ste isi er rir olu se. ml u
Bloom’a göre eğer öğrencilerin giriş davranışları öğrenme işinin başında eşitlenir ve her üniteden sonra öğrenme eksiklikleri tamamlanır, öğrenciler için nitelikli bir öğretim hizmeti sunulursa, öğrenciler arasındaki bireysel farklılıklar giderek azalır ve öğrencilerin başarıları artar. Okulda tam öğrenme modelinin hedefi de bunu sağlamaktır.
Bağımlı Değişken Bağımsız Değişken Öğrenci Nitelikleri + Öğretim Hizmetinin Niteliği Öğrenme Ürünleri
TAM ÖĞRENME MODELİNİN UYGULANIŞI Dersin özel hedef ve hedef davranışları ile bu hedef ve davranışların kazandırılacağı öğrenme ünitelerinin belirlenir. Her bir ünitenin öğrenilebilmesi için gerekli önkoşul davranışların belirlenir. Öğrencilerin önkoşul davranışlara sahip olup olmadıklarının (BGD)testi ile belirlenir. BGD testi sonuçlarına göre, ünitedeki davranışların öğrenilmesi için gerekli fakat eksik olan önkoşul davranışları tamamlama öğretimi yapılır. Tamamlama öğretiminden sonra ünitede yeni davranışları kazandırmaya dönük öğretim etkinlikleri uygulanır. İzleme değerlendirmesi yapılır. Yetersiz öğrenmeye sahip öğrenciler için ek öğrenme etkinliği düzenlenir.
TAM ÖĞRENME SÜRECİNDEKİ ETKİNLİKLER (Bilişsel Giriş Davranışları) BGD Testi hazırlama Ünite analizi (konu ve hedef davranışları belirleme) Bilişsel ve duyuşsal giriş davranışları belirleme BGD Test sonucuna göre Tamamlama öğretimi yapma İleride olan öğrenciler için zenginleştirilmiş etkinlikler uygulama Öğretmeöğrenme etkinliklerini uygulama İzleme değerlendirmesini yapma Düzeltme etkinliklerini uygulama İkinci üniteye ilerleme Paralel izleme değerlendirmesini yapma
ÖN KOŞULLAR (GİRDİLER) İŞLEMLER (SÜREÇ) ÖĞRENME ÜRÜNLERİ (ÇIKTILAR) 1. Her ünitenin hedef ve davranışlarının belirlenmesi, Bilişsel Duyuşsal Devinişsel Düzeyler için 4. İzleme testlerinin verilmesi, Öğrenme güçlüklerinin ortaya çıkarılması, Tam öğrenmeyenlere ek öğrenmenin sağlanması 7. Öğrenme düzeyini belirleyici testlerin verilmesi Öğrenme standardı Öğrenme hızı 2. Tam öğrenme standardının ortaya konması %80 öğrencinin en az %70 puan alması gibi 5. Öğretim hizmetlerinin niteliğinin arttırılması, İpucu, Dönüt-düzeltme, Pekiştirme, Katılım 8. Duyuşsal ürünlerin ortaya çıkarılması Akademik benlik Kendine güven Güdülenmişlik Ruh sağlığı 3. Öğretim niteliğin belirlenmesi 6. Alternatif öğrenme kaynaklarının seçilmesi, Tamamlayıcı Etkinlikler: Bire bir öğretim, Küçük gruplarla öğretim, Okulda ek öğretim, Evde ek öğretim, Programlı öğretim, Kaynak ve yardımcı kitaplarla öğretim, Akademik oyunlarla öğretim, Tekrar öğretim 9. Kalite kontrolün yapılması
Yararları Sınırlılıkları Öğretim planlı olarak gerçekleştirilir. Zaman alıcıdır. Öğrencilerin eksikleri tamamlanır. Seviyesi yüksek öğrencileri yavaşlatır. Öğretim sürekli değerlendirilir ve eksikler anında tamamlanır. Ek zaman, emek, maliyet gerektirir. Her öğrenci öğrenir. Öğretmenin iş yükünü artırabilir. Öğrenci öğrenciden öğrenemez.
Bloom’un Tam Öğrenme Modeli’nde 10 sorudan 9’unu yapmadan yeni üniteye geçilmez! Ayça Öğretmen, Sosyal Bilgiler dersinde «Ülkemizin Kaynakları» ünitesini işlemeden önce bir planlama yapar. Bu planlama sürecinde önce ünitenin kazanımlarını inceler. Bu ünitenin ön koşul davranışlarını belirlemek için bilişsel giriş testi hazırlar. Bu testin sonuçlarına göre öğrencilerde eksik olan ön koşul davranışlarla ilgili tamamlama öğretimi planlar. Öğrencilerin tamamının aktif katılımını sağlayacak etkinlikler düzenler ve ünitenin işlenmesi bittikten sonra öğrencilere uygulanacak izleme testi hazırlar. Herhangi bir öğrenme eksikliğine ya da yanlışlığına yönelik ek öğrenme-öğretme etkinliklerinin neler olacağına karar verir. (KPSS 2011) Bu örnekte hangi öğrenme yaklaşımının işlem basamakları izlenmiştir?
KUANTUM ÖĞRENME Kuantum fiziğinin ilkelerini doğa alanından insani alana ve Eğitim Bilimine uyarlayan Lazanov, Kuantum öğrenmeyi geliştiren Bobbi De Porter’dir. Hedefi; Bireyin kendini gerçekleştirmesi ve bunu öğrenmeyi öğrenerek yapmasıdır. Bireylerin öğrenme biçemlerini keşfetmeleri ve doğru öğrenme ortamlarında çalışmaları önemlidir. Bu Yaklaşıma göre; Olumlu duygular beyin gücünü, beyin gücü benlik saygısını, benlik saygısı da olumlu duyguları artırır.
Kuantum enerjinin ışımaya çevrilmesi olarak tanımlandığında, kuantum öğrenme kişinin bilgilerini kullanarak ışıması olarak tanımlanmaktadır. Kuantum öğrenme temel olarak Dr. Lazanov tarafından geliştirilen hızlandırılmış öğrenme teknikleri ve beyin uyumlu öğrenme teknik ve stratejilerin kullanılmasına dayanmaktadır. Bununla birlikte, ikili beyin teorisi, üçlü beyin teorisi gibi beynin çalışma fonksiyonlarının farklılıklarını kullanan yaklaşımlar benimsenmiştir. Yine insanların farklı zeka türlerinin olduğu ve başarıyı belirleyen etmenin tek tip zeka olmadığı düşüncesinden hareket eden çoklu zeka ve duygusal zeka kuramlarının prensipleri sisteme dâhil edilmiştir.
- Slides: 28