mmn Sistemin Tantm Prof Dr mit lmez A

  • Slides: 83
Download presentation
İmmün Sistemin Tanıtımı Prof. Dr. Ümit Ölmez A. Ü. T. F. İmmünoloji ve Allerji

İmmün Sistemin Tanıtımı Prof. Dr. Ümit Ölmez A. Ü. T. F. İmmünoloji ve Allerji Hastalıkları BD

 • Çok gelişmiş bir sistem olan immün sistem, yaşam için çok önemlidir. •

• Çok gelişmiş bir sistem olan immün sistem, yaşam için çok önemlidir. • İmmünite; hastalığa, özellikle infeksiyon hastalıklarına karşı direnç olarak tanımlanır. İnfeksiyonlara karşı savunmayı sağlayan hücreler, dokular ve moleküllerin toplamına immün sistem adı verilir, bu hücrelerin ve moleküllerin infeksiyona yol açan mikroplara karşı düzenli olarak verdikleri tepkiye de immün yanıt denir.

İMMÜN SİSTEM 1) Doğal İmmünite (innat immünite) – Fagositler (Monosit, Makrofaj, Nötrofil) 2) Kazanılmış

İMMÜN SİSTEM 1) Doğal İmmünite (innat immünite) – Fagositler (Monosit, Makrofaj, Nötrofil) 2) Kazanılmış İmmünite(adaptif immünite) – Lenfositler (T ve B lenfosit)

İmmün Sistemin Savunma Mekanizmaları • Deri ve müköz membranlar • Nonspesifik humoral faktörler (doku

İmmün Sistemin Savunma Mekanizmaları • Deri ve müköz membranlar • Nonspesifik humoral faktörler (doku lizozimleri ve interferon) • Fagositik nötrofiller ve makrofajlar • Kompleman proteinleri • Spesifik hücre aracılıklı immünite (T lenfositler, lenfokinler ve makrofajlar)

 Mononükleer fagositik hücreler kemik iliği kök hücre kaynaklıdır. Görevi: Yabancı partkülleri yutmak, içine

Mononükleer fagositik hücreler kemik iliği kök hücre kaynaklıdır. Görevi: Yabancı partkülleri yutmak, içine almak ve onları yok etmektir. Bu nedenle stratejik yerlere yerleştirilmişlerdir.

Vücudun Doğal Dış Savunma Sistemi • Gözyaşı ve tükrükte : Lizozim • Deri: Fiziksel

Vücudun Doğal Dış Savunma Sistemi • Gözyaşı ve tükrükte : Lizozim • Deri: Fiziksel bariyer, yağ asitleri, faydalı bakteriler • Bronşlarda: Mukus, Silia • Mide: Mide asiti • Barsak: Gastrointestinal sistem florası • Genitoüriner Sistem: Asit p. H, faydalı bakteriler

Doğal Bağışıklık • Epitelyal bariyerler • Fagositik hücreler: Nötrofiller, Monosit/ makrofajlar • Doğal öldürücü

Doğal Bağışıklık • Epitelyal bariyerler • Fagositik hücreler: Nötrofiller, Monosit/ makrofajlar • Doğal öldürücü hücreler: Virüsle infekte hücreler, tümör hücreleri • *Kompleman sistemi

Doğal bağışıklık sitokinleri: • Sitokinler, bağışık yanıt ile inflamasyonu düzenleyen çözünmüş proteinlerdir. Tüm sitokinlermikroorg.

Doğal bağışıklık sitokinleri: • Sitokinler, bağışık yanıt ile inflamasyonu düzenleyen çözünmüş proteinlerdir. Tüm sitokinlermikroorg. gibi bir uyarı ile uyarıldığında az miktarda üretilir ve hedef hücre üzerindeki yüksek afiniteli res. lere bağlanırlar. • • • Tümör nekroz faktör (TNF) -İnterlökin-1(IL-1) -Interferonlar(IFN α, IFN β, IFN γ) -Kemokinler -IL-6, IL-10, IL-12, IL 15, IL-18

 • Humoral immünite: B hücre fonksiyonunu gösterir. Ekstrasellüler mikroorganizmalarla savaştan sorumludur. Eksikliğinde tekrarlayan

• Humoral immünite: B hücre fonksiyonunu gösterir. Ekstrasellüler mikroorganizmalarla savaştan sorumludur. Eksikliğinde tekrarlayan piyojenik bakteriyel infeksiyonlar sıktır. • Hücresel immünite: T hücre fonksiyonunu gösterir. Eksikliğinde viral ve diğer intrasellüler mikroplar, mantar ve protozoa infeksiyonlarına hassasiyet artmıştır.

Kazanılmış İmmünitenin Özellikleri ☺ Özel bir patojene spesifik( ÖZGÜLLÜK) ☺ Aynı ajanla tekrar karşılaşılınca

Kazanılmış İmmünitenin Özellikleri ☺ Özel bir patojene spesifik( ÖZGÜLLÜK) ☺ Aynı ajanla tekrar karşılaşılınca artmış cevap(HAFIZA) ☼FAGOSİTLERLE LENFOSİTLER ARASINDA YAKIN BİR ETKİLEŞİM VARDIR

İmmün Sistemin Esas ve Yardımcı Hücreleri(1): • Lenfositler: PK’da %30 -40 oranında bulunur. •

İmmün Sistemin Esas ve Yardımcı Hücreleri(1): • Lenfositler: PK’da %30 -40 oranında bulunur. • T lenfositler(CD 3+) (dolaşımdaki lenfositlerin %6080): • Th: CD 4+ yardımcı hücreler( T hüc. nin % 60 -70 i) • Tc: CD 8+ baskılayıcı hücreler ( T hüc. nin % 30 -40 ı) • B lenfositler(CD 20+) (dolaşımdaki lenfositlerin %1020) bulunur. • Doğal öldürücü hücre(NK)(CD 56+): (dolaşımdaki lenfositlerin %5 -10)

T hücrelerinin alt tipleri ve fonksiyonları Th 1 IL-2, IFN-γ, TNF-β, IFN-α Gecikmiş Hipersensitivite

T hücrelerinin alt tipleri ve fonksiyonları Th 1 IL-2, IFN-γ, TNF-β, IFN-α Gecikmiş Hipersensitivite IL-12, IL-18 Otoimmünite İntrasellüler patojenler- den korunma Th 2 IL-4, IL-5, IL-6, IL-9, IL-11 Allerji, astım IL-13, IL-25 Antikor yapımı Ekstrasellüler patojenler- den korunma T reg IL-10, TGF-β İmmünosupresyon Th 17 IL-17, IL-21 Otoimmünite

 • TH 1 sitokinler: IL-2, IL-12, IFNγ, and transforming growth factor-β (TGFβ) IFNγ,

• TH 1 sitokinler: IL-2, IL-12, IFNγ, and transforming growth factor-β (TGFβ) IFNγ, Tip I interferonlar (IFN- α, IFN-β), TNF • TH 2 sitokinler: IL-4 , IL-5, IL-13

Th 1 hücreler; IFN-g TGF-b , Th 2 hücreler ; , IL-2, IL-3, IL-10,

Th 1 hücreler; IFN-g TGF-b , Th 2 hücreler ; , IL-2, IL-3, IL-10, IL-13, salarlar. Th 1 hücreler makrofaj aktivasyonu ve granüloma gelişimi, Th 2 hücreler Ig. E ve eozinofil yapımını sağlar. NO: nitric oxide; DTH: delayed-type hypersensitivity. Reproduced with permission from: Baraniuk, JN, Pathogenesis of allergic rhinitis. J Allergy Clin Immunol 1997; 99: S 764. Copyright © 1997 Elsevier Science

 • Lenfositopeni: büyük çocuk veya erişkinlerde mutlak lenfosit sayısı <1000 hüc/mikro. L(mm 3)

• Lenfositopeni: büyük çocuk veya erişkinlerde mutlak lenfosit sayısı <1000 hüc/mikro. L(mm 3) , yenidoğanda <2500 hüc/mikro. L(mm 3). Lenfositopeni sebepleri çeşitlidir; infeksiyon, iyatrojenik sebepler, sistemik hastalık ve konjenital immün yetmezlikler başlıcalarıdır.

 • Lenfositoz : Mutlak lenfosit sayısı(absolute lymphocyte count : ALC): > 4000/mm 3

• Lenfositoz : Mutlak lenfosit sayısı(absolute lymphocyte count : ALC): > 4000/mm 3 (12 yaş üstü). • Mutlak lenfosit sayısı (ALC) =Lökosit (cell/micro. L)x lenfosit yüzdesi ∕ 100

 • • T hücreleri , antijen reseptör (res. )lerine göre αβ T hücreleri(

• • T hücreleri , antijen reseptör (res. )lerine göre αβ T hücreleri( dolaşan T hücrelerinin %90 -95 i) ve γδ T hücreleri(dolaşan T hücrelerinin %5 -10 u) olarak iki çeşittir.

İmmün Sistemin Esas ve Yardımcı Hücreleri(2): • • Monosit: %1 -6 Makrofajlar: Dokuda bulunan

İmmün Sistemin Esas ve Yardımcı Hücreleri(2): • • Monosit: %1 -6 Makrofajlar: Dokuda bulunan monositler Bazofil: < % 1 Mast hücresi: Dolaşımda bulunmaz Nötrofiller: ~%60 olgun nötrofil. Eozinofiller: %2 -5 Trombositler: 200. 000 -400. 000/mm 3. Bakılan mikroskop sahasında en az bir tane, 100 büyütmede yaklaşık 7 tane görülmelidir.

Plazmositler • Antijenle karşılaşan B hücreleri, diferansiye olarak immünglobülin yapan ve salgılayan PLAZMA hücrelerine

Plazmositler • Antijenle karşılaşan B hücreleri, diferansiye olarak immünglobülin yapan ve salgılayan PLAZMA hücrelerine döner. • Tek bir plazma hücresi bir çeşit ağır ve bir çeşit hafif zincirden oluşan tek tip antikor yapar. Lenf düğümleri ve dalakta ve kemik iliğinde bulunan hücrelerdir .

Lenfoid Organlar • Primer Lenfoid Organlar: Timus, Kemik İliği • Sekonder Lenfoid Organlar: Dalak,

Lenfoid Organlar • Primer Lenfoid Organlar: Timus, Kemik İliği • Sekonder Lenfoid Organlar: Dalak, Lenf Bezleri, Tonsiller, Peyer plakları ve diğer mukoza ile ilişkili lenfoid doku ( MALT)

Kompleman sisteminin uyarılma yolları

Kompleman sisteminin uyarılma yolları

Kompleman Kaskadının Uyarılması: • 1) Klasik yol • 2) Alternatif yol • 3) Lektin

Kompleman Kaskadının Uyarılması: • 1) Klasik yol • 2) Alternatif yol • 3) Lektin veya mannan bağlayan protein yolu

Komplemanın Temel Biyolojik Fonksiyonları • • • Opsonizasyon Hücre lizisi İnflamasyonun aktivasyonu İmmün komplekslerin

Komplemanın Temel Biyolojik Fonksiyonları • • • Opsonizasyon Hücre lizisi İnflamasyonun aktivasyonu İmmün komplekslerin klirensi Antikor yapımının uyarılması

İnflamasyonun Aktivasyonu • • • Mast hücrelerinden histamin salınımı Düz kasların kontraksiyonu Plazma ve

İnflamasyonun Aktivasyonu • • • Mast hücrelerinden histamin salınımı Düz kasların kontraksiyonu Plazma ve hücrelerin eksudasyonu Makrofajların aktivasyonu Granülositlerin kemotaksisi

ANTİJEN -Antikor ile bağlanabilen protein yapısında bir moleküldür. -Her biyolojik molekül( şeker, protein, lipid,

ANTİJEN -Antikor ile bağlanabilen protein yapısında bir moleküldür. -Her biyolojik molekül( şeker, protein, lipid, hormon) antijenik özellik gösterebilir. -Antijenin antikor ile bağlanabilen özel kısmına epitop denir.

 • Antikorlar , B lenfosit ve plazma hücreleri tarafından yapılır. Antikorlar antijene bağlanma

• Antikorlar , B lenfosit ve plazma hücreleri tarafından yapılır. Antikorlar antijene bağlanma kapasitesi gösteren , immünglobülinler denilen geniş bir grup polipeptidlerden oluşan solübl glikoproteinlerdir. • Antikorun görevi, kanda ve vücut sıvılarında bulunan antijeni tanımaktır. Yapısında iki hafif(L) , 2 ağır zincir (H) bulunur.

Yabancı madde (mikroorganizmalar, protein, polisakkarit gibi moleküller) ile karşılaşıldığında immün sistemin değişik kompartmanlarının, karşılıklı

Yabancı madde (mikroorganizmalar, protein, polisakkarit gibi moleküller) ile karşılaşıldığında immün sistemin değişik kompartmanlarının, karşılıklı ve düzenli etkileşimleriyle ortaya çıkan cevaba İMMÜN YANIT denir

İMMÜN YANITIN EVRELERİ • Antijeni tanıma fazı (Lenfositler) • Efektör faz (Nötralizasyon, Fagositoz, Sitotoksik

İMMÜN YANITIN EVRELERİ • Antijeni tanıma fazı (Lenfositler) • Efektör faz (Nötralizasyon, Fagositoz, Sitotoksik reaksiyonlar)

Antijen Sunumu • T lenfositler antijeni; antijen sunan hücrenin (infekte hücre) yüzeyinde MHC (major

Antijen Sunumu • T lenfositler antijeni; antijen sunan hücrenin (infekte hücre) yüzeyinde MHC (major doku uygunluk antijenleri) ile birlikte sunulduğu zaman tanır • T lenfositleri; T hücre reseptörü denen (TCR) reseptörlerle ve antijen + MHC kombinasyonunu tanır

İmmün Sistemin Fonksiyon Bozuklukları • • Aşırı duyarlılık reaksiyonları Otoimmünite gelişmesi İmmün Yetmezlik Hastalıkları

İmmün Sistemin Fonksiyon Bozuklukları • • Aşırı duyarlılık reaksiyonları Otoimmünite gelişmesi İmmün Yetmezlik Hastalıkları Malignite gelişmesi

İmmün Sistem Kanserleri • Lenfomalar • Lösemiler • Multiple myeloma

İmmün Sistem Kanserleri • Lenfomalar • Lösemiler • Multiple myeloma

İmmün sistemin bir veya daha fazla komponentlerinin eksikliğinde veya fonksiyon görmemesi durumunda ortaya çıkan

İmmün sistemin bir veya daha fazla komponentlerinin eksikliğinde veya fonksiyon görmemesi durumunda ortaya çıkan hastalıklara İMMÜN YETMEZLİK HASTALIKLARI adı verilir

İmmün yetmezlikte tekrarlayan veya kronik infeksiyonlar gelişir. Bu durum genetik bozukluk veya immün sistemin

İmmün yetmezlikte tekrarlayan veya kronik infeksiyonlar gelişir. Bu durum genetik bozukluk veya immün sistemin gelişimi sırasındaki bozukluklar sonucu meydana gelmiş ise, Primer İmmün Yetmezlikler gelişir

 • İmmünokompetan hücrelerdeki gelişme defekti; T lenfositleri, B lenfositleri veya ikisinde birden diferansiyasyonun

• İmmünokompetan hücrelerdeki gelişme defekti; T lenfositleri, B lenfositleri veya ikisinde birden diferansiyasyonun farklı safhalarında ortaya çıkabilir • Stem cell (Kök hücre) veya lenfosit diferansiyasyonundaki defektin yerine göre klinik tablo ciddi, hatta fatal olabilir

 • IL-12, IFNγ, ve transforming growth factor-β (TGFβ) , Th 1 hücrelerinin gelişmesine

• IL-12, IFNγ, ve transforming growth factor-β (TGFβ) , Th 1 hücrelerinin gelişmesine yardım eder • IL-4 , IL-5, IL-13 ; Th 2 hücrelerinin gelişmesine yardım eder

Primer İmmün Yetmezlikler (1) Humoral İmmün Yetmezlikler (Antikor Yetmezlikleri) 1) X’e bağlı agammaglobulinemi (XLA-Bruton

Primer İmmün Yetmezlikler (1) Humoral İmmün Yetmezlikler (Antikor Yetmezlikleri) 1) X’e bağlı agammaglobulinemi (XLA-Bruton Hastalığı) 2) Common variable immün yetmezlik(CVID) 3) Yenidoğanın geçici hipogammaglobülinemisi 4) Selektif Ig. A eksikliği 5) Ig. G subgruplarının selektif eksikliği 6) Hiperimmünglobülin M sendromları Diğerleri: Spesifik antikor eksikliği ( polisakkarid cevapsızlığı), Selektif Ig. M eksikliği, Selektif Ig. E eksikliği, Hiperimmünglobülin D sendromu(HIDS)

 • Bruton Hast: Pre. B hücresinden immatür B’ye geçiş olamamaktadır • Common variable

• Bruton Hast: Pre. B hücresinden immatür B’ye geçiş olamamaktadır • Common variable immün yetmezlik(CVID): B hücreleri antikor salan plazma hücrelerine dönüşemiyor • Yenidoğanın geçici hipogammaglobülinemisi: 5 -6 aylık • Selektif Ig. A eksikliği: En sık görülen primer immün yetmezlik(1/500)

Selektif Ig. A eksikliği • • 1/600 -1/800 sıklığında görülür Asemptomatik Tekrarlayan sinopulmoner infeksiyonlar

Selektif Ig. A eksikliği • • 1/600 -1/800 sıklığında görülür Asemptomatik Tekrarlayan sinopulmoner infeksiyonlar Gastrointestinal sistem hastalıkları Allerjik hastalıklar Otoimmün hastalıklar Malign hastalıklar İlaçlar: antikonvülzanlar

Numerous Giardia lamblia parasites can be seen swarming over the mucosa of the jejunum

Numerous Giardia lamblia parasites can be seen swarming over the mucosa of the jejunum of a patient with CVID.

Primer İmmün Yetmezlikler (2) Hücresel İmmün Yetmezlikler (T Hücre Yetmezlikleri) • T lenfositleri, adaptif

Primer İmmün Yetmezlikler (2) Hücresel İmmün Yetmezlikler (T Hücre Yetmezlikleri) • T lenfositleri, adaptif immün sistemin işlemesinde vazgeçilmez hücrelerdir. İntrasellüler patojenlerin öldürülmesi ve ekstrasellüler patojenlere karşı cevapta B lenfositleri ve antijen sunan hücrelerin (APC) cevaplarını yönetir. Atipik yüzey moleküllerini görünce de direkt öldürür. • Sonuç olarak T hücre gelişmesinde veya fonksiyonundaki bozukluklar, B hücresi, NK hücresi ve myeloid kompartmanları da etkiler.

 • CD 3 eksikliği, TRAC eksikliği (TCR alfa-beta kompleks azalması) , MHC klas

• CD 3 eksikliği, TRAC eksikliği (TCR alfa-beta kompleks azalması) , MHC klas I eksikliği ( Bare lenfosit sendrom tip I), MHC klas II eksikliği ( Bare lenfosit sendrom tip II), p 561 ck eksikliği ( lenfosit spesifik protein-tirozin kinaz eksikliği), VDJ recombinasyon defektleri: RAG 1 ve RAG II(rekombinaz aktive edici gende eksiklik), ZAP 70 eksikliği: ( Zeta zinciri ile ilişkili proteintirozin kinaz 70 kilodalton eksikliği)

Primer İmmün Yetmezlikler (3) Kombine İmmün Yetmezlikler ●Ağır Kombine İmmün Yetmezlik (SCID) ● Wiscott-Aldrich

Primer İmmün Yetmezlikler (3) Kombine İmmün Yetmezlikler ●Ağır Kombine İmmün Yetmezlik (SCID) ● Wiscott-Aldrich sendromu ● Ataksi telenjiektazi ● Di. George sendromu( 22 q 11. 2 delesyon) ● Nijmegen Breakage sendromu ● Adenozin deaminaz, purin nükleozid fosforilaz eksikliği ● MHC class I ve II eksikliği ● Kısa kol-bacak cüceliği /saç-kıkırdak hipoplazisi ile birlikte immün yetmezlik • ●X’e bağlı lenfoproliferatif sendrom • ●NF –kappa-B inhibitor alfa (NFKBIA) eksikliği • •

 Note the wide-set eyes, low-set ears, and shortened philtrum of upper lip. Congenital

Note the wide-set eyes, low-set ears, and shortened philtrum of upper lip. Congenital malformations of the cardiovascular system may also occur.

Di George Sendromu • Embriyonel gelişim sırasında 3. ve 4. faringeal keselerde anormal gelişim

Di George Sendromu • Embriyonel gelişim sırasında 3. ve 4. faringeal keselerde anormal gelişim sonrasında timusta hipoplazi ve beraberinde T hücre eksikliğine bağlı infeksiyona meyil, paratiroid hipoplazisi (hipokalsemi ile birlikte) , konjenital kalp hastalığı (Aort kavsi anormallikleri, Fallot tetralojisi, patent duktus arteriozus) görülür. • Di. George sendromu görülen çocuklarda anormal yüz görünümü ( hipertelörizm, düşük kulaklar, balık şeklinde ağız ) vardır. • Timusun yokluğunda ‘komplet Di. George sendromu’görülür (Hastaların % < 0. 5 i )ve komplet T hücre yetmezliği görülür. Ancak hastaların çoğunluğunda 22 q 11. 2 delesyon şeklinde kromozom anomalisi görülür. İmmün bozukluk orta derecede T hücre azalması ile birliktedir, ‘parsiyel Di. George sendromu’denir. Azalmış T hücreler, normal B hücreler , normal veya azalmış serum immünglobülinleri görülür.

 • Ağır kombine immün yetmezlik (SCID): Kemik iliğinde kök hücrenin T ve B

• Ağır kombine immün yetmezlik (SCID): Kemik iliğinde kök hücrenin T ve B hücreye diferansiyasyonunda yetersizlik mevcuttur • Wiscott-Aldrich sendromu: Egzema, tekrarlayan piyojenik infeksiyonlar ve trombositopeni ile karakterli • Herediter ataksi telenjiektazi: Otozomal resesif geçişli. 2 yaş civarında serebellar ataksi-telenjiektaziler, tekrarlayan sinopulmoner inf. lar görülür. T ve B hücre defekti mevcuttur

 Note that the thymic stroma has not been invaded by lymphoid cells and

Note that the thymic stroma has not been invaded by lymphoid cells and no Hassall's corpuscles are seen. The gland has a fetal appearance.

 It is thought that deficiencies of ADA and PNP lead to accumulations of

It is thought that deficiencies of ADA and PNP lead to accumulations of d. ATP and d. GTP, respectively. Both of these metabolites are powerful inhibitors of ribonucleotide reductase, which is an essential enzyme for DNA synthesis.

Primer İmmün Yetmezlikler (4) Fagositik Fonksiyon Bozuklukları ● Konjenital nötropeniler ● Kronik granülomatöz hastalık

Primer İmmün Yetmezlikler (4) Fagositik Fonksiyon Bozuklukları ● Konjenital nötropeniler ● Kronik granülomatöz hastalık ●Lökosit adezyon eksikliği (LAD)

Kompleman Eksiklikleri ile Birlikte Giden Hastalıklar • Klasik yol (C 1 -C 4): SLE,

Kompleman Eksiklikleri ile Birlikte Giden Hastalıklar • Klasik yol (C 1 -C 4): SLE, piyojenik inf • C 3, Faktör H, Faktör I: Piyojenik bakteriyel infeksiyonlar, vaskülit, nefrit • Litik yol(C 1 -C 8): Yaygın neisseria inf. , sıklıkla SLE • C 9: Asemptomatik veya yaygın neisseria infeksiyonları • CR 3, CR 4: Tekrarlayan piyojenik inf. lar, gingivit, göbek kordonunun geç düşmesi • C 1 inhibitor eksikliği: Herediter anjionörotik ödem

C 1 inhibitor is involved in inactivation of elements of the clotting, kinin, plasmin

C 1 inhibitor is involved in inactivation of elements of the clotting, kinin, plasmin and complement systems, which may be activated following the surface-dependent activation of factor XII (Hageman factor). The points at which C 1 inhibitor acts are shownin red. Uncontrolled activation of these pathways results in the formation of bradykinin and C 2 kinin, which induce edema formation.

Klinik olarak ileri yaşta tespit edilen, sık infeksiyon, malignite ve otoimmün hastalıklara yol açan

Klinik olarak ileri yaşta tespit edilen, sık infeksiyon, malignite ve otoimmün hastalıklara yol açan ve birçok hastalıklar sırasında gelişen immün fonksiyon bozukluklarına Sekonder İmmün Yetmezlikler adı verilir

Sekonder İmmün Yetmezlikler • İnfeksiyonlar: Viral, bakteriyel, protozoal • Maligniteler • İatrojenik immünosupresyon: Radyasyon,

Sekonder İmmün Yetmezlikler • İnfeksiyonlar: Viral, bakteriyel, protozoal • Maligniteler • İatrojenik immünosupresyon: Radyasyon, immünosupressif ilaçlar, immünomodülatör ilaçlar • Beslenme bozuklukları • Diğer hastalıklar: DM, siroz, üremi, sarkoidoz, intestinal lenfanjiektazi, nefrotik sendrom • Splenektomi sonrası • Stres, gebelik • Yaşlılık

A typical course of HIV infection. (Courtesy of Dr AS Fauci. Modified with permission

A typical course of HIV infection. (Courtesy of Dr AS Fauci. Modified with permission from Pantaleo G, Graziosi C. N Engl J Med 1993; 328: 327 -335.

İmmün Yetmezliklerde Görülen Klinik Özellikler • Kronik veya tekrarlayan infeksiyonlar, • Fırsatçı(opportunistic) infeksiyon ajanları

İmmün Yetmezliklerde Görülen Klinik Özellikler • Kronik veya tekrarlayan infeksiyonlar, • Fırsatçı(opportunistic) infeksiyon ajanları ile ortaya çıkan hastalık tabloları • İnfeksiyon hastalığının tedavisinde zorluklar • Tekrarlayan abseler, osteomyelit, otoimmün hastalıklar • Gelişme geriliği, kronik diyare, deri döküntüleri, hepatosplenomegali

İmmün Yetmezliklerin Önemli Özellikleri • İmmün yetmezlikte infeksiyonlara hassasiyet artmıştır • Onkojenik virüslerle gelişen

İmmün Yetmezliklerin Önemli Özellikleri • İmmün yetmezlikte infeksiyonlara hassasiyet artmıştır • Onkojenik virüslerle gelişen kanserlere sık rastlanır • Otoimmün hastalıkların görülme sıklığı armıştır • Klinik ve patolojik olarak immün yetmezlik hastalıkları çok heterojendir

İmmün Yetmezliklerde Yapılacak İlk Değerlendirmeler Humoral immün sistem: Hipogammaglobülinemi (serum protein elektroforezi) –Serum Ig.

İmmün Yetmezliklerde Yapılacak İlk Değerlendirmeler Humoral immün sistem: Hipogammaglobülinemi (serum protein elektroforezi) –Serum Ig. G, Ig. M, Ig. A düzeyleri –İzohemaglutinin titreleri (anti-A, anti-B) [Ig. M fonksiyonu] –İmmünizasyonu takiben antikor düzeyleri –B hücre sayımı (monoklonal ak) –Ig. G subgrupları düzeyleri

Normal SPE görünümü

Normal SPE görünümü

Erişkinde yaklaşık serum Ig seviyeleri • • • Ig. G: 1000 mg/dl Ig. A:

Erişkinde yaklaşık serum Ig seviyeleri • • • Ig. G: 1000 mg/dl Ig. A: 200 mg/dl Ig. M: 120 mg/dl Ig. D: 3 mg/dl Ig. E: 0. 05 mg/dl

 • • • İmmün Yetmezliklerde Yapılacak İlk Değerlendirmeler (Devam) Hücresel immün sistem :

• • • İmmün Yetmezliklerde Yapılacak İlk Değerlendirmeler (Devam) Hücresel immün sistem : -Tam kan sayımı, lenfosit sayımı ( lenfopeni: Total lenfosit sayısı erişkinde <1500 hücre/mikro litre (μl)(mm 3), ( yenidoğanda <2500 hücre/μl), Formül lökosit Gecikmiş tip aşırı duyarlılık testi( PPD of M. tüberkülozis , candida, trikofiton, kabakulak) Flow sitometri ile T hücre altgrupları sayımı (CD 3+, CD 4+ , CD 8+ )

İmmün Yetmezliklerde Yapılacak İlk Değerlendirmeler (Devam) Fagositoz: • Tam kan sayımı, formül, Nötrofil sayısı

İmmün Yetmezliklerde Yapılacak İlk Değerlendirmeler (Devam) Fagositoz: • Tam kan sayımı, formül, Nötrofil sayısı • Serum Ig, Ig. E seviyesi – Nitroblue tetrazolium (NBT) testi – Flow sitometri ile Dihidrorodamin test(DHR): Nötrofil ‘oksidatif burst’ ölçümü – Kemotaksi, kemilüminesens – Nötrofil metabolik fonksiyonları

In normal polymorphs and monocytes, reactive oxygen intermediates (ROIs) are activated by phagocytosis, and

In normal polymorphs and monocytes, reactive oxygen intermediates (ROIs) are activated by phagocytosis, and yellow NBT is converted to purple-blue formazan (1). Patients with CGD cannot form ROIs and so the dye stays yellow (2). (Courtesy of Professor AR Hayward)

 • KOMPLEMAN SİSTEMİNİ DEĞERLENDİREN TESTLER: • 1)Serum total hemolitik kompleman aktivitesi (CH 50)

• KOMPLEMAN SİSTEMİNİ DEĞERLENDİREN TESTLER: • 1)Serum total hemolitik kompleman aktivitesi (CH 50) • 2)Serumda C 3 miktar tayini • 3)Serumda C 4 miktar tayini

Kompleman Eksikliklerinin Laboratuvar Değerlendirilmesi • 1)Serum total hemolitik kompleman aktivitesi (CH 50) • 2)Serumda

Kompleman Eksikliklerinin Laboratuvar Değerlendirilmesi • 1)Serum total hemolitik kompleman aktivitesi (CH 50) • 2)Serumda C 3 miktar tayini • 3)Serumda C 4 miktar tayini • 4)Serumda kompleman komponentlerinin kantitatif tayini • 5)Dolaşan immün kompleks tayini: C 1 q, Polietilen glikol(PEG), Raji hücreleri

 • Adezyon molekülleri ; hücre yüzey molekülleridir, esas görevleri hücrelerin ekstrasellüler matriks veya

• Adezyon molekülleri ; hücre yüzey molekülleridir, esas görevleri hücrelerin ekstrasellüler matriks veya yakındaki hücrelere yapışmasıdır (ör: İntegrinler, selektinler) • Adezyon moleküllerinin; dolaşımdaki lökositlerin inflamasyon bölgesine göç etmelerinde, lenfositlerin kan ve lenfoid dokular arasındaki sürekli dolaşımının ( lenfosit homing) sağlanmasında büyük önemi vardır. Adezyon moleküllerinin; lenfosit gelişimi, embriyonal gelişim, normal doku yapısının devamı, yara iyileşmesi, lökosit migrasyonu, inflamasyon ve metastaz gelişiminde önemli rolleri vardır.

Adezyon molekülü Hücre ekspresyonu İntegrinler LFA-I Lenfosit Mac-1(CR 3) Nötrofil , monosit VLA-4 Lenfosit,

Adezyon molekülü Hücre ekspresyonu İntegrinler LFA-I Lenfosit Mac-1(CR 3) Nötrofil , monosit VLA-4 Lenfosit, monosit ve eozinofil İmmünglobülin süperailesi ICAM-1 Düşük seviyede endotel ekspresyonu (stimülasyonla ekspresyon artar) ICAM-2 Yüksek seviyede endotel ekspresyonu (stimülasyonla değişmez) VCAM-1 Endotel ekspresyonu yok (stimülasyonla ekspresyon artar) Selektinler P -selektin Tr. ve endotel (stimulasyondan sonra) E-selektin Stimüle endotel hücrelerinde fazla miktarda expresyon L- selektin Nötrofil, monosit ve T hücre subgrubu

Lökositlerdeki Kalitatif Değişiklikler (mikrop öldürme fonksiyonunda bozulma) • Fagositlerdeki iki genetik eksiklik , klinik

Lökositlerdeki Kalitatif Değişiklikler (mikrop öldürme fonksiyonunda bozulma) • Fagositlerdeki iki genetik eksiklik , klinik olarak önemlidir. Şiddetli , hatta çoğu zaman fatal infeksiyonlara yol açar: 1) Kronik granülomatöz hastalık (CGD): NADPH oksidaz enziminde defekt vardır, süperoksit anyonları ve hidrojen peroksit yapımında bozukluk vardır. M. org fagosit içinde öldürülemez. NBT boya testinde fagositler boyayı kullanamaz. Fagositik fonksiyon bozukluklarında bahsedildi.

2)Lökosit Adezyon Defekti(LAD) • Otozomal resessif • Fagositlerin bakterileri sindiriminde , opsonize m. org.

2)Lökosit Adezyon Defekti(LAD) • Otozomal resessif • Fagositlerin bakterileri sindiriminde , opsonize m. org. daki C 3 b’ye bağlanan fagosit membranındaki reseptör, çok önemlidir. Bu reseptör kompleman reseptör 3 (CR 3) adı verilen bir integrindir. • CR 3, iki polipeptid zincirlerinden oluşur(α, β). 21. kromozomdaki bir genle kontrol edilen β zincirinde bir genetik defekt vardır. LFA-1 ve p 150, 95 adında iki integrin mol. CR 3 β zincirini ortak kullanırlar. • LAD hastalığında , CR 3 eksiktir, β 2 integrin ekspresyonunda defekt vardır. Sonuçta özellikle ağız ve gastrointestinal yolda şiddetli bakteriyel ve fungal infeksiyonlar gelişir. • LFA-1, hücre adezyonunda çok önemlidir. Endotel ve diğer hücre membranlarında ICAM-1 ile etkileşirler. LFA-1 de defekt olunca LAD ‘de hastaların fagositleri, vasküler endotele yapışamaz ve kan damarlarından infeksiyon bölgesine göç edemez, bakteriyel infeksiyon hızla yayılır.

Lökosit Adezyon Defekti(LAD) • LAD-1: CD 18( LFA-1 ailesinin β zinciri, [β 2 integrin

Lökosit Adezyon Defekti(LAD) • LAD-1: CD 18( LFA-1 ailesinin β zinciri, [β 2 integrin subünitesi])de defekt ; 3 adezyon molekülünde eksiklik var: • LFA-1 • CR 3 veya Mac-1 • P 150 -95 • LAD tip 2 : Mannozun fukoz’a dönmesinde defekt vardır) fukoz metabolizması), sonuçta selektin ligandlarının normal sentezi bozulur, E selektin için nötrofil res yoktur. Nötrofil roling ve kemotaksisi bozulur. Periodontit, tekrarlayan bakteriyel infeksiyonlar, mental ve fizik gelişme geriliği görülür.

 • IL-12, IL-12 res veya IFN γ res. lerini kotlayan genlerdeki genetik defekt

• IL-12, IL-12 res veya IFN γ res. lerini kotlayan genlerdeki genetik defekt tekrarlayan nonpatojenik mikobakteri ve salmonella infeksiyonlarına yol açar. • Bu defektler otozomal resessif geçer ve IFN γ ile tedavi edilmezse öldürücü sonuçlar doğurabilir.

SONUÇ • İmmün yetmezliği akla getirecek şikayet ve bulguların varlığında, en basitinden başlanarak immün

SONUÇ • İmmün yetmezliği akla getirecek şikayet ve bulguların varlığında, en basitinden başlanarak immün sistem taranmalıdır • Yetmezliğin sebebi incelenmeli ve mümkünse tedavisi yapılmalıdır