Mlkiyyt mlak anlay daxili qanunvericilik v Avropa Mhkmsinin

Mülkiyyət (əmlak) anlayışı: daxili qanunvericilik və Avropa Məhkəməsinin yanaşması Abiddin Hüseynov, Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin hakimi 2016

Daxili qanunvericilik: - Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası (13 və 29 -cu maddələr); - Mülki Məcəllə (135, 152, 158 -ci maddələr); - Konstitusiya Məhkəməsinin qərarları

Avropa Konvensiyası, 1 saylı Protokolun 1 -ci maddəsi - Hər bir fiziki və hüquqi şəxs öz mülkiyyətindən dinc (maneəsiz) istifadə hüququna malikdir. - Heç kəs, cəmiyyətin maraqları naminə, qanunla və beynəlxalq hüququn ümumi prinsipləri ilə nəzərdə tutulmuş şərtlər istisna olmaqla, öz mülkiyyətindən məhrum edilə bilməz. -Yuxarıdakı müddəalar dövlətin ümumi maraqlarına müvafiq olaraq, mülkiyyətdən istifadəyə nəzarəti həyata keçirmək üçün, yaxud vergilərin və ya digər rüsum və ya cərimələrin ödənilməsini təmin etmək üçün zəruri olan qanunları yerinə yetirmək hüququnu məhdudlaşdırmır.

Konvensiya anlamında mülkiyyət (əmlak) hüquqlarının hüdudları - maddi nemətlər (daşınar və daşınmaz əmlak); - əmlak dəyəri olan qeyri-maddi nemətlər (əsərlər, ixtiralar, sənaye nümunələri, faydalı modellər); - əmlak dəyəri olmayan qeyri-maddi nemətlər (şərəf, ləyaqət, işgüzar nüfuz, şəxsi toxunulmazlıq və s. )

�səhmlər �arbitraj qərarı; �pensiya hüququ ; �icarə haqqı almaq hüququ; �biznes fəaliyyəti ilə bağlı iqtisadi maraqlar �peşə ilə məşğul olmaq hüququ �hüquqi həllini gözləyən situasiyaya müəyyən şərtlərin tətbiqinə ümid edilməsi (“hüquqi gözlənti”)

Bu yerdə kiçik sorğumuz olacaq Sorğu Azərbaycan Respublikası Mülki Məcəlləsinin 384. 0. 4 -cü maddəsinin tətbiqi ilə bağlıdır (maddəyə əsasən: mülkiyyətçinin və ya digər sahibin onun hüququnun hər cür pozuntularının aradan qaldırılması haqqında tələblərinə, özü də bu pozuntular sahiblikdən məhrumetmə ilə birləşdirilmiş olmasa belə iddia müddəti şamil edilmir)

Səhmlər mülkiyyət hüququ kimi - Breymlid və Malström İsveçə qarşı məhkəmə işi (1982)

Arbitraj qərarı «mülkiyyət» sayıla bilər - «Strən» yunan neftayırma müəssisələri Yunanıstana qarşı məhkəmə işi (1994)

Delikt əsasında vurulmuş ziyana görə kompensasiya tələbi (çıxarılmış məhkəmə qərarları) «mülkiyyət» (əmlak baxımından «aktiv» ) sayıla bilər - «Proses Kompaniya Navyero AB» Belçikaya qarşı məhkəmə işi (1995)

Müəyyən halların baş verəcəyinə hüquqi gözlənti 1 ci maddənin müdafiə etdiyi hüquq sayıla bilər - «Payn Velli Developments Ltd» şirkəti İrlandiyaya qarşı məhkəmə işi (1991)

Şirkətin topladığı müştəri kütləsinə maliyyə aktivi və ya «mülkiyyət» kimi baxıla bilər - «Van Marle» Niderlanda qarşı (1986), «İatridis» Yunanıstana qarşı (1999) məhkəmə işləri

Restoranın idarə edilməsi ilə bağlı iqtisadi maraqlar «mülkiyyət» təşkil edir - «Tre Traktorer AB» İsveçə qarşı məhkəmə işi (1989)

Kirayə haqqı almaq hüququ «mülkiyyət» kimi - «Mellaxer» Avstriyaya qarşı məhkəmə işi (1989)

Şəxsin pensiya fonduna ödədiyi haqlara əsaslanan pensiya hüquqlarına 1 saylı protokolun 1 -ci maddəsi şamil oluna bilər - «Müller» Avstriyaya qarşı məhkəmə işi (1975)

Ərizəçinin özbaşına tikdiyi ev və onun ailəsi ilə birlikdə oradakı yaşayış yeri onlar üçün mühüm iqtisadi maraq kəsb edirdi. Dövlət orqanlarının uzun müddət ərzində yol verdikləri bu maraq «mülkiyyətə» bərabərdir «Önəryıldız» Türkiyəyə qarşı (2002) məhkəmə işi

Yaşayış orderi (sosial kirayə müqaviləsi) əsasında mənzilə sahiblik və ondan istifadə hüququna malik olma barədə iddialar «mülkiyyət» kimi qəbul edilə bilər «Akimova» Azərbaycana qarşı (2007) məhkəmə işi

Ərizəçinin “qanuni istifadəçisi” olduğu, “mülkiyyət” qismində tanınması üçün mülki marağa malik olduğu torpaq sahəsi onun “mülkiyyəti”dir «Axverdiyev» Azərbaycana qarşı (2015) məhkəmə işi

1 -ci maddənin tətbiqi üçün daxili qanunvericilikdə müvafiq maraqların mülkiyyət kimi tanınması vacib deyil, Konvensiyanın məqsədləri baxımından «mülkiyyət» anlayışı müstəqil məna daşıyır «Tre Traktorer AB İsveçə qarşı iş Lakin. . .

. . . şəxs maddə 1 -in təminatlarının onun işinə tətbiq edilməsi üçün daxili qanunvericilik əsasında müəyyən hüquqa malik olmalıdır ki, həmin hüquq Konvensiyanın mənası baxımından mülkiyyət sayıla bilsin «S» Birləşmiş Krallığa qarşı (1986) məhkəmə işi

Həmçinin 1 -ci maddə yalnız şəxsin hal-hazırda mövcud olan mülkiyyət barəsindəki tələblərinə şamil olunur, gələcəkdə mülkiyyət əldə etmək hüququna təminat vermir «Marks» Belçikaya qarşı (1979), «X» Almaniyaya qarşı (1979) məhkəmə işləri

Bir qayda olaraq səhmdarlar şirkətə dəyən ziyanla bağlı 1 -ci maddəyə istinadən tələblər irəli sürə bilməzlər (İstisnaya misal: şirkətin tələbini öz orqanları və ləğvediciləri vasitəsilə irəli sürə bilməməsi) «Aqroteksim» Yunanıstana qarşı (1995) iş