Mikrobioloko ispitivanje stone hrane Mikrobioloko ispitivanje namirnica animalnog

Mikrobiološko ispitivanje stočne hrane * Mikrobiološko ispitivanje namirnica animalnog porijekla Vježba XII

• Stočna hrana i sirovine koje služe za proizvodnju krmnih smješa ne smiju da sadrže štetne materije u količinama većim od onih koje su propisane Pravilnikom o maksimalnim količinama štetnih materija i sastojaka u stočnoj hrani (Službeni list SFRJ broj 2/90). • Prema članu 8 ovog pravilnika najveći broj saprofitskih mikroorganizama u stočnoj hrani može biti:

Stočna hrana Broj bakterija/g Broj kvasaca/g Hraniva biljnog porijekla 100. 000 300. 000 Hraniva animalnog porijekla 50. 000 10. 000 Krmne smješe za mlade životinje 10. 000 50. 000 Krmne smješe za odrasle 100. 000 životinje 300. 000

Prema članu 9 ovog pravilnika broj patogenih mikroorganizama u stočnoj hrani može biti: Vrsta Stočna hrana Broj mikroorganizama Patogeni Hraniva i krmne smješe 0/50 g mikroorganizmi Salmonele Hraniva i krmne smješe 0/50 g Sulfitoredukujuće Hraniva i krmne smješe 1000/g klostridije

• Stočna hrana takođe ne smije sadržati toksine toksigenih bakterija u 1 g (Clostridium botulinum, Clostridium perfringens i Staphylococcus aureus, član 10 Pravilnika). • Ovim pravilnikom takođe su propisane maksimalno dozvoljene količine toksina toksigenih plijesni u stočnoj hrani (aflatoksin, zearalenon, ohratoksin, trihoteceni, član 11 Pravilnika). • Maksimalne količine ostataka pesticida, zatim količine neorganskih materija, prirodnih organskih otrova, otrovnih biljaka idr. koje se smiju naći u stočnoj hrani takođe su propisane ovim pravilnikom.

• Uzimanje uzoraka stočne hrane za mikrobiološko ispitivanje: • Najmanja količina uzorka stočne hrane koji se šalje na mikrobiološko ispitivanje treba da iznosi 500 g, odnosno 1000 g ako se sumnja da je hrana izazvala oboljenje.

• • • Pakovanje uzoraka stočne hrane Uzorke staviti u sterilne, zatvorene staklene posude ili u sterilne plastične kese. Uzorke označiti kartonskim privescima, sa podacima, kao što su: naziv i ukupna količina hrane za stoku, datum proizvodnje proizvođač vlasnik svrha ispitivanja itd. Kod sumnje da je hrana izazvala oboljenje dati još i anamnestičke i druge podatke o oboljeloj životinji. • Slanje uzoraka stočne hrane Uzorke hrane za stoku poslati u laboratoriju po kuriru.

• Utvrđivanje broja aerobnih mezofilnih bakterija • Uzorak stočne hrane se dobro izmiješa, odvoji 10 g u sterilnu erlenmajerovu tikvicu sa staklenim zrncima. • Pripremiti osnovno razređenje 10 -1 sa 90 ml sterilnog fiziološkog rastvora. Osnovno razređenje homogenizirati 10 minuta ručno ili mašinski. • Od osnovnog razređenja pripremiti decimalna razređenja do 10 -5 ili više, uzimajući 1 ml razređenja i 9 ml fiziološkog rastvora. • Za svako razređenje uzeti sterilnu petrijevu ploču i zaliti otopljenim i na 450 C ohlađenim tripton glukoza agarom. • Sadržaj zasijanih petrijevih ploča promiješati sa 20 kružnih i 20 unakrsnih pokreta, a zatim ploče ostaviti da podloga očvrsne. • Zasijane podloge inkubirati 48 h na 370 C.

• Nakon inkubiranja, aparatom za brojanje s lupom izbrojati kolonije na pločama u kojima je izraslo 30 -300 kolonija. • Dobijeni broj pomnožiti sa decimalnim razređenjem i izraziti ga kao ukupan broj aerobnih mezofilnih bakterija u 1 g uzorka.

• Utvrđivanje koliformnih bakterija • Prisutnost i broj koliformnih bakterija u uzorku se utvrđuje zasijavanjem po 1 ml osnovnog razređenja 10 -1 i sledećih decimalnih razređenja u epruvetama s brilijant zelenim laktoza žučnim bujonom. • Zasijane podloge u koje su umetnute durhamove cjevčice inkubirati 48 h na 370 C. • Stvaranje gasa više od 1/3 durhamove cjevčice izražavamo kao titar koji pokazuje broj koliformnih bakterija u uzorku.

• Izolovanje i identifikacija koliformnih bakterija obavlja se presijavanjem sadržaja epruveta u kojima je stvoren gas ezom, na brilijant zeleni agar. • Izolovane kolonije se presijavaju na trostruki šećer i dalje determinišu biohemijskim nizom (IMVC: indol-metilredvogesproskauer-citrat) i na osnovu drugih svojstava.

• • • Utvrđivanje sulfitoredukujućih klostridija Po 1 ml osnovnog razređenja 10 -1 i sledećih decimalnih razređenja stavi se pipetom u 2 epruvete veličine 16 x 160 mm. Jedna epruveta se zagrijava u vodenom kupatilu 10 min na 800 C, a zatim se u obadvije nalije otopljeni i na 450 C ohlađeni sulfitni agar. Stub nalivene podloge ne smije biti niži od 140 mm. Sadržaj epruvete promiješati blagim okretanjem među dlanovima, zatim brzo ohladiti pod mlazom vode i inkubirati 48 h na 370 C. Karakteristične crne kolonije izrasle u anaerobnim uslovima se pregledaju mikroskopski. Za dokazivanje anaerobioze, crne kolonije sa dna epruvete se prenesu na krvni agar i inkubiraju 24 h na 370 C.

• • Utvrđivanje salmonela U sterilnu erlenmajerovu tikvicu se stavi 50 g uzorka i prelije sa 250 ml tetrationat ili selenit bujona. Bujon mućkati ručno ili mašinski 10 minuta, a zatim inkubirati 18 -24 h na 370 C. Dobijenu bujonsku kulturu dobro promućkati i po 1 ezu bujonske kulture razmazati po površini dviju čvrstih podloga za salmonele: SS (salmonela-šigela agar) i bizmut sulfitni agar. Podloge inkubirati 24 h na 370 C. Nakon inkubiranja, po nekoliko kolonija sumnjivih na salmonele presijati na trostruki šećer i inkubirati 24 h na 370 C. Kulture koje i na trostrukom šećeru rastu poput salmonela se dalje biohemijski i serološki determinišu.

• Postupak sa uzorcima stočne hrane nakon ispitivanja • U laboratoriji se sa uzorkom hrane preduzimaju uobičajene mjere opreza. • Nakon završenog rada očistiti i dezinfikovati radne površine. • Uzorke hrane čuvati na suvom mjestu i sobnoj temperaturi u plastičnim kesama ili kartonskim kutijama u periodu od 3 mjeseca od momenta prihvatanja uzorka u laboratoriju. Nakon tog perioda se sterilišu u autoklavu.

• Korišćena literatura: • Priručnik za laboratorijsku dijagnostiku, Savez veterinara i veterinarskih tehničara Jugoslavije, Beograd, 1984. (Standardizacija dijagnostičkih metoda za bakterijske, virusne i parazitske bolesti životinja čije je suzbijanje propisano zakonom).

Mikrobiološko ispitivanje namirnica animalnog porijekla

• Prema Zakonu o zdravstvenoj ispravnosti životnih namirnica i predmeta opšte upotrebe (Službeni list SFRJ broj 53/91) higijenski neispravnim se smatraju namirnice: • 1) ako sadrže patogene mikroorganizme ili patogene parazite, odnosno njihove izlučevine ili druge mikroorganizme, odnosno parazite i štetočine koje mogu štetno uticati na zdravlje ljudi.

• 2) ako sadrže pesticide, metaloide i druge otrovne supstancije, hemoterapeutike, anabolike i druge supstancije koje mogu štetno uticati na zdravlje ljudi • 3) ako potiču od uginulih životinja ili od životinja oboljelih od bolesti koje štetno utiču na zdravlje ljudi. • 4) ako su mehanički zagađeni primjesama koje mogu biti štetne za zdravlje ljudi ili izazivaju gađenje

• 5) ako sadrže aditive koji nisu dozvoljeni za proizvodnju namirnica ili ako sadrže nedozvoljene količine aditiva ili ako su aditivi tehnološki nepravilno primijenjeni • 6) ako su im sastav ili organoleptička svojstva (ukus, miris, izgled) usled fizičkih, hemijskih, mikrobioloških ili drugih procesa izmijenjeni, pa nijesu upotrebljivi za ishranu. • 7) ako sadrže radionuklide iznad određene granice ili su označeni iznad granice određene propisima. • 8) ako zbog sastava ili drugih svojstava mogu štetno uticati na zdravlje ljudi.

• Metode mikrobiološkog ispitivanja i mikrobiološke ocjene namirnica animalnog porijekla definisane su sledećim pravilnicima: • 1. Pravilnik o metodama vršenja mikrobioloških analiza i superanaliza životnih namirnica (službeni list SFRJ broj 25/80) • 2. Pravilnik o mikrobiološkoj ispravnosti namirnica u prometu (Službeni list SRJ broj 26/93) • 3. Pravilnik o načinu vršenja veterinarskosanitarnog pregleda i kontrole životinja prije klanja i proizvoda životinjskog porijekla (Službeni list SFRJ broj 68/89).

• Uzimanje uzoraka za vršenje analiza namirnica radi ispitivanja njihove zdravstvene ispravnosti određeno je “Uputstvom o načinu uzimanja uzoraka za vršenje analiza i superanaliza namirnica i predmeta opšte upotrebe”.

• Prema Pravilniku o mikrobiološkoj ispravnosti namirnica u prometu, Sl. List SRJ 26/93 (član 4), ako za pojedine namirnice ovim pravilnikom nije drugačije određeno, namirnice u prometu ne smiju sadržavati: • 1. Bakterije Samonella vrste u 25 g • 2. Koagulaza pozitivne stafilokoke u 0, 01 g (ml) • 3. Sulfitoredukujuće klostridije u 0, 01 g • 4. Proteus vrste u 0, 001 g (ml) • 5. Escherichia coli u 0, 001 g (ml)