Mikoaj Rej Wykonaa Julia Buchowiec kl 2 h

Mikołaj Rej Wykonała Julia Buchowiec kl. 2 h

Spis Treści Strona Główna Etapy twórczości Mikołaja Reja Przykłady utworów Mikołaja Reja Mikołaj Rej Herb - Oksza Edukacja Mikołaja Reja Mikołaj Rej w oczach innych twórców Znane cytaty Mikołaja Reja Charakterysty ka twórczości Pamiątki po Mikołaju Reju Ciekawostki Źródła

Mikołaj Rej (pseudonim: Ambroży Korczbok Rożek) urodził się w 1505 r. w Żurawnie pod Haliczem, zmarł w 1569 r. Pochodził z Nagłowic herbu Oksza. Mikołaj Rej to obok Jana Kochanowskiego najbardziej znany i istotny twórca polskiego Renesansu.

Herb - Oksza– polski herb szlachecki z okresu dynastii Piastów, pochodzenia czeskiego. W polu czerwonym topór bojowy (oksza) ostrzem w prawo. W klejnocie nad hełmem w koronie także oksza wbita ostrzem w koronę.

Edukacja Mikołaja Reja Mikołaj Rej w 1514 r. rozpoczął naukę w szkole w Skalmierzu, potem w Bursie Jerozolimskiej Akademii Krakowskiej. Większość swej wiedzy zdobył jednak samodzielnie. Był człowiekiem szeroko oczytanym, znawcą pism Erazma z Rotterdamu. Od 1525 r. pracował na dworze wojewody sandomierskiego Andrzeja Tęczyńskiego jako sekretarz, a z czasem komornik.

Etapy twórczości Mikołaja Reja Wyróżnia się następujące etapy twórczości Mikołaja Reja: • lata 30. XVI wieku: pieśni religijne, prozatorski przekład Psałterza Dawidów, dialogi satyryczno-moralizujące: Kostery z pijanicą, Warwasa z Dykasem, Lwa z kotem; • 1543 r. : Krótka rozprawa między Panem, Wójtem a Plebanem, Żywot Józefa (1545 r. , utwór sceniczny o charakterze moralizatorskim), Psałterz Dawidów; • 1549 r. : ukazanie się Kupca (charakter antykatolicki, moralizatorski), później takie utwory jak: Postylla (zbiory kazań), Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego (1558 r. ; poemat dydaktyczny o wędrówce po świecie, piekle i niebie), Zwierzyniec (1574 r. ); • 1565 r. : Apocalypsis, 1568 r. : Zwierciadło (najobszerniejszy utwór Reja, którego główną część zajmuje jeden z najsłynniejszych jego utworów: Żywot człowieka poczciwego).

Mikołaj Rej w oczach innych twórców (Czesław Miłosz, Historia literatury polskiej do roku 1939, tł. M. Tarnowska, wyd. Znak, Kraków 1994, s. 78) „Mikołaj Rej, zwany ojcem polskiej literatury i bardzo popularny za życia, pozostaje dla swych rodaków symbolem „dawnej wesołej Polski”. Wątpliwe, czy należy go uznać za kogoś więcej niż po prostu żarłoka, opoja, wszetecznika, plotkarza, człowieka o niewyparzonym języku i bluźniercę. I istotnie, pisarzom jezuickim udało się rozpowszechnić taki właśnie jego wizerunek w czasie kontrreformacji, Rej był bowiem protestantem. Z pewnością był pełen sprzeczności: człowiek średniowieczny walczył w nim z człowiekiem renesansowym, a jego afirmacja życia, przyjemności ziemskich i życie towarzyskiego niezupełnie się zgadzała z jego protestancką gorliwością dydaktyczną”

Znane cytaty Mikołaja Reja „A niechaj narodowie wżdy postronni znają iż Polacy nie gęsi iż swój język mają. ” „Nie ten jest mądry, kto wiele spraw umie, lecz kto złe od dobrego rozeznać rozumie. ” Bo zawżdy ci więcej jedzą, którzy bliżej misy siedzą. ” „Małe złodziejaszki wieszacie, wielkim nisko się kłaniacie. ” „Że dobrym być potrzeba i któż tego nie wie? Lecz dobry owoc rośnie na każdym drzewie. ” „Lepsza cnota w błocie, niż niecnota w złocie. ”

Charakterystyka twórczości Dawne miano ojca literatury polskiej Mikołaj Rej zawdzięczał autorskiemu posłaniu zawartemu w zbiorze satyrycznych epigramatów Zwierzyniec (1562): A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają. W posłaniu tym autor, zgodnie z ideałami reformacji, daje do zrozumienia, że Polacy mają nie język gęsi (łacinę, nazywaną tak od brzmienia jej wymowy, od gęsich piór używanych ówcześnie do pisania, a w kontekście legendy o gęsiach, które obroniły Rzym) lecz swój własny, polski.

Przykłady utworów Mikołaja Reja • „Zwierzyniec” • „Zwierciadło” • „Żywot człowiek poczciwego” • „Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem” • „Kupiec”

„Zwierzyniec” Obszerny zbiór epigramatów z 1562. Tekst zdobiły dobrane ryciny. Zawiera opisy wielu sławnych postaci historycznych i mitycznych (cesarza rzymskiego Tyberiusza, biblijnego Samsona, króla Zygmunta II Augusta, Bona Sforza i in. ), które uosabiają odrębne modele zachowań - zacnego władcy, dobrego sługi i zbożnego prostaczka. Fragment: Odpusty nam tu jakieś z Rzyma przedawano, U których ołowiane pieczęci wieszano, By było onę z nieba ku nim przyłożono: Odpuszczajcie, chceci-li, by wam odpuszczono!

„Zwierciadło” Ostatnie dzieło Reja z 1568 roku jest traktatem podsumowującym poglądy pisarza na człowieka i świat, rozwijając popularną w czasach odrodzenia formułę gatunkową zwierciadła (łac. speculum), czyli wizerunku jako ideału moralnej doskonałości człowieka.

„Żywot człowiek poczciwego” Rej w utworze ukazuje nam siebie, cechy swojego charakteru i owego człowieka poczciwego odpowiednio wychowanego i przysposobionego do życia w szlacheckiej Rzeczypospolitej. Po raz pierwszy w polskim piśmiennictwie spotykamy się z próbą przedstawienia świeckiego, a nie religijnego poglądu na świat. Fragment: Rozmowy jakie być mają. A wszakoż nie tylko czytania, ale i rozmowy poczciwe mogą niemało ćwiczenia do rozumu podawać, gdyż ćwiczenie przy rozumie jest jakoby nadobne kwiecie na dobrym szczepie.

„Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem” "Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem" jest pierwszym oryginalnym, nie wzorowanym na żadnym innym zagranicznym tekście dziełem Mikołaja Reja, które zachowało się w całości do naszych czasów. Fragment: Miły wójcie, cóż się dzieje? Aboć się ten ksiądz z nas śmieje? Mało śpiewa, wszytko dzwoni, Msza nie była jako łoni.

„Kupiec” Rej pisał również utwory dramatyczne: Kupiec. Kształt a podobieństwo sądu Bożego Ostatecznego (1543, wyd. 1549) Jest to moralitet, podkreślający, że (zgodnie z doktryną luteranizmu) tylko wiara i łaska wystarczą do zbawienia. Bohater, prosty i zwykły człowiek - staje po śmierci przed sądem Bożym i zdaje tam rachunek z całego życia.

Pamiątki po Mikołaju Reju Pomnik Mikołaja Reja w Rejowcu Pomnik Mikołaja Reja w Nagłowicach Muzeum Mikołaja Reja w Nagłowicach

Ciekawostki • Poeta podpisywał się często jako Mikołaj Rej z Nagłowic, ale nigdy w Nagłowicach nie mieszkał. • Odziedziczył wieś Topola w Krakowskiem i tam żył od ok. 1530 r. • Otrzymał od króla Zygmunta Starego wieś Temerowce za zasługi rymotwórcze. Natomiast król Zygmunt August nadał poecie tytuł sekretarza królewskiego. • Rej prowadził aktywne życie społeczne i towarzyskie. Wybierano go na sejmiki, wiele podróżował po kraju, długo procesował się o majątki, zyskiwał rozgłos wśród szlachty. • Około 1540 r. przeszedł na protestantyzm, potem na kalwinizm. Poeta był jednym z pierwszych założycieli i fundatorów-opiekunów zborów kalwińskich na ziemiach polskich. • Założył miasteczko Rejowiec.

Źródła • http: //rej. klp. pl/ • http: //cytaty. eu/ • http: //pl. wikipedia. org/ • http: //www. racjonalista. pl/ • http: //www. sciaga. pl/ • http: //zywot-czlowieka- poczciwego. streszczenia. pl/tresc_lektury/ • http: //www. bryk. pl/ • http: //chomikuj. pl/

Zakończenie Dziękuję za obejrzenie mojej prezentacji. Oznajmiam, iż nie jest ona plagiatem i została wykonana przeze mnie samodzielnie. Julia Buchowiec IIh (wychowawca – Ewa Nierodzik)