MHENDSLK FAKLTES GIDA MHENDSL BLM GMB 464 Yeni

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GIDA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ GMB 464 - Yeni Gıda İşleme Teknolojileri Prof. Dr. İlkay KOCA

OZONLAMA GMB 464 - Yeni Gıda İşleme Teknolojileri 5. Hafta

Ozon Nedir? • Ozon, “O 3” oda sıcaklığında (25°C) renksiz, belirgin kokulu bir gazdır. • Havada bulunan oksijen moleküllerinin “O 2” yüksek bir enerji ile atomlarına ayrışmasıyla kararsız halden başka bir oksijen molekülü ile hızla birleşerek meydana gelmektedir[1]. [1]

• Ozon, atmosferde doğal olarak bulunmaktadır. • Gaz fazında mavi, sıvı ve katı fazda mat mavi ve siyah renktedir. • Normal koşullar altında ozon gazı kararsızdır. • Ozon, suda kısmen çözünmektedir ve belirgin bir kokuya sahipti. [1]

• Atmosferin üst katmanlarında UV ışınları ve alt katmanlarındaki yıldırım sonucu meydana gelen elektrik arkının, oksijeni atomlarına ayırmasıyla oluşan ozon, havanın temizlenmesinde önemlidir. • Ozon gazı, dünyada yer alan canlıları güneşin zararlı ışınlarından korumaktadır.

• Canlılar için önemli olan ozon tabakasının incelmesi ya da delinmesi tehlike oluşturmaktadır. • Bu duruma neden olan maddeler; kloroflorokarbon içeren yangın söndürücüler, plastik köpükler (strafor), klor türevleri, spreyler ve aerasollerdir [1]. [6]

Ozon üretimi • Endüstride kullanılacak olan ozon, depolanamaması nedeniyle, uygulanacağı yerde ve kapalı sistemlerde üretilmektedir. • Daha yüksek konsantrasyonlarda üretim için corona deşarj metodu kullanılabilmektedir.

Ozonun Antimikrobiyel Etkisi • Ozon, bakteri, fungus, protozoa ve virüs ile bakteri ve fungus sporlarına karşı güçlü bir antimikrobiyel ajandır. • Ozonun antimikrobiyal etki mekanizması; genetik materyal üzerindeki etkisi ve mikroorganizmanın hücre membranındaki glikoproteinleri ve lipoproteinleri okside etmesidir.

• Mikroorganizmaların hücrelerini parçalayarak hücre yapısına zarar veren ozon, bu sırada hücrenin enzim sistemini etkileyip hücre solunumunu durdurarak mikroorganizmanın ölümüne neden olmaktadır.

Ozon Kullanım Alanları • • Suların dezenfeksiyonu, Tat ve kokuların yok edilmesi, Renk, bulanıklıkların yok edilmesi, Metallerin uzaklaştırılması, Bakteri ve virüslerin dezenfeksiyonu, Nitrik ve amonyağın yok edilmesi, Hava yolu ile bulaşan hastalıkların yok edilmesi, • Gıda sanayide şişe ve yemek kaplarının dezenfeksiyonu,

Atık Ve Atık Su Sterilizasyonunda Ozon Uygulanması • Ozon gazı, özellikle fabrikaların neden olduğu, tehlikeli kimyasal içeren atık sularda etkili bir arıtma sağlamaktadır.

Su Arıtılmasında Ozon Uygulanması • Sulardaki nötralizasyon, reaktif oksidasyon ve bulanıklıklar kullanılan ozon gazı yöntemi ile önlenebilmektedir. • Ozon gazı işlemi suyun p. H seviyesini değiştirmemektedir. Bunun sebebi, ozon gazının p. H değerinin nötr olmasıdır.

Ozon Uygulamasının Avantajları • Suda koku ve renk oluşturmaz. • Yüksek oksidasyon gücünden dolayı çok kısa bir sürede mikroorganizmaları öldürür; sudaki rengi, kokuyu, kötü tadı giderir. • Dezenfeksiyondan sonraki aşamada sudaki oksijen sayısını yükseltir. • Organik maddelerle tepkimeye girerek oradan uzaklaşmasını sağlar.

• Suyun içinde hızlı çözünerek uzaklaşır. Dolayısıyla fazla artık oluşumuna sebebiyet vermez. • Koagülasyona yardım eder. • Birden fazla ham su üstünde ön ozonlama daha sonra kullanılacak klor gereksinimini düşürür. • Kalsiyum karbonatın tortu oluşturmasını engeller. • Suyun p. H’sını değiştirmez. • Vücutta göz, solunum yolları, saç ve deride hasara yol açmaz [1].