MEVZUATI Szlemeleri Kdem Tazminat Halil MEM MARGEM Bakan

İŞ MEVZUATI İş Sözleşmeleri Kıdem Tazminatı Halil MEMİŞ MİARGEM Başkanı Büyükşehir Bel. E. Genel Sekreteri / Halil. Memis. TR

TANIMLAR q Bir is so zles mesine dayanarak c alıs an gerc ek kis iye is c i, q is c i c alıs tıran gerc ek veya tu zel kis iye yahut tu zel kis ilig i olmayan kurum ve kurulus lara is veren, q is c i ile is veren arasında kurulan ilis kiye is ilis kişi, q I s veren tarafından mal veya hizmet u retmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile is c inin birlikte o rgu tlendig i birime is yeri denir. / Halil. Memis. TR

EŞİT DAVRANMA İLKESİ q Cinsiyet ayrımı yasağı q Belirli-belirsiz süreli, tam ve kısmi süreli çalışan işçiler arasında esaslı sebepler olmadıkça farklı işlem yapılamayacağı, q Cinsiyet ve gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapılamayacağı, q Cinsiyet nedeniyle uygulanan özel koruyucu hükümlerden dolayı daha düşük ücret verilemeyeceği. q Aykırı Davranma: işçinin dört aya kadar ücreti tutarında bir tazminat ile yoksun bırakıldığı hakları… / Halil. Memis. TR

İŞ SÖZLEŞMESİ q Bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. Ø Özel bir şekle tâbi değildir. Ø Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. / Halil. Memis. TR

YAZILI SÖZLEŞME YAPILMAYAN HALLER • İŞVEREN İŞÇİYE EN GEÇ İKİ AY İÇİNDE; Ø Genel ve özel çalışma koşullarını, Ø Günlük ya da haftalık çalışma süresini, Ø Temel ücreti ve varsa ücret eklerini, Ø Ücret ödeme dönemini, Ø Süresi belirli ise sözleşmenin süresini, Ø Fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı bir belge vermekle yükümlüdür. ü Taraflar iş sözleşmesini, ihtiyaçlarına uygun türde düzenleyebilirler. ü İş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli yapılır. • SÜREKSİZ İŞ: Nitelikleri bakımından en çok 30 iş günü süren işler. • SÜREKLİ İŞ: Otuz iş gününden fazla devam eden işler. / Halil. Memis. TR

İŞ SÖZLEŞMESİ TÜRLERİ SÜRENİN BELİRLİLİĞİNE GÖRE BELİRLİ SÜRELİ BELİRSİZ SÜRELİ ÇALIŞMA SÜRESİNE GÖRE DENEME SÜRELİ TAKIM SÖZLEŞMESİ KISMİ SÜRELİ ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMA TAM SÜRELİ / Halil. Memis. TR

BELİRLİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİ q BELİRSİZ SÜRELİ: Ø İş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı haller. q BELİRLİ SÜRELİ: Ø Belirli süreli işlerde veya Ø Belli bir işin tamamlanması veya Ø Belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi. q Zincirleme yapılamaz, aksi halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir. / Halil. Memis. TR

BELİRLİ VE BELİRSİZ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMELERİ q BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞTIRILAN İŞÇİ; Ø Ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin süreli olmasından dolayı belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. Ø Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiye, belirli bir zaman ölçüt alınarak ödenecek ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatler, işçinin çalıştığı süreye orantılı olarak verilir. Ø Emsal işçi, işyerinde aynı veya benzeri işte belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçidir. / Halil. Memis. TR

KISMİ VE TAM SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ q KISMÎ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ Ø İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda …. ü Kısmî süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılan işçi; § Ayırımı haklı kılan bir neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin kısmî süreli olmasından dolayı tam süreli emsal işçiye göre farklı işleme tâbi tutulamaz. § Kısmî süreli çalışan işçinin ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir. / Halil. Memis. TR

ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMA q Yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. q Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. q Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır. q Çağrı aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapılmalıdır. q Sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üste çalıştırmak zorundadır. / Halil. Memis. TR

İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ FESİH BİLDİRİMİ OLMADAN FESİH BİLDİRİMİ İLE TARAFLARIN ANLAŞMASI SÜRELİ FESİH BİLDİRİMİ İŞÇİNİN ÖLÜMÜ SÜRESİZ FESİH BİLDİRİMİ (HAKLI NEDENLE FESİH) BELİRLİ SÜRENİN BİTMESİ DENEME SÜRESİNİN SONUNDA İŞÇİ AÇISINDAN İŞVEREN AÇISINDAN ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ / Halil. Memis. TR

SÜRELİ FESİH BİLDİRİMİ q İşi; Ø 6 aydan az sürmüş olan işçi için, … iki hafta sonra, Ø 6 ay – 1, 5 yıla kadar sürmüş olan işçi için, … dört hafta sonra, Ø 1, 5 - 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için, … altı hafta sonra, Ø 3 yıldan fazla sürmüş işçi için, … sekiz hafta sonra, Feshedilmiş sayılır. q Bildirim şartına uyulmaması halinde; Ø Bildirim süresine ilişkin ücret tazminat olarak ödenir. Ø İşveren; bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle de iş sözleşmesini feshedebilir. / Halil. Memis. TR

SÜRELİ FESİH BİLDİRİMİ q İşverenin; Ø Bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi durumunda; q Kanunun; Ø 18 (Feshin geçerli sebebe dayanması), Ø 19 (Sözleşmenin feshinde usul), Ø 20 (Fesih bildirimine itiraz ve usulü) ve Ø 21 (Geçersiz sebeple feshin sonuçları) maddesi hükümlerinin uygulanmasına engel olmaz. q İş güvencesi kapsamı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. q Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca tazminat ödenmesini gerektirir / Halil. Memis. TR

İŞ GÜVENCESİ KAPSAMINDAKİ İŞÇİLERİN İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ KAPSAM Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde; en az altı aylık kıdemi olan belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler. FESİH HALİNDE İŞVEREN GEÇERLİ SEBEBE DAYANMALIDIR GEÇERLİ SEBEPLER GEÇERLİ SEBEP SAYILMAYACAK HALLER / Halil. Memis. TR

GEÇERLİ SEBEBLER İŞÇİNİN YETERSİZLİĞİ İŞÇİNİN DAVRANIŞLARI NOT: BU SEBEBLERİN NELER OLDUĞU 4857 SAYILI KANUNUN 18. MADDESİNİN GEREKÇESİNDE TEK SAYILMIŞTIR… İŞLETMENİN, İŞYERİNİN VEYA İŞİN GEREKLERİ İŞYERİ DIŞINDAN KAYNAKLANAN İŞYERİ İÇİ SEBEPLER / Halil. Memis. TR

GEÇERLİ SEBEP SAYILMAYACAK HALLER q Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak. q İşyeri sendika temsilciliği yapmak. q Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak. q Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler. q 74 üncü maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek. q Hastalık veya kaza nedeniyle 25. maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık. / Halil. Memis. TR

SÖZLEŞMENİN FESHİNDE USUL FESİH BİLDİRİRİMİ YAZILI OLMALI NEDENİ AÇIK VE KESİN OLARAK BELİRTİLMELİ SAVUNMA ALINMSASI ZORUNLU SAVUNMA ALINMADAN İŞÇİNİN DAVRANIŞI VEYA VERİMİ NEDENİYLE FESİH YOLUNA GİDİLEMEZ 25/II DEKİ NEDENLER HARİÇ / Halil. Memis. TR

FESİH BİLDİRİMİNE İTİRAZ VE USULÜ İŞ SÖZLEŞMESİ FESHEDİLEN İŞÇİ FESİH BİLDİRİMİNDE SEBEP GÖSTERİLMEDİĞİ VEYA GÖSTERİLEN SEBEBİN GEÇERLİ BİR SEBEP OLMADIĞI İDDİASI İLE TEBLİĞİ TARİHİNDEN İTİBAREN BİR AY İÇİNDE İŞ MAHKEMESİNDE DAVA AÇABİLİR. İSPAT YÜKÜ İŞÇİ FESHİN BAŞKA BİR SEBEBE DAYANDIĞINI DAVA İŞVEREN FESHİN GEÇERLİ BİR SEBEBE DAYANDIĞINI İŞ MAHKEMESİ – 2 AY İÇİNDE TEMYİZ HALİNDE YARGITAY – 1 AY İÇİNDE / Halil. Memis. TR

ARABULUCU İş Mahkemeler Kanunu md 3 q Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. q Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Aksi; Ø Mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, Ø Aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını bildirir. ü İhtarın gereği yerine getirilmez ise davanın usulden reddine karar verilir. q Arabulucuya başvurulmadan dava açılırsa, davanın usulden reddine karar verilir. q Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin varlığı hâlinde işe iade talebiyle arabulucuya başvurulduğunda, anlaşmanın gerçekleşebilmesi için işverenlerin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılmaları ve iradelerinin birbirine uygun olması aranır. / Halil. Memis. TR

GEÇERSİZ SEBEPLE YAPILAN FESHİN SONUÇLARI İŞÇİ KESİNLEŞEN MAHKEME KARARININ TEBLİĞİNDEN İTİBAREN 10 İŞ GÜNÜ İÇİNDE BAŞVURMAZ İSE; FESİH GEÇERLİ FESİH SAYILIR İŞVEREN SADECE BUNUN HUKUKİ SONUÇLARI İLE BAĞLI KALIR. BAŞVURUR İSE; İŞVEREN, İŞÇİYİ BİR AY İÇİNDE İŞE BAŞLATMAK ZORUNDADIR. İŞE BAŞLATILMAYAN İŞÇİYE BİLDİRİM SÜRESİ VERİLMEMİŞ VEYA BİLDİRİM SÜRESİNE AİT ÜCRET PEŞİN ÖDENMEMİŞSE, BU SÜRELERE AİT ÜCRET TUTARI AYRICA ÖDENİR. İŞVEREN BAŞLATMAZ İSE, İŞÇİYE EN AZ DÖRT - EN ÇOK SEKİZ AYLIK ÜCRETİ TUTARINDA TAZMİNAT ÖDEMEK ZORUNDADIR. İŞÇİYE; KARARIN KESİNLEŞMESİNE KADAR ÇALIŞTIRILMADIĞI SÜRE İÇİN EN ÇOK DÖRT AYA KADAR DOĞMUŞ BULUNAN ÜCRET VE DİĞER HAKLARI ÖDENİR. BAŞLATILIRSA; PEŞİN OLARAK ÖDENEN BİLDİRİM SÜRESİNE AİT ÜCRET İLE KIDEM TAZMİNATI, MAHSUP EDİLİR. / Halil. Memis. TR

ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ q İŞVEREN; Ø Çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. q ESASLI DEĞİŞİKLİKLER; Ø İş sözleşmesiyle veya Ø İş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve Ø Benzeri kaynaklar ya da Ø İşyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında …. Yapılan değişikliklerdir… / Halil. Memis. TR

ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ q Çalışma koşullarındaki değişikliğin işçiyi bağlamayacağı durumlar: Ø Yazılı yapılmayan Ø 6 iş günü içinde işçi tarafından yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklik. q İşçi tarafından kabul edilmezse: Ø İŞVEREN: ü Değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya ü Fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve ü Bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. Ø İŞÇİ: ü Kanunun 17 ile 21. madde hükümlerine göre dava açabilir. / Halil. Memis. TR

HAKLI SEBEPLE FESİH • Süresi belirli olsun veya olmasın işveren, aşağıda yazılı hallerde iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebilir: • Sağlık sebepleri: Ø İşçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi. Ø İşçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğu ve işyerinde çalışmasında sakınca bulunduğunun Sağlık Kurulunca saptanması durumunda. / Halil. Memis. TR

HAKLI SEBEPLE FESİH • Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri: Ø İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması. Ø İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması. Ø İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması. Ø İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması. Ø İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması. Ø İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi. Ø işçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi. Ø İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi. Ø İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması. Ø İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17 nci maddedeki bildirim süresini aşması. / Halil. Memis. TR

HAKLI SEBEPLE FESİH q Derhal fesih hakkını kullanma süresi Ø Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, işçinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu işverenin öğrendiği günden başlayarak altı iş günü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanılamaz. Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz. / Halil. Memis. TR

TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA GEREKÇELER EKONOMİK TEKNOLOJİK YAPISAL VE BENZERİ İŞLETME, İŞYERİ VEYA İŞİN GEREKLERİ EN AZ OTUZ GÜN ÖNCEDEN İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİNE İLGİLİ BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNE TÜRKİYE İŞ KURUMUNA TOPLU İŞÇİ ÇIKARMA: BİLDİRİLİR q İşyerinde çalışan işçi sayısı: ü 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin, ü 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin, ü 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin, q İşine 17. madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesidir. / Halil. Memis. TR

FAZLA ÇALIŞMA NORMAL FAZLA ÇALIŞMA ZORUNLU NEDENLERLE FAZLA ÇALIŞMA OLAĞANÜSTÜ HALLERDE FAZLA ÇALIŞMA FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA / Halil. Memis. TR

NORMAL FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA FAZLA ÇALIŞMA KANUNDA YAZILI KOŞULLAR ÇERÇEVESİNDE, HAFTALIK KIRKBEŞ SAATİ AŞAN ÇALIŞMALARDIR. Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle yapılabilir. FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİNİN SÖZLEŞMELERLE KIRKBEŞ SAATİN ALTINDA BELİRLENDİĞİ DURUMLARDA UYGULANAN ORTALAMA HAFTALIK ÇALIŞMA SÜRESİNİ AŞAN VE KIRKBEŞ SAATE KADAR YAPILAN ÇALIŞMALARDIR. / Halil. Memis. TR

NORMAL FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA ÜCRETİ VEYA SERBEST ZAMAN KULLANIMI FAZLA ÇALIŞMA FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMA NORMAL ÇALIŞMA ÜCRETİ (SAAT BAŞINA) + (NÇÜ X % 50) NORMAL ÇALIŞMA ÜCRETİ (SAAT BAŞINA) + (NÇÜ X % 25) VEYA İŞÇİ İSTERSE ZAMLI ÜCRET YERİNE her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. / Halil. Memis. TR

FAZLA ÇALIŞMA… ZORUNLU NEDENLERLE OLAĞANÜSTÜ HALLERDE Ø Gerek bir arıza sırasında, Seferberlik sırasında ve bu süreyi Ø Gerek bir arızanın mümkün aşmamak şartıyla yurt savunmasının görülmesi halinde gereklerini karşılayan Ø Makineler veya araç ve gereç için işyerlerinde fazla çalışmaya lüzum hemen yapılması gerekli acele görülürse. işlerin çeşidine ve ihtiyacın derecesine işlerde, göre Ø Zorlayıcı sebeplerin ortaya Bakanlar Kurulu günlük çalışma Øçıkmasında, süresini, Bu durumda fazla çalışma yapan işçinin en çok çalışma gücüne işçilere uygun bir dinlenme süresi çıkarabilir. verilmesi zorunludur. ÜCRETLENDİRME VE HANGİ SÜRELERİN FAZLA ÇALIŞMA SAYILACAĞI, NORMAL FAZLA ÇALIŞMA VE FAZLA SÜRELERLE ÇALIŞMADAKİNİN AYNIDIR. / Halil. Memis. TR

YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI md. 53 q İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. q Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez. q İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; ü Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden, ü Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden, ü Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden, Az olamaz. q Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. / Halil. Memis. TR

ÇALIŞMA SÜRESİ HAFTADA EN ÇOK 45 SAAT Aksi kararlaştırılmamışsa, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. / Halil. Memis. TR

TELAFİ ÇALIŞMASI q Zorunlu nedenlerle işin durması, q Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya q Benzer nedenlerle Ø İşyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, ü İşveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. ü Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. ü Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. ü Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz. / Halil. Memis. TR

KIDEM TAZMİNATI q Kıdem tazminatı, kanunda belirtilen asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin hizmet akdinin kanunda sayılan nedenlerden biriyle son bulması halinde, işverence işçiye ya da mirasçılarına ödenen bir paradır. / Halil. Memis. TR

Kıdemin Başlangıcı ve Sonu: q Kıdem tazminatının hesaplanmasında gözönünde bulundurulacak kıdem süresinin başlangıcı işçinin işe başladığı tarihtir. q İşçinin kanuni bir hak olarak kıdem tazminatı isteyebilmesi için işe başladığı tarihten itibaren, hizmet akdinin en az bir tam yıl devam etmiş olması gerekir. Yıldan artan süreler için kıdem tazminatında kıst (gün sayısına göre) ödeme yapılması gerekir. q Askerlik borçlanması, kamu kurum ve kuruluşlarından emeklilerde kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. / Halil. Memis. TR

Kıdemin İşlemesini Engellemeyen Durumlar: q Aynı İşverenin Bir veya Değişik İşyerlerinde Sürekli veya Aralıklı Olarak Çalışma q Mevsimlik İşte Çalışan İşçinin Kıdemi q Değişik Kamu Kuruluşlarında Çalışma Halinde Kıdemin Hesabı q Hastalık Hali Ø İş akdi feshedilmediği sürece, işçilerin raporlu oldukları süreler, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır. / Halil. Memis. TR

Kıdem Tazminatını Gerektiren Fesih Halleri q Hizmet akitlerinin; Ø 1475 sayılı Kanunun 17. (4857/25) maddesinin II. bendinde gösterilen sebepler dışında işveren tarafından, Ø Anılan Kanunun 16. (4857/24) maddesi uyarınca işçi tarafından, Ø Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla işçi yada işveren tarafından, Ø Bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı yahut toptan ödeme almak amacı ile işçi tarafından, / Halil. Memis. TR

Kıdem Tazminatını Gerektiren Fesih Halleri q Hizmet akitlerinin; Ø …. Ø 506 sayılı Kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer şartları veya aynı Kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle, ü feshi halinde işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanacaktır. ü 25. 08. 1999 tarih ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 45. maddesi ile ek. / Halil. Memis. TR

Kıdem Tazminatını Gerektiren Fesih Halleri q 506 sayılı Kanunun 4447 sayılı Kanunla değişik 60. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) ve (b) alt bentleri ile geçici 81. maddesinin (B), (C/b) fıkraları uyarınca yaşlılık aylığı bağlanması için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlamış yaşını doldurmamış sigortalı işçilerin de kendi istekleri ile işten ayrılmaları ve işverenden yazılı talepte bulunmaları halinde kıdem tazminatlarının ödenmesine imkan sağlanmıştır. q Bu bent uyarınca kıdem tazminatının haketmenin şartları şunlardır: / Halil. Memis. TR

Kıdem Tazminatını Gerektiren Fesih Halleri q Bu bent uyarınca kıdem tazminatının haketmenin şartları şunlardır: Ø Öngörülen prim gün sayısını ve sigortalılık süresini tamamlamak, Ø Bunu Sosyal Sigortalar Kurumu’ndan alınacak belge ile kanıtlamak, Ø İşten ayrılmak, Ø İşverenden yazılı talepte bulunmaktır. Ø İşveren yukarıda belirtilen koşullara uygun talepte bulunan sigortalı işçiye kıdem tazminatını ödemek zorundadır. / Halil. Memis. TR

Kıdem Tazminatını Gerektiren Fesih Halleri q Buna göre getirilen değişiklikten sadece yaşlılık aylığını haketmesi için Ø 7000 günlük prim sayısını tamamlayıp, Ø veya 4500 günlük prim gün sayısı ile 15 yıllık sigortalılık süresini tamamlayıp, Ø 58 yaşını doldurmasını bekleyen kadın, 60 yaşını doldurmasını bekleyen erkek sigortalılarla Ø geçici 81. maddesinin (B) ve (C/b) fıkralarında belirtilen prim gün sayısı ile sigortalılık süresini tamamlamış aylığı haketmek için öngörülen yaşı bekleyen sigortalılar yararlanacaklardır. / Halil. Memis. TR

Kıdem Tazminatının Miktarı q İşçiye işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için, otuz günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. q Kıdem tazminatı, işçinin son ve brüt ücreti üzerinden hesaplanır. q Toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı (tavan), Ø Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T. C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. / Halil. Memis. TR

Dikkate Alınacak Ödemeler Kıdem Tazminatı Hesabında Dikkate Alınmayacak Ödemeler Ücret İlave tediye İkramiye Yemek yardımı Giyim yardımı Taşıt yardımı Daimi nitelik arzeden prim Konut yardımı Hafta tatili ücreti Genel tatil ücreti Fazla çalışma ücreti Demirbaş olarak verilen giyim eşyası İşe bağlı olarak verilen havlu, sabun, temizlik malzemesi Tahsil veya öğrenim yardımı Kıdemli işçiliği teşvik ikramiyesi (Mesela; 5 Yakacak yardımı veya 10 yılda bir kez arızi olarak ödeniyorsa) Sosyal yardımlar Toplu taşım kartı Daimilik arzeden diğer ödemeler Harcırah (geçici görev yolluğu, seyyar görev tazminatı, v. s. ) Sigorta bedeli Her yıl düzenli olarak ödenmek SSK. na ödenen primler kaydıyla bayram harçlığı Ücretli izin parası İşçilik sıfatından kaynaklanmayan paralar. / Halil. Memis. TR Daimilik arzetmeyen diğer ödemeler.

Kıdem Tazminatında Zamanaşımı ve Gecikme Faizi q Gerek doktrin, gerek Yargıtay’ca; kıdem tazminatı, ücretin bir parçası olarak görülmemekte 10 yıllık zamanaşımına tabi tutulmaktadır. q Bu zamanaşımının başlangıcı, kıdem tazminatı hakkının doğduğu tarihtir. q Bunun yanında; 10 yıllık zamanaşımı süresi hakdüşürücü bir süre olmayıp, 10 yıl geçtiği halde kıdem tazminatını ödeyen işveren bunu geri isteyemeyecektir. / Halil. Memis. TR

Sabrınız İçin Teşekkür Ediyorum… Güncel Mevzuat İçin www. mevzuattakip. com. tr GSM 0 532 307 6133