Metamorfik kayalar Metamorfik kayalar Tortul ve magmatik kayalarn

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • Tortul ve magmatik kayaçların sıcaklık ve basınç etkisiyle değişmeleri, başkalaşmaları sonucu oluşan kayaçlara metamorfik (başkalaşım) kayaçlar denir • Genellikle kristallerden oluşmuşlardır • Yapraklanmalı, klivajlı ve bantlı bir yapıya sahiptirler • Metamorfizma sonucu oluşurlar

Metamorfik kayaçlar • METAMORFİZMA – Yerkabuğunun derinliklerinde hüküm süren değişik fiziksel ve kimyasal şartların etkisiyle katı halde gelişen mineral değişikliğine metamorfizma denir.

Metamorfik kayaçlar • Metamorfizmayı oluşturan etkenler – Sıcaklık artışı – Basınç artışı – Sıvıların eklenmesi

Metamorfik kayaçlar Yeryüzeyi üstteki kayaçların ağırlığından kaynaklanan basınç magma sıcaklık metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • Oluşum şartlarına göre üç türlü metamaorfizma vardır – 1 -Dokanak (kontak) metamorfizması – 2 -Bölgesel metamorfizma – 3 -Dinamik metamorfizma

Metamorfik kayaçlar • DOKANAK METAMORFİZMASI – Büyük magmatik kütlelerin çevresinde sıcaklık nedeniyle oluşan metamorfizmadır – Dokanak metamorfizması geçiren kayaçlar yapraklanmalı-dilinimli bir yapıya sahip değillerdir.

Metamorfik kayaçlar • Sıcaklık ve sıvılar • volkanizma – Dayk ve siller – Baca ve boyunlar – Magma sokulumları ve lav akışları

Metamorfik kayaçlar Kayaçların kısmi olarak değiştikleri dış zon Değişmemiş kayaçlar şiddetli metamorfizmanın Olduğu iç zon orta zon granit batoliti

Metamorfik kayaçlar • BÖLGESEL METAMORFİZMA – Tektonik olaylar sonucu basınçla beraber sıcaklığın da etkisiyle geniş alanlarda kayaçların metamorfizmaya uğramasıdır

Metamorfik kayaçlar • Yaklaşan levha sınırlarında • Derin gömülme – sıcaklık – basınç • Uzaklaşan levha sınırlarında – sığ

Yüksek sıcaklık Yüksek basınç Düşük sıcaklık Yüksek basıç okyanusal kabuk litosfer Yüksek sıcaklık Düşük basınç kıtasal kabuk Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • DİNAMİK METAMORFİZMA – Büyük bir fay veya kırık boyunca oluşan metamorfizmadır

Metamorfik kayaçlar • yapraklanmış – – – Sleyt fillit şist Gnays Amfibolit Migmatit • Yapraklanmamış – Mermer – Kuvarsit – Yeşil taşlar: serpantin – Hornfels – Antrasit

Metamorfik kayaçlar BAŞLICA METAMORFİK KAYAÇLAR • SLEYT – İnce taneli kayaçların (kil, çamur, şeyl, tüf) düşük derecede metamorfizmaya uğraması sonucu oluşmuş çok ince mükemmel yapraklanmalı bir kayaçtır – Arduvaz veya çatıtaşı adı da verilir – Bileşenleri gözle görülmez

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • FİLLİT – Sleyte benzeyen, fakat daha metamorfik ve daha iri taneli minerallerden oluşmuş ince yapraklanmalı bir kayaçtır – Sleytlerle şisrler arasında geçiş taşıdır – Bileşenleri gözle görülmez, ancak büyüteçle mineralleri farkedilir. – Yağsı bir parlaklığa sahiptir

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • ŞİST – İleri derecede metamorfizmaya uğramış, düzlemsel ve çizgisel yapı paralleliği iyi gelişmiş orta taneli metamorfik bir kayaçtır. – Başlıca mika klorit, kuvars ve talk mineralleri içerir – Yapraklanma kalınlığı fillitlere göre daha fazladır (cm) mertebesinde – Bileşenleri gözle tanınır.

Metamorfik kayaçlar • Şist • Klorit şist

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • GNAYS – Açık ve koyu renkli bantların ardalanmasından oluşmuş, çok ileri derecede başkalaşıma uğramış bir kayaçtır. – Taneleri şiste göre daha iridir – Cm-dm mertebesinde yapraklanmalı bir yapıya sahiptir

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • MERMER – Ufak ve iri kristalli kalsit ve dolomit kristallerinden oluşmuş metamorfik bir kayaçtır – Kireçtaşlarının metamorfizmsı sonucu oluşur

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar

Metamorfik kayaçlar • KUVARSİT – % 80’den fazla kuvars içeren taneli ve kristalli bir kayaçtır. Quartzite

Metamorfik kayaçlar

migmatit

antrasit

Metamorfik kayaçlar • Başkalaşım geçiren kayaçların köken kayaçları biliniyorsa, ana kayaç adının önüne meta eki getirilerek adlandırılırlar • Metagranit • Metakumtaşı • metabazalt

Metamorfik kayaçlar Grafit

Metamorfik kayaçlar Granat

Metamorfik kayaçlar Korund

Metamorfik kayaçlar Andalusit

Metamorfik kayaçlar Kyanit

Metamorfik kayaçlar Silimanit

Metamorfik kayaçlar • Sleytler Avrupa’da ince levhalara ayrılarak çatı kaplamalarında kullanılır • Mermerler binanın iç ve dış kaplamalarında, döşemelerde, heykelcilikte ve süs taşı yapımında kullanılır. • Metamorfik kayaçlar genellikle yapraklanmalı bir yapıya sahip olduklarından, bu düzlemler boyunca kolaylıkla ayrılırlar. Bu parçaların inşaat malzemesi olaral kullanılmaları oldukça sakıncalıdır.

Metamorfik kayaçlar • Metamorfik kayaçlara, Türkiye’de – Trakya’da Istranca masifi – Kırşehir masifi – Ege’de Menderes masifi – Bitlis masifi – Alanya masifi – Konya kuzeyinde Bozdağlar masifinde Yaygın olarak rastlanılır.