MESLEK REHBERLK Meslek ve Kariyer Meslek zel bir
MESLEKİ REHBERLİK
Meslek ve Kariyer Meslek özel bir iş ya da çalışma aktivitesi - yaşam rollerinin bir kısmı ! Kariyer yaşam boyu sergilenen çalışma yaşantılarının toplamı - meslek öncesi, mesleği sürdürme anı ve meslek sonrası ile ilgili tüm roller; gelişimsel bir süreç !
Meslek Seçimi ve Önemi Meslek seçimi ?
Mesleki Rehberlik Bireylerin çeşitli meslekleri tanımaları ve kendi özelliklerine uygun olan meslekleri seçmeleri, seçtikleri mesleklere hazırlanmaları ve mesleki yönden gelişmeleri amacıyla yapılan yardım hizmetleridir. Mesleğe yönelme ! Meslek seçimi ! Mesleğe hazırlanma ! Mesleğe uyum !
Mesleki Rehberlik Mesleki rehberlikle ilgili ilk çalışmalar – 1909 Frank Parsons Ülkemizde 1950 ler ! Meslek danışmanlığı ? Kariyer danışmanlığı ?
Meslek Gelişimi ve Seçimi Meslek gelişimi ve seçimi bir süreçtir ! Meslek seçimi, meslek gelişimi süreci içinde yer alır. Bireylerden beklenen mesleki davranışlar, o yaşa özgü gelişim görevlerini oluşturur.
Meslek Gelişimi ve Seçimi Mesleki gelişim görevleri ve mesleki rehberlik hizmetleri ? Okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim…
Meslek Gelişimi ve Seçimi Isaacson’a göre meslek gelişimi sürecinin aşamaları: Uyanış ve farkındalık (5 -12 yaş) Meslekleri keşif ve araştırma (12 -15 yaş) Karar verme (15 -18 yaş) Hazırlanma (18 -23 yaş) İşe yerleşme
Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler Yetenekler Okul yaşantıları Aile Kişilik Öz-yeterlik Değerler Toplumsal cinsiyet rolleri İlgiler Çevresel faktörler …
Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler Kariyer Yelkenlisi Modeli (Korkut Owen ve ark. , 2010)
Kariyer Yelkenlisi Modeli 1. Bireysel özellikler (ilgi, yetenek, kişilik özellikleri, değerler, beklentiler, fiziksel özellikler vb. ) 2. Sosyal özellikler (aile, kültürün mesleğe ve cinsiyete bakışı, medya vb. ) 3. Politik, ekonomik, yasal ve sisteme ilişkin özellikler (yönetim biçimi, ekonomik yapı, eğitim ve sınav sistemleri, yasalar, iş bulma olanakları vb. ) 4. Şans
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Özellik-Faktör Yaklaşımı Bireyin kişilik özellikleri ile mesleğin gereklilikleri ne kadar birbirine yaklaşırsa, meslekte başarı o kadar mümkündür ! Bireyin özellikleri – mesleğin özellikleri eşleşmesi !
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Holland’ın Kişilik Kuramı Bireylerin meslek tercihleri kişiliklerinin bir yansımasıdır ! İş çevresi ile bireyin kişiliğinin örtüşmesi mesleki başarı, süreklilik ve doyum getirir !
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Holland’ın Kişilik Kuramı 6 tür kişilik örüntüsü (gerçekçi, araştırıcı, artistik, sosyal, girişimci, geleneksel) ve 6 tür mesleki çevre… Bireyin meslek seçimi davranışını, kişilik tipi ve çevrenin özellikleri arasındaki etkileşimi belirler.
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Roe’nun İhtiyaç Kuramı Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisine dayanmakta ! Meslekler psikolojik ihtiyaçları karşılamak için seçilir ! Hayatın ilk yıllarında yaşanan ihtiyaçların doyumu ve hayal kırıklıkları bireyin meslek ya da iş yaşamındaki yönelimlerini etkiler !
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Roe’nun İhtiyaç Kuramı Anne-baba tutumları meslek yönelimi Çocuğun üzerine aşırı derecede düşme (bağımlı bir kişilik) Çocuğa soğuk davranma (reddetme ya da ihmal) Çocuğu kabul etme
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Ginzberg ve Arkadaşlarının Gelişim Kuramı Meslek seçiminin gelişimsel bir süreç olduğuna ilk vurgu ! Bu süreç, büyük ölçüde, geri dönülmezdir ! Seçim süreci daima bir uzlaşma içerir !
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Ginzberg ve Arkadaşlarının Gelişim Kuramı Mesleki karar verme süreci üç dönemi kapsar: 1. Hayal dönemi 2. Deneme dönemi (ilgi aşaması, yetenek aşaması, değer aşaması, geçiş aşaması) 3. Gerçekçi dönem (keşfetme, billurlaşma, belirleme aşamaları)
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Super’in Benlik Kuramı (Rol Kuramı) Meslek seçimi, belli bir gelişim sürecinde birey ile çevrenin etkileşimi sonucunda oluşan benlik tasarımının belli bir mesleğe yansımasıdır ! Bireyin bir mesleğe karar vermesi onun benliğinin bir ifadesidir ve zaman içinde de değişiklik gösterebilir !
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Super’in Benlik Kuramı (Rol Kuramı) Benlik kavramının oluşması ve bir meslek tercihine dönüşmesi, gelişim süreci boyunca gerçekleşmekte ve mesleki gelişim süreci 5 evreye ayrılmakta. . .
Mesleki Gelişim (Kariyer Gelişimi) ile İlgili Kuramlar Super’in Benlik Kuramı (Rol Kuramı) 1. Büyüme evresi (doğumdan 14. yaşa kadar) 2. Araştırma (keşfetme) evresi (14 -24 yaş) deneme, geçiş, izleme ve sınama 3. Yerleşme evresi (25 -44 yaş) 4. Koruma evresi (45 -64 yaş) 5. Çöküş evresi (65 yaş ve sonrası)
Meslek Seçimine Yardım Süreci “Yönlendirme” yerine, bireyin kendi özelliklerine uygun mesleğe yönelmesine ve seçmesine yardım etme ! Öğrenciyi tanıma ! Mesleklerin incelenmesi ! Bireyin karar vermesine yardım !
- Slides: 22