MESLEK ETIGI ETK KAVRAMI r Grv MEHMET AL

MESLEK ETIGI ETİK KAVRAMI Öğr. Grv. MEHMET ALİ ZENGİN 1

ETİK KAVRAMI 1. 1 Etik Tanımı Günümüzde etik kavramı, daha çok iş hayatı içerisindeki davranış biçimlerini irdeleyen, düzenleyen bir disiplin olarak görülmektedir. Ahlak kavramı ise, kişilerin sosyal yaşam içerisindeki ilişkilerini düzenleyen bir disiplin olarak görülmektedir. 2

ETİK KAVRAMI 1. 1. Etik Tanımı Etik; töre bilimi, ahlak bilimi, Etik, insanın bütün davranış ve eylemlerinin temelini araştırır. 3

ETİK KAVRAMI 1. 1. Etik Tanımı 4

ETİK KAVRAMI 1. 1. Etik Tanımı Etik kutsaldır; çünkü aynı kıymette eşi yoktur ve başka hiçbir çeşit kıymetle ölçülemez. ATATÜRK 5

SİZCE ETİK NEDİR? • Çevrenizdeki Gelenek, Görenek, Örf Adetler nelerdir? • Bağlılık Durumunuz Nedir? 6

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Ahlak; bir toplumun iyi ya da kötü olarak kabul edilen davranışları belirleyen yazısız kurallar bütünüdür. İnsanın doğru ve yanlış, olumlu ve olumsuz, iyi ve kötü olarak nitelendirdiği davranışlarıyla ilgilidir. 7

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci 8

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Ahlak kuralları, değişen toplumsal koşullar karşısında daha esnektir ve daha kolay değişebilme özelliğine sahiptir. Ahlak; İnsanların birbirleriyle veya devletle olan ilişkilerinde kendilerinden yapmaları istenen davranışlarla toplum düzenini sağlayan bir kurallar ve normlar bütünüdür, yani toplumsal bir olgudur. 9

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci 10

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Ahlak, kişi vicdanının belirli hareketleri “doğru” ve “iyi” olarak vasıflandırmasıdır. 11

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Ahlak ve hukuk kuralları arasındaki fark, ahlak kurallarının dağınık, örgütlenmemiş nitelik taşımasına karşılık, hukuk kurallarının toplu, örgütlenmiş ve sistemli olmasıdır. Ahlak ve hukuk kuralları arasında yaptırım farkı vardır. 12

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Etik kavramı, eski çağlardan itibaren üzerinde düşünülüp tartışılan bir felsefe disiplini olmuştur. 13

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Sokrates (İ. Ö. 469 -399) ’in ahlak öğretisi; “İnsanın temel amacı erdeme ulaşmak olmalıdır. Erdem ancak bilgelikle mümkündür. ” olarak ifade edilir. 14

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Aristo (İ. Ö. 385 -322) ya göre ise; “Toplumlarda yönetenler ile yönetilenler arasında bir ayrım yapılması ahlakidir. ” demiştir. 15

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Protagoras (İ. Ö. 482 -323) ya göre ise; “Herşeyin ölçüsü insandır. Genel geçerliliğe sahip doğrular yoktur. Doğrular ve yanlışlar insandan insana değişir” demiştir. 16

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Machiavelli ( 1469 -1527) ’in ahlak öğretisi; “Amaca ulaşmak için her araç meşrudur. ” olarak ifade edilir. 17

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Nietzsche (1844 - 1900) ‘ye göre ise “Erdem kadar erdemsizlik de normal karşılanmalıdır. Ahlaki ölçüler ve normlar koymak saçma ve gereksizdir. ” 18

ETİK KAVRAMI 1. 2. Ahlaki Gelişim Süreci Kohlberg’in ahlaki gelişim evrelerine göre birey; Ø Gelenek öncesi dönem Ø Bağımlı evre, Çıkara dayalı alışveriş evresi Ø Geleneksel Düzey Ø Karşılıklı Kişiler arası beklentiler ve uyum Ø Gelenek ötesi ve ilkelere dayalı düzey Ø Toplumsal anlaşma, yararlılık ve bireysel haklar 19

Güzel ahlak; cömertlik, bağışlayıcılık, sabır ve tahammüldür. HASAN-I BASRİ 20

ETİK KAVRAMI 1. 3. Etik Kuralları Ø Normatif Etik Ø Uygulamalı (Pratik) Etik Ø Kuramsal (Teorik) Etik 21

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 1. Doğruluk, Dürüstlük 1 -Doğruluk, dürüstlük 22

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 2. Güvenilir Olma 23

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 3. Sadakat 24

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 4. Adalet 25

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 5. Başkalarına Yardım Etme 26

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 6. Başkalarına Saygı Gösterme 27

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 7. Vatandaşlık Sorumluluğuna Sahip Olma 28

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 29

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 8. Yalan Söylememe 30

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 9. Başkasının Hakkını Yememe 31

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 10. Karşısındakinin Güç Durumundan Yararlanmama 32

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 11. Acısı Olanın Acısını Paylaşma 33

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 12. Dayanışma 34

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 13. Bireylerin Eşitliğinin Kabul Edilmesi 35

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 14. Kaynakların Adil Dağıtılması 36

ORTAK ETİK KURALLAR(DEĞERLER) 15. Mükemmeliyeti Arama 37

1. 4. ETİK SİSTEMLERİ 1. Amaçlanan Sonuçlar Etiği Faydacılık Amaçlanan Sonuçlar Tarafından Belirlenir Mill’in Faydacılık İlkeleri Machiavelli 38

1. 4. ETİK SİSTEMLERİ ETİK 2. SİSTEMLERİ Kural Etiği Yazılı Kurallar Standartlar ve Yasalar Tarafından Belirlenir Yazılı Olmayan Kurallar Immanuel KANT 39

1. 4. ETİK SİSTEMLERİ 3. Toplumsal Sözleşme Etiği Hukuk Kuralları Toplumun Normlar ve Gelenekleri Tarafından Belirlenir Birey- Toplum Jean Jack Rousseau 40

1. 4. ETİK SİSTEMLERİ ETİK 4. SİSTEMLERİ Kişisel Etik Vicdan Kişinin Vicdanı Tarafından Belirlenir Kişisel Etiğin Özellikleri Martin Buber 41

1. 4. ETİK SİSTEMLERİ 5. Sosyal Yaşam Etiği Saygı ve Nezaket Sosyal ve Ekolojik Kurallar Tarafından Belirlenir Hak ve Sorumluluk Baskı Şiddet yok 42

1. 5. ETİK TOPLUM İLİŞKİSİ ETİK -SİSTEMLERİ Ülke Topluluk Aile • Çatıdır • Kabul Görmüş • Ortalama Ahlak • Temeldir 43

1. 5. ETİK TOPLUM İLİŞKİSİ ETİK -SİSTEMLERİ Kültür Değerler Normlar Etik Davranışların Temeli 44

1. 6. Etik Değerlere Uygun Davranmanın Sonuçları Saygınlık Kazanma Güvenilirlik İyi Bir İmaja Sahip Olma Problem Çözümünde Yardım Görme Ahlaki Çöküşü azaltma 45

1. 6. Etik Değerlere Uygun Davranmamanın Sonuçları Bireysel Kurumsal Toplumsal İşini, sağlığını Kaybetme Saygınlığını, Müşterisini Yitirme Etik Değerlerin Önemini Yitirmesi Güvenilirliğini, Özsaygısını yitirme İmajın Zedelenmesi, İş Birliğinin Zayıflaması Yozlaşmanın Kurumsallaştırılması Kişisel İmajın bozulması, Toplumdan Soyutlanma Kurum İçi İletişimin, Örgüte bağlılığın zayıflaması 46

Siz Büyüklerinize Nasıl Davranırsanız, İleride Çocuklarınız da Size Öyle Davranacaktır. THALES 47

Kendi evinizde iken ailenize, Sokakta iken gelip geçenlere, Yalnızken kendinize saygılı olunuz DEMETRİOS 48

1. 7. Etik Sorgulama Etik Birey Yalnızca Nasıl olanı Davrandı, değil Nasıl olması Davranması gerekeni gerekirdi de inceler Etik Gerçek Adalet, Sadakat, Dürüstlük NEDİR? ? ? 49

1. 7. Etik Sorgulama Ø Ø Ø Problem Tanımlama ve Açıklığa Kavuşturma Tüm olası gerçekleri öğrenmeye çalış, Bütün tercihleri-seçenekleri sırala Her tercihi bunları sorarak test et Ø Doğru Mu? Ø Yasal Mı? Ø Yararlı Mı? Kararını ver. Ancak hala emin değilsen şunları yap. Ø Eğer Yanlış olduğunu düşünüyorsan yapma Ø Emin değilsen sor Ø Bir yanıt alıncaya kadar sormaya devam et İki soru daha sorarak kararını yeniden gözden geçir Ø Ailem bunu öğrenirse kendimi nasıl hissederim Ø Vereceğim karar basında yayınlanmış olsaydı kendimi nasıl hissederdim Eyleme geç. . 50

1. 8. Toplumsal Yozlaşma Faydacılığın herşeyin önüne geçmesi Farklı Toplumlardaki Farklar ABD ve Taiwanlı Denetçiler 51

1. 8. Toplumsal Yozlaşma Politik Yozlaşma Kültürel Yozlaşma Toplumsal Yozlaşma Mesleki Yozlaşma Ahlaki Yozlaşma 52

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri 1. Kamu Yapısından Kaynaklanan Nedenler Memurluk Eğitim Sağlık 53

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri 2. Ekonomik Yapıdan Kaynaklanan Nedenler Ekonomini Kötüye gitmesi Yoksullaşma Fiziksel ve Ruhsal Çöküntü 54

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri 3. Siyasal Yapıdan Kaynaklanan Nedenler Politik Mekanizmada rol alan kişilerin çıkar sağlamak amacıyla mevcut hukuki, dini ahlaki, ve kültürel normları ihlal etmesine politik yozlaşma denir. TÜRLERİ NELERDİR? Adam kayırma Siyasal Kayırmacılık Lobicilik Rüşvet Hizmet kayırmacılık Zimmet Rant Kollama 55

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri 4. Bürokratik Yapıdan Kaynaklanan Nedenler Rüşvet, Zimmet Bürokratik Kurumlar Adam Kayırma Bürokratik Yozlaşma 56

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri 5. Toplumsal Yapıdan Kaynaklanan. Nedenler Eşitsizlik Huzursuz Ortam Kültürel Bozulma 57

Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri 6. Tarihsel Nedenler Savaşlar Geçmiş Yaşananlar Ekonomik ve Sosyal Çöküşler 58