MENAXHIMI I OPERACIONEVE ZHVILLIMET TEKNOLOGJIKE Dr Sokol Krasniqi

MENAXHIMI I OPERACIONEVE ZHVILLIMET TEKNOLOGJIKE Dr. Sokol Krasniqi

Menaxhimi i Operacioneve Strategjia e Operacioneve Menaxhimi me Njerëz PROCESET Diz. dhe Zhvill. i prod/Sherb Dizajnimi i Ofrimit të Shërbimeve Dizajnimi i Proceseve Prodhuese Lokacioni dhe Shtrirja Menaxhimi i Kapaciteteve Zhvillimet Teknologjike Planifikimi Kohorë dhe Ekzekutimi Menaxhimi i Cilësisë Menaxhimi i Inventarit Menaxhimi i Zinxhirit Furnizues Besueshmëria dhe Mirëmbajtja e Procesit dhe Sistemit të Dërgesave Koha dhe Produktiviteti Përmisimi i Operacioneve Menaxhimi i Operacioneve në Praktikë Dr. Sokol Krasniqi AUTPUTET KONSUMATORET FURNIZUESIT INPUTET

PËRMBAJTJA • Aplikimet e përgjithshme teknologjike në shërbimet • Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Aplikimi i teknologjisë te sistemet dhe proceset e prodhimit • Aplikimi i teknologjisë së produkteve dhe proceseve Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e pergjithshme teknologjike në shërbimet • Në 50 vitet e fundit jemi dëshmitarë të zhvillimeve të sistemeve teknike/teknologjike • Me aplikimin e teknologjisë në ofrimin e shërbimeve, kjo industri ka ndryshuar rrënjësisht • Përmes zhvillimeve teknologjike, në bizneset ku punohet me njerëz është rritë shumë produktiviteti dhe efikasiteti i tyre • Me aplikimin e mikroteknologjisë së transmetimit të të dhënave dhe të folurit ka rritur mjaftë efikasitetin edhe të bizneseve Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e përgjithshme teknologjike në shërbimet • Detyrat kryesore në listën e gjërë të aktiviteteve janë: Mbledhja, procesimi, analiza, ruajtja dhe leximi i të dhënave Transmetimi i mesazheve të zërit dhe atyre të shkruara Përmbledhja, pregaditja dhe distribuimi i dokumenteve, Prezantimi, diskutimi dhe pranimi i informatave Koordinimi i aktiviteteve brenda orarit (kohës) së caktuar Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e pergjithshme teknologjike ne sherbimet • Mbledhja, procesimi, analiza, ruajtja dhe leximi i të dhënave Përdorimi i kompjuterëve të cilët i ruajnë të dhënat në një kohë shumë të shpejt është rritur Fillimisht është filluar me pajisjet për procesimin e dokumenteve si imazhe Me daljen e CD-ve është lehtësuar puna në ruajtjen dhe leximin e të dhënave Ruajtja e të dhënave ne serverë praktikohet shumë kohëve të fundit Barkodet poashtu janë një formë e moderuar e mbajtjes së të dhënave Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e përgjithshme teknologjike në shërbimet Sistemet telefonike e kanë mundësuar kontaktin e drejtpërdrejt të njerëzve me zë Faks makinat e mundësuan bartjen e dokumenteve të shkruara duke u zavendësuar gradualisht me e-mailat Poashtu, në nivel përsonal, edhe makinat e diktimit (diktafonat) e kane lehtësuar punën individuale të njeriut Zhvillimet e fundit teknilogjike të “voice recognition” ku zëri i shfrytëzuesit transformohet në komandë (urdhër) për kompjuterin • Transmetimi i mesazheve të zërit dhe atyre të shkruara w Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e pergjithshme teknologjike ne sherbimet • Përmbledhja, pregaditja dhe distribuimi i dokumenteve Lista e adresave mund të ruhet në kompjuterë ku mund të pregaditen dokumentet standarde dhe të adresohet individualisht Zhvillimi i programeve të cilat mundësojnë deshifrimin e dorëshkrimeve Faks makinat e mundësojnë distribuimin e dokumenteve të shkruara në formë elektronike Web-era kur gjithçka transmetohetdistribuohet për internetit respektivish e-mailit Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e pergjithshme teknologjike ne sherbimet • Prezantimi, diskutimi dhe pranimi i informatave Mediat e shruara elektronike (me ndihmën e kompjuterëve) e kanë ndryshuar rrënjësisht rrolin e gazetave dhe revistave Shumë kompani kanë prodhuar CDROM me përmbajtjen e revistave të ndryshme (p. sh. Newsweek) Shërbimet ONLINE janë duke revulicionalizuar sistemin e qasjeve në informata të ndryshme Kërkimi (searching) prej shtëpisë me anën e TV-së dhe telefonit është një fushë e cila është në rritje të madhe në madhe sidomos në SHBA : Informatat ne lidhje ne kohën (klima) Garat sportive, etj. Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Edukimi Përdorimi i teknologjisë automative në procesin mësimor kanë ofruar një qasje të re të mësimit për nxënësit dhe mësimdhënësit Përdprimi i audio/video paisjeve e në veçanti CD/DVD-ve kanë ndyshuar shumë mënyrën e mësimdhënies Eshtë lehtësuar shumë mësimi i gjuhëve ne ndihmën e audio kasetave/CD/DVD-ve Simulimi i levizjeve në 3 D poashtu ka thjeshtuar shumë mesimin sidomos në mjeksi E-learning, ku mesimi ose bëhet në distance ose ekziston qasje elektronike e mjeteve mesimore Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Shërbimet financiare Sistemi elektronik i transferit (SET) të fondeve me shpejtësi dhe lehtësi ATM-të me çasje 24 ore në llopgarinë bankare Përdorimi i kredit kartelave për ta zavendësuar keshin gjatë pagesave ka filluar të merr hov Casja ne llogarite bankare përmes internetit Çasja në monitorimin dhe menagjimin e fondeve të financuara afagjate: w Fondet pensionale, w Aksionet, etj Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Shëndetësia Diagnostifikimi – përfshirë scanerët, endoskopët, testet shtëpiake të diagnostifikimit dhe video conferencat në distancë (vendet rurale) Mbijetesa (të mbeturit gjallë) – Kujdesi intenziv dhe njësia coronare Menaxhimi i sëmundjeve – pajsmejkers dhe dializat Parandalimi dhe mjekimi – instrumentet kompjuterike për të matur reziqet jetësore, transplatimi i organeve dhe përdorimi i laserëve në operacionet kirurgjike etj Sistemet e menaxhimit – çasja elektronike e shënimeve tëmpacientëve nga mjeku familjarë, specialisti dhe spitali si dhe përshkrimi i reqetave të rregulta për pacientët me sëmundje kronike Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Hoteleria Rezervimet dhe mirëmbajtja e rezervimeve Aplikacioni i teknologjisë në automatizimin e pregaditjes së ushqimit, pastrimit, hekurosjes Mirëmbajtja e inventarit dhe llogaritja e rrogave, etj • Udhëtimet dhe argetimet Rezervimi i biletave dhe pushimeve online Përdorimi i kartelave smart (me çipa) të cilat mund të përdoren gati në tërë botën Automatet e lojërave të fatit me tuchscreen teknologjinë, etj Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Restorantet dhe shërbimet e ushqimit Sistemi i kompjuterizuar i lidhjes në mes të kamarierit, kuzhinës dhe barit Përdorimi i kartelave gjatë pagesës më të shpejt tek arka (duke eliminuar pritjen) Menyra automatike e porositjen se mallit, etj • Shërbimet publike Rryma, uji, telefoni, bërllogu, zjarrëfikësit, biblioteka, etj, të gjitha këto shërbime të automatizuara ku bëhet: Leximi automatik Faturimi automatik Pagesa automatike (me direkt-debit) Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Transporti Arritja me kohë në destinacion duke shfrytëzuar sistemet e ndryshme ndihmëse navigacioni, etj Rritja e efikasitetit të transportit: w Ajror – sistemet e sofistikuar të aviacionit w Hekurudhorë– shitja e biletave, rezervimet e ulëseve, metodat e sinjalizimit etj w Rrugorë – sinjalet e trafikut, radaret, zonat e trafikut të ngjeshur, etj w Ujor – kontrollimi i porteve, ngarkimi dhe shkarkimi i ngarkesave, etj Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimet e veçanta (specifike) teknologjike • Tregtia me shumicë dhe pakicë Paisjet e sigurisë (alarmit) në veshëmbathje Barkodet në artikut e ndryshëm me qëllim të shpejtësisë dhe efikasiteti në shitje dhe plotësim të inventarit Shënjëzimi me paisje elektronike (smart tag) të cilat emitojnë radiovalë madhëzia e të cilave është milimetrike dhe përdoret nëpër shitorë kundër vjedhësve • Kredit kartelat Njëra nga format më të preferuara të pagesës Me vendosjen e çipave në kartela është rritur siguria dhe efikasiteti i tyre Përdorimi i të kesh-it i kushton bankave miliarda dollarë në shpenzime • Transakcioni me të gatshme Kartelat e Keshit (Cash card), me një mikroçip të vendosur në të, shpresohet se do ta zavendësoj përdorimin e keshit Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimi i teknologjisë së sistemet dhe proceset e prodhimit • CAD (Computer Aided Design) Merret me compjuterizimin e dizajnimit dhe testimit të produkteve të reja apo modifilkimin e produkteve ekzistuese Filimisht kopjuterët janë përdorur në vizatimet teknike Analiza inxhinierike – Me zhvillimin e mëtejshëm të shpejtësisë së kompjuterëve është bërë e mundur analiza dhe simulimet kopjuteristike në 2 D dhe 3 D Zhvillimi i shpejt i prototipeve – i cili merr një dizajn nga CAD-i dhe e transformon në shtresa të cilat kur bashkohen formojnë prototipin Matjet laserike – me precizitet shumë të lartë Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimi i teknologjisë së sistemet dhe proceset e prodhimit • CAM (Computer Aided Manufacturing) Merret me aplikacionin e proceseve të kompjuterizuara me qëllim të integrimit të prodhimit nëpërmjet proceseve automatike të kontrollit CIM (Computer Integrated Manufacturing) merret integrimin e dizajnit, inxhieringut, prodhimit, planifikimit dhe kontrollit përmes aplikimit të proceseve komplekse • Mekanizmat e bartjes (transferit) Janë transformuar nga makinat me rrypa në grupe të makinave të cilat transferojnë produktet nga njëri operacion në tjetrën në formë automatike Dr. Sokol Krasniqi

• Me revolucionin industrial, zhvillimet teknologjike janë shpejtuar ndërsa kanë pasur nxitim edhe më të madhe pas vitit 1950. • Teknologjia informative jo vetëm që e ka vazhduar trendin e zhvillimeve teknologjike, por e kanë zgjeruar fushën e veprimit sidomos në teknologjitë e proceseve dhe produkteve. Dr. Sokol Krasniqi

Me sistemet CAD ( shqip do të thotë “Dizajni me ndihmën e kompjuterit) janë arritur këto objektiva: • Zvoglimin e kohës së reagimit ndaj konsumatorëve • Zvoglimin e kostove në zhvillimin dhe mirëmbajtjen e vizatimeve, etj • Zhvillimi i prototipeve është realizuar me ndihmën e kompjuterëve shumë më shpejtë se më parë. • CIM ka për qëllim integrimin e të gjitha aspekteve të prodhimit në një sistem përmes të cilit zvoglohen humbjet (në kohë, hapsirë etj). Ka raste kur nevoitet vetëm ndryshime fundamentale në sistemet ekzistuese, kontrolle apo shkathtësitë që nevoiten. Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimi i teknologjisë së produkteve dhe proceseve • Kontrolla numerike (NC) Përdorimi i kopjuterëve ka quar në njënumër të madh të përmisimeve në fushën e automatizimit Fillimisht kanë marrë informatën nga kartelat e perforuara apo shiritat magnetik dhe puntorë gjysmë të kualifikuar duke operuat në to Tani intrukcionet mirren nga kompjuteri DNC – Direct Numerical Control, sistemi ku një kompjuter kontrollon më shumë se një vegël të makinës CNC – Computer Numerical Control, janë sisteme të cilat i marrin informatën nga një mikrokompjuter i cili mind të përdoret si terminal i cili merr informatën hyrëse Dr. Sokol Krasniqi

• Automatizimi nuk është asgjë e re. Përmisimet në prodhim të bazuara në rritje e nivelit të automatizimit ka qenë fokusi i aktiviteteve të inxhieringut. • NC- kontrolla numerike, i referohet transferin e komandës/kontrollës së operacionit të makinës apo veglës nga të dhënat numerike të vendosura në një letër, shirit magnetik, memorje e kompjuterit apo informatës direkte. Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimi i teknologjisë së produkteve dhe proceseve • Nivelet e ndryshme të automatizimit dhe konfigurimi i makinave koresponduese Nr. i makinave Një Disa Shumë Niveli progresiv i automatizimit Niveli i automatizimit Module Qelula Dr. Sokol Krasniqi Sistem

Aplikimi i teknologjisë së produkteve dhe proceseve • Makinat për matje të koordinuara (CMM) Vend të rëndësishëm përveç automatizimit të proceseve prodhuese ka edhe kontrolla automatike e kualitetit Në mileniumin e ri, 50% të të gjitha kontrollave bëhen në formë vizuele Camerat tani përdoren për kontrollën lidhjeve dhe saldimeve e edhe kryerjen e matjeve CMM-të janë makina të kontrolluara në formë kopjuterike të cilat mund të programohen që të kryejnë në formë rutinore seri të matjeve të trupave • Sistemi fleksibil i prodhimit (FMS) FMS lidhë punën e një munri të qelulave apo moduleve me çrast paraqitet nevoja e formës së automatizuar të transportit Qëllimi i ketij sistemi është që të kryes punë të ndryshme mrenga një qelule (moduli) para se pjesa të transferohet në fazën tjetër. Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimi i teknologjisë së produkteve dhe proceseve • Robotika Robotët janë makina të cilat mund të kryejnë operacione (lëvizje) sikurse njeriu Robotët bëjnë atë që kërkohët të bëhet prej tyre dhe nuk jnë në gjendje të gjykojnë vet. Kryesisht bëjnë lëvizje që përsëriten p. sh. Saldimi, ngjyrosja, palosjen, etj. Robotët kanë tri komponente krysre: w Struktura mekanike w Fuqia motorike e tij, dhe w Sistemi i kontrollit Sipas shkallës së sofistikimit, robotet ndahen në: w Robot të nivelit 1 – ku sistemi nuk mund të modifikohet (detyrat duhet të caktohen më herët) w Robot të nivelit 2 – ku sistemi mund të modifikohet në bazë të fidbekut që e merr Dr. Sokol Krasniqi

Aplikimi i teknologjisë së produkteve dhe proceseve • Depoja e automatizuar Eshtë bazuar në sistemi automatik të deponimit dhe kërkimit duke përdurur paisje të kontrolluara nga kompjuteri Sistemi i identifikon hyrjet e reja duke i skaniuar ato. Operaturi vetëm i futë të dhënat ndërsa sistemi i kryen funksionet tjera. Dr. Sokol Krasniqi

DNC – direct Numerical control (kontrolla numerike direkte) Dr. Sokol Krasniqi

CNC – Computer Numerical control (kontrolla numerike kompjuterike) Dr. Sokol Krasniqi

MAKINAT PËR MATJE TË KOORDINUARA (CMM) Dr. Sokol Krasniqi

SISTEMI FLEKSIBIL I PRODHIMIT (FMS) Dr. Sokol Krasniqi

ROBOTËT NË PUNË Dr. Sokol Krasniqi

ROBOTËT NË PUNË Dr. Sokol Krasniqi

Dr. Sokol Krasniqi

Faleminderit për mirëkuptim e-mail: sokolkrasniqi@gmail. com Dr. Sokol Krasniqi