MEKANIKA KUANTIKOA ATOMOARI APLIKATUTA Aurkibidea Borhen ereduaren mugak
MEKANIKA KUANTIKOA ATOMOARI APLIKATUTA
Aurkibidea: ü Borh-en ereduaren mugak ü Atomoaren eredu mekano-kuantikoa ü Zenbaki kuantikoa ü Konfigurazio elektronikoa
Borh-en ereduaren mugak
Borh-en ereduaren mugak • Bohr-en arrakasta handia izan zuen hidrogeno atomikoaren espektroaren jatorria adieraztean, baina ezin zituen gainerako elementuen espektroak azaldu. • Zeeman efektua. Zeeman-ek behatu zuen espektroaren lerroak, lerro gehiagotan banatzen zirela. • Espektroaren lerro batzuk bat izan beharrean, bikoiztu egiten zirela ikusi zuen. Honek energia maila bakoitzean azpi-mailak aurki daitezkeela pentsarazi zuen. • Ezin izan zuen demostratu orbita egonkorretan biratzen ari zen elektroiak zergatik ez zuen energia galtzen edo irabazten. http: //www. iesaguilarycano. com/dpto/fyq/ ma/ma 7. html
Atomoaren eredu mekano-kuantikoa Ereduaren ezaugarri nagusiak teoria hauetan daude: • Uhina-partikula dualitatea: Brogliek proposatu zuenez, partikula materialak uhinpropietateak dituzte, horregaitik patikula bat mugitzean uhin bat sortzen da. http: //www. youtube. com/watch? v=vj. A 15 w. Zx. Jg. I&feat ure=related
Atomoaren eredu mekano-kuantikoa
Atomoaren eredu mekano-kuantikoa • Ziurgabetasun-printzipioa: Heisenberg-ek proposatu zuenez, ezin dugu aldi berean elektroiaren posizioa eta abiadura ezagutu, beraz ez dugu bere ibilbidea, non dagoen eta non egongo den. Hau da orbita kontzeptua desagertu egiten da. Eredu mekaniko-kuantikoaren ekuazioek elektroiak atomoaren barruan duen portaera deskribatzen du. Honen ondorio orbitala da. Orbital horretan, elektroia aurkitzeko posibilitatea oso handia da. http: //www. youtube. com/watch? v=s. DM 6 Q E-wem. U&feature=related
Atomoaren eredu mekano-kuantikoa • Orbitala Nukleoaren inguruko espazioaren eskualdea da, non energia jakiniko elektroi bat aurkitzeko probabilitatea handia dagoen
Zenbaki kuantikoak
Zenbaki kuantikoak • Zenbaki kuantiko nagusia (n). Zenbaki honekin energia maila nagusiko orbitalak izendatzen ditugu. • Bere balioak, n: 1, 2, 3, 4… • Orbitalen tamaina ere ematen digute, zenbat eta handiagoa izan n-ren balioa orduan eta handiagoa izango da elektroiaren nukleorainoko batez besteko distantzia. • Lehen maila da energia txikiena duena. eta nukleotik aldentzean gero eta energia gehiago dute.
Zenbaki kuantikoak • Zenbaki kuantiko orbitala edo sekundarioa (l). Zenbaki honekin energia maila nagusi bakoitzean zenbat energia azpimaila dauden jakin dezakegu. Bere balioak, l: 0, 1, 2, …(n-1) Orbitalaren itxura ere ematen du.
Zenbaki kuantikoa l=0 denean, orbitalaren izena ``s´´ da. l=1 denean, orbitalaren izena ``p´´ da.
Zenbaki kuantikoak l= 2 denean, orbitalaren izena ``d´´ da. l=3 denean, orbitalaren izena ``f´´ da.
Zenbaki kuantikoak • Zenbaki kuantiko magnetikoa (m) Zenbaki honek energia azpimaila bakoitzean zenbait orbital dejeneratuak dauden azaltzen digu. Bere balioak, m: -1, …+1 Orbitalen orientazioa zein den ere esaten digu.
Zenbaki kuantikoak • Spina (ms) Zenbaki kuantiko honek orbital bakoitzean zenbat elektroi kokatu daitezkeen esaten digu. Bi balio ditu, +1/2 eta -1/2. Elektroiak bere baitan egiten duen biraketarekin erlazionaturik dago, horrek bi orientazio posible dituen bi eremu magnetiko sortzen ditu.
Zenbaki kuantikoak • n, l, m hiru zenbaki kuantiko hauek elektroia zein energia mailan, zein azpimailan eta nolako orientazioan , hau da zein orbitaletan dagoen esaten digu. • Berriz, n, l, m eta spinak (ms), lau zenbaki kuantiko hauek orbita konkretu horretan sartzen den elektroiaren imformazioa, hau da sartzen den aurrenekoa edo bigarrena den. http: //www. youtube. com/watch? v=n. Qv 7 v. Pohzj 0 &feature=related
Zenbaki kuantikoak • Orbitalen eta elektroien kokapena mailen arabera:
Zenbaki kuantikoak • Zenbaki kuantikoen zenbait adibide: 1. Esan laukote hauetatik zeintzuk dauden baimenduta elektroiarentzako. n l ml ms 3 0 0 -1/2 2 1 -1 +1/2 3 3 2 +1/2 4 2 -2 +1/2 l=0 n=3 » l=1 » ml=0 » ms=-1/2 l=2 ms=+1/2 3 s ORBITALA
Zenbaki kuantikoak ml=-1 n=2 » l=0 » ml= 0 » ms=-1/2 l=1 ms=+1/2 2 p ORBITALA l=0 n= 3 » l=1 l=3 ezin da izan l (n-1) eginda lortzen delako l=2 l=0 ml=-2 n=4 » l=1 » ml=-1 l=2 ml= 0 l=3 ml=1 ml=2 » ms= +1/2 4 d ORBITALA ms= -1/2
Konfigurazio elektronikoa
Konfigurazio elektronikoak Fisika atomikoan eta kimikan, atomo bateko, molekula bateko edo beste edozein egitura fisikotako (esaterako, kristal bateko) elektroiek daukaten antolamenduari deritzo konfigurazio elektronikoa. Konfigurazio elektronikoa zera da, atomoaren nukleoaren inguruko elektroien banaketa. Egungo teorien arabera, elektroiak orbital izeneko espazio gune mugatu batzuetan mugitzen dira:
Konfigurazio elektronikoak Hona hemen konfigurazio elektronikoaren adibide bat: 1 s 2 2 s 1 Honek zera esan nahi du: "1 s" izeneko orbitalean 2 elektroi daude kokatuta eta "2 s" izeneko orbitalean elektroi bat. Hau da, atomo honek dituen hiru elektroiak non dauden zehaztu dugu; atomoaren konfigurazio elektronikoa adierazi dugu. Bestalde kontuan izan goi-indizeen baturak ematen duela kokatutako elektroien kopurua. Gure kasuan, 2+1=3; 3 elektroi kokatu ditugu bere orbitaletan. Goi-indizeen baturak, beraz, konfigurazio elektronikoan zehaztutako elektroikopurua adierazten du.
Konfigurazio elektronikoak KUTXA DIAGRAMA Orbital guzti horiek marraztea konplexua denez, askotan orbital horiek kutxaren bidez ordezkatzen dira eta elektroi bakoitza gezi baten bidez. Orbital bakoitzean bi elektroi sar daitezke gehienez. Elektroiak gezi bezala irudikatuko ditugu. Adibidez: Konfigurazio elektronikoa adierazteko beste era bat notazio estandarra da, non aipatzen den orbitalaren izena eta goi-indize gisa zenbat elektroi dauden. adibidez, honela adieraziko litzateke: 1 s 2 2 p 4
Konfigurazio elektronikoak Konfigurazio elektronikoaren arauak Elektroiak nukleoaren inguruan banatzen dira, maila eta orbital desberdinetan. Nola antolatzen diren ikusteko, ondoko arauak hartu behar dira kontuan: 1. Aufbau edo eraikitze-printzipioa 2. Pauli-ren esklusio-printzipioa 3. Hundt-en araua
Konfigurazio elektronikoak ERAIKUNTZA-ARAUA Orbitalak bere energiaren arabera betetzen dira. Energia txikien duten orbitalak (grafikoan behean) lehenago betetzen dira. Zenbat eta maila handiagokoa izan orbitala, energia gehiago du normalean. Eta maila bereko orbitalen artean, ordena hauxe da s<p<d<f; hau da "f"-k du energia gehiago.
Konfigurazio elektronikoak Lehen esan bezala, zenbat eta maila handiagokoa izan orbitala, energia gehiago du normalean. Honela, "3 s" orbitala (3. mailakoa) baino lehen "2 s" orbitala (2. mailakoa) betetzen da. Eta "2 s" orbitala baino lehen, "1 s“ orbitala (1. mailakoa) betetzen da. Eta maila bereko orbitalen artean, ordena hauxe da s<p<d<f; hau da"f"-k du energia gehiago. Har ditzagun 4. mailako orbitalak adibidez. Kasu honetan, "4 f" orbitala baino lehen "4 d" orbitala betetzen da; "4 d“ orbitala baino lehen "4 p“ orbitala; azkenik, "4 p“ orbitala baino lehen, "4 s" orbitala betetzen da.
Konfigurazio elektronikoak PAULI-REN ESKLUSIO-PRINTZIPIOA Pauliren esklusio-printzipioa: bi elektroik ezin dituzte zenbaki kuantitatibo guztiak berdinak eduki. orbitale bakoitzean 2 elektroi soilik Honen arrazoia, edozein bi elektroi lau zenbaki kuantiko berdina ezin dutela izan da.
Konfigurazio elektronikoak HUND-EN ARAUA N eta l zenbaki kuantiko berberak dituzten bi orbitalek energia berbera dute. Horiek betetzeko, lehenik elektroi bat jartzen da orbital bakoitzean; ondoren, bigarren elektroiarekin betetzen dira. Orbital baliokideen kasutan ("p" orbital baliokideak 3 dira; "d" orbital baliokideak 5. . . ), elektroiak desaparekaturik kokatzen dira, aukera dagoenean.
Konfigurazio elektronikoak Moeller-en diagrama Orbitalak zein ordenetan betetzen diren gogoratzeko era grafikoa, Moeller-en diagrama da. Moeller-en diagrama osatzeko, gezi paraleloak irudikatzen dira, eta geziek adierazten duten ordena, orbitalek jarraituko dutena da. Adibidea: Bromo(z=5) http: //www. youtube. com/watch? v=Ke. X 10 ZW_wss&fe ature=related
Konfigurazio elektronikoak • Konfigurazio elektronikoaren zenbait adibide: 1. • Egin elementu hauen konfigurazio elektronikoa. Ondoren esan oinarrizko egoeran edo kitzikatuta dauden. H: 1 s 1 (Z=1) Oinarrizko egoeran • Li: 1 s 22 s 1 (Z=3) Oinarrizko egoeran • Ca 2+: 1 s 2 2 s 22 p 63 s 23 p 64 s 2 (Z=20) Z=18 izan behar delako tatxatu dugu 4 s 2 Oinarrizko egoeran • Na: 1 s 22 p 64 s 1 Kitzikatuta dago Oinarrizko egoeran: 1 s 22 p 63 s 1
EGILEAK: Ainhize Maruri Sara Vicente Leire Olea Bukaera
- Slides: 31