MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 1 HELBURUAK 1 Partikula baten

MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 1

HELBURUAK 1. Partikula baten higidura zerk sortzen duen aztertu. 2. 1686. an, Newton-ek enuntziatutako higiduraren legeak ezagutu. 3. Indar batzuek nola funtzionatzen duten ezagutu. 4. Dinamikaren legeen aplikazioa erreferentzi sistema azeleratu batean ezagutu. MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 2

AURKIBIDEA 1. Newton-en lehen legea. 2. Newton-en bigarren legea: masa, momentu lineal eta indar kontzeptuak. 3. Newton-en hirugarren legea. 4. Indarren adibideak. 5. Partikularen dinamika erreferentzi sistema azeleratu batean. MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 3

Newton-en lehen legea: Inertziaren legea “Edozein gorputzek bere higidura zuzen eta uniformea edo pausagunea kontserbatzen du, harik eta indarren batek bere egoera aldarazten dion arte” Partikula askea lerro zuzenez eta abiadura konstantez higitzen da edo pausagunean egongo da erreferentzi sistema inertzial batekiko. MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 4

Newton-en bigarren legea “Partikula baten higidura-aldaketa, bera jasaten ari den indarraren proportzionala da, eta indarraren norabide berean gertatzen da” Bere adierazpen matematikoa: eta, m konstantea denean, hauxe da: MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 5

Newton-en hirugarren legea: Akzio-erreakzioaren legea “Akzio orotarako beti dago erreakzio berdin bat, hau da, partikula biren arteko eraginak beti dira berdinak eta aurkakoak” Bere adierazpen matematikoa: MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 6

Indarren adibideak • Grabitatorioa Oinarrizko • Elektromagnetikoa elkarrekintzak • Nuklear sendoa • Nuklear ahula • Gorputz baten pisua Lurraren gainazalean. Partikula • Malgukien indar kopuru handiz elastikoak osaturiko • Soken tentsioak sistemetan • Erreakzio normala • Marruskadura-indarra MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 7

Partikularen dinamika erreferentzi sistema azeleratu batean Newton-en bigarren legea erreferentzi sistema ez-inertzial (ESe. I) baten idaztean, indar errealei ez dagozkien batugai batzuk agertzen dira, inertzi indarrak deiturikoak: MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 8

Inertzi indarrak • Arrastre-indarra: ESe. I-ren higiduraren ondorio da • Coriolis-en indarra: honek partikularen higiduran (ESe. Iarekiko), zein ESe. I-aren errotazio –higiduran du jatorria Indar hauek ez daude beste gorputzen presentziarekin erlazionatuta ez dute Newtonen 3. legea betetzen. MEKANIKA KLASIKOAREN OINARRIAK 9