Meer waarde uit afval Commissie Fysieke Leefomgeving Dordrecht

Meer waarde uit afval Commissie Fysieke Leefomgeving Dordrecht 31 mei 2016 Dion van Steensel

Inhoud 1. Aanleiding/kader 2. Introductie HVC 3. Stand van zaken materiaalhergebruik landelijk 4. Stand van zaken Dordrecht inclusief mogelijke maatregelen 5. Verbetervoorstellen laagbouw en hoogbouw 6. Communicatie & Handhaving

1. Aanleiding/kader • Landelijke doelstelling materiaalhergebruik: Ø 75% afvalscheiding in 2020 Ø 100 kilogram restafval persoon per jaar in 2020 • Wat is materiaalhergebruik? • Wettelijk kader: invoering afvalstoffenbelasting à € 13 per ton sinds 1 januari 2015

2. Introductie HVC • Opgericht in 1991 voor verwerken huishoudelijk en bedrijfsafval • Ballotage overeenkomst op basis van ‘Samen uit, samen thuis’ • • Ø wel leveringsplicht, geen hoeveelheden! Afval verwerken tegen kostprijs+ HVC ‘anno nu’ Ø Eigendom van 46 gemeenten (2. 914 aandelen A (waarvan 509 voor VVI) en 6 waterschappen (397 aandelen B) Ø Veranderende focus van ‘afval’ naar ‘duurzame energie en grondstoffen’

Activiteiten HVC • Afvalbeheer voor 24 gemeenten (ca. 480. 000 huishoudens) ØInzameling huishoudelijke afval en beheer 17 afvalbrengstations • Verbranden met energieterugwinning: Øca. 1. 000 ton restafval in afvalenergiecentrales Alkmaar en Dordrecht; Øca. 370. 000 ton zuiveringsslib in slibverbrandingsinstallatie Dordrecht Øca. 180. 000 ton afvalhout in bioenergiecentrale Alkmaar • Vergisten/composteren ca. 130. 000 ton gft/jaar • Materiaalhergebruik o. a. opwerken bodemassen, kunststoffen • Duurzame energieproductie uit biomassa, zon en wind voor ca. 270. 000 (2015) huishoudens, toebedeeld aan individuele aandeelhouders • Leveren energie (elektriciteit , gas en warmte)

3. Stand van zaken materiaalhergebruik landelijk

4. Stand van zaken Dordrecht Volumeverdeling restafvalcontainer per inwoner in 2015

sf l KC ess A en c. a M. at ra Gr ss of en Gr vuil of va Re vuil n A st ui BS a t Da fva inz am kl l el As eer, in be da g s k Bo t af va uw l Ga - e sb n s Gi eto loo ps n pa fv C +g al ho ip sb u lo Gr t kk oe en n Gr a on fva Pu d l in B /sch ho o o Au ut n g rin to d Ha ban rd de Vl e ku n ak n g s Br las tst of ui fe n n f Gr le oe ss e W n fl ng it es las f s AE less eng EA en la gl s Pa as pi er Fit -K uu ar M rve ton et t a EP len S KF F Te xt ie l Ga Grof Huishoudelijk Afval € (600, 00) € (500, 00) € (400, 00) € (300, 00) € (200, 00) € (100, 00) €- € 100, 00 € 200, 00 € 300, 00

Basis inzamelstructuur

Verbetervoorstellen (laagbouw) Algemene uitgangspunten: • De beste dienstverlening op waardevolle stromen • Tegengaan bedrijfs- en illegaal restafval • Niet alleen tonnen, ook de kwaliteit moet goed zijn • Stimuleren brengen grof huishoudelijk restafval • Effectieve communicatiestrategie en handhaving belangrijke randvoorwaarden • Als deze basis op orde is: afhankelijk van politiek Diftar, of andere vormen van inzameling

Ontwikkeling kilogrammen fijn huishoudelijk restafval per inwoner Dordrecht t. o. v. gemeenten vergelijkbare stedelijkheidsklasse

Analyse hoofdstroom 1: Fijn huishoudelijk restafval • In 2015 is er 229 kilogram fijn huishoudelijk restafval persoon per jaar ingezameld • Vanaf 2013 is een gelijkmatige trend in de ingezamelde hoeveelheid kilo’s te zien • In het fijn huishoudelijk restafval is nog voor 73 % aan herbruikbare afvalstromen aanwezig, met name Groente-, Fruit- en Tuinafval 36%, Plastic Metaal en Drankenkartons (22%) en Oud Papier en Karton (10%).

Mogelijke maatregelen reductie restafval • Frequentieverlaging inzameling restafval (minicontainer) • Restafval op afstand (ondergrondse containers) • Om daarmee ruimte creëren om service op grondstoffen (OPK, PMD en GFT) te verhogen • Overige maatregelen mede afhankelijk van burgeronderzoek

Ontwikkeling kilogrammen Groente-, Fruit- en Tuinafval (GFT) per inwoner Dordrecht t. o. v. gemeenten vergelijkbare stedelijkheidsklasse

Analyse hoofdstroom 2: GFT • Vanaf 2013 een lichte toename waarneembaar in de inzameling van GFT • Blijven achter op het gemiddelde van soortgelijke gemeenten in dezelfde stedelijkheidsklasse • In 2015 51 kilogram GFT persoon per jaar • In het fijn huishoudelijk restafval is nog voor 36 % aan GFT terug te vinden, oftewel 83 kilogram per inwoner per jaar

Mogelijke maatregelen verhoging gft • Standaard een grotere gft-container (240 l. ) ter beschikking stellen en een gratis aan te vragen extra minicontainer voor gft • Keukenmanagement – werken met afvalbakje in de keuken ter bevordering van scheiden keukenafval • Inzamelfrequentie minicontainers verhogen in voor- en najaar • Gedragsbeïnvloeding via communicatie bewoners

Ontwikkeling kilogrammen Oud Papier en Karton (OPK) per inwoner Dordrecht t. o. v. gemeenten vergelijkbare stedelijkheidsklasse

Analyse hoofdstroom 3: Oud Papier en Karton (OPK) • Landelijk een licht dalende trend in de inzamelresultaten waarneembaar, door verdere digitalisering • Inzamelresultaten van 2015 t. o. v. 2014 zijn gelijk gebleven en dat is positief • In 2015 54 kilogram persoon per jaar ingezameld • In het fijn huishoudelijk restafval is nog voor 10 % aan OPK terug te vinden, oftewel 23 kilogram per inwoner.

Mogelijke maatregelen verhoging papier • Verplichte minicontainer t. b. v. OPK bij laagbouw • Gedragsbeïnvloeding via communicatie bewoners

Ontwikkeling kilogrammen Plastic Metalen en Drankenkartons (PMD) per inwoner Dordrecht t. o. v. gemeenten vergelijkbare stedelijkheidsklasse

Analyse hoofdstroom 4: Plastic, Metalen en Drankenkarton (PMD) • Voorheen alleen inzameling van Kunststof flessen en flacons (KFF), vanaf 2015 uitbreiding met Metalen (blik) en drankenkartons • In 2016 een stijging van de inzamelhoeveelheden PMD, veroorzaakt door toevoeging metalen en drankenkartons • Na de invoering in 2010 een langzaam stijgende lijn in de inzamelresultaten • In 2015 6, 3 kilogram PMD ingezameld • In het fijn huishoudelijk restafval is nog voor 22 % aan PMD aanwezig, oftewel 40 kilogram per inwoner

Mogelijke maatregelen verhoging PMD • Invoeren verplichte minicontainer PMD bij laagbouw Ø Frequentie inzameling minicontainer voor restafval naar 1 x per 4 weken is dan een logisch gevolg • Gedragsbeïnvloeding via communicatie bewoners

5. Verbetervoorstellen (hoogbouw) • Kunnen we nog veel minder concreet zijn. Pas komend jaar bepalen we onze strategie. • We doen nu 3 onderzoeken: 1) Samen met G 4, ministerie en universiteiten doet HVC onderzoek naar recyclingscenario’s 2) In Dordrecht doen we praktijkproeven met combinatie van keukenvoorzieningen en intensieve communicatie 3) Voorscheiding: we zijn bijna klaar met de proeven

6. Communicatie & Handhaving • Zonder inwoners wordt het niets • In de basis veel goeie wil • Bij communicatie daarop aansluiten: positief • Het is niet vrijblijvend: zo nodig ook wijzen op niet gewenst gedrag • In najaar gaat grote groep HVC-ers in Dordrecht de straat op