MEDICINSKI TRETMAN SPORTISTA Miodrag Zlatanovi Dispanzer za sportsku

MEDICINSKI TRETMAN SPORTISTA Miodrag Zlatanović Dispanzer za sportsku medicinu, Dom zdravlja, Niš

Definicija Smodlake: ”Sportska medicina je oblast medicine koja se bavi izučavanjem pozitivnih i negativnih uticaja sporta na organizam ljudi i to kod osoba pola, svih starosnih struktura, zdravih i bolesnih’’.

Ciljevi medicine sporta očuvanje zdravlja sportista prevencija terapija rehabilitacija povreda i oboljenja unapređenje psihofizičkuh sposobnosti sportista bolji takmičarski rezultati

Sistematski lekarski pregledi najmoćnije oružje racionalni modeli pregleda efikasni u proceni zdravlja ekonomični po pitanju materijalnih troškova i utroška vremena

Rizik latentna, nemanifestna oboljenja (npr urođene i stečene srčane mane) + nepravilno doziranje sportskog treninga

Zadatak medicinske kontrole eliminisanje ili smanjenje potencijalnih opasnosti (u sportskim aktivnostima učestvuju zdravi) evidentiramo i promene koje nastaju pod uticajem sportskog treninga Pozitivne (pravilan razvoj ljudskog organizma, unapređenje zdravlja, smanjenje rizika oboljevanja. . . ) Negativne (latentna oboljenja progrediraju u teška oboljenja, mogu dovesti do teškog invaliditeta, a u krajnjem slučaju i do smrti usled fizičkog prenaprezanja)

Zadatak medicinske kontrole Dešavalo se čak da sportista postiže vrhunske rezultate, a da nije potpuno zdrav Posledica velikog rezervnog i kompenzatornog potencijala ljudskog organizma

Pravilnik u okviru Zakona o sportu usvojen marta 2012. način, vrsta, obim i rokovi u kojima se sprovode zdravstveni pregledi svih takmičara nezaobilazna uloga specijaliste medicine sporta lekarski pregledi sportista su obavezni

Sistematski lekarski pregledi sportista Prethodni Periodični (na 3 -6 meseci) Kontrolni (provera sportske forme) Vanredni (po indikacijama)

Lekarski pregled sportiste Upitnik (na sajtu Udruženja licenciranih lekara medicine sporta, kao i na sajtovima različitih sportskih saveza)

Lekarski pregled sportiste Antropometrijsko merenje TV, TT, BMI (po potrebi određivanje telesne kompozicije, proširena antropometrija, spirometrija)

Lekarski pregled sportiste Laboratorijska ispitivanja: KKS, glikemija, opšti pregled urina (po potrebi biohemijske analize, krvna grupa i Rh faktor)

Lekarski pregled sportiste Pregled po organskim sistemima glava i vrat (po potrebi, konsultacija oftalmologa, otorinolaringologa) limfni čvorovi i koža grudni koš i pluća – tip i respiratorna pokretljivost, deformiteti, disanje, auskultatorni fenomeni srce: ritam, frekvencija, tonovi, šumovi; auskultacija u miru i nakon opterećenja, u sedećem, a po potrebi u stojećem i ležećem položaju krvni sudovi: krvni pritisak, periferni puls, vene

Lekarski pregled sportiste pregled trbuha pregled nervnog sistema pregled lokomotornog aparata: posturalni status, deformiteti, kičmeni stub, stopala, zglobovi (rameni, kukovi, kolena, skočni zglobovi), po potrebi dinamometrija (snaga stiska šake, ekstenzora trupa, izokinetičko testiranje)

Lekarski pregled sportiste EKG

Pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti specifični funkcionalni zahtevi pojedinih sportskih grana i disciplina starosna dob

Pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti veći obim pregleda, po potrebi obuhvata: - ehokardiografiju - psihološke preglede

Pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti test opterećenja na ergociklu ili tredmil traci sa kontinuiranim prećenjem EKG-a, sa analizom reakcije KVS-a na opterećenje, kao i sa određivanjem maksimalne potrošnje kiseonika

Pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti ergospirometrija – direktno merenje maksimalne potrošnje kiseonika, određivanje anaerobnog praga, ventilacionog praga; uzimanje kapilarne krvi u toku testa opterećenja radi određivanja nivoa laktata u krvi, određivanje tzv ’’laktatne krivulje’’ i anaerobnog praga

Pregled za utvrđivanje posebne zdravstvene sposobnosti testovi anaerobnog kapaciteta, npr. Wingate test i njegove brojne modifikacije, Power test itd druga ispitivanja neophodna za ocenjivanje zdravstvene sposobnosti sportiste u odnosu na zahteve sportske grane odnosno sportske discipline u skladu sa sportskim pravilima nadležnog međunarodnog i nacionalnog granskog saveza ili u zavisnosti od medicinskih indikacija.

Na osnovu izvršenih pregleda daje se ocena zdravstvenog stanja i fizičke sposobnosti za učešće na sportskim takmičenjima podaci sa ocenom upisuju se u medicinsku dokumentaciju ocena se upisuje u takmičarsku knjižicu ocena se dostavlja sportisti, njegovom izabranom lekaru i nadležnom sportskom savezu eventualno utvrđena oboljenja, povrede ili abnormalnosti šifriraju se po MKB-10 i predlažu odgovarajuće mere

Ocena zdravstvenog stanja sposoban sa ograničenjem (navedeno ograničenje) privremeno nesposoban ocena i mišljenje se ne mogu dati zbog (navode se razlozi)

Zaključak U medicinskoj terminologiji se ne pominju pojmovi kao što su „uvek“, „nikad“ i „sto posto“ (nema pregleda koji garantuje apsolutnu sigurnost sportisti) evolutivni pomaci ljudske vrste, pomeranje rezultata u takmičarskom sportu sport je postao biznis doping-česta pojava, ”prečica”

Zaključak sistematski pregled (prethodni i periodični) obavljen po tačno utvrđenoj metodologiji doktrini u sportskoj medicini pomoć građenju dobrih sportskih rezultata uz smanjenje mogućnosti zdravstvenih akcidenata na sportskim borilištima.

HVALA NA PAŽNJI