Medicinska sestra ope njege medicinski tehniar ope njege

Medicinska sestra opće njege/ medicinski tehničar opće njege Bakteriologija, virologija i parazitologija III. razred VIRUS INFLUENCE Škola za medicinske sestre Vinogradska Martinis Lamešić Dalija dr. med.

ISHODI • 1. Opisati morfologiju virusa gripe • 2. Definirati put prijenosa virusa gripe • 3. Objasniti mehanizam nastanka kliničke slike uzrokovane virusom gripe • 4. Opisati glavne kliničke simptome i znakove koje uzrokuje virus gripe kod ljudi • 5. Nabrojati glavne tipove virusa gripe i opisati njihova najvažnija obilježja • 6. Objasniti način nastanka podtipova virusa gripe i nabrojati nazive najvažnijih podtipove virusa gripe • 7. Nabrojati metode dijagnostike virusa gripe

Influenza ili gripa akutno je zarazno oboljenje respiratornog sustava • to je bolest s kratkom inkubacijom • vrijeme od pojave prvih simptoma bolesti je od 1 do 3 dana • naziv gripa dolazi od francuske riječi "gripper", što znači "ščepati"

VIRUS GRIPE - MORFOLOGIJA Rod virusa influence (gripe) pripada u porodicu Orthomyxoviridae Genom virusa influence = RNA i sačinjen je od više manjih dijelova Genom je okružen kapsidom Kapsidu okružuje lipidna ovojnica U lipidnu ovojnicu su umetnuti virusni glikoproteini Virusni glikoproteini su izdanci (spikes) na koje domaćin stvara zaštitna protutijela • Kod virusa gripe razlikujemo dvije vrste izdanaka, H i N • Poznato je 16 različitih vrsta H i 9 vrsta N • H izdanak služi virusu za vezivanje na stanicu i ulazak u stanicu domaćina • • •

VIRUS GRIPE (INFLUENCE) MORFOLOGIJA

VIRUS GRIPE – PUT PRIJENOSA • • • virus gripe => širi se među ljudima kapljičnim putem izlučuje se kašljanjem, kihanjem i govorom zatvoreni prostori osobito su pogodni za njegovo širenje moguć je prijenos direktnim ili indirektnim kontaktom (rukama, preko predmeta) kada kapljice ili izlučevine iz nosa i grla dospiju na ruke ili druge površine i ako nečistim rukama dodirujemo svoja usta, oči ili nos

VIRUS GRIPE – MEHANIZAM NASTANKA KLINIČKE SLIKE • virus gripe napada epitelne stanice u dišnom sustavu koje uništava svojim umnožavanjem

VIRUS INFLUENCE - MEHANIZAM NASTANKA KLINIČKE SLIKE • na oštećene stanice sluznice u dišnim sustavu lako se nasele i bakterije koje mogu izazvati upalu pluća

VIRUS INFLUENCE – KLINIČKA SLIKA • gripa = ozbiljna bolest • ne treba se poistovijetiti s običnom prehladom Tipični znakovi gripe su : 1. visoka temperatura 2. slabost 3. jaka glavobolja 4. bolovi u zglobovima i mišićima

VIRUS GRIPE – UPALA PLUĆA Upala pluća uzrokovana virusom gripe česta je kod starijih ljudi

VIRUS GRIPE – TIPOVI • Antigenski različiti tipovi gripe su => tipovi A, B i C • Tip A => inficira ljude, sisavce i ptice • Tip B => inficira samo ljude • Tip C => nije uobičajeno patogen za ljude

POJAVA RAZLIČITIH PODTIPOVA VIRUSA GRIPE ? ? ? • Genom virusa gripe sastoji se od više manjih dijelova => dijelovi genoma pojedinih podtipova mogu se pomiješati => nastaju novi virusi => mogu dovesti do nastanka pandemije

VIRUS GRIPE – PODTIPOVI • Podtipovi nastaju rekombinacijom genoma • Pandemije nastaju jer nema imunosti • Velike/male mutacije virusa gripe => uzrok su da svake godine nastaju epidemije • Intenzitet epidemije ovisi o kolektivnoj imunosti i mutacijama virusa • A tip => H 1 N 1, H 2 N 2, H 3 N 2 podtip = > izolirani kod čovjeka • H 3 N 2 podtip = svinjska gripa (2009. pandemija) • H 5 N 1 podtip = ptičja gripa • B tip : manje epidemije

ZAŠTO SE SVAKE SEZONE U POPULACIJI POJAVLJUJU RAZLIČITI PODTIPOVI VIRUSA GRIPE

VIRUS INFLUENCE – POJAVA RAZLIČITIH PODTIPOVA • Virus gripe tipa A zarazan je za ljude, ptice i životinje • Moguće je da npr. svinja istovremeno bude zaražena s dva ili tri podtipa virusa gripe • Moguće je da su svi ti virusi istovremeno u dišnom sustavu svinje i da se dijelovi genoma međusobno umnožavaju i međusobno pomiješaju

SVINJSKA GRIPA -TIP A- H 3 N 2 PODTIP 2009 • Pomiješani virusi postaju novi virusi => patogeni za ljude • Počinju se širiti u obliku pandemije H 3 N 2

PTIČJA GRIPA -TIP A- H 5 N 1 PODTIP • Endemski prisutna u Aziji • Zaraženi su: labudovi, divlje patke, guske, ptice selice… • Antigena izmjena virusa ptičje gripe tipa A i zaraza npr. svinje virusom ptičje gripe => pandemija ljudi H 5 N 1

PTIČJA GRIPA -TIP A- H 5 N 1 PODTIP

VIRUS GRIPE -TIP B • Promjene kod virusa gripe tipa B manje su i događaju se svake godine • Virus gripe tipa B isključivo inficira ljude i ne postoji mogućnost miješanja sa životinjskim vrstama

VELIKE I MALE PROMJENE U VIRUSU GRIPE TIP A I TIP B • Manje promjene događaju se u virusima gripe tipa A svakih 2 -3 godine => uzrokuju epidemije • Manje promjene kod virusa gripe tipa B događaju se svake godine

VELIKE I MALE PROMJENE U VIRUSU GRIPE TIP A I TIP B • Velike promjene kod virusa gripe tipa A i manje promjene kod virusa gripe tipa B => dovode do nastanka izmijenjenih virusa koji lako zaraze osjetljive pojedince u populaciji • To znači da su nastali drugačiji H i N izdanci na koja nemamo zaštitna protutijela

INFLUENCA CIJEPLJENJE ?

INFLUENCA CIJEPLJENJE • Inaktivirano trovalentno cjepivo i. m. u gornju trećinu nadlaktice (dva virusa tipa A + jedan tip B) Potrebno se cijepiti svake godine • > 65. god. • dijabetičari • kronični bolesnici

VIRUS GRIPE – DIJAGNOSTIKA • Ne provodi se rutinski kod svakog bolesnika • Obično se samo kod hospitaliziranih bolesnika dokazuje virus gripe • Uzima se uzorak iz dišnog sustava i nasađuje u kulturu stanica ili kokošja jaja

VIRUS GRIPE – LIJEČENJE • Obično je dovoljno klinički prepoznati znakove gripe te preporučiti bolesniku odmaranje te uzimanje lijekova za snižavanje temperature i ublažavanje bolova u mišićima i zglobovima ( analgetici i antipiretici ) • Kronični bolesnici mogu trebati dodatna liječenja

PONOVIMO • 1. Kako izgleda građa virusa gripe? • 2. Koji je put prijenosa virusa gripe? • 3. Na koji način virus gripe dovodi do razvoja kliničkih simptoma i znakova u ljudi? • 4. Koji su najvažniji klinički simptomi i znakovi koje virus gripe uzrokuje u ljudi? • 5. Kako se virus gripe dijeli s obzirom na postojanje različitih tipova i koja su najvažnija obilježja različitih tipova virusa gripe ? • 6. Kako se nazivaju glavni podtipovi virusa gripe? • 7. Koje su najčešće metode dijagnostike virusa gripe?

PONOVIMO ! INFLUENCA –> SIMPTOMI

PONOVIMO ! INFLUENCA -> PREVENCIJA

ZA ONE KOJI ŽELE ZNATI VIŠE : VIRUS GRIPE - PODTIPOVI-> KROZ POVIJEST

ZA ONE KOJI ŽELE ZNETI VIŠE : VIRUS GRIPE - PANDEMIJE -> KROZ POVIJEST

ZA ONE KOJI ŽELE ZNATI VIŠE: PANDEMIJA H 1 N 1 VIRUSA GRIPE – 2009.