Mechanizm Finansowy Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy

Mechanizm Finansowy Norweski Mechanizm Finansowy oraz Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego (czyli tzw. fundusze norweskie i fundusze EOG) są formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Norwegię, Islandię i Liechtenstein nowym członkom UE. Fundusze te są związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej oraz z jednoczesnym wejściem naszego kraju do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (UE + Islandia, Liechtenstein, Norwegia). W zamian za pomoc finansową, państwa-darczyńcy korzystają z dostępu do rynku wewnętrznego Unii Europejskiej (choć nie są jej członkami). Obecnie jest realizowana druga edycja funduszy norweskich i EOG (lata 2009 - 2014). Poprzednia edycja dotyczyła okresu 2004 -2009.

CELE Głównymi celami funduszy norweskich i funduszy EOG są: przyczynianie się do zmniejszania różnic ekonomicznych i społecznych w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz wzmacnianie stosunków dwustronnych pomiędzy państwami-darczyńcami a państwembeneficjentem. PAŃSTWA-BENEFICJENCI Odbiorcami funduszy norweskich oraz funduszy EOG jest łącznie 16 krajów UE – czyli 12 państw, które przystąpiły do wspólnego rynku w roku 2004 i roku 2007, oraz Hiszpania, Portugalia i Grecja i Chorwacja.

ALOKACJA Łączna kwota drugiej edycji funduszy norweskich i EOG to 1, 798 mld euro. Alokacja dla Polski wynosi 578, 1 mln euro, włączając w to koszty zarządzania funduszami ponoszone przez stronę darczyńców oraz przez stronę polską. Alokacja na Program PL 07 - Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych - 58 000 euro NORWEGIA ISLANDIA LIECHTENSTEIN UE 1, 798 mld euro POLSKA 578, 1 mln euro PL 07 58 mln euro

ODBIORCY WSPARCIA Generalnie, wnioskodawcami mogą być podmioty prywatne czy też publiczne, komercyjne bądź niekomercyjne, oraz organizacje pozarządowe ustanowione jako podmiot prawny w Polsce, jak również organizacje międzyrządowe działające w Polsce. Dla każdego z programów zostanie ustalony katalog podmiotów, które będą mogły ubiegać się o dofinansowanie.

OBSZARY WSPARCIA OCHRONA ŚRODOWISKA ENERGIA ODNAWIALNA ROZWÓJ SPOŁECZNY I REGIONALNY DZIEDZICTWO KULTUROWE BADANIA NAUKOWE I STYPENDIA SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE GODNA PRACA I DIALOG TRÓJSTRONNY SCHENGEN I SPRAWY WEWNĘTRZNE INNOWACJE W ZAKRESIE ZIELONYCH TECHNOLOGII

Nazwa programu Alokacja z funduszy norweskich i EOG Operator Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów 20 000 euro Ministerstwo Środowiska we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wzmocnienie monitoringu środowiska oraz działań kontrolnych 15 000 euro Ministerstwo Środowiska we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii 145 000 euro Ministerstwo Środowiska we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PROGRAMY Fundusz dla Organizacji Pozarządowych Rozwój miast poprzez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego 37 000 euro 9 544 500 euro Biuro Mechanizmów Finansowych w Brukseli Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficznoepidemiologicznych 58 000 euro Ministerstwo Zdrowia Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego 70 000 euro Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Promowanie różnorodności kulturowej i artystycznej w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego 10 000 euro Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy 15 000 euro Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Norwesko-Polska Współpraca Badawcza 62 830 000 euro Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu 18 000 euro Ministerstwo Zdrowia Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć 3 000 euro Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Współpraca w obszarze Schengen oraz walka z przestępczością transgraniczną i zorganizowaną, w tym przeciwdziałanie handlowi ludźmi oraz migracjom grup przestępczych 10 000 euro Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Budowanie potencjału instytucjonalnego i współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości / Poprawa skuteczności wymiaru sprawiedliwości 14 000 euro Ministerstwo Sprawiedliwości Wsparcie służby więziennej, w tym sankcji pozawięziennych 13 000 euro Centralny Zarząd Służby Więziennej Fundusz na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego Innowacje w zakresie zielonych technologii 3 112 000 euro Innovation Norway (instytucja norweska) 20 000 euro Innovation Norway (instytucja norweska)

Projekty dofinansowane w Programie PL 07 L. p. Wnioskodawca Tytuł projektu Nr rejestracyjny 1 Publiczny Samodzielny ZOZ Wojewódzkie Centrum Medyczne Opole Optymalizacja opieki nad kobietą ciężarną, matką i noworodkiem z uwzględnieniem kontaktu rodziców z dzieckiem i promocji karmienia naturalnego 215/07/13 2 Polkowickie Centrum Usług Zdrowotnych - Zakład Opieki Zdrowotnej S. A. Polkowice Poprawa zdrowia i komfortu życia osób starszych i niesamodzielnych przez rozszerzenie zakresu opieki domowej, ambulatoryjnej i środowiskowej w Polsce 437/07/13 3 Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Gdańsku Poprawa samodzielności osób niepełnosprawnych poprzez kompleksową rehabilitację - projekt wzorcowy organizacji pozarządowej w sektorze ochrony zdrowia 278/07/13 4 Szpital Specjalistyczny im Jędrzeja Śniadeckiego w Nowym Sączu Profilaktyka chorób nowotworowych w Nowym Sączu oraz w powiecie nowosądeckim realizowane w Szpitalu Specjalistycznym im J. Śniadeckiego w Nowym Sączu 498/07/13 5 Powiat Pleszewski Pleszew Poprawa standardu opieki zdrowotnej nad osobami starszymi i niesamodzielnymi w DPS Pleszew wraz z profilaktyką upadków i akcją edukacyjną 290/07/13 6 Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej "Sanatorium" im Jana Pawła II w Górnie Rozbudowa, przebudowa pawilonu nr 10 ZOL dla sób starszych i przewlekle chorych w Górnie 114/07/13

7 Zespół Opieki Zdrowotnej w Suchej Beskidzkiej Profilaktyka chorób nowotworowych układu pokarmowego w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności na terenie powiatu suskiego oraz ościennych 365/07/13 8 Fundacja Podkarpackie Hospicjum dla Dzieci Rzeszów Przebudowa i doposażenie Hospicjum dla Dzieci oraz działania informacyjno-szkoleniowe w zakresie hospicyjnej w województwie podkarpackim 360/07/13 9 Luxmed Sp z o. o. Warszawa Poprawa dostępności I jakości usług medycznych w ramach Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi 194/07/13 10 Specjalistyczny Szpital im E. Szczeklika w Tarnowie Świadoma mama - zdrowe dziecko - lepsze jutro - program zwiększania liczby urodzeń w miescie Tarnowie i powiecie tarnowskim 286/07/13 11 Fundacja Gajusz Łódź Pozwól mi być - program opieki perinatalnej dla dzieci z wadą letalną w ramach uruchomienia punktu konsultacyjnego przy hospicjum domowym 348/07/13 12 Sanatoria Dolnośląskie Sp z o. o. Sokołowsko Doastosowanie obiektu "Waligóra" w Sokołowsku do prowadzenia opieki długoterminowej nad osobami starszymi, niesamodzielnymi i przewlekle chorymi 358/07/13 Powiat Limanowski Limanowa ul. Józefa Marka 9 Dostosowanie Domów Pomocy Społecznej powiatu limanowskiego do potrzeb ich mieszkańców poprzez modernizację, zakup wyposażenia, profilaktykę oraz szkolenia 093/07/13 13

Gmina Miejska Kraków - Urząd 14 Miasta Krakowa Przebudowa Pawilonu Nr 4 Zakładu Opiekuńczo -Leczniczego w Krakowie oraz wdrożenie programu edukacyjnego w zakresie opieki długoterminowej 291/07/13 15 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "MD Care" Sp z o. o. Sokoły Poprawa dostępu do świadczeń opieki długoterminowej dla osób starszych dzięki rozbudowie Zakładu Pielęgnacyjno. Opiekuńczego "PODLASIE - NZOZ MD CARE" 578/07/13 16 Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Zdroje" w Szczecinie Rozwój opieki perinatalnej w podregionie szczecińskim -poprawa jakości i dostepności usług medycznych oraz profilaktyka 190/07/13 17 Szpital Powiatowy im prof. Romana Drewsa w Chodzieży Wsparcie osób starszych i niesamodzielnych poprzez rozbudowę pionu rehabilitacji i zakup sprzętu medycznego w Szpitalu Powiatowym w Chodzieży 152/07/13 18 Zakład Opiekuńczo-leczniczy i Rehabilitacji Medycznej w SPZOZ Poznań Poprawa jakości opieki nad osobami niesamodzielnymi z zaburzeniami psychicznymi i niepełnosprawnej intelektualnie Filia ZOLi. RM w Owińskach 184/07/13 19 Zespół Opieki Zdrowotnej w Chełmnie Zdrowy maluszek - edukacja i profilaktyka oraz modernizacja oddziałów w ZOZ w Chełmnie w celu poprawy jakości opieki perinatalnej w regionie 197/07/13 20 Specjalistyczny Szpital Ginekologiczno-Połozniczy im E. Biernackiego w Wałbrzychu Mały Dolnoślązak - Program poprawy opieki perinatalnej na terenie województwa dolnosląskiego 267/07/13

21 Miejski Szpital Zespolony Olsztyn Poprawa opieki perinatalnej gwarancją zdrowia społeczności subregionu olsztyńskiego 300/07/13 22 Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Wielkopolska Onkologia - poprawa oraz dostosowanie diagnostyki i terapii nowotworów do trendów demograficznoepidemiologicznych regionu z zapewnieniem optymalizacji postępowania i profilaktyki 326/07/13 23 Diecezja Wrocławska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP Wrocław Jesteśmy dla Was - kompleksowa opieka w domu chorego 448/07/13 24 Modernizacja Oddziałów Ginekologiczno-Połozniczego oraz Neonatologicznego szansą dla ludności powiatu myślenickiego Samodzielny Publiczny Zakład na dostęp do nowoczesnych metod profilaktyki, diagnostyki Opieki Zdrowotnej w Myślenicach i leczenia w okresie perinatlanym, a także poprawa jakości opieki nad matką i dzieckiem 471/07/13 25 Specjalistyczny Psychiatryczny Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Suwałkach Transgraniczna Akademia Psychiatrii Aktywnej 474/07/13 26 Luxmed Tabita Sp z o. o. Konstancin Jeziorna Nowa jakość rehabilitacji neurologicznej oraz opieki długoterminowej w osrodku Tabita 158/07/13

27 Pleszewskie Centrum Medyczne Sp z o. o. Pleszew Poprawa warunków opieki zdrowotnej dla osób starszych, niesamodzielnych lub przewlekle chorych poprzez rozbudowę i modernizację Oddziału Rehabilitacji oraz Opieki Długoterminowej w Pleszewskim. Centrum Medycznym 28 Szpital Powiatowy w Rawiczu sp z o. o. Rawicz Centrum Rehabilitacji tj. przebudowa i zmiana sposobu użytkowania Sali gimnastycznej na poradnię rehabilitacyjną z salą dydaktyczno-gimnastyczną 033/07/13 29 SPZOP im Jana Pawła II SP Zespół Opieki Paliatywnej w Suwałkach Hospicjum - drugi dom dla chorych - inwestycja w wyposażenie i sprzęt medyczny oraz kompetencje kadry w SP ZOP w Suwałkach 057/07/13 Szpital Na Wyspie Sp z o. o. Żary Poprawa ochrony zdrowia osób starszych niesamodzielnych i przewlekle chorych z Żar, Lubska i pozostałego obszaru południowej części województwa lubuskiego 058/07/13 31 Szpital Powiatowy w Zawierciu Program badań onkologicznych układu pokarmowego w powiecie zawierciańskim i myszkowskim szansą na dłuzszse życie w dobrym zdrowiu 122/07/13 32 Powiatowe Centrum Medyczne w Grójcu Sp z o. o. Poprawa sprawności ludzi starszych w powiecie grójeckim poprez stworzenie kompleksowego zakładu rehabilitacji w PCM Sp z o. o. 174/07/13 33 Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lęborku Stworzenie ośrodka kompleksowej opieki zdrowotnej dla starzejącej się populacji poprzez utworzenie Oddziału Geriatrycznego, modernizację Oddziału Fizjoterapii, zakup sprzętu oraz prowadzenie działań edukacyjno- 423/07/13 30 463/07/13

"Program badań onkologicznych układu pokarmowego w powiecie zawierciańskim i myszkowskim szansą na dłuższe życie w dobrym zdrowiu" Wartość projektu: 2 345 980, 00 PLN w tym: dofinansowanie z MF EOG i NMF 80 % tj. 1 876 778, 00 PLN Celem projektu jest zmniejszenie wskaźnika zachorowalności i śmiertelności z powodu nowotworów układu pokarmowego poprzez realizację badań przesiewowych mieszkańców powiatu zawierciańskiego i myszkowskiego, w wieku 40 lat i powyżej 40 roku życia. „Wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego”

PROCES DIAGNOZOWANIA PROGRAM BADAŃ ONKOLOGICZNYCH UKŁADU POKARMOWEGO W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM I MYSZKOWSKIM SZANSĄ NA DŁUŻSZE ŻYCIE Olga Maroszek Pielęgniarka Epidemiologiczna

Cel projektu Celem projektu jest podniesienie wykrywalności chorób nowotworowych układu pokarmowego i podjecie natychmiastowego leczenia Projekt jest odpowiedzią na zdiagnozowaną sytuację i na potrzeby mieszkańców obszaru. Zakłada on realizację badań przesiewowych pod kątem nowotworów układu pokarmowego na terenie powiatu zawierciańskiego i myszkowskiego. Programy profilaktyczne układu pokarmowego są skierowane do osób w wieku 40 lat i powyżej 40. roku życia, a więc do wszystkich osób z grupy ryzyka.

Zakres projektu obejmuje badania przesiewowe, w tym zakup wysokospecjalistycznego sprzętu do wykonywania badań edukację zdrowotną oraz szkolenia personelu medycznego. W ramach projektu zostanie zakupiony sprzęt laparoskopowy, aparat USG ogólno-diagnostyczny, zestaw wideo-endoskopowy, stoły zabiegowe do badań endoskopowych oraz zostanie wyposażone stanowisko do badań.

Szkolenia personelu medycznego dotyczyć będą nowych metod wykrywania i diagnozowania chorób nowotworowych układu pokarmowego W tym przypadku lekarzy szkolenia obejmować będą obsługę duodenoskopu oraz wykonywania badań na drogach żółciowych i trzustkowych wykonywania USG jamy brzusznej dla lekarzy instrumentarium i asystowania do zabiegów endoskopowych wykonywanych na drogach żółciowych i trzustkowych) dla pielęgniarek

SCHEMAT BADAŃ PRZESIEWOWYCH KONSULTACJA LEKARSKA REJESTRACJA PACJENTA i KONSULTACJA LEKARSKA (lekarz specjalista interpretuje wyniki i kieruje pacjenta na jeden z 5 schematów badań (lekarz specjalista przeprowadza wywiad z pacjentem i kieruje go na badania wstępne) (lekarz specjalista interpretuje wyniki i kieruje pacjenta na jeden z 5 schematów badań badania wstępne w 90 przypadkach uznaje, że pacjent nie musi kontynuować badań ze względu na stan zdrowia więc kończy udział w projekcie) zakres badań: liczba pacjentów I module - 1800, zdrowia więc kończy udział w projekcie) lekarz decyduje o skierowaniu pacjenta na schemat 4 schemat 5 schemat 1 schemat 2 schemat 3 liczba pacjentów biorących udział: 1800 I moduł: I moduł badań oraz II moduł i/lub III morfologia z rozmazem, bilirubina, OB, w II module - 340, w III module - 180, (500 pacjentów) (340 pacjentów) schemat 5 schemat 4 (50 pacjentów) (20 pacjentów) schemat 2 schemat 1 (800 pacjentów) schemat 3 CEA, kreatynina, ALAT, ASPAT, GGTP, INR, w IV module - 80 moduł i/lub IV moduł zakres badań: USG (340 pacjentów) zakres badań: (500 pacjentów) zakres badań: (20 pacjentów) (50 pacjentów) zakres badań: (800 pacjentów) II moduł: amylaza we krwi i amylaza w moczu, kolonoskopia pod jamy brzusznej zakres badań: USG jonogram, USG jamy zakres badań: fosfataza alkaliczna, zakres badań: gastroskopia, zakres badań: znieczuleniem, jamy brzusznej, TK jamy USG jamy brzusznej, kolonoskopia pod III moduł: Ca 19. 9, IV moduł: AFP fosfataza alkaliczna, pobranie wycinka (w jonogram, USG jamy gastroskopia, brzusznej, TK jamy z kontrastem, brzusznej pobranie wycinka, z kontrastem, histopatologia. pobranie wycinka, histopatologia. znieczuleniem, TK jamy brzusznej z pobranie wycinka (w USG jamy brzusznej, 120 przypadkach), pobranie wycinka (w 200 przypadkach), kontrastem, ERCP, TK jamy brzusznej z histopatologia (w pobranie wycinka (w 120 przypadkach), histopatologia (w 200 przypadkach), pobranie wycinka (w kontrastem, ERCP, 120 przypadkach). histopatologia (w 200 przypadkach). histopatologia (w 15 przypadkach), pobranie wycinka (w 120 przypadkach). 200 przypadkach). histopatologia 15 przypadkach), (w 15 przypadkach). histopatologia (w 15 przypadkach). KONSULTACJA LEKARSKA (lekarz specjalista interpretuje wyniki badań i kieruje pacjenta na leczenie lub dziękuję mu za udział w projekcie)

Zestawienie liczby planowanych badań Rodzaj badania Liczba planowanych badań Konsultacja lekarska 5 310 Moduł I Morfologia z rozmazem, OB, CEA, Kreatynina, ASPAT, ALAT, GGTP, Bilirubina, INR 1 800 Moduł II Amylaza we krwi 340 Amylaza w moczu 340 Moduł III Ca 19. 9 180 Moduł IV AFP 80 Schemat I Jonogram 50 USG jamy brzusznej 50 Tomografia komputerowa jamy brzusznej z kontrastem 50 Laparoskopia zwiadowcza 50 Pobranie wycinka 50 Histopatologia 50

Schemat II Fosfataza alkaliczna 20 USG jamy brzusznej 20 Tomografia komputerowa jamy brzusznej z kontrastem 20 ERCP 20 Pobranie wycinka 15 Histopatologia 15 Schemat III Gastroskopia 800 Pobranie wycinka 120 Histopatologia 120 Schemat IV Kolonoskopia ze znieczuleniem 500 Pobranie wycinka 200 Histopatologia 200 Schemat V USG jamy brzusznej 340

Program badań profilaktycznych nowotworów układu pokarmowego obejmuje badania pod kątem wykrywania nowotworów C 15. Nowotwór złośliwy przełyku; C 16. Nowotwór złośliwy żołądka; C 17. Nowotwór złośliwy jelita cienkiego; C 18. Nowotwór złośliwy okrężnicy; C 19. Nowotwór złośliwy zgięcia esiczo – odbytniczego; C 20. Nowotwór złośliwy odbytu; C 21. Nowotwór złośliwy odbytu i kanału odbytu; C 22. Nowotwór złośliwy wątroby i przewodów żółciowych wewnątrzwątrobowych; C 23. Nowotwór złośliwy pęcherzyka żółciowego; C 24. Nowotwór złośliwy innych i nie określonych części dróg żółciowych; C 25. Nowotwór złośliwy trzustki; C 45. Międzybłonniak; C 46. Mięsak Kaposi’ego.

Uzasadnienie realizacji projektu przewód pokarmowy należy do jednej z głównych lokalizacji nowotworów złośliwych; nowotwory układu pokarmowego są wyjątkowo groźnymi nowotworami – 5 -letnia przeżywalność przy wykryciu choroby w zaawansowanym stadium utrzymuje się poniżej 5%; wykrywalność chorób nowotworowych układu pokarmowego we wczesnym stadium rozwoju choroby jest bardzo niska; w ostatnich latach zaobserwowano znaczny wzrost zachorowań na choroby nowotworowe układu pokarmowego – szczególnie jelita grubego; prognozy Krajowego Rejestru Nowotworów wskazują, iż zachorowalność na tego typu nowotwory będzie w kolejnych latach nadal rosła; choroby nowotworowe układu pokarmowego dotykają przede wszystkim osoby po 40. roku życia, co w obliczu szybkiego starzenia się społeczeństwa pozwala twierdzić, że problem nowotworów o tej lokalizacji będzie narastał;

Edukacja zdrowotna Realizowany projekt przewiduje również edukację zdrowotną i promocję zdrowia związaną z badaniami profilaktycznymi i zdrowym stylem życia. We wszystkich gminach powiatu zawierciańskiego i myszkowskiego odbywać się będą spotkania z potencjalnymi uczestnikami projektu oraz uczestnikami projektu i ich rodzinami. Spotkanie składać się będzie z dwóch części – spotkania z onkologiem i dietetykiem, których celem będzie poszerzenie wiedzy na temat wczesnych objawów choroby nowotworowej, czynników ryzyka oraz postępowania w przypadku podejrzenia choroby, roli aktywności fizycznej w ograniczeniu ryzyka zachorowania na nowotwory, właściwej diety. Przedmiotowy projekt będzie realizowany przez Szpital Powiatowy w Zawierciu w okresie od zawarcia umowy do końca kwietnia 2016 roku.

PROGRAM BADAŃ ONKOLOGICZNYCH UKŁADU POKARMOWEGO W POWIECIE ZAWIERCIAŃSKIM I MYSZKOWSKIM SZANSĄ NA DŁUŻSZE ŻYCIE Renata Dusza Dyplomowana dietetyczka

MODUŁ EDUKACJA ZDROWOTNA LEKARZ ONKOLOG DIETETYK

Profilaktyka zapobieganie chorobom przez ich wczesne wykrywanie i leczenie pierwszorzędowa pierwotna drugorzędowa pierwotna trzeciorzędowa

Pierwotna profilaktyka nowotworów złośliwych opiera się na identyfikacji czynników ryzyka, wyeliminowaniu ich lub zmniejszeniu narażenia na nie, co powinno skutkować spadkiem zachorowań na nowotwory

Możliwe do zredukowania czynniki ryzyka rozwoju nowotworów to: palenie tytoniu nadmierne spożycie alkoholu złe nawyki żywieniowe /nadmierna konsumpcja alkoholu, tłuszczów zwierzęcych, soli, czerwonego przetworzonego mięsa mała aktywność fizyczną nadwaga i otyłość środowiskowe i zawodowe czynniki rakotwórcze biologiczne czynniki rakotwórcze

CZYNNIKI Ryzyka Otyłość i nadwaga połączona z niską aktywnością fizyczną ma znaczący wpływ na zachorowania na nowotwory

Analiza wskaźników masy ciała przedstawionych w raporcie pt. Obecny Stan Zwalczania Nowotworów w Polsce opracowanym przez Polskie Towarzystwo Onkologiczne opublikowanym w maju 2014 r

Profilaktyka pierwotna Zasady racjonalnego żywienia. Umiejętność wdrożenia w życie piramidy racjonalnego żywienia Ocena przez pacjenta wystąpienia nadwagi/otyłości Czynniki żywieniowe zwiększające i zmniejszające ryzyko nowotworów Rola aktywności fizycznej w zapobieganiu powstawania nowotworów złośliwych

Profilaktyka wtórna Znaczenie żywienia w trakcie choroby nowotworowej – ogólne zalecenia żywieniowe Dieta po zabiegu chirurgicznym Dieta w okresie chemioterapii i radioterapii Zasady diety po wyleczeniu chorych na nowotwory

Produkty spożywcze lub składniki żywności, które powinniśmy regularnie spożywać aby zmniejszyć ryzyko rozwoju konkretnych nowotworów złośliwych RODZAJ NOWOTWORU Produkty spożywcze lub składniki żywności RAK JELITA GRUBEGO czosnek, produkty mleczne zawierające wapń RAK ŻOŁĄDKA RAK JAMY USTNEJ, GARDŁA, KRTANI warzywa cebulowate (cebula, czosnek, por, szczypiorek) nisko skrobiowe (brokuły, sałata, ogórek, pomidory, kapusta, kalafior, cukinia, bakłażan, papryka, rzepa, szparagi, szpinak, cykoria, seler naciowy, kapusta kiszona, pietruszka, rzodkiewka, kiełki rzodkiewki i lucerny) warzywa nisko skrobiowe i owoce

Wskazane produkty spożywcze w zapobieganiu nowotworom złośliwym RODZAJ NOWOTWORU Produkty spożywcze lub składniki żywności żywność zawierająca beta-karoten (tran, marchew, RAK PRZEŁYKU natka pietruszki, jaja, szpinak, dynia, morele), żywność zawierająca witaminę C (owoce i warzywa) RAK ENDOMETRIUM kawa żywność zawierająca likopen (pomidory, arbuzy, RAK PROSTATY czerwone grejpfruty, papaja); żywność zawierająca selen (brązowy ryż, owies, pestki dyni, chude mięso i ryby) żywność zawierająca foliany (ciemnozielone warzywa, RAK TRZUSTKI nasiona roślin strączkowych, orzechy, drożdże, awokado, banany, maliny, pomarańcze)

Produkty spożywcze lub składniki żywności, których lepiej unikać gdyż ich regularne spożywanie zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych RODZAJ NOWOTWORU Produkty spożywcze lub składniki żywności RAK ŻOŁĄDKA nadmiar soli w diecie RAK WĄTROBY żywność zawierająca aflatoksyny (spleśniałe ziarna zbóż, orzechy i nasiona roślin strączkowych) RAK JELITA GRUBEGO mięso przetworzone (poddane wędzeniu, konserwowaniu, soleniu); mięso czerwone (wieprzowina, baranina, wołowina) RAK JAMY USTNEJ, GARDŁA, KRTANI, PRZEŁYKU, WĄTROBY, JELITA GRUBEGO, PIERSI alkohol

Zmiana nawyków żywieniowych, zwiększenie aktywności fizycznej, udział w badaniach przesiewowych, podejmowanie działań zmniejszających narażenie na czynniki ryzyka, zwiększają skuteczność zapobiegania nowotworom oraz ich wykrywanie we wczesnej fazie

„Powinniśmy myśleć o dużych rzeczach, robić małe, nie obawiać się porażek i szybko zacząć działać” Lucien Engelen DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ