MDK ZAMAN yor imdiki zaman fiilin belirttii i
ŞİMDİKİ ZAMAN (yor) Şimdiki zaman, fiilin belirttiği iş ve oluşun, içinde bulunduğumuz zamanda başladığını ve devam etmekte olduğunu anlatır. FİİL + ŞİMDİKİ ZAMAN EKİ + ŞAHIS EKİ OKU + YOR + UM
ÖRNEK FİİLLER: ŞAHIS BEN SEN O BİZ SİZ ONLAR FİİL OKU YÜRÜ KOŞ GEL YAZ GÜL Ş. ZAMAN EKİ ŞAHIS EKİ + YOR + UM + YOR + SUN + UYOR + ( ) + İYOR + UZ + IYOR + SUNUZ + ÜYOR + LAR
SONU SESLİ HARF İLE BİTEN FİİLLERE (-YOR) EKİ GETİRİLİR. n n n n . . . . a. . . . e. . . . ı. . . . i. . . . o. . . . ö. . . . u. . . . ü + yor Oku – yor Sürü – yor Yürü – yor Dinli – yor
SONU SESSİZ HARF İLE BİTEN FİİLLERE (-IYOR, -İYOR, -UYOR, -ÜYOR) EKLERİNDEN BİRİSİ GETİRİLİR. n n n . . . . b. . . . c. . . . d. . . . f. . . . g. . . . h. . . . v. . . . y. . . . z ıyor iyor + uyor üyor Koş – uyor Gül – üyor Yaz – Bit ıyor – iyor Anlat – ıyor Konuş –uyor Çek - iyor
a– ı e– i o–u ö– ü ıyor iyor uyor üyor Yat – ıyor Çalış - ıyor Kes – iyor Sil - iyor Otur – uyor Sor - uyor Düşün – üyor Döv - üyor
Alsu ne yapıyor? Alsu gitar çal-ıyor. a– ı ıyor
Sibel ne yapıyor? Sibel dik-iyor. e–i iyor
Ayşe ne yapıyor? Ayşe balık tut-uyor. o–u uyor
Ali ne yapıyor? Ali bisiklet sür-üyor. ö–ü üyor
Sonunda “t” harfi bulunan bazı fiillere (-yor) eki eklendiği zaman yumuşayarak “d” olur. . . t + yor Seyret + iyor n Güt + üyor n Git + iyor n Et + iyor n . . d + yor Seyred + iyor Güd + üyor Gid + iyor Ed + iyor
Ahmet Bey ne yapıyor? Traş ediyor. . . t + yor . . d + yor
Bir fiilin sonunda “a” harfi varsa ve “a”dan önceki sesli harf de “a veya ı” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “a ı” olur. (a, ı). . . a + yor Anla + yor n Başla + yor n Alkışla + yor n Ağla + yor n . . ı + yor Anlı Başlı Alkışlı Ağlı + yor
Kemal ne yapıyor? Ağlıyor (a, ı). . . a + yor . . ı + yor
Bir fiilin sonunda “e” harfi varsa ve “e”den önceki sesli harf de “e veya i” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “e i” olur. (e, i). . . e + yor n n Dinle + yor Bekle + yor Ye + yor Temizle + yor . . i + yor Dinli + yor Bekli + yor Yi + yor Temizli + yor
Kamil ne yapıyor? Dinliyor (e, i). . . e + yor . . i + yor
Çocuklar ne yapıyorlar? Yemek yiyorlar (e, i). . . e + yor . . i + yor
Bir fiilin sonunda “a” harfi varsa ve “a”dan önceki sesli harf de “o veya u” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “a u” olur. (o, u). . . a + yor n n Boya + yor Oyna + yor Sula + yor Kokla + yor . . u + yor Boyu + yor Oynu + yor Sulu + yor Koklu + yor
Hüseyin ne yapıyor? Duvarı boyuyor. (o, u). . . a + yor . . u + yor
Hakan ne yapıyor? Futbol oynuyor. (o, u). . . a + yor . . u + yor
Bir fiilin sonunda “e” harfi varsa ve “e”den önceki sesli harf de “ö veya ü” ise; (-yor) eki eklendiği zaman “e ü” olur. (ö, ü). . . e + yor n n Söyle + yor Gözle + yor . . ü + yor Söylü + yor Gözlü + yor
Tarkan ne yapıyor? Şarkı söylüyor. (ö, ü). . . e + yor . . ü + yor
- Slides: 22