Mbrojtja dhe siguria e t dhnave TIK 11
Mbrojtja dhe siguria e të dhënave TIK 11 – Prof. Blerand Koshi
Mbrojtja dhe siguria e të dhënave � Është e rëndësishmë për çdo përdorues të kompjuterit � Duhet marrë masa që të dhënat të mos ◦ ◦ zhduken dëmtohen ndryshohen transmetohen personave të paautorizuar
Mbrojtja dhe siguria e të dhënave � Të dhënat në kompjuter mund të humben për arsye të ndryshme ◦ rezultat i defekteve hardverike ◦ rezultat i gabimeve në programe ◦ përdoruesi i padijshëm!? � Në çdo kompjuter kemi të dhëna dhe programe � Është më me rëndësi të mbrohen të dhënat e krijuara se sa programet ◦ Pse!?
Mbrojtja e të dhënave � Kuptojmë sigurimin e të dhënave nga ◦ dëmtimet hardverike ◦ dëmtimet softverike ◦ përdorimi i paautorizuar apo i padijshëm i kompjuterit � Si çdo pajisje edhe kompjuteri mund të prishet ◦ e cila reflekton shpeshherë në humbje të të dhënave
Mbrojtja e të dhënave � Duhet të ndërmerren masa që dëmtimi të kufizohet � Të dhënat të ruhen rregullisht në pajisje tjera ◦ CD/DVD ◦ HDD të tjera ◦ server etj. � Serverët preferohet të vendosen në ndërtesa të ndryshme
Mbrojtja e të dhënave � Bëhet edhe nga përdorimi i paautorizuar � Kemi nivele të ndryshme të mbrojtjes në këtë aspekt ◦ mbrojtja me username dhe password ◦ përdorimi i elementeve biometrike të identifikimit �shenjat e gishtave, foto e fytyrës, irisi i syrit etj. ◦ kufizimi fizik i qasjes në kompjuter
Siguria e të dhënave � Të dhëna në kompjuter mund të humben edhe kur fizikish asgjë nuk është prishur � Virusët janë programe kompjuterike ◦ qëllimi kryesor i të cilëve është infiltrimi në kompjuter përmes cilës fshijnë, ndryshojnë ose transmetojnë të dhëna � Virusët përhapen në mënyra të ndryshme ◦ përmes USB disqeve/CD ◦ Internetit apo rrjetit kompjuterik
Siguria e të dhënave � Efekti i virusit varet nga qëllimi i autorit � Virusët mund të shkaktojnë ◦ fshirjen e të dhënave ◦ dërgimi i paautorizuar i porosive me kopje të virusit ◦ mbledhja e informacioneve � Spyware/Adware janë programe të cilët nuk shkaktojnë dëm të drejtëpërdrejtë ◦ dërgojnë informacione për shprehitë e përdoruesit �çka i intereson më shumë �çka blen �cilat faqe i viziton më shpesh etj.
Antivirusët � Sigurimi i të dhënave nga virusët bëhet përmes programeve antivirus
Antivirusët
Pyetje ?
- Slides: 11