MAVZU Ozbkistn Rspubliksining iqtisdiyotining umumiy trifi REJA 1

MAVZU O’zbеkistоn Rеspublikаsining iqtisоdiyotining umumiy tа’rifi

REJA: 1. O`zbekiston iqtisodiyotining umumiy tа’rifi. 2. O`zbekiston iqtisodiyotining rivojlanish istiqbollari.

Darsning oltin qoidasi - o'zaro hurmat. - o'zgalar fikrini tinglay olish. - vaqtdan unuml foydalana olish. - faollik.

Baholash ko`rsatkichlari va mezonlari. № 1 Тo`plagan ball Тоpshiriqlar Baholash tartibi Макsimal ball O`tilgan mavzuni mustahkamlash Hamkorlikda 0. 4 (jadvalni ishlash) ishlash 1. Glossariy 2. Raqamlar so`zlaganda Hamkorlikda ishlash 0. 2 2 Ya. MM o`sish davri Hamkorlikda ishlash 0. 4 3 Karta bilan ishlash sardor 0. 4 5 Diagramma Hamkorlikda ishlash Jami : 0. 4 2 балл

TAYANCH SO`ZLAR • Modernizatsiya • Mahalliylashtirish • Diversifikatsiya • Ya. IM • Ya. MM • ISRK

Mahalliylashtirish– Import qilinadigan mahsulotlarni, butlovchi buyumlar va materiallarni mamlakatning o’zida ishlab chiqarish, shu tariqa ularga bo’lgan ichki talabni qondirish hamda ularning eksport qilinishini

Modernizatsiya. Iborasi(frantsuzchadanmoderniser va inglizcha modernize – yangi, zamonaviy) yangilanish degan ma’noni anglatadi va davr talablariga monand har qanday o’zgarishlarni bildiradi

“Diversifikatsiya” lotincha so’z bo’lib, “o’zgarish”, “xilma-xillik” degan ma’nolarda qo’llaniladi. Sanoat ishlab chiqarishini diversifikatsiyalash tarmoqlar va korxonalar faoliyati o’zgarishiga va tayyorlanadigan mahsulotlar turi ko’payishiga turtki beradi.

Ya. IMMamlakat hududida joylashgan barcha korxonalar (chet el va qo`shma korxonalari ham shu hisobga kiradi) tomonidan jami ishlab chiqarish omillari bilan ishlab chiqarilgan tovarlar va xizmatlarning bozor qiymatlaridagi ifodasi

Ya. MMMamlakat hududida va tashqarisida joylashgan barcha korxonalar (chet el va qo`shma korxonalari ham shu hisobga kiradi) tomonidan jami ishlab chiqarish omillari bilan ishlab chiqarilgan tovarlar va xizmatlarning bozor qiymatlaridagi ifodasi

“ISRK” Inson salohiyatini rivojlantirish koeffisenti: -O`rtacha umr ko`rish; -Savodxonlik darajasi; -Ya. IMni aholi jon boshiga taqsimlanishi.

• Birinchi davr 1991 -1995 yillarni o’z ichiga olib, uni turli iqtisodiy-siyosiy omillar tufayli yuzaga kelgan depressiya davri, deb atash mumkin. Bunda asosiy iktisodiy ko’rsatkichlar oldingi yilga va 1990 -yilga nisbatan past bo’lgan. • Ikkinchi davr 1997 -2003 -yillarni o’z ichiga oladi (tiklanshi davri). Bu yillarda yalpi ichki mahsulot (Ya. IM) kiymati oshib borgan, ammo barkaror bo’lmagan. • Uchinchi davr 2004 -yildan boshlanadi va bu davrni barqaror ycush, yuksalish yillari sifatida baxolash mumkin. Sababi, bu davrda Ya. IM ning yillik ko’payish ko’rsatkichi muntazam ravishda 7, 0 foizdan ortikdir va undan ortiqrog’ni tashkil kiladi. Bunday makroiktisodiy rivojlanish mamlakatimiz axolisining ijtimoiy xolatini yildan-yilga yaxshilanib borishini ta’minlamokd

Sanoat moddiy ishlab chiqarishning eng yirik va yetakchi tarmog’i, iqtisodiyotning poydevoridir. Unda ish qurollari, mehnat buyumlari va xalq iste’moli tovarlarining aksariyati yaratiladi, mashina va mexanizmlarning barcha turlari, bino-inshootlarning konstruktiv elementlari ishlab chiqariladi, yer osti boyliklari qazib olinadi, mineral, o’simlik va hayvonot xomashyolariga ishlov berilib, keng iste’mol mollari tayyorlanadi va hokazolar. Sanoat jamiyatning yetakchi kuchi sanalmish ishchilar sinfini o’zida jam etadi. Bu soha rivojlangani sayin unda ish bilan band bo’lganlar soni ko’payadi, ularning bilimi, ko’nikmasi va mahorati oshadi, kadrlar salohiyati yuksaladi.

Qazilma boylik konlariga oid raqamlar so`zlaganda: 2700 118 65 1500 188 48 43 5 3

O’zbekiston respublikasining zamini juda katta miqdordagi turli-tuman qazilma boyliklarga ega. -2700 dan ziyod foydali qazilma konlari va ular namoyon bo’lgan istiqbolli joylar aniqlangan. -118 turdagi mineral xomashyo mavjud, - 65 turi o’zlashtirilgan. - 1500 ta kon: - -188 tasi neft va gaz konlari, - 48 tasi noyob metallar, - 43 tasi rangli, kamyob va radioaktiv metallar, - 5 tasi qora metallar, - 3 tasi ko’mir

O’zbekiston -Tabiiy gaz qazib chiqarish bo’yicha dunyoda 11 o’rinda, eksport bo’yicha 3 o’rinda; - Paxta ekasporti bo’yicha 6 o’rind; - Uran zahirasi bo’yicha 7 o’rinda; - Oltin zahirasi bo’yicha 4 o’rinda, qazib olish bo’yicha 7 o’rinda