mavo havo vwo INLEIDING MARKTEN Verschillende soorten markten

mavo >> havo vwo INLEIDING MARKTEN Verschillende soorten markten (marktvormen) en hoe ze werken. havo. economielokaal. nl

mavo >> havo vwo STURING DOOR PRIJS Producenten Consumenten maximale betalingsbereidheid minimale prijs voor produceren € 1, 25 € 0, 99 € 1, 25 € 0, 75 € 1, 05 € 2, 05 € 1, 55 € 1, 75 € 1, € 2, 50 € 1, 00 € 1, 95 € 1, 10 € 0, 75 € 1, 30 € 0, 85 € 1, 50 VRAAG havo. economielokaal. nl € 1, 25 AANBOD

mavo >> havo vwo MACHTSVERSCHILLEN Ø Invloed op de prijs? Aantal aanbieders en vragers Omvang aanbieder(s) / vrager(s) Of de producten precies hetzelfde zijn van alle aanbieders Of iedereen over voldoende informatie beschikt Of er regels zijn die nieuwe producenten tegen kunnen houden Enige aanbieder Ø Kan de prijs ‘zelf bepalen’ Ø Concurrentie met auto Ø Wel regels van de overheid havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo MACHTSVERSCHILLEN Ø Invloed op de prijs? Aantal aanbieders en vragers Omvang aanbieder(s) / vrager(s) Of de producten precies hetzelfde zijn van alle aanbieders Of iedereen over voldoende informatie beschikt Of er regels zijn die nieuwe producenten tegen kunnen houden Meerdere kledingzaken in de buurt Ø Klanten hebben vaak hun voorkeur Ø Beperkte vrijheid in prijskeuze door winkel havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo MACHTSVERSCHILLEN Ø Invloed op de prijs? Aantal aanbieders en vragers Omvang aanbieder(s) / vrager(s) Of de producten precies hetzelfde zijn van alle aanbieders Of iedereen over voldoende informatie beschikt Of er regels zijn die nieuwe producenten tegen kunnen houden Als aanbieder veel concurrentie van Jumbo en Lidle, Ø daarom niet veel vrijheid in prijskeuze naar consument Ø Als koper veel invloed op leverancier, Ø omdat de meeste bedrijven afhankelijk zijn van de supermarkt voor de verkoop havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo VOLKOMEN CONCURRENTIE Marktvorm volkomen concurrentie Aantal aanbieders veel Aantal vragers veel Soort product homogeen Voorbeeld aandelen veel = individu heeft geen invloed op de prijs Ø homogeen: in ogen van de afnemers zijn de producten van alle aanbieders identiek. Herkenbaar: producten diverse aanbieders hebben dezelfde prijs! v vreemde valuta, ruwe olie Ø transparante markt (iedereen beschikt over alle informatie) Ø vrije toetreding havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo MONOPOLIE Marktvorm volkomen concurrentie monopolie Aantal aanbieders Aantal vragers Soort product Voorbeeld veel homogeen aandelen 1 veel homogeen NS 1 = één aanbieder beheerst tenminste 80% van de markt v Wettelijk monopolie: bij wet mag alleen de Staatsdrukkerij bankbiljetten maken v Natuurlijk monopolie: bepaalde zeldzame grondstoffen (bijv. het metaal ‘lathaan’) v Economisch monopolie: octrooi havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo OLIGOPOLIE Marktvorm volkomen concurrentie Aantal aanbieders Aantal vragers Soort product Voorbeeld veel homogeen aandelen enkele 1 veel heterogeen homogeen oligopolie monopolie enkele = een paar aanbieders beheersen tenminste 80% van de markt v Geen prijsconcurrentie uit angst voor prijzenoorlog v Product onderscheiden t. o. v. concurrentie: heterogeen v Meeste consumentenartikelen havo. economielokaal. nl Ø Mobiele telefonie NS

mavo >> havo vwo MONOPOLISTISCHE CONCURRENTIE Marktvorm Aantal aanbieders Aantal vragers Soort product Voorbeeld veel homogeen aandelen oligopolie veel enkele veel heterogeen kledingwinkel Mobiele telefonie monopolie 1 veel homogeen NS volkomen concurrentie monopolistische concurrentie Binnen bepaalde grenzen blijven klanten ‘hun bedrijf’ trouw. Ø Reclame is belangrijk, omdat andere producenten sterk verwante producten aanbieden. Ø Veel keuzemogelijkheden voor de consument havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo SAMENVATTEND Marktvorm Aantal aanbieders Aantal vragers Soort product Voorbeeld volkomen concurrentie veel homogeen aandelen monopolistische concurrentie veel heterogeen kledingwinkel oligopolie enkele veel heterogeen Mobiele telefonie monopolie 1 veel homogeen NS Hoe lager in het schema, hoe groter de invloed van de producent op de prijs Ø Markten waarbij de vragers beperkt zijn, worden (helaas) niet behandeld havo. economielokaal. nl Ø

mavo >> havo vwo WELK SOORT MARKT? Mobieltjes: (heterogeen) oligopolie Banken: (heterogeen) oligopolie Wasmiddel: monopolistische concurrentie Brood: (heterogeen) oligopolie havo. economielokaal. nl (marktleider) Valuta: Maken = monopolie Ruilen = volkomen concurrentie Tankstations: (heterogeen) oligopolie

mavo >> havo vwo Economielokaal. nl voor een stijgende lijn! havo. economielokaal. nl