mavo havo vwo ECONOMISCHE KRINGLOOP nationale rekening havo

mavo >> havo vwo ECONOMISCHE KRINGLOOP nationale rekening havo. economielokaal. nl

mavo >> havo vwo ECONOMISCH MODEL Ø Kringloopschema geeft belangrijkste GELDSTROMEN in de economie weer Ø Gesloten schema: er blijft geen geld in een sector ‘hangen’ Ø Model = vereenvoudiging / simpele weergave werkelijkheid ! Ø Toont (bijvoorbeeld) hoe de afhankelijkheid is tussen de verschillende sectoren. havo. economielokaal. nl

mavo >> havo vwo INVESTEREN BELANGRIJKE VOORKENNIS VAN BEGRIPPEN = aanschaffen van kapitaalgoederen (productiemiddelen) Voorraadinvesteringen Netto investeringen Uitbreidingsinvesteringen Bruto investeringen = afschrijvingen havo. economielokaal. nl Vervangingsinvesteringen

mavo >> havo vwo PARTICULIERE SECTOR Yn Ø Bestaat uit twee sectoren: bedrijven (productiesector) gezinnen (eigenaar van de productiefactoren) C Ø Bedrijven hebben productie-factoren nodig om te produceren Ø en betalen de eigenaren: loon + pacht + huur + rente + winst = Ynetto Ø Gezinnen kopen goederen bij bedrijven: consumptie (C) bedrijven havo. economielokaal. nl productiefactoren gezinnen

mavo >> havo vwo PARTICULIERE SECTOR gezinnen Yn S Ø Gezinnen sparen (S) een deel van hun inkomen (ook pensioensparen!) Ø Bedrijven lenen van de banken geld om hun netto-investeringen (In) te financieren C banken bedrijven Ø Bedrijven = ‘productiesector’ dus inkomende pijl is de opdracht tot produceren (door ander bedrijf) Ø Vervangingsinvesteringen (Iv) worden betaald uit afschrijvingen A havo. economielokaal. nl bedrijven betalen geen investeringen uit eigen geld (omdat winst van de aandeelhouders was) In Iv model ↔ praktijk:

mavo >> havo vwo NATIONALE REKENING (BOEKHOUDING) Nationale rekeningen gezinnen Bestedingen (UIT) S Yn C 150 500 particuliere consumptie particuliere besparingen 350 gezinnen Middelen (IN) 350 beloning prod. fac. 150 500 500 bedrijven beloning prod. fac. afschrijvingen banken 40 In A 150 bedrijven 40 350 150 40 540 banken netto investeringen vervangingsinvesteringen 150 particuliere besparingen 40 afschrijvingen 190 150 40 190 havo. economielokaal. nl Iv 500 particuliere consumptie 40 netto investeringen vervangingsinvesteringen 540

mavo >> havo vwo OVERHEIDSUITGAVEN BELANGRIJKE VOORKENNIS VAN BEGRIPPEN beslag op productiefactoren Overheidsinvesteringen Overheidsbestedingen Overheidsconsumptie Overheidsuitgaven Overdrachtsuitgaven Materiële overheidsconsumptie Ambtenarensalarissen Uitgaven sociale zekerheidsfondsen havo. economielokaal. nl Collectieve uitgaven

mavo >> havo vwo + OVERHEID gezinnen Yn S banken C B-O B overheid Gezinnen moeten nu over hun inkomen belasting (B) betalen Ø O De overheid legt zelf met haar uitgaven beslag op de productie: overheidsbestedingen (O) bedrijven Ø model ↔ praktijk: overdrachtsuitgaven zitten als ‘saldo’ in de pijl B bedrijven = productie ambtenaren worden via ‘productie’ betaald B en O zijn zelden aan elkaar gelijk: overheid kan geld lenen (financieringstekort) of per saldo aflossen (financieringsoverschot) havo. economielokaal. nl In Ø

mavo >> havo vwo + BUITENLAND gezinnen Yn S banken Ø C B-O B overheid E-M O import (M) = bedrijven betalen geld aan het buitenland Wanneer het buitenland ons méér moet betalen dan zij ontvangen, moeten zij de benodigde euro’s kopen bij onze banken (of omgekeerd) Ø E-M = “saldo betalingsbalans” E buitenland export (E) = bedrijven ontvangen geld uit het buitenland Ø bedrijven M havo. economielokaal. nl In Let op! GELDSTROMEN. Dus:

mavo >> havo vwo TOTALE NATIONALE REKENING Nationale rekeningen Bestedingen (UIT) gezinnen Yn S C 135 555 320 B particuliere consumptie belastingen particuliere besparingen B-O 5 overheid In Iv 40 A 120 40 O 105 115 E overheidsbestedingen 555 particuliere consumptie netto investeringen 40 vervangingsinvesteringen overheidsbestedingen 115 export 710 320 120 40 105 125 710 105 belastingen overheidstekort 105 100 5 105 buitenland export 125 buitenland 555 overheid bedrijven M 320 beloning prod. fac. 100 135 555 125 import exportoverschot 125 115 10 125 banken netto investeringen vervangingsinvesteringen overheidstekort exportoverschot 120 particuliere besparingen 40 afschrijvingen 5 10 175 135 40 175 havo. economielokaal. nl 10 afschrijvingen import E-M Middelen (IN) bedrijven 100 beloning prod. fac. banken gezinnen

mavo >> havo vwo CONCLUSIES Ø gezinnen Bij gezinnen: Yn S 135 555 banken C 320 B-O -5 B 100 Ø overheid Ø E-M In 120 O Bij bedrijven: Y+M=C+I+O+E Y=C+I+O+E–M Samen (banken): (S – I) + (B – O) = (E – M) 105 bedrijven M 115 E 125 buitenland Bestedingen (UIT) particuliere consumptie belastingen particuliere besparingen gezinnen 320 beloning prod. fac. 100 135 555 Middelen (IN) 555 havo. economielokaal. nl 10 Y=C+S+B

mavo >> havo vwo VERWERKING Ø gezinnen Bereken de ontbrekende waarden: Particuliere besparingen (S) Overheidssaldo (B-O) Import (M) Yn S ? ? 620 banken C 290 B-O ? ? B 100 overheid E-M In 100 bedrijven M ? ? E 480 buitenland Stel de nationale rekening op. Ø Bereken de omvang van: Het particuliere spaarsaldo Het nationale spaarsaldo O 180 havo. economielokaal. nl 50 Ø

mavo >> havo vwo VERWERKING UITWERKING Ø gezinnen Bereken de ontbrekende waarden: Yn S ? ? 620 230 banken E-M In 100 bedrijven =S o Y=C+S+B o S = Y – (C + B) = 230 o B 290 100 B-O ? ? overheid Overheidssaldo = (B-O) o (B – O) = -80 o -80 O 180 Import (M) (E – M) = 50 o E = 430 o 430 M ? ? E 480 buitenland havo. economielokaal. nl 50 C Particuliere besparingen

mavo VERWERKING Bestedingen (UIT) gezinnen S 230 620 C 290 B particuliere consumptie belastingen particuliere besparingen 100 B-O -80 overheid import E-M In 100 O 180 430 E overheidsbestedingen 290 beloning prod. fac. 100 230 620 620 particuliere consumptie netto investeringen overheidsbestedingen 430 export 1. 050 290 100 180 480 1. 050 180 belastingen overheidstekort 180 100 80 180 buitenland export 480 buitenland Middelen (IN) overheid bedrijven M gezinnen 480 import exportoverschot 480 430 50 480 banken netto investeringen overheidstekort exportoverschot 100 particuliere besparingen 80 50 230 230 havo. economielokaal. nl 50 vwo bedrijven beloning prod. fac. banken havo Nationale rekeningen UITWERKING NATIONALE REKENING Yn >>

mavo >> havo vwo VERWERKING UITWERKING gezinnen Yn S 230 620 banken Ø C 290 B-O -80 B 100 bedrijven M 430 E 480 buitenland (S – I) = o 130 o overheid O Het particuliere spaarsaldo Het nationale spaarsaldo (S – I) + (B – O) = o 130 – 80 = 50 o 180 o (E – M) = 50 havo. economielokaal. nl In 100 E-M 50 Bereken de omvang van:

mavo >> havo vwo Economielokaal. nl voor een stijgende lijn! havo. economielokaal. nl