MATERIJA Supstanca Materija predstavlja sve to zauzima prostor

MATERIJA - Supstanca • Materija predstavlja sve što zauzima prostor i ima određenu masu! • Materija se na Zemlji nalazi u četiri fizička oblika (stanja ili faze), i to su: – Čvrsto stanje – Tečno stanje – Gasovito stanje – Stanje PLAZME

KVANTIZIRANOST FIZIKALNOG SVIJETA • Još su stari grčki filozofi zaključili da supstanca, uprkos kontuiranoj formi u kojoj se pojavljuje, ima diskretnu strukturu na nivou koji je daleko ispod dosega naših čula. • Ovi zaključci su filozofsko-spekulativne prirode i nisu imali eksperimentalnog dokaza sve do 19. stoljeća. Tek su otkrića u hemiji u 19. stoljeću pokazala da je, bez obzira na svu raznovrsnost svijeta oko nas, on građen od malog broja hemijski različitih elemenata čije su najsitnije čestice atomi.

Aristotel (4. vijek p. n. e. ) Filozof koji je vjerovao da: - postoje 4 elementa zemlja, voda, zrak i vatra: - da je materija beskonačno djeljiva

Demokrit (4. vijek p. n. e. ) • Tvorac prve atomističke teorije • Atom (nedjeljiv).

Alhemičari (~300 p. n. -1650 n. e. ) Kina, Indija, Arabija, Evropa, Egipt • Htjeli su: §Da obične metale pretvore u zlato §Da naprave lijekove. • Razvili su laboratorijske instrumente. • Bili su mistični

• Početak razvoja naučnog shvatanja ideje o atomskoj strukturi supstance vezan je za rad francuskog naučnika Lavoazjea (Lavoisier). Lavoazje je mjerio mase pri stvaranju ili razgrađivanju hemijskih jedinjenja i pri tome otkrio zakon o održanju mase.

Antoine Lavoisier (Antoan Lavoazje) (Francuska 1743 -1794) • Smatraju ga ocem hemije. • Dizajnirao je laboratorijske instrumente. . • Otkrio je azot. • Formulisao zakon o održanju mase (u hemijskim reakcijama masa je sačuvana) • Antoine and Marie Lavoisier

• Druga zakonitost, koja je uticala na uspostavljanje ideje o atomskoj strukturi supstance, jeste tzv. zakon konstantnih težinskih omjera. Njega je krajem 18. stoljeća otkrio francuski hemičar Žoze Luj Prust (Joseph Louis Proust). Joseph Louis Proust

• On je ustanovio da elementi grade spojeve prema tačno određenim težinskim omjerima. Na primjer: azot i kiseonik prave pet različitih jedinjenja: N 2 O, N 2 O 3, NO 2, N 2 O 5. Odnosi mase azota prema masi kiseonika u ovim jedinjanjima su 7: 4, 7: 8, 7: 12, 7: 16 i 7: 20. Ako uporedimo masu kiseonika prema jednoj istoj masi azota, vidi se da se masa kiseonika u ovim jedinjenjima mijenja kao 1: 2: 3: 4: 5. • Svako jedinjenje u stvari karakteriše određeni težinski omjer elemenata koji ga grade. Da bi se zakon konstantnih težinskih omjera mogao pravilno razumjeti, uveden je pojam atoma kao najmanjeg dijela svakog elementa.

OBLICI MATERIJE KOJI SE PROUČAVAJU U HEMIJI • Hemijski element – supstanca koja sadrži atome samo jedne atomske vrste, odnosno atome istog rednog broja u Periodnom sistemu elemenata i koja se ne može dalje deliti • Hemijsko jedinjenje – složena supstanca, sastavljena od atoma dva ili više različitih elemenata, koji su međusobno vezani hemijskim vezama, u tačno određenim odnosima. Svako hemijsko jedinjenje ima svoja specifična svojstva. • Smjesa-sastavljena od dva ili više sastojaka koji su mehanički izmiješani u proizvoljnim odnosima.

John Dalton - Atomistička teorija (1803) 1. Elementi se sastoje od malih čestica - atoma 2. Svi atomi datog elementa su jednaki i različiti od atoma drugih elemenata. John Dalton

• Atomiziranosti supstance i diskretnosti naelektrisanja pridružena je na samom početku 20. stoljeća i ideja o kvantiziranosti energije. U narednim poglavljima razradićemo pojave i potvrde ideja o diskretnosti naelektrisanja (što je dovelo do otkrića elektrona) i kvantiziranosti energije (što je dovelo do otkrića fotona).