Materiay pochodz z Platformy Edukacyjnej Portalu www szkolnictwo

Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www. szkolnictwo. pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www. szkolnictwo. pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

PIERŚCIENICE

DO PIERŚCIENIC NALEŻĄ: DŻDŻOWNICA PIJAWKA NEREIDA

ŚRODOWISKO WYSTĘPOWANIA: • • wody słodkie, wody słone, wilgotna gleba, ściółka.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PIERŚCIENIC Ciało pokrywa śluzu i ochronny naskórek. Jama ciała wypełniona płynem. Pełni on funkcję szkieletu wewnętrznego, który wraz z mięśniami nadaje tym zwierzętom kształt i umożliwia ruch. Poruszanie pierścienic polega na skurczu mięśni powodujących naprzemienne zwężenie się rozszerzanie segmentów.

PIERŚCIENICE • Układ pokarmowy: Układ pokarmowy ma postać przewodu. Składa się z otworu gębowego, gardzieli, przełyku, żołądka, jelita z otworem odbytowym. Na całej długości jelita znajduje się zagłębienie zwane rynienką, dzięki której następuje szybsze wchłanianie i trawienie.

PIERŚCIENICE Pierścienice są drapieżnikami, pasożytami lub roślinożercami. Odżywiają się szczątkami organicznymi, są więc saprofagami.

PIERŚCIENICE • Układ krwionośny: Pierścienie posiadają układ krwionośny zamknięty. Oznacza to, że krew nie wylewa się do wnętrza ich ciała, lecz krąży w systemie zamkniętych naczyń krwionośnych.

PIERŚCIENICE • Układ krwionośny: Układ krwionośny składa się z dwóch naczyń: * grzbietowego- położonego nad jelitem, * brzusznego- położonego poniżej jelita. Łączą się one w każdym segmencie poprzecznymi naczyniami okrężnymi, powtarzającymi się metamerycznie. Funkcje serca pełnią niektóre naczynia okrężne i naczynia grzbietowe.

PIERŚCIENICE • Układ wydalniczy: Układ wydalniczy u wszystkich pierścienic zbudowany jest z nefrydiów i nazywany jest metanefrydialnym. Jest to pierwszy układ sprawnie usuwający zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii zachowując przy tym zdolność osmoregulacji.

PIERŚCIENICE • Układ nerwowy: Ma charakter metameryczny. System nerwowy znajduje się po stronie brzusznej i składa się ze zwoju mózgowego, obrączki okołoprzełykowej i pnia brzusznego. ZWÓJ MÓZGOWY BRZUSZNY PIEŃ NERWOWY

PIERŚCIENICE • Wymiana gazowa: Wymiana gazowa zachodzi całą powierzchnią ciała.

PIERŚCIENICE • Rozmnażanie: Ciało pierścienicy składa się z pierścieni jednakowej wielkości. Jednak jedna część ciała różni się tym że jest trochę większe i stanowi siodełko, narząd pozwalający rozmnażać się. Siodełko produkuje śluzowata wydzielinę chroniącą jaja. W ten sposób powstaje kokon. SIODEŁKO

PIERŚCIENICE PERŚCIENICE ROZMNAŻAJĄ SIĘ PŁCIOWO. W WIĘKSZOSCI SĄ OBOJNIAKAMI, CHOĆ SPOTYKA SIĘ GATUNKI ROSDZIELNOPŁCIOWE DŻDŻOWNICA PODCZAS KOPULACJI

NAJPOSPOLITSZYM PRZEDSTAWICIELEM PIERSCIENIC JEST DŻDŻOWNICA.

DŻDŻOWNICA Ciało dżdżownicy osiąga długość od kilku centymetrów do 3 metrów. Składa się z pierścieniowatych segmentów (metamerów). Widoczne jest charakterystyczne siodełko. Ciało okrywa jednowarstwowy nabłonek powleczony cienkim oskórkiem. Gruczołowe komórki oskórka wydzielają śluz chroniący ciało przed wysychaniem i wnikaniem chorobotwórczych drobnoustrojów. Obecność śluzu wpływa też na wymianę gazową i zmniejsza tarcie ciała o podłoże w trakcie ruchu.

SCHEMAT PRZEKROJU PRZEZ CIAŁO DŻDŻOWNICY NABŁONEK NACZYNIE KRWIONOSNE GRZBIETOWE MIĘŚNIE PRZEWÓD POKARMOWY (JELITO) UKŁAD WYDALNICZY (NEFRYDIUM) SZCZECINKI ZWÓJ BRZUSZNY ŁAŃCUSZKA NERWOWEGO NACZYNIE KRWIONOSNE BRZUSZNE

PIERŚCIENICE MORSKIE Wiele gatunków pierścienic żyje w morzach. Znacznie różnią się od znanej nam dżdżownicy. Mają długie wyrostki i szczecinki umożliwiające pływanie, dzięki czemu mogą szybko się poruszać.

PIERŚCIENICE MORSKIE NEREIDA MYSZ MORSKA

PIERŚCIENICE MORSKIE • NEREIDA Występuje w Bałtyku, na każdym segmencie ciała ma jedna parę wyrostków, ułatwiających jej poruszanie się. Pływając faliście wygina ciało.

PIERŚCIENICE MORSKIE • MYSZ MORSKA Zawdzięcza nazwę długim szczecinkom. Sprawiają one wrażenie sieci, która porasta ciało zwierzęcia.

PIJAWKI- PASOŻYTY ZEWNĘTRZNE • Pierścienice żyjące głównie w wodach słodkich; • Maja przyssawki, którymi przysysają się do żywiciela. Ułatwia im o pobieranie pokarmu; • Wydzielają substancje przeciwdziałające krzepnięciu krwi;

BUDOWA ZEWNĘTRZNA PJAWKI PRZYSSAWKA TYLNA SEGMENT STRONA GRZBIETOWA PŁAT PRZEDGĘBOWY

PIJAWKI • Pijawka lekarska

PIJAWKI Pijawki lekarskie wykorzystuje się w celach leczniczych. Odsysają krew, nie dopuszczając do powstania skrzepów i zablokowania się naczyń krwionośnych.

PIJAWKI • Pijawka końska

ZNACZENIE PIERŚCIENIC • • • stanowią pokarm dla innych zwierząt wodnych; mineralizują dno zbiorników wodnych oraz glebę; użyźniają glebę; rozkładają szczątki organiczne; oczyszczają wodę i ścieki; pijawki mają swój wkład w medycynie

Literatura: • Podręcznik do biologii dla gimnazjum, , Puls życia, , Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; • Zeszyt ćwiczeń do biologii dla gimnazjum , , Puls życia, , Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; • Poradnik dla nauczycieli dla gimnazjum, , Puls życia, , Jefimow Małgorzata, Sęktas Marian, wyd. Nowa Era; • Podręcznik do gimnazjum , , Biologia XXI, , praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Jarzmowskiego; • , , Biologia, , Krystyna Stypińska , wyd. GREG • Encyklopedia multimedialna • wikipedia