Markmi Lta rki borga flki til ess a

Markmið • • • Láta ríkið borga fólki til þess að flytja burt. Verndun vistkerfa og umhverfis. Auka atvinnulíf Gera Ísland að eftirsóttari ferðamannastað. Hækka lífsgæði úti á landsbyggðinni.

Eru jarðgöng svarið ? • Undanfarin ár hefur aukin áhersla verið lögð á jarðgöng í stað fjallvega á Íslandi. • Jarðgöngum er einnig ætlað að styrkja litla byggðarkjarna og sporna þannig við fólksfækkun. • Spurningin er hvort jarðgöng séu lausnin í öllum tilfellum. • Er hugsanleg að hægt sé að nýta fjármagn á annann hátt ?

Jarðgöng opnuð Lokið við snjóflóðavarnargarð á Flateyri Gögn frá Hagstofunni

Jarðgöng á ætlun Vegagerðarinnar • • Samtals 24 göng. Kostnaður er áætlaður 100 miljarðar. Heildar vegalengd er 135 km. Gert er ráð fyrir því að borað sé frá báðum endum, samtals 2, 4 km á ári. • Þetta tæki því rúm 56 ár

Hvað kosta jarðgöng ? • 3 -5 km einbreið göng: 400 -450 miljónir króna. • 3 -5 km tvíbreið göng: 500 -550 miljónir króna. • Vegskálar við gangnamunna kosta 600 miljónir hver km. • Einn kílómeter af tvíbreiðum vegi kostar að meðaltali 25 miljónir króna.

Samgöngusvæði skilgreind í jarðgangnaáætlun vegagerðarinnar árið 2000 Vegalengdir til þjónustumiðstöðvar ekki lengri en 70100 km Vegalengdir í atvinnu og skóla: 40 -50 km á snjóléttum svæðum 20 -30 km á snjóþungum svæðum Fyrir þjónustusvæði hefur hámarksfjarlægð frá miðstöð verið metin 80 -100 km á snjóléttum svæðum og 60 -70 km á snjóþungum svæðum

Kort: LMÍ, Kostnaðartölur: Vegagerðin Áætlaður kostnaður í miljörðum króna 2, 5 1, 5 2, 3 4, 5 Samtals 15, 3 miljarðar

Dæmi úr sveitinni • Á jarðgangnaáætlun vegagerðarinnar frá 2000 eru tilgreind göng undir Klettsháls á Barðaströnd. • Áætlaður kostanður: 2 miljarðar króna • Árið 2001 ákvað vegagerðin að byggja frekar upp núverandi veg. Haldið var útboð og hljóðaði kostanðaráætlun upp á 420 miljónir króna. • Lægsta boð: 393 miljónir króna

Áætlaður kostnaður í miljörðum króna 6, 1 Kort: LMÍ, Kostnaðartölur: Vegagerðin

Áætlaður kostnaður í miljörðum króna 3, 5 8 2 4, 5 2 4 3 Samtals 29, 5 miljarðar

Niðurstöður • Jarðgöng henta ekki til þess að bjarga litlum byggðarkjörnum sem eru langt frá þeim stærri. • Hægt væri að spara miljarða króna með því draga úr þeim fjölda jarðgangna sem eru á áætlun. • Oft má byggja upp núverandi vegi fyrir talsvert lægri upphæðir eða nýta fjármagnið í aðrar framkvæmdir öðruvísi byggðarstefnu.

Vandinn • Atvinna út á landi mest bundin frumframleiðslu – Atvinna í þessum greinum fjölgar ekki íbúum • Unga fólkið er að flytjast burt

Popper heimfærður til Íslands • Íbúar eru helmingi færri nú en 1980 • Íbúum hefur fækkað um 10% eða meira síðasta áratug • Miðgildi aldursskiptingar er 35 ár eða hærri • Skráð atvinnuleysi er 1% yfir meðal landsatvinnuleysi • Laun eru 10% undir landsmeðaltali • Endurnýjun er í samræmi við landsmeðaltal Fréttablaðið (2004) “Átta sveitarfélög á Vestfjörðum eiga sér vart framtíð”. 11. 04

Popper rakin til Íslands • Nær öll sveitarfélög á Vestfjörðum falla inn í kenningarramma Popper • Ef íbúum Vestfjarða hefði fjölgað í samræmi við landið væru þeir 60% fleiri en í dag

Popper rakin til Íslands • Atvinnuleysi var yfir landsmeðaltali í 7 af 11 sveitarfélögum • Á 7 ára tímabili fækkaði störfum um 25% á þessu svæði • Aldursmiðgildið er fyrir ofan mörk Poppers í 3 hreppum

túrisminn • Þegar einn kjarni væri kominn á Vestfjörðum væri hægt að hleypa hreindýrum inn ákveðin svæði og jafnvel flytja inn sauðnaut.

túrisminn • Fólk sækir á ættarslóðir með sumarhús • Eyðibýlatúrismi þar sem gamlar byggðir eru skoðaðar • Náttúruperlum gerð góð skil • Veiðimannatúrismi, Vestfirðir leynd gersemd

Þversögn • “Stjórnvöld. . . skaffa fjármagn til framkvæmda til að deyfa mesta sársaukann Þar má nefna gerð snjóflóðavarnagarða að ónefndum stórframkvæmdum á hálendinu, en þessar framkvæmdir eiga það sameiginlegt að eyðileggja náttúruna á stórum svæðum. Náttúru sem menn vonast svo til að geta byggt ferðaiðnaðinn á þegar allt um þrýtur. En við sýnum ekki ferðamönnum land án mannlífs” Margrét K. Sverrisdóttir (2004), „Allt í stakasta lagi á landsbyggðinni“, Morgunblaðið, 22. ágúst

Hvað er hægt að gera? • • Fækka kaupstöðum í 10 Búa til áhugaverða ferðamannastaði Ghost Towns túrismi Almenn útivistarsvæði – Skíðasvæði – Paintball bæir – Kappaksturs og torfærubrautir – Þjóðgarðar – Þemabæjir

Húsavík: 7. 102 Ísafjörður: 7. 907 Sauðárkrókur: 7. 711 Akureyri: 21. 180 Egilsstaðir: 9. 571 Stykkishólmur: 8. 873 Höfn: 2. 210 Reykjanesbær: 16. 953 Selfoss: 16. 751 Vík í Mýrdal: 463 Vestmannaeyjar: 4. 344

Niðurstöður • • • Fólkið í landinu fær það sem það vill. Visnar þannig ekki upp í eymd og volæði. Hagræðing í rekstri ríkisins. Minni röskun á náttúrunni. Fleiri skemmtistaðir í þeim bæjum sem eftir standa. • Friður og hamingja fyrir alla.

Takk fyrir gott hljóð og blíðar viðtökur