Mantiq insonning aqlida mavjud bolgan tushunchalardan hosil bolgan

Mantiq insonning aqlida mavjud bo`lgan tushunchalardan hosil bo`lgan tushunchalarga o`tish usullarini o`rganuvchi fandir. (Ibn Sino).

MUSHOHADA- TAFAKKUR SHAKLI SIFATIDA REJA 2. Mushohada- mantiqiy bilish shakli sifatida. Mushohadaning tuzilishi Sodda mushohada va uning asosiy turlari 3. Murakkab mushohada va uning asosiy turlari 4. Mushohadalar orasidagi munosabatlar 1.

MAVZUNING TAYANCH TUSHUNCHALARI § Hukm, § murakkab hukm § gap § kon`yunktiv § sub`yekt § Predikat § Kvantor § oddiy hukm § diz`yunktiv hukm § implikativ hukm § mantiqiy kvadrat

HUKM PREDMETLAR, HODISALAR, ULARNING BELGILARI, XUSUSIYATLARI, MUNOSABATLARI HAQIDAGI TASDIQ YOKI INKOR SHAKLIDA IFODALANGAN FIKRDIR

Hukm tarkibi va uning asosiy turlari Hukm turlari Oddiy hukmlar Murakkab hukmlar Birlashtiruvchi hukm , pΛ q Sifatiga ko`ra Miqdoriga kora Tasdiq hukm Inkor hukm Умумий ҳукм Ayiruvchi hukm Vq Yakka hukm Shartli hukm P→q ju`z`iy hukm Ekvivalent hukmlar p ↔q

HUKM Oddiy hukm Tarkibidan yana bir hukmni ajratib bo`lmaydigan hukm. Darak gap orqali ifodalanadi. masalan: Inson mehnat bilan fazilatlidir Murakkab hukm Tarkibidan ikki yoki undan ortiq hukmni ajratish mumkin bo`lgan hukm. Masalan: muruvvatli, adolatli kishini el sevar doim 93

HULM TARKIBI: «S» (Subjеktum - mantiqiy ega) - fikrda ifodalangan predmet. «P» (Predikatum – mantiqiy kesim) – predmetga xos xususiyat. «–» (mantiqiy bog`lovchi) - predmet va xususiyat o`rtasidagi munosabatning ifodalanishi.

SODDA HUKMLARNING SIFAT VA MIQDORIGA KO`RA TURLARI 1. Umumiy tasdiq hukmi “А” – miqdor jihatidan umumiy bo`lgan, sifat jihatidan tasdiqlangan fikr (Hamma S - P dir). 2. Juz`iy tasdiq hukmi «I» - miqdor jihatidan juz`iy bo`lgan, sifat jihatidan tasdiqlangan fikr (Ba`zi S - P dir). 3. Umumiy inkor hukmi «Е» - miqdor jihatidan umumiy, sifat jihatidan inkor shaklida bo`lgan fikr (Hech bir S - Р emas). 4. Juz`iy inkor hukmi «О» - miqdor jihatidan juz`iy, sifat jihatidan inkor shaklida bo`lgan fikr (Ba`zi S - P emas).

Umumiy tasdiq hukm “Hamma S -P dir” Umumiy inkor hukm “Hech bir. SPemas” Juz`iy tasdiq hukm “Ba`zi S-P dir” Hukmlarning miqdor va sifati ko`ra birlashgan tasnifi Juz`iy inkor hukm “Ba`zi S-P emas”

“Bilaman. Bilishni xohlayman. Bilib oldim (BBB)trxnlogiyasi Oquv faoliyati bevosita ish qogozida o`z aksini topgan quyidagi sxema asosida tashkil etiladi Bilaman Bilishni xohlayman Bilib oldim. Билиб олдим