Malzeme htiya Planlamas MP ve Kurumsal Kaynak Planlamas

Malzeme İhtiyaç Planlaması (MİP) ve Kurumsal Kaynak Planlaması) KKP © 2014 Pearson Education 14 - 1

Bağımlı Talep Bin üretim programı oluşturulabilecek herhangi bir ürün için bağımlı talep teknikleri kullanılmalıdır © 2014 Pearson Education 14 - 2

Bağımlı Talep ▶ Bir ürünün talebi bir diğer ürünün talebiyle ilişkilidir ▶ Nihai ürün için miktar verildiğinde, bu ürün için gerekli tüm parçaların talebi hesaplanabilir ▶ Genelde, bir ürünün üretim programı oluşturulabildiği her durumda kullanılır ▶ Mi. P yaygın bir tekniktir © 2014 Pearson Education 14 - 3

Talep Özellikleri Bağımsız talep Bağımlı talep 100 x 1 = 100 masa üstü 100 x 4 = 400 masa ayağı 100 masa Sürekli talep Kesikli talep 400 – 300 – Masa sayısı 400 – 200 – 1 © 2014 Pearson Education 2 3 Hafta 4 300 – 200 – 100 – 5 P S Ç Per Cuma P S Ç P Cuma 14 - 4

Bağımlı Talep Stok Modellerinin İhtiyaçları Bağımlı talep stok modellerinin etkin biçimde kullanılması şunları gerektirir 1. Ana üretim planı 2. Malzeme listesinin spesifikasyonları 3. Mevcut stok 4. Teslim alınmamış siparişler 5. Sipariş teslim süreleri © 2014 Pearson Education 14 - 5

Planlama Süreci Figure 14. 1 © 2014 Pearson Education 14 - 6

Toplam Üretim Planı Figure 14. 2 Aylar Ocak Şubat Toplam Üretim Planı (Toplam ürün miktarlarını gösterir) 1, 500 1, 200 Haftalar Ana Üretim çizelgesi (Spesifik tip ve miktarları gösterir A Ürünü B Ürünü © 2014 Pearson Education 1 2 100 3 4 100 500 6 100 500 300 5 7 8 100 450 100 14 - 7

AÜP Örneği İki ürün için ana üretim çizelgesi TABLE A VE B ÜRÜNÜ İÇİN BRÜT İHTİYAÇLAR Gün Miktar 6 450 © 2014 Pearson Education 7 8 9 10 200 350 525 11 12 13 235 375 14 Böyle sürer 14 - 8

Malzeme Listesi ▶ Ürünü üretmek için gerekli olan parça, malzeme ve muhteviyat listesi ▶ Ürünün yapısını gösterir ▶ Belli bir düzeyin üzerindeki kalemlere ana kalemler veya ebeveyn denir ▶ Verili bir düzeyin altındaki kalemlere parçalar ya da evlatlar denir © 2014 Pearson Education 14 - 9

Malzeme Listesi (ML) Örneği Düzey A Amplifikatörü İçin Ürün Ağacı A 0 1 B(2) 2 3 C(3) E(2) D(2) © 2014 Pearson Education E(2) F(2) G(1) D(2) 14 - 10

ML Örneği 50 adet amplifikatör için Level Product structure for “Awesome” (A) Parça B: 2 x A sayısı = A 0 Parça C: 3 x A sayısı = Parça D: 2 x B sayısı + 1 B(2)2 x F sayısı= Parça E: 2 x B sayısı + 2 x C sayısı = Parça F: 2 x CEsayısı = 2 (2) Parça G: 1 x F sayısı = 3 D(2) © 2014 Pearson Education (2)(50) = (3)(50) = 100 150 (2)(100) + (2)(300) = 800 C (3) (2)(100) + (2)(150) = 500 (2)(150) = E(2) F(2)300 (1)(300) = 300 G(1) D(2) 14 - 11

Stok Kayıtlarının Doğru Olması ▶ MİP’in doğru işlemesi için (ya da herhangi bir bağımlı talep sistemi için) stok kayıtlarının doğru tutulması kesinlikle gereklidir ▶ Genelde MİP sistemleri % 99’dan daha fazla kesinlik gerektirir © 2014 Pearson Education 14 - 12

Teslim Alınması Planlanan Siparişler (Açık Siparişler) ▶ İyi yönetilen bir satın alma ve stok kontrol departmanının imalat bölümüne bildirdiği kayıtlardır ▶ Açık sipariş emirleri miktarları ve planlanmış teslim alma tarihlerini doğru olarak yansıtmalıdır © 2014 Pearson Education 14 - 13

Parçaların Teslim Süreleri ▶ Bir parça ya da ürünün satın alınması, üretilmesi ya da montajı için gerekli süredir TABLE ▶ İmalat için – parçaların ▶ hareketi, makine hazırlığı ya da üretimi için gerekli sürelerin toplamıdır ▶ Satın alınanlar için – ihtiyacın ortaya çıkması ile üretim için hazır olması arasındaki süredir © 2014 Pearson Education A Amplifikatörü İçin Teslim Süreleri PARÇA TESLİM SÜRESİ A 1 hafta B 2 hafta C 1 hafta D 1 hafta E 2 hafta F 3 hafta G 2 hafta 14 - 14

MİP’in yapısı Veri Dosyaları ML Çıktı raporları Ana Üretim Çizelgesi Tarihlere göre MİP raporu Teslim süreleri Planlanan siparişler raporu (Ürün ana dosyası Stok verileri Malzeme ihtiyaç planlaması programları(bilgi sayar ve yazılım) Satılma verileri Dönemlere göre MİP raporu Satılma tavsiyeleri İstisnai raporlar Erken ya da geç sipariş verme ya da ihtiyaç kalmaması Sipariş miktarı çok az ya da fazla © 2014 Pearson Education 14 - 15

Ana Üretim çizelgesi AÜP Kalemi 1 Clipboard Lapdesk Lapboard Pencil Case 85 0 75 125 © 2014 Pearson Education DÖNEM 2 3 95 50 125 120 0 47 125 4 5 100 50 20 125 100 0 17 125 14 - 16

Ürün yapısı Clipboard Top clip (1) Bottom clip (1) Pivot (1) Spring (1) Rivets (2) Finished clipboard © 2014 Pearson Education Pressboard (1) 14 - 17

MİP Örnek Ürün yapısı (Ağacı) Kaydı Clipboard Pressboard (1) Düzey 0 Clip Ass’y (1) Rivets (2) Düzey 1 Düzey 0 Lapdesk Pressboard (2) © 2014 Pearson Education Trim (3’) Beanbag (1) Glue (4 oz) Düzey 1 14 - 18

Hedeflenen ML DÜZEY 0 ----1 ----2 ---2 --1 --© 2014 Pearson Education KALEM Clipboard Clip Assembly Top Clip Bottom Clip Pivot Spring Rivet Press Board ÖLÇÜ BİRİMİ MİKTAR ea ea 1 1 1 2 1 14 - 19

MİP Matrisi © 2014 Pearson Education 14 - 20

MİP Örnek Ana Üretim Çizelgesi Clipboard Lapdesk 1 2 3 4 5 85 0 95 60 120 0 100 60 100 0 Ürün Ana Kütüğü CLIPBOARD LAPDESK Mevcut 25 20 Siparişi verilmiş 175 (1. dönemde) 0 (sch receipt) LLC 0 0 Parti büyüklüğü L 4 L 50’nin katları Teslim süresi 1 1 © 2014 Pearson Education PRESSBOARD 150 0 1 Min 100 1 14 - 21

MİP Örnek ITEM: CLIPBOARD PARTİ BÜY. : L 4 L LLC: 0 TS: 1 Brüt İhtiyaçlar Teslim Alınması Planlanan Dönem Sonu stoku DÖNEM 1 2 85 95 3 4 5 120 100 175 25 Net İhtiyaçlar Planlanan Gelişler Planlanan Sirarişler © 2014 Pearson Education 14 - 22

MİP Örnek ITEM: CLIPBOARD LLC: 0 LOT SIZE: L 4 L LT: 1 PERIOD 1 2 Gross Requirements 85 95 Scheduled Receipts 175 Projected on Hand Net Requirements 25 3 4 5 120 100 115 0 Planned Order Receipts Planned Order Releases (25 + 175) = 200 birim mevcut (200 - 85) = 115 birim (1. dönemin sonunda elde bulunan) © 2014 Pearson Education 14 - 23

MRP: Example (cont. ) ITEM: CLIPBOARD LLC: 0 LOT SIZE: L 4 L LT: 1 PERIOD 1 2 Gross Requirements 85 95 Scheduled Receipts 175 Projected on Hand Net Requirements 25 115 20 0 0 3 4 5 120 100 Planned Order Receipts Planned Order Releases 115 birim mevcut (115 - 85) = 20 (2. dönemin sonunda elde bulunan) © 2014 Pearson Education 14 - 24

MİP Örneği ITEM: CLIPBOARD LLC: 0 LOT SIZE: L 4 L LT: 1 PERIOD 1 2 Gross Requirements 85 Scheduled Receipts 175 Projected on Hand Net Requirements 25 3 4 5 95 120 100 115 20 0 100 Planned Order Receipts Planned Order Releases 100 20 birim mevcut (20 - 120) = -100 — 100 ek birim Clipboards’a ihtiyaç var 3. Dönemde teslim alınması için sipariş 2. dönemde verilmeli © 2014 Pearson Education 14 - 25

MİP Örneği ITEM: CLIPBOARD LLC: 0 LOT SIZE: L 4 L LT: 1 PERIOD 1 2 Gross Requirements 85 Scheduled Receipts 175 Projected on Hand Net Requirements 25 3 4 5 95 120 100 115 20 0 0 100 100 Planned Order Receipts Planned Order Releases 100 Aynı mantıkla 4, ve 5. dönemin Brüt İhtişaçlarından Net İhtiyaçlar, Planlanan Gelişler ve Planlanan Siparişler geliştirilir © 2014 Pearson Education 14 - 26

MİP Örneği ITEM: LAPDESK LLC: 0 LOT SIZE: MULT 50 LT: 1 Gross Requirements PERIOD 1 0 2 60 3 0 4 60 5 0 Scheduled Receipts Projected on Hand 20 Net Requirements Planned Order Receipts Planned Order Releases © 2014 Pearson Education 14 - 27

MİP Örneği ITEM: LAPDESK LLC: 0 LOT SIZE: MULT 50 LT: 1 Gross Requirements PERIOD 1 2 3 4 5 0 60 0 20 10 10 0 40 50 50 50 Scheduled Receipts Projected on Hand Net Requirements 20 Planned Order Receipts Planned Order Releases 50 50 Aynı mantıkla Lapdesk MİP matrisi gösterildiği gibi tamamlanır © 2014 Pearson Education 14 - 28

MİP Örneği ITEM: CLIPBOARD LOT SIZE: L 4 L LLC: 0 LT: 1 1 Planned Order Releases ITEM: LAPDESK LOT SIZE: MULT 50 LLC: 0 LT: 1 Planned Order Releases ITEM: PRESSBOARD LLC: 0 LOT SIZE: MIN 100 LT: 1 Gross Requirements Scheduled Receipts Projected on Hand 150 Net Requirements Planned Order Receipts Planned Order Releases © 2014 Pearson Education 1 2 PERIOD 3 4 100 100 2 PERIOD 3 4 5 50 50 1 PERIOD 3 2 5 14 - 29

MİP Örneği ITEM: CLIPBOARD LOT SIZE: L 4 L LLC: 0 LT: 1 1 Planned Order Releases ITEM: LAPDESK LOT SIZE: MULT 50 LLC: 0 LT: 1 Planned Order Releases ITEM: PRESSBOARD LLC: 0 LOT SIZE: MIN 100 LT: 1 Gross Requirements Scheduled Receipts Projected on Hand 150 Net Requirements Planned Order Receipts Planned Order Releases © 2014 Pearson Education 2 PERIOD 3 4 100 100 x 1 2 PERIOD 3 4 5 x 1 1 50 x 2 1 100 5 50 x 2 PERIOD 2 3 4 100 200 100 5 0 14 - 30

MİP Örneği ITEM: CLIPBOARD LOT SIZE: L 4 L LLC: 0 LT: 1 1 Planned Order Releases ITEM: LAPDESK LOT SIZE: MULT 50 LLC: 0 LT: 1 Planned Order Releases ITEM: PRESSBOARD LLC: 0 LOT SIZE: MIN 100 LT: 1 Gross Requirements Scheduled Receipts Projected on Hand 150 Net Requirements Planned Order Receipts Planned Order Releases © 2014 Pearson Education 1 2 PERIOD 3 4 100 100 2 PERIOD 3 4 50 50 1 100 PERIOD 2 3 4 100 200 100 50 50 100 150 150 100 100 5 5 5 0 0 14 - 31

MİP Örneği Planlanan Siparişler raporu PERIOD ITEM Clipboard Lapdesk Pressboard © 2014 Pearson Education 1 50 100 2 3 4 100 50 100 150 5 14 - 32

MİP Sistemlerinde Parti Büyüklüğü ▶ İhtiyaç kadar parti politikası (Lot for lot, L 4 L) ▶ Sabit miktarda parti sipariş politikası ▶ Minimum sipariş miktarları ▶ Maksimum sipariş miktarları ▶ Çoklu sipariş miktarları ▶ Ekonomik sipariş miktarı ▶ Dönemsel sipariş miktarı (period order quantity) © 2014 Pearson Education 14 - 33

Parti Büyüklüğü kuralları: İKP: L 4 L’nin toplam maliyeti= (4 X $60) + (0 X $1) = $240 © 2014 Pearson Education 14 - 34

Parti Büyüklüğü Kuralları: ESM Kuralı minimum sipariş miktarı ESM’nin toplam maliyeti= (2 X $60) + [(10 + 50 + 40) X $1)] = $220 © 2014 Pearson Education 14 - 35

Parti Büyüklüğü Kuralları: DSP Dönemlik kadar ihtiyaç kadar sipariş verilmesi DSM’nin toplam maliyeti= (2 X $60) + (20 X $1) = $180 © 2014 Pearson Education 14 - 36

Brüt İhtiyaç Planı TABLE 14. 3 Gross Material Requirements Plan for 50 Awesome Speaker Kits (As) with Order Release Dates Also Shown WEEK 1 2 3 4 5 6 7 A. Required date 50 Order release date 50 B. Required date 2 weeks 100 C. Required date 150 Order release date 150 E. Required date 200 Order release date 200 1 week 300 2 weeks F. Required date 300 Order release date 3 weeks 300 D. Required date 600 Order release date 600 G. Required date © 2014 Pearson Education 1 week 100 Order release date 8 LEAD TIME 200 1 week 300 2 weeks 14 - 37

ITEM ON HAND A 10 E 10 B 15 F 5 C 20 G 0 D 10 Net Requirements Plan © 2014 Pearson Education 14 - 38

Net Requirements Plan © 2014 Pearson Education 14 - 39

Gross Requirements Schedule Figure 14. 5 S A B B C Lead time = 4 for A Master schedule for A Periods 5 6 40 Periods Gross requirements: B © 2014 Pearson Education 7 Lead time = 6 for S Master schedule for S 8 9 10 11 50 15 1 2 10 40+10 =50 C 3 40 8 9 10 11 12 13 40 4 50 5 20 6 20 7 15+30 =45 30 Master schedule for B sold directly 1 2 3 10 10 8 Therefore, these are the gross requirements for B 14 - 40

Net Requirements Plan The logic of net requirements Gross + requirements Allocations Total requirements – On hand + Scheduled receipts Net = requirements Available inventory © 2014 Pearson Education 14 - 41

MRP Planning Sheet Figure 14. 6 © 2014 Pearson Education 14 - 42

Lot-Sizing Techniques ▶ Lot-for-lot techniques order just what is required for production based on net requirements ▶ May not always be feasible ▶ If setup costs are high, lot-for-lot can be expensive ▶ Economic order quantity (EOQ) ▶ EOQ expects a known constant demand MRP systems often deal with unknown and variable demand © 2014 Pearson Education 14 - 43

Lot-for-Lot Example WEEK Gross requirements 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 35 30 40 0 10 40 30 55 35 0 0 0 0 0 30 40 0 10 40 30 55 30 40 10 40 30 30 55 40 30 Scheduled receipts Projected on hand Net requirements 35 Planned order receipts Planned order releases 30 40 10 30 55 Holding cost = $1/week; Setup cost = $100; Lead time = 1 week © 2014 Pearson Education 14 - 44

Lot-for-Lot Example No on-hand inventory is carried through the system Total. WEEK holding cost 1 = $0 2 3 4 5 6 7 8 9 Gross There are requirements seven 35 setups for this in this 30 40 0 item 10 40 30 plan 0 Total ordering cost = 7 x $100 = $700 Scheduled 10 30 55 receipts Projected on hand Net requirements 35 35 0 0 0 0 0 30 40 0 10 40 30 55 30 40 10 40 30 30 55 40 30 Planned order receipts Planned order releases 30 40 10 30 55 Holding cost = $1/week; Setup cost = $100; Lead time = 1 week © 2014 Pearson Education 14 - 45

Parti Büyüklüğü Özeti ▶ Teorik olarak, parti büyüklükleri ya da sipariş miktarı değiştiğinde, parti miktarları yeniden hesaplanmalıdır ▶ Pratikte bunun yapılması sistemde sinirliliğe ve istikrarsızlığa yol açar ▶ İhtiyaç kadar sipariş partisi (L 4 L) sipariş maliyeti ya da makine hazırlık maliyeti düşürülebildiği durumlarda kullanılmalıdır © 2014 Pearson Education 14 - 46

MİP’in Geliştirilmiş Biçimleri ▶ MİP II ▶ Closed-Loop MRP ▶ Capacity Planning © 2014 Pearson Education 14 - 47

Material Requirements Planning II ▶ Requirement data can be enriched by other resources ▶ Generally called MRP II or Material Resource Planning ▶ Outputs can include scrap, packaging waste, effluent, carbon emissions ▶ Data used by purchasing, production scheduling, capacity planning, inventory, warehouse management © 2014 Pearson Education 14 - 48

Material Resource Planning TABLE 14. 4 Material Resource Planning (MRP II) Weeks LT Computer 5 6 7 8 1 100 Labor Hrs: . 2 each 20 Machine Hrs: . 2 each 20 Scrap: 1 ounce fiberglass each 6. 25 Payables: $0 each PC Board (1 each) $0 2 100 Labor Hrs: . 15 each 15 Machine Hrs: . 1 each 10 Scrap: . 5 ounces copper each 3. 125 Payables: raw material at $5 each $500 Processors (5 each) 4 lb 500 Labor Hrs: . 2 each 100 Machine Hrs: . 2 each 100 Scrap: . 01 ounces of acid waste each 0. 3125 Payables: processors at $10 each $5, 000 © 2014 Pearson Education lb lb 14 - 49

Closed-Loop MRP System Figure 14. 7 Aggregate Plan OK? NO Priority Management Capacity Management Develop Master Production Schedule Evaluate Resource Availability (Rough Cut) OK? YES Prepare Materials Requirements Pan Planning Determine Capacity Availability OK? YES Detailed Production Activity Control (Shop Scheduling/Dispatching) © 2014 Pearson Education Implement Input/Output Control Execution (in repetitive systems JIT techniques are used) 14 - 50

Capacity Planning ▶ Feedback from the MRP system ▶ Load reports show resource requirements for work centers ▶ Work can be moved between work centers to smooth the load or bring it within capacity © 2014 Pearson Education 14 - 51

MRP in Services ▶ Some services or service items are directly linked to demand for other services ▶ These can be treated as dependent demand services or items ▶ Restaurants ▶ Hospitals ▶ Hotels © 2014 Pearson Education 14 - 52

Distribution Resource Planning (DRP) Using dependent demand techniques through the supply chain ► Expected demand or sales forecasts become gross requirements ► All other levels are computed ► DRP pulls inventory through the system ► Small and frequent replenishments © 2014 Pearson Education 14 - 53

Kurumsal Kaynak Planlaması: Enterprise Resource Planning (ERP) ▶ MİP sisteminin en gelişmiş biçimidir ve müşterileri ve tedarikçileri birbirine bağlar 1. Birçok iş süreçlerinin otomasyonuna ve bütünleştirilmesine olanak sağlar 2. Ortak veri tabanlarının ve işletme uygulamalarının paylaşılmasını sağlar 3. Bilgiyi gerçek zamanlı olarak üretir ▶ İşletmede tedarikçilerin değerlendirilmesinden faturalamaya kadar her alanda koordinasyon sağlar © 2014 Pearson Education 14 - 54

Kurumsal Kaynak Planlaması (KKP; ERP ▶ ERP modülleri şunları içerir ▶ Temel MİP ▶ Finansman ▶ İnsan kaynakları ▶ Tedarik zincire yönetimi (TZY) ▶ Müşteri İlişkileri Yönetimi (MİY) (Customer relationship management (CRM) ▶ Sürdürülebilirlik © 2014 Pearson Education 14 - 55

Figure 14. 10 © 2014 Pearson Education ERP and MİP 14 - 56

ERP in the Service Sector ▶ ERP systems have been developed for health care, government, retail stores, hotels, and financial services ▶ Also called efficient consumer response (ECR) systems ▶ Objective is to tie sales to buying, inventory, logistics, and production © 2014 Pearson Education 14 - 57