Makroekoomia II www valmirnuredini tk GDP dhe t

Makroekoomia II www. valmirnuredini. tk

GDP dhe të ardhurat personale të disponueshme Të ardhurat personale të disponueshme përfaqësojnë nivelin e të ardhurave të disponueshme për shpenzime dhe kursime nga familjet në ekonomi. Të ardhurat personale të disponueshme = GDP+ të ardhurat neto të faktorëve nga jashtë –fitimet e mbajtura + transferet – taksat. . . . (1) www. valmirnuredini. tk

Shpërndarja e të ardhurave të disponueshme Të ardhurat personale të disponueshme përfaqësojnë sasinë që kanë familjet për të shpenzuar ose kursyer. Grafiku në vazhdim tregon se si i shpërndajnë familjet të ardhurat e tyre të disponueshme. Pjesa më e madhe e të ardhurave, shpenzohet për konsum personal, dhe shumica e pjesës së mbetur kursehet. Sasi e vogël e të ardhurave të disponueshme përdoren për të bërë pagesat e interesave dhe për transferuar ndaj të huajve. www. valmirnuredini. tk

Shpërndarja e të ardhurave të disponueshme Të ardhurat personale të disponueshme Shpenzimet personale Shumica: Konsum Personal Shumica e pjesës së mbetur: Kursim Pjesa e mbetur: - interesi i paguar nga personat, dhe - transferat ndaj të huajve. www. valmirnuredini. tk

Shpërndarja e të ardhurave të disponueshme % e të ardhurave miliard $ të disponueshme Të ardhurat pesonale të disponueshme 4, 429. 60 100 Shpenzimet personale 4, 216. 10 95, 5 213. 5 4, 8 Shpenzimet e konsumit personal 4, 093. 90 Interesi i paguar nga personal 112 Transferat ndaj të huajve 10. 2 Kursimet personale www. valmirnuredini. tk

Identitetet makroekonomike Ekonomia e thjeshtë Supozojmë se kemi ekonomi të thjeshtë, ku nuk ka as qeveri e as tregti të jashtme, dhe vlerën e produktit e shënojmë me Y, konsumin me C dhe shpenzimet për investime me I. Y= C+ I. . . . (2) Në këtë rast lind pyetja? Se a prodhojnë firmat ndonjëherë të mira, të cilat nuk janë në gjendje t’i shesin? Përgjigjja është PO. Shpesh firmat prodhojnë më shumë produkte të cilat nuk mund t’i shesin ose nuk janë në gjendje që t’i shesin, dhe produktet e pa shitura i akumulojnë në raftet e tyre si inventarë. n www. valmirnuredini. tk

Hapi tjetër është nxjerrja e lidhjes midis kursimit, konsumit dhe GDP. Në këtë rast nuk e marrim parasysh ekzistencën e korporatave dhe e mbledhim apo bashkojmë së bashku me sektorin privat. Të ardhurat e sektorit privat janë vlera e të mirave dhe shërbimeve të prodhuara dhe shënojmë me Y. Si do të shpërndahen këto të ardhura? Këto të ardhura, pjesërisht do të shpenzohen për konsum dhe kursim. Prandaj kemi: Y= S+ C. . . (3) Ky identiteti na tregon se të ardhurat shpërndahen ose për konsum ose për kursim. www. valmirnuredini. tk

Me kombinimin e identiteti 2 dhe 3 kemi: C+ I= Y= C+ S. . . . (4) Ana e majtë e ekuacionit (C+I) tregon komponentët e kërkesës ndërsa ana e djathtë (C+S) shpërndarjen e të ardhurave. Prej identitetit 4 zbresim konsumin nga secila anë e identitetit dhe kemi: I= Y– C= S. . . . (5) Identiteti 5 tregon se në një ekonomi të thjeshtë investimet janë identikisht të barabarta me kursimet. Çka do të thotë kjo? Për një individ e vetmja mënyrë për të kursyer është ndërmarrja e aktit të investimit fizik, ose investitorët që financojnë investimet e tyre duke marr hua nga individët që kursejnë. www. valmirnuredini. tk

Qeveria dhe tregtia e jashtme Tani në analizë e fusim sektorin shtetëror dhe sektorin e jashtëm. I kthehemi identitetit 2 duke marrë parasysh edhe komponentët shtesë të kërkesës, G dhe Nx, dhe kemi: Y = C + I + G + Nx. . . . (6) Më tej, shikojmë përfitimin e lidhjes shumë të rëndësishme midis produktit dhe të ardhurave të disponueshme. Duhet të dimë se një pjesë e të ardhurave shpenzohet për taksa dhe që sektori privat merr, përveç të ardhurave kombëtare, transferet neto (TR), tani kemi: YD = Y + TR – TA. . . . (7) n www. valmirnuredini. tk

Më tej të ardhurat e disponueshme shpërndahen për konsum dhe kursim. YD= C+ S. . . (8) Më pas i kombinojmë dy identitetet (7) dhe (8), dhe kemi: C + S = YD = Y + TR – TA. . . . . (9) C = Y – S = Y + TR – TA – S. . . . (9 a) Tani përdorim anën e djathtë të identitetit (Y+ TR– TA– S) për të zëvendësuar C në identitetin 6. Bëjmë disa transformime dhe kemi: Y + TR – TA – S ana e djathtë Y = C + I + G + Nx S – I = ( G + TR – TA ) + Nx. . . (10) www. valmirnuredini. tk

Analizojmë identitetin e 10 S – I = ( G + TR – TA ) + Nx Ana e djathtë e barazimit : G + TR – TA – paraqet deficitin e buxhetit shtetëror. G + TR – përfaqëson shpenzimet që bënë qeveria për blerjen e të mirave dhe shërbimeve. TA – përfaqëson taksat që merr shteti. Taksat janë të ardhurat e shtetit. Nëse (G+TR) shpenzimet e qeverisë tejkalojnë të ardhurat që merr qeveria nga Taksat (TA) atëherë në atë vend kemi deficit buxhetor. G + TR > TA – deficit buxhetor, ose anasjelltas G + TR < TA kemi suficit buxhetor www. valmirnuredini. tk