Makroekonomia I wiczenia 7 Bilans Patniczy Katedra Makroekonomii

Makroekonomia I Ćwiczenia 7 Bilans Płatniczy Katedra Makroekonomii WNE UW

Bilans płatniczy o o o Bilans płatniczy jest zestawieniem wartości wszystkich transakcji ekonomicznych dokonanych w danym okresie między daną gospodarką krajową (przedsiębiorstwami, ludnością, rządem) a zagranicą. W pełnej księgowości bilansu płatniczego występuje bardzo dużo rodzajów transakcji. Zwykle bilans płatniczy składa się (w uproszczeniu) z czterech rachunków: BP = CA + CP + OR + OE = 0 Katedra Makroekonomii WNE UW 2

Rachunki bilansu płatniczego o o Bilans obrotów bieżących (CA), w którym najważniejszą pozycją jest zazwyczaj handel towarami (stąd bilans handlowy jest istotnym elementem zarówno bilansu obrotów bieżących, jak i całego bilansu płatniczego) oraz wymiana usług i jednostronnych przekazów pieniężnych ludności i władz). CA jest różny od NX z powodu istnienia transferów bieżących – spadków, darowizn, odsetek. Bilans obrotów kapitałowych (CP), do których zalicza się przepływ inwestycji bezpośrednich osób i firm prywatnych, a także długo- i krótkookresowe przepływy pieniężne zarówno prywatne, jak i rządowe. Rachunek zmian rezerw rządowych (OR). złota, obcych środków płatniczych i innych zasobów o charakterze rezerw. Saldo błędów i opuszczeń (OE). Katedra Makroekonomii WNE UW 3

Bilans obrotów bieżących (Current Account) BOB to zapis płatności dokonywanych między krajem i zagranicą. Można go podzielić na trzy elementy: o o o Bilans handlowy (Eksport - Import) to różnica między eksportem a importem. Obejmuje eksport oraz import dóbr i usług. Saldo dochodów to różnica między dochodami z zagranicznych aktywów posiadanych przez obywateli danego kraju a dochodami z krajowych aktywów posiadanych przez obywateli zagranicy. Saldo transferów to różnica między pomocą finansową otrzymywaną a udzielaną. Katedra Makroekonomii WNE UW 4

Bilans obrotów kapitałowych (Capital Account) o o BOK to różnica między przyrostem aktywów krajowych znajdujących się w posiadaniu zagranicy a przyrostem aktywów zagranicznych znajdujących się w posiadaniu obywateli danego kraju. Skąd się on bierze? Jeżeli założymy, że mamy do czynienia z deficytem w bilansie handlowym (Ex<Im) oraz, że pozostałe składniki BOB są zbilansowane. Co się wtedy dzieje? Musimy pożyczyć pieniądze z zagranicy sprzedając np. krajowe obligacje. Inwestorzy zagraniczni kupując nasze obligacje muszą za nie zapłacić a ta zapłata zostaje zapisana z "plusem" na naszym rachunku kapitałowym. Stąd wniosek, że zazwyczaj ujemne saldo BOB (CA) wiąże się z dodatnim saldem na rachunku kapitałowym Katedra Makroekonomii WNE UW 5

Saldo błędów i opuszczeń o Gdy mamy płynny kurs, to teoretycznie BOB + BOK = 0. Nie zawsze tak się dzieje, a przyczyną tego są niedokładności w pomiarach statystycznych. Ta różnica znajduje się w saldzie błędów i opuszczeń, zwanym czasem różnicą statyczną (ang. omissions and errors account). Katedra Makroekonomii WNE UW 6

Zmiana rezerw banku centralnego o o Gdy CA + CP < 0 oznacza to, że musimy zagranicy wypłacić więcej jej waluty niż od niej otrzymujemy. Co się wtedy dzieje? Wtedy bank centralny może dostarczyć na rynek walutę zagraniczną (np. dolary). Oczywiście bank nie musi nic robić, jeżeli kurs jest płynny. Deficyt bilansu płatniczego spowoduje deprecjację waluty krajowej, co obniży deficyt na rachunku bieżącym. Jeżeli jednak kurs jest sztywny, bank centralny będzie musiał dostarczyć na rynek ilość zagranicznej waluty równą: ΔOR = CA + CP o Gdzie ΔOR oznacza zmianę rezerw walutowych banku centralnego, zaś CA + CP to saldo bilansu płatniczego (z uwzględnieniem różnicy statystycznej) Katedra Makroekonomii WNE UW 7

Bilans płatniczy Eksport 1 Import 2 Bilans handlowy 3 = 1 -2 Saldo dochodów 4 Saldo transferów 5 6=3+4+5 Bilans obrotów bieżących Zakup aktywów krajowych przez inwestorów zagranicznych 7 Zakup aktywów zagranicznych przez inwestorów krajowych 8 Bilans obrotów kapitałowych 9 = 7 -8 Saldo błędów i opuszczeń 10 Zmiana rezerw bankowych 11 Razem bilans płatniczy Katedra Makroekonomii WNE UW 12 = 6 + 9 + 10 + 11 8

Wnioski o o Utrzymywanie przez dłuższy czas deficytu bilansu płatniczego i stałego kursu walutowego jest niemożliwe. Przy sztywnych kursach walutowych bank musi mieć znaczącą ilość rezerw walutowych. Katedra Makroekonomii WNE UW 9

ZADANIE: System kursowy a polityka monetarna Przypuśćmy, że: o Mamy sztywny kurs walutowy o Kapitał jest doskonale mobilny (można bez przeszkód wycofać lokatę z jednego kraju i zainwestować ją w innym). o Bank centralny postanawia obniżyć rynkowe stopy procentowe, aby pobudzić inwestycje. W tym celu skupuje na rynku obligacje. Katedra Makroekonomii WNE UW 10