Mainski fakultet u Zenici Ispitivanje proizvoda Ispitivanje ribarskih

Mašinski fakultet u Zenici Ispitivanje proizvoda Ispitivanje ribarskih štapova STUDENT: NERMIN MUJANOVIĆ

Uvod Osnovne metode ispitivanja štapa za ribolov Historija upotrebe i razvoj štapova za ribolov: bambus umjesto vrbovih ili lijeskovitih štapova, štapovi od staklenih vlakana, štapovi od grafitnih vlakana U zadnje vrijeme se koriste karbonska vlakna u kombinaciji sa grafitnim, a sve to da bi štapovi bili sto lakši Osnovne karakteristike ribolovnih štapova: Dužina Akcija Težina bacanja

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Dužina štapa : Dužina štapa je uglavnom vlastiti izbor ribolovca Akcija štapa-progresija savitljivosti : Akcija štapa predstavlja ponašanje štapa pod opterećenjima, odnosno način na koji se savija zavisi od debljine štapa, materijala od koga je napravljen i od konstrukcije štapa bitna odlika koja utiče na akciju štapa je to da li je štap pun ili šupalj ono što je naročito važno i karakteristično je to da je štap uvijek više savitljiv na jednoj strani u odnosu na drugu

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Slika 1. Akcija štapa-progresija savitljivosti Značajan prirast savitljivosti može da počinje tek pri vrhu štapa ili da počinje od polovine ili da bude cijelom dužinom ujednačen. Ako ovako različite štapove savijamo i osmotrimo ih imaćemo tipične slike njihovog oblika savijanja

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Odavno ima više načina i standarda za deklarisanje stepenaste gradacije akcije štapa, koji su usvojeni od strane raznih proizvođača: Silstar, Cormoran, Shakespeare , DAM, ABU, Orvis, Daiwa, . . . itd. Gradacija može biti numerička, slovna ili opisna. Npr: - A, 5, Vrlo Brza, Vršna - B, 4, Brza, - C, 3, Srednja, - D, 2, Spora, Parabolična, Progresivna Ili: - savija se gornjom ¼ ili - sa gornjih 25% - savija se gornjom 1/3 ili - sa gornjih 33% - savija se gornjom ½ ili - sa gornjih 50% - savija se celom dužinom 1/1 ili - sa 100% Slika 2. Gradacija akcije štapa

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Kako se mjeri Akcija? Odokativno Pomoću mjerenja ugla savijenog vrha Vršni dio brzog štapa će već u početku opterećivanja postići znatno savijanje, uz veliki ugao vrha, a istovremeno bez znatnog savijanja ostatka štapa(pogledati slike 1 i 2) A vrh sporog štapa će „povući“ cijeli štap za sobom a ostaće mu mali sopstveni ugao. Dakle, ako se horizontalno postavljen štap savije za 1/3 svoje dužine i pri tom se izmeri ugao vrha koji ovaj zahvata u odnosu na horizontalu, dobije se Akcioni Ugao (AA Action Angle) Slika 3. Mjerenje akcije pomoću mjerenja ugla savijenog vrha

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova postoji tablica za pretvaranje AU u uobičajeno standardno stepenasto kvantifikovanje Akcije putem brzine: AU -stepeni. . . . Akcija štapa. . . preko 66. . . . . brza (Fast). . 63 – 66. . . . . srednja/brza (Moderate/Fast). . 59 – 63. . . . . srednja (Moderate). . . ispod 59. . . . spora (Slow) Napomena: Savijanje – otklon za veličinu 1/3 sopstvene dužine, pri merenju akcionog ugla, je standardizovano, kako bi Akcije štapova mogle da se upoređuju Slika 4. Akcioni ugao

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Pomoću merenja odnosa veličina savijanja – otklona Zasniva se na činjenici da će se štap, delovanjem iste veličine tereta, više saviti u samom početku savijanja nego kada je štap već u izvesnoj meri savijen -opisati princip! Slika 5. Odnos veličina savijanje-otklon pri mjerenju akcije

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Težina bacanja se često miješa sa akcijom, jer se često misli da težina bacanja označava i akciju. Težina bacanja dakle predstavlja težinu mamca, varalice, olova ili sistema koji se tim štapom uspješno mogu bacati Što je raspon težine bacanja uži to je podatak o težini bacanja bolji

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Snaga je u obrnutoj proporciji u odnosu na savitljivost. Ili, u direktnoj proporciji u odnosu na krutost. Što veća krutost to veća snaga. Grafik ilustruje kako se menjaju faktori važni za izbacivanje tereta, kod određenog štapa a pri promjeni težine tereta koji se izbacuje. Povećanjem tereta raste domet ali i rizik od loma. Preciznost raste do određene granice, dostiže maksimum pa potom opada Slika 6. Ilustracija promjene faktora izbacivanja tereta sa promjenom težine

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Test Kriva (Test Curve)-TC Štap se postavi horizontalno i uklješti u rukohvatu. Na kraju strune, provučene kroz sprovodnike, okači se teret koji se postepeno povećava sve dok vrh ne dostigne ugao 90 stepeni u odnosu na horizontalu. Veličina tog tereta, izražena u kg (ili u librama, lb=28 gr), predstavlja TC Snagu štapa, a ova daje jasnu predstavu o njegovoj ukupnoj savitljivosti, odnosno krutosti, jačini (ne čvrstoći, to je drugo), snazi Slika 7. Test Curve

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Parcijalna metoda Prvi put predstavljena 2003 godine Zasniva se na parcijalnom mjerenju IP duž štapa (IP - Intrinsic Power podrazumijeva mjerenje sile koja vrh štapa savije za 1/3 dužine dijela štapa čija se snaga ispituje). Slika 8. Grafik dobijenih mjerenja

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Teorija velikih deformacija U cilju da se predvidi velika deformacija koja se javlja u ribarskim štapovima data je pojednostavljena funkcija na slici: Slika 9. Velike deformacije ribolovnog štapa kojem je opterećen vrh

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Kao što je prikazano u Sl. 13 (a), data je dužina grede „L“ kao i prečnik baze i vrha D 1 i D 2. Koordinatni sistem je postavljen u tački O, pa (x) predstavlja horizontalna pomjeranja, i (y) vertikalna pomjeranja a „teta“ je ugao savijanja (ugao između tangente luka i horizontalne ose (x) , Sl. 13 (b). Dužina luka je označena sa „ s“, poluprečnik zakrivljenosti sa (R) i moment savijanja sa M, matematička relacija između R, M, s, x, y i „teta“ su izraženi kao: Slika 10. Matematički model

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Teorijski proračuni i eksperimentalni rezultati Slika 11. Šematski prikaz eksperimentalne postavke

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Teorijski proračuni i eksperimentalni rezultati Slika 12. Deformacije oblika štapa sa odnosom D 2/D 1 = 0, 186 učvršćenog pod uglom „beta“ = - 60 °

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Teorijski proračuni i eksperimentalni rezultati Slika 13. Deformacija štapa D 2/D 1 = 0, 186 sa konstantnim opterećenjem „alfa“= 5, 63

Provođenje ispitivanja ribarskih štapova Teorijski proračuni i eksperimentalni rezultati Slika 14. Deformacije štapa učvršćenog pod uglom „beta“ = - 60 °, „alfa“ = 5, 0

Hvala na pažnji !