MADDELER DOADA KARIIK HALDE BULUNUR MADDELERN AYRITIRILMASI Maddeler

MADDELER DOĞADA KARIŞIK HALDE BULUNUR MADDELERİN AYRIŞTIRILMASI

Maddeler Doğada Karışık Halde Bulunur Ø Saf Maddeler a) elementler b) bileşikler Ø Karışımlar a) heterojen karışım b) homojen karışım Ø Çözeltiler ve Çözünme

madde Saf madde element bileşik karışım homojen heterojen

Saf Maddeler Ø Çevremizdeki bazı maddeler saf durumundadır. İçlerinde kendinden başka madde bulunmayan maddelere saf maddeler denir. Ø Şeker, tuz, cam, altın, alüminyum gibi maddeler saf maddelerdir.

Element Ø Aynı cins atomlardan oluşan saf maddelere element denir. Ø Saf maddelerdir. Yoğunlukları sabittir. Ø Elementler sembollerle gösterilir. Ø Erime ve kaynama noktaları sabittir. Ø Homojendirler. Ø Daha basit maddelere ayrıştırılamazlar.

Bileşik Ø İki ya da daha fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybederek belli kütle oranlarında bir araya gelmesiyle oluşturulan yeni saf maddeye denir. Ø Homojendirler. Ø Yoğunlukları sabittir. Ø Erime kaynama noktaları sabittir. Ø Formüllerle gösterilirler.

Karışımlar Ø Çevremizdeki bir çok madde karışımlar halindedir. Ø Birden çok saf maddelerin kendi özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşan maddelere karışım denir. Ø Toprak, şekerli su, limonata, ayran, ekmek, süt, reçel, bal, hava, deniz suyu, harç karışımdır.

Homojen Karışım Ø Özellikleri her yerinde aynı olan karışımlardır. Ø Etil alkol-su, alaşımlar, gaz karışımları gibi…

Heterojen Karışım Ø Özellikleri her yerinde olmayan karışımlardır. Ø Zeytin yağı-su, süt, ayran, su-kum

Çözeltiler Ø Katı sıvı yada gaz bir maddenin bir sıvı içerisinde dağılması sonucu oluşan saydam sıvı karışımlarına çözelti denir. Ø Şekerli ve tuzlu su, maden suyu, gazlı içecekler, deniz suyu çözeltilere örnektir. Ø Şeker, tuz gibi maddeler suda erimezler, çözünürler.

BİLELİM Deniz suyu bir çözeltidir. Fakat tüm denizlerde tuzluluk oranı aynı değildir. Örneğin Akdeniz Karadeniz’e göre daha tuzludur. Bunun nedeni Akdeniz’de buharlaşmanın, Karadeniz’de ise yağışların fazla oluşudur.

Maddenin Ayrıştırılması v Süzme Yolu İle Ayırma v Yüzdürme Yolu İle Ayırma v Eleme Yolu İle Ayırma v Mıknatısla Ayırma v Buharlaşma İle Ayırma

Süzme Yolu İle Ayırma Suda çözünmeyen özellikle suda batan katı maddeleri ayırmak için süzme yöntemini kullanırız. Mercimeği yıkarken sudan ayırmak için süzeriz. Bu işlem için süzgeç kullanırız. Yüzdürme Yolu İle Ayırma Suda çözünmeyen, su yüzeyinde kalan katı maddeleri ayırmak için yüzdürme yöntemi kullanılır. Kum-talaş karışımını su dolu kabın içine attığımız da kum batar, talaş yüzer. Su yüzeyinde yüzen talaş böylece kolaylıkla ayrılır.

Eleme Yolu İle Ayırma Farklı büyüklükteki katı maddelerden oluşan karışımları ayırmak için eleme yöntemi kullanılır. Örneğin mısır un karışımını eleme yöntemi ile birbirlerinden ayırabiliriz. Buharlaşma Yolu İle Ayırma Sıvıların içinde çözülen katı maddeleri ayırmak için buharlaştırma yöntemi kullanılır. Şekerli suyu buharlaştırdığınızda su uçar kabın dibinde şeker kalır.

Mıknatısla Ayırma Karışımı oluşturan maddelerden biri mıknatıs ile çekilebilen bir madde ise mıknatısla ayırma yöntemi kullanılır. Toplu iğne –talaş karışımına mıknatısı yaklaştırdığınızda, toplu iğneler mıknatıs tarafından çekilir. Geride talaş kalır.