MADDE VE ISI MADDE VE ISI Maddeler s

MADDE VE ISI

MADDE VE ISI � Maddeler ısı aldığında maddeleri oluşturan tanecikler daha hızlı, ısı verdiğinde ise tanecikler daha yavaş hareket ederler. Fakat tanecikleri oluşturan taneciklerin büyüklüğünde belirgin bir değişiklik olmaz. Tanecikler arasında ki mesafe ise belirgin olarak değişir.

MADDE VE ISI Etkinliğimizde, içinde pamuk olan suyu ve elektrik sobasının üzerinde ki havanın hareketlendiğini gözlemledik. Gözlemlediğimiz bu hareketlenme suyu ve havayı oluşturan taneciklerin hareketlerinin hızlanmasından kaynaklanmıştır.

MADDE VE ISI Hava ve suyu oluşturan tanecikleri tek göremediğimiz için bu gözlemlediğimiz hareket, aslında tanecik yığınlarının hareketidir. Taneciklerin bu hareketliliği sayesinde beherglastaki su ve odadaki havanın tamamına ısı aktarılmış olur. Şekilde gördüğümüz gibi ısı alan maddelerin taneciklerinin hareketliliği artarken, ısı veren maddelerin taneciklerinin hareketliliği azalır.

MADDE VE ISI Sıcaklık farkından dolayı maddelerin tanecikleri arasında enerji aktarımı gerçekleşir, aktarılan bu enerjiye ısı denir. Hızlı hareket eden tanecikler yavaş hareket eden taneciklerle çarpışır.

MADDE VE ISI Taneciklerin çarpışmaları sırasında ısı alış verişi gerçekleşir. Çarpışmadan sonra hızlı hareket eden tanecikler yavaşlarken yavaş hareket tanecikler hızlanır

ISININ YAYILMA YOLLARI Bulunduğu ortama göre sıcaklığı yüksek olan her madde çevresine ısı aktarır. Çalışma masası, kedi hatta buz bile kendisinden daha soğuk bir ortamda bulunduğu zaman çevresine ısı yayar. Isı, maddelerde çeşitli yollarla yayılır. Güneşin dünyamızı ısıtması, yemek yaparken tencerenin ısınması ve yemeğin pişmesi gibi olayların her birinde ısı farklı yollarla yayılır.

ISININ YAYILMA YOLLARI Maddelerin bir ucundan diğer ucuna ısı aktarımı taneciklerin birbirine çarpması sonucu gerçekleşir. Madde ısı aldığında tanecikler daha hızlı titreşir ve yanlarındaki taneciklere çarparak onlarında daha hızlı titreşmesini sağlar.

ISININ YAYILMA YOLLARI Aynı şekilde bu taneciklerde diğer taneciklere çarpar ve onlarında titreşim hızını arttırır. Böylece ısı madde boyunca aktarılmış olur. Maddeleri oluşturan taneciklerin birbirine çarpması ile ısının aktarılmasına ısının iletim yoluyla yayılması denir.

ISININ YAYILMA YOLLARI Isının iletim yoluyla yayılması, maddeler birbirine temas ettiğinde olur. Örneğin; yanan sobanın üzerine çaydanlık koyduğumuzda sadece çaydanlığın altı sobaya değmesine rağmen, çaydanlığın metal kapağı, ısının iletilmesi sebebiyle ısınır. Isı çaydanlığın sıcak olan kısmından soğuk olan kısmına iletilir.

ISININ YAYILMA YOLLARI Tanecikli Olmadan Isının Yayılması: Soğuk bir kış gününde, güneş altında kalan bir arabanın camlarına dokunduğumuzda camın soğuk, arabanın içine girdiğimizde içerdeki havanın sıcak olduğunu hissedebiliriz. Çünkü cam gibi saydam maddeler ışığı geçirdikleri gibi kolay ısınmaz.

ISININ YAYILMA YOLLARI Oysa arabanın içi, camdan geçen güneş ışınları sayesinde ısınır. Burada ısı kaynağı ile arabanın içinde ki hava arasında doğrudan bir temas olmasına rağmen ısı aktarımı ışıma yoluyla gerçekleşmiştir. Işıma ısının ışınlar yoluyla yayılmasıdır.

ISININ YAYILMA YOLLARI BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ!! Bir yılda Dünyaya ulaşan güneş enerjisi bütün insanlara gerekli olan enerjiden çok daha fazladır

GECELERİ DÜNYAMIZ NEDEN SOĞUR? ? ? Dünya’mız gündüzleri güneşten ışıma yoluyla gelen ışınlar sayesinde ısınır, fakat geceleri güneşten ışıma yoluyla ısı alamaz. Buna rağmen Dünya geceleri ışıma yoluyla ısı yayar. Bunun içindir ki kayalar toprak dereler göller yaşadığımız ortamlar geceleri gündüzlere göre soğuktur.

ISININ YAYILMA YOLLARI Taneciklerin yer değiştirmesiyle ısınının yayılması: Isının boşlukta ve taneciklerin birbirine çok yakın bulunduğu katı maddelerde nasıl yayıldığını öğrendik. Sıcak su yükselirken soğuk suyun onun yerine geçmesi ile suyun tamamı ısınır. Isının bu şekilde yayılmasına konveksiyon yolu ile yayılma denir.

ISININ YAYILMA YOLLARI BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? ? JOSEPH(JOSEF) VE ETİENNE MONTGOLFİER 1783 YILINDA SICAK HAVA İLE ŞİŞİRİLMİŞ KAĞIT BİR BALONLA 1860 METRE YÜKSELEREK İLK UÇUŞU GERÇEKLEŞTİRMİŞTİR.

ISININ YAYILMA YOLLARI Isının iletim, ışıma ve konveksiyon olmak üzere üç yolla yayıldığını öğrendik. Bir kap içindeki çorbanın pişmesi sırasında ısının hangi yollarla yayıldığı görülür.

ISI YALITIMI Isıyı iyi iletmeyen maddeler yalıtkan madde olarak adlandırılır. Isı akışını yavaşlatmak istediğimiz durumlarda plastik, tahta gibi yalıtkan maddeleri kullanarak yalıtımı sağlarız. Yalıtım için kullanılan malzemeleri bazılarının yapısında hava bulunur. örneğin ; kışlık kıyafetlerin, battaniyelerin ve bina yalıtım malzemelerinin yapısında hava vardır. Sizce hava ısı akışını nasıl yavaşlatıyor olabilir?

ISI YALITIMI Hava iyi bir yalıtkan maddedir. Çünkü havayı oluşturan tanecikler arasında oldukça fazla boşluk vardır. Bundan dolayı bu tanecikler arasında ısı iletimi çok yavaş olur.

YALITIM MALZEMELERİ YANMA ÖZELLİĞİ KULLANILDIĞI YERLER KULLANIM ÖMRÜ Plastik köpük Alev alır Dış ve iç duvar Uzun ömürlüdür Ahşap Alev alır Dış ve iç döşeme Kısa ömürlüdür Taş yünü Yanmaz Tavan iç ve dış duvar Uzun ömürler Katran Alev alır Tavan Kısa ömürlüdür Cam yünü Zor alev alır Tavan, iç ve dış duvar, güneş paneli, tesisat boruları Uzun ömürlüdür Silikon yönü Zor alev alır Dış cephe Uzun ömürlüdür