LUT TR EM S Lao ng Thng binh
LUẬT TRẺ EM Sở Lao động, Thương binh & Xã hội Tháng 11, năm 2017
Luật trẻ em được Quốc hội khóa XIII kỳ họp thứ 11 thông qua ngày 05/4/2016, có hiệu lực từ ngày 01/6/2017
I. TỔNG QUAN Luật gồm 7 chương, 106 điều , quy định: - Quyền cơ bản của trẻ em, bổn phận của trẻ em; - Chăm sóc và giáo dục trẻ em; - Bảo vệ trẻ em; - Trẻ em tham gia vao các vấn đề trẻ em; - Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, gia đình, nhà trường, cá nhân trong việc thực hiện quyền trẻ em.
II. CẤU TRÚC LUẬT TRẺ EM NĂM 2016 Chương I: Những quy định chung (Điều 1 -> điều 11) Chương IV: Bảo vệ trẻ em (Điều 47 -> điều 73) Chương II: Quyền và bổn phận của trẻ em (Điều 12 -> điều 41) Chương V: Trẻ em tham gia vào các vấn đề về trẻ em (Điều 74 -> điều 78) Chương III: Chăm sóc và giáo dục trẻ em (Điều 42 -> điều 46) Chương VI: Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em (Điều 79 -> điều 102) Chương VII: Điều khoản thi hành (Điều 103 -> điều 106)
III. ĐỐI TƯỢNG (Điều 1) Trẻ em là người dưới 16 tuổi (không giới hạn trẻ em là công dân Việt Nam mà bao gồm cả trẻ em là người nước ngoài cư trú tại Việt Nam
IV. CÁC HÀNH VI BỊ NGHIÊM CẤM (Điều 6) có 15 hành vi bị nghiêm cấm, trong đó bổ sung các hành vi sau 1. Tước đoạt quyền sống của trẻ em. 2. Bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em. 3. Xâm hại tình dục, bạo lực, lạm dụng, bóc lột trẻ em. 4. Tổ chức, hỗ trợ, xúi dục, ép buộc trẻ em tảo hôn. 5. Cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình
IV. CÁC HÀNH VI BỊ NGHIÊM CẤM 6. Công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 7 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em 7. Cấm kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em.
V. CÁC QUYỀN CƠ BẢN CỦA TRẺ EM (25 quyền, từ điều 12 ->36) 1. Quyền sống 2. Quyền được khai sinh và có quốc tịch 3. Quyền được chăm sóc sức khỏe 6. Quyền vui chơi, giải trí 7. Quyền giữ gìn, phát huy bản sắc 8. Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo 11. Quyền được sống chung với cha, mẹ 12. Quyền được đoàn tụ, liên hệ và tiếp xúc với cha mẹ 13. Quyền được chăm sóc thay thế và nhận làm con nuôi 4. Quyền được chăm sóc nuôi dưỡng 9. Quyền về tài sản 14. Quyền được b. vệ để không bị XHTD 5. Quyền được giáo dục, học tập và phát triển năng khiếu 10. Quyền bí mật đời sống riêng tư 15. Quyền được b. vệ để không bị bóc lột sức lao động
V. CÁC QUYỀN CƠ BẢN CỦA TRẺ EM (25 quyền, từ điều 12 ->36) 16. Quyền được bảo vệ để không bị bạo lực, bỏ rơi, bỏ mặc 21. Quyền được bảo đảm an sinh xã hội 17. Quyền được bảo vệ để không bị mua bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt 22. Quyền được tiếp cận thông tin và tham gia hoạt động XH 18. Quyền được bảo vệ khỏi chất ma túy 23. Quyền được bày tỏ ý kiến và hội họp 19. Quyền được bảo vệ trong tố tụng và xử lý vi phạm hành chính 24. Quyền của trẻ em khuyết tật 20. Quyền được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, ô nhiễm môi trường, xung đột vũ trang 25. Quyền của trẻ em không quốc tịch, trẻ em lánh nạn, tị nạn
CÁC QUYỀN ĐƯỢC BỔ SUNG THÊM - Quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; - Quyền bí mật đời sống riêng tư; - Quyền được chăm sóc thay thế và nhận làm con nuôi; -Quyền được bảo vệ để: không bị xâm hại tình dục, không bị bóc lột lao động, không bị bạo lực, không bị mua, bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt;
CÁC QUYỀN ĐƯỢC BỔ SUNG THÊM - Quyền được bảo vệ trong tố tụng và xử lý vi phạm hành chính; - Quyền được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, ô nhiễm môi trường, xung đột vũ trang; - Quyền được đảm bảo an sinh xã hội; - Quyền của trẻ em không quốc tịch, trẻ em lánh nạn, tị nạn.
VI. BỔN PHẬN CỦA TRẺ EM (5 bổn phận từ điều 37 đến điều 41) 2. Đối với nhà trường , cơ sở trợ giúp XH và cơ sở GD khác 1. Bổn phận của TE với gia đình 4. Bổn phận của TE đối với Quê hương đất nước 3. Bổn phận của TE đối với cộng đồng, XH 5. Bổn phận của TE với bản thân
VII. TRẺ EM CÓ HOÀN CẢNH ĐẶC BIỆT 1. Khái niệm Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt là trẻ em không đủ điều kiện thực hiện được quyền sống, quyền được bảo vệ, quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng, quyền học tập, cần có sự hỗ trợ, can thiệp đặc biệt của Nhà nước, gia đình và xã hội để được an toàn, hòa nhập gia đình, cộng đồng. (mục 10 điều 4)
2. Các nhóm trẻ em có HCĐB (14 Nhóm) 2. 1. Trẻ em mồ côi cả cha và mẹ; 2. 2. Trẻ em bị bỏ rơi; 2. 3. Trẻ em không nơi nương tựa; 2. 4. Trẻ em khuyết tật; 2. 5. Trẻ em nhiễm HIV/AIDS; 2. 6. Trẻ em vi phạm pháp luật; 2. 7. Trẻ em nghiện ma túy; 2. 8. Trẻ em phải bỏ học kiếm sống chưa hoàn thành giáo dục THCS (Trẻ em phải lao động kiếm sống);
2. 9. Trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần do bị bạo lực; 2. 10. Trẻ em bị bóc lột 2. 11. Trẻ em bị xâm hại tình dục; 2. 12. Trẻ em bị mua bán; 2. 13. Trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh phải điều trị dài ngày thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo 2. 14. Trẻ em di cư, trẻ em lánh nạn, tị nạn chưa xác định được cha mẹ hoặc không có người chăm sóc
VII. CHĂM SÓC VÀ GIÁO DỤC TRẺ EM (Điều 42 đến 46) 1. Bảo đảm về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em 2. Bảo đảm về chăm sóc sức khỏe trẻ em 3. Bảo đảm về giáo dục cho trẻ em 4. Bảo đảm điều kiện vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, du lịch cho trẻ em 5. Bảo đảm thông tin, truyền thông cho trẻ em Đây là căn cứ quan trọng để xây dựng, thực hiện các chính sách về quyền trẻ em trong thực tế.
VIII. BẢO VỆ TRẺ EM 1. Nội dung: 04 a, Các cấp độ bảo vệ trẻ em và trách nhiệm thực hiện b, Cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em c, Chăm sóc thay thế d, Các biện pháp bảo vệ trẻ em trong quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng
VIII. BẢO VỆ TRẺ EM 2. Nguyên tắc BVTE: 6 nguyên tắc 2. 1. Thực hiện theo 03 cấp độ: phòng ngừa; hỗ trợ; can thiệp; 2. 2. Phải bảo đảm tính hệ thống, tính liên tục, có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cấp, các ngành 2. 3. Cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân có trách nhiệm BVTE; Việc BVTE phải tuân thủ các quy định, quy trình, tiêu chuẩn do cơ quan có thẩm quyền ban hành;
VIII. BẢO VỆ TRẺ EM 2. Nguyên tắc BVTE: 6 nguyên tắc 2. 4. Các biện pháp BVTE được thực hiện chủ yếu tại gia đình hoặc gia đình nhận chăm sóc thay thế 2. 5. Cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em phải được cung cấp thông tin, được tham gia ý kiến với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc ra quyết định can thiệp, hỗ trợ để bảo vệ trẻ em. 2. 6. Coi trọng phòng ngừa, ngăn chặn nguy cơ gây tổn hại cho trẻ em; kịp thời, can thiệp, giải quyết để giảm thiểu hậu quả; tích cực hỗ trợ để phục hồi, tái hòa nhập cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
VIII. BẢO VỆ TRẺ EM 3. Các yêu cầu bảo vệ trẻ em: Bảo vệ trẻ em được thực hiện theo ba cấp độ sau đây: a) Phòng ngừa; b) Hỗ trợ; c) Can thiệp.
Đáng lẽ ở tuổi 11, cô bé N. T. L. Đ. ngụ xã An Phước (Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long) phải được vui vẻ sống trong tình cảm gia đình, thì giờ đây hàng ngày bé gái này luôn bị ám ảnh bởi ký ức kinh hoàng khi bị cha ruột và ông nội nhiều lần xâm hại tình dục.
• "Con trai của chị bạn thân của mình gần 15 tuổi. Đúng ngày có cơn bão số 3 vừa qua, chị gần như ngã gục khi phát hiện sự thật động trời. Trong lúc dọn dẹp phòng học của con, chị vô tình đọc được những dòng nhật kí, trong đó, cậu bé miêu tả chi tiết những lần được bác ôsin (gần 50 tuổi) dạy làm "chuyện người lớn". Sự việc này đã đều đặn diễn ra gần 1 năm, nghĩa là khi cậu bé mới 14 tuổi. Chị chết lặng hồi lâu. Chị không nghĩ một người đàn bà nông thôn, nhìn quê mùa chất phác, lại có thể là người đàn bà đầu tiên trong cuộc đời con chị. Mà phàm người đàn bà đầu tiên, thường các cậu bé rất khó quên, nếu không muốn nói là sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự hình thành và phát triển tâm sinh lý cũng như nhân cách cậu bé sau này. ------
Cậu bé 15 tuổi bị bà chủ trọ U 60 cưỡng hiếp Chuyện xảy ra vào tháng 6/2017 và hiện đang được Công an huyện Củ Chi TP. HCM thụ lý điều tra. gần đây H sơ ý làm mất xe máy của khách. Ngày 28/6, ông N có nói chuyện với H và cháu có cự cãi qua lại với ông, làm đổ bàn ghế…Lúc này, bà Cao T. T. (SN 1960, là chủ nhà cho ông N thuê mặt bằng kinh doanh) có can thiệp, khuyên nhủ rồi đưa H vào nhà bà. Ông N thuật lại, 20 phút sau, cháu H có ra gặp ông xin lỗi vì chuyện vừa xảy ra, rồi bước qua đường, ngồi ở điểm bán thuốc lá. Một lúc sau, ông N thấy bà T đi xe gắn máy ra, gọi H lại nói chuyện gì đó
IX. SỰ THAM GIA CỦA TRẺ EM 1. Phạm vi, hi nh thư c 2. Bảo đảm quyền được tham gia của trẻ em trong gia đình 3. Bảo đảm quyền được tham gia của trẻ em trong nhà trường và cơ sở giáo dục 4. Tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em 5. Bảo đảm để trẻ em tham gia vào các vấn đề về trẻ em
X. BẢO VỆ TRẺ EM TRÊN MÔI TRƯỜNG MẠNG Việt Nam là một trong những quốc gia phát triển Internet nhanh nhất trên thế giới - Tính đến hết tháng 6/2015, Việt Nam đã có 45, 5 triệu người dùng internet, đạt mức thâm nhập/dân số là 48%. Số lượng người dùng nói trên bao gồm người truy cập internet ở tất cả các phương tiện hỗ trợ (máy tính để bàn, máy tính xách tay, điện thoại di động…). - Môi trường mạng đã trở nên rất quen thuộc đối với đông đảo thanh, thiếu niên với sự tăng vọt về số lượng thanh, thiếu niên sử dụng, nhất là ở các thành phố lớn.
Thế giới ngày càng phẳng mang lại càng nhiều lợi ích cho trẻ em nhưng trẻ em cũng phải chịu nhiều rủi ro và nguy cơ bị xâm hại nhiều hơn từ môi trường mạng: bí mật đời tư vô tình hay cố ý tiết lộ những thông tin cá nhân và những kẻ xấu lợi dụng. Tình trạng trẻ em trên mạng cũng gia tăng, trẻ em tham gia game lập tài khoản ảo và phải trả tiền để tham gia những trò chơi đó. Tác động của những thông tin thiếu lành mạnh đến nhân cách và tinh thần xâm hại tình dục trẻ em, bóc lột và lừa đảo mà hiện nay chưa có biện pháp ngăn chặn hiệu quả. Tình trạng bạo lực, bóc lột, xâm hại trẻ em, nhất là trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, từ môi trường mạng sang đời thực.
- Có tới 57% thanh thiếu niên thành thị từng chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng, với thanh thiếu niên nông thôn là khoảng 45%, trong đó rất nhiều trẻ sẵn sàng chia sẻ cả thông tin mang tính bí mật như tên riêng, số điện thoại, trường học, và không ít trong số đó đã từng đi gặp người lạ làm quen trên mạng. - Nhiều đối tượng thường dùng chiêu trò dụ dỗ qua các trang mạng xã hội, Internet khiến cho 9. 920 trẻ em bị xâm hại, trong đó, 65% là xâm hại tình dục trong 5 năm qua (từ 2011 đến 2015); có em bị lừa mất xe máy, bị bán vào đường dây buôn người. Áp lực từ mạng xã hội khiến nhiều em bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe, học tập, thậm chí dẫn
Kate Elizabeth Cass - một người mẹ ở Arizona, Mỹ - đã nhận được một cuộc điện thoại khủng khiếp khi đang làm việc. Số điện thoại lạ gọi đến, Mẹ, con đang trong xe với một người đàn ông. Hắn ta bắt con vào đây, con không biết đang đi đâu nữa”. Và đó chính xác là giọng của con khi đang gặp nguy hiểm. Sau đó thì một giọng nói cắt ngang bởi giọng một người đàn ông: “Đưa điện thoại cho tao…” Các tính năng như nhận dạng giọng nói, định vị đều có thể thu thập dữ liệu giọng nói và địa điểm qua những ứng dụng như Facebook, Instagram, Snapchat.
Thắng khai có quen với Huyền (13 tuổi, đã đổi tên, ngụ huyện Cao Lãnh) qua mạng xã hội. Ngày 19/5, Thắng nhắn tin với Huyền là đi công tác ngang qua huyện Cao Lãnh, hẹn gặp, sau đó, Thắng đưa bé gái đi chơi và dụ dỗ nạn nhân vào nhà trọ ở phường Tân Quy Đông (TP Sa Đéc) để làm “chuyện người lớn”.
Học sinh lớp 9 cho biết có quen một chị qua mạng xã hội. Người chị này giới thiệu làm việc ở công ty giày thể thao nổi tiếng. Chị ta đang thu thập mẫu sinh trắc học của trẻ để cho công ty làm giày. Chị ta hứa sẽ gửi tặng em này một đôi giày mới sau khi cung cấp thông tin. Và học sinh đã livestream khỏa thân cho chị ta xem. Sau khi đã có video trong tay, chị ta đã ép nữ sinh phải làm những động tác khiêu dâm khác theo yêu cầu, nếu không sẽ bị tung hình ảnh lên mạng”
LÀM THẾ NÀO ĐỂ BVTE TRÊN MT MẠNG Điều 54 Luật trẻ em quy định: 1. Bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; 2. Truyền thông, giáo dục, nâng cao năng lực về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; 3. Các biện pháp an toàn cho trẻ em trong việc trao đổi, cung cấp thông tin trên môi trường mạng; 4. Các biện pháp bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em trên môi trường mạng; 5. Các biện pháp bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em trên môi trường mạng; 6. Các biện pháp hỗ trợ, can thiệp trẻ em bị xâm hại trên môi trường mạng.
Cảm ơn sự lắng nghe của quý vị
- Slides: 34