Lokale bronnen Hoe werkt dat in AERIUS In

Lokale bronnen - Hoe werkt dat in AERIUS - In de lokale natuurgebieden - Passen de woningbouwprojecten Wim van der Maas RIVM Milieu & Veiligheid

Nederland en het buitenland Ammoniakemissie per hectare De uitstoot van ammoniak per hectare is hoog in Nederland: www. clo. nl/nl 0101 2 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Bronnen per thema Bijdrage per bron varieert per thema (luchtkwaliteit, natuur, klimaat) 3 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Van emissie naar depositie 4 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

5 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Afstand tot de bron Hoever van de bron vindt de depositie plaats? Is afhankelijk van: • de stof (ammoniak slaat eerder neer dan stikstofoxiden) • de windrichting en ruwheid van het terrein • de hoogte van de schoorsteen Depositie (mol/ha/jaar) Ammoniak (300 kg/jaar) 1/20/1900 12: 00. . . 1/19/1900 12: 00. . . 1/18/1900 12: 00. . . 1/17/1900 12: 00. . . 1/15/1900 12: 00. . . 1/16/1900 12: 00. . . 1/14/1900 12: 00. . . 1/13/1900 12: 00. . . 1/12/1900 12: 00. . . 1/11/1900 12: 00. . . 1/9/1900 12: 00: . . . 1/10/1900 12: 00. . . 1/8/1900 12: 00: . . . 1/7/1900 12: 00: . . . 1/6/1900 12: 00: . . . 1/5/1900 12: 00: . . . 1/4/1900 12: 00: . . . 1/3/1900 12: 00: . . . 1/2/1900 12: 00: . . . 1/1/1900 12: 00: . . . 12/31/1899 12: 0. . . 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Afstand tot de bron in km • Bij ammoniak deponeert 80% meer dan 20 km van de bron • Bij stikstofoxiden deponeert 90% meer dan 20 km van de bron 6 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Overschrijding Kritische Depositie Waarde (KDW) 7

AERIUS: verbindt beleid en uitvoering Beleid Bevoegd gezag 8 Initiatiefnemers sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Een stalberekening 9 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

10

Herkomst depositie (Mol N per ha per jaar) 11 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Import en export van reactief stikstof De helft van de N-depositie komt uit het buitenland. Nederland is netto exporteur van zowel NOx als NH 3. Bron: EMEP, bewerking TNO (2019) 12 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

75. 000 woningen, past dat? Actueel: - Snelheidsverlaging snelwegen - Warme sanering varkens - 30% natuur - 75. 000 woningen Past dat? 13 sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

14

Stikstofbalans 15 www. clo. nl/nl 0094 1 november 2020

Van emissie naar depositie Concentratie: gemodelleerd(OPS/SRM 2) èn gemeten (LML/MAN) Emissieregistratie Emissiefactor * Activiteit 16 Depositie: gemodelleerd (OPS/SRM 2) en beperkt gemeten

Omgeving AERIUS/Stikstof Externe data (200+ bestanden en modellen)) e. MJV, elektronisch Milieujaarverslag Expertise Emissiefactoren Emissieregistratie (ER) Stikstof. Programma Invoer AERIUS: bronbeleid, (MIRT-) projecten, vergunningen, meldingen rapportage natuur Verspreidings modellen (OPS, SRM) rapportage stikstof GCN/GDNkaarten NSL Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit 17 LML Landelijk meetnet luchtkwaliteit MAN Meetnet ammoniak natuurgebieden sheets t. b. v. bespreking op 1 november 2020

Modellentrein bij het RIVM 200 (Basis-) registraties en modellen Emissies op de kaart (Emissieregistratie) CPB/PBL groeiscenario’s plus Verkeersbeleid, (MIRT) projecten maatregelen en beleid (lokale) overheden. Verlening vergunningen Concentratie- en depositiekaarten (GDN/GCN) AERIUS Stikstof, AERIUS Lucht OPSdispersie model (+ SRM’s) 18 LML / MAN luchtmeetnet Modelijking Ingave emissies door bedrijven en validatie door (lokale) overheden in het Milieujaarverslag

Bestuurlijke rust versus …… nieuwe inzichten wetenschap 200 Jaarlijkse gegevensstromen Beleid luchtkwaliteit Regionaal beleid Klimaatbeleid PAS- beleid Mestbeleid 19 Provinciaal beleid Prioritaire projecten Overtreding Periodiek mestwet nieuwe OPS modelbronnen Periodiek berekening onderzoek NEC/Kyoto emissiefactoren Periodieke Onzekerheid update in depositieguidelines modellering Bijstellen NEC/Kyoto economische groei Meetnet: (PBL) verschil berekening versus meting

PAS en AERIUS Instandhoudingsdoelstelling Natura 2000 gebieden • N-depositie beperkt in 118 van de 160 N 2000 -gebieden de natuur Het PAS (programma aanpak stikstof) stelt de natuurdoelen veilig door: • Het blijvend laten dalen van de stikstofdepositie door het nemen van maatregelen aan de bron • Het uitvoeren van herstelmaatregelen voor stikstofgevoelige natuur Max. 50% van de verwachtte depositiedaling mag worden uitgegeven (ontwikkelruimte) kton N 200 150 100 50 Stikstofoxiden 0 12 M : 0 0: 90 00 5 7/ A 12 14 M : 0 /1 0 90 : 0 0 5 7/ AM 12 16 : 0 /1 0 90 : 0 0 5 7/ AM 12 18 : 0 /1 0 90 : 0 0 5 7/ AM 12 20 : 0 /1 0 90 : 0 0 5 7/ AM 12 22 : /1 00 90 : 0 0 5 AM 12 : 0 0: 00 A M 00 A : 0 7/ 12 /1 10 /1 90 5 1 2 05 19 7/ 8/ 7/ 7/ 6/ 19 0 5 12 : 0 0: 00 A M Ammoniak Op geen enkele hectare mag de N-positie stijgen(rode hexagonen) 20