Logo bibliotek akademickich jako element identyfikacji wizualnej dr
Logo bibliotek akademickich jako element identyfikacji wizualnej dr Agnieszka Fluda-Krokos Instytut Nauk o Informacji Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Biblioteka akademicka Ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym [z późn. zmianami] (Dz. U. 2005 Nr 164 poz. 1365): Art. 88. 1. W uczelni działa system biblioteczno-informacyjny, którego podstawę stanowi biblioteka. Organizację i funkcjonowanie systemu biblioteczno-informacyjnego uczelni, w tym zasady korzystania z niego przez osoby niebędące pracownikami, doktorantami lub studentami uczelni, określa statut.
Uczelnie wyższe w Polsce (1) [wg POLON*] 521 instytucji szkolnictwa wyższego** 401 działających 9 przekształconych 46 w likwidacji * POLON – Zintegrowany System Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym. ** Dane z dnia 11 kwietnia 2017 r. 65 zlikwidowanych
Uczelnie wyższe w Polsce (2) [wg POLON] 402 uczelnie działające publiczne – 133 (próba badawcza) niepubliczne – 261 kościelne – 8
Próba badawcza 133 uczelnie wyższe publiczne: – 132 z własną biblioteką akademicką, – 1 korzystająca z biblioteki publicznej, – biblioteka na stronie www uczelni: – 107 ze 133 – odnośnik do strony biblioteki na stronie głównej, – 26 ze 133 – brak informacji o bibliotece na stronie głównej, – 85 ze 133 – logo biblioteki: – nawiązanie do logo uczelni, – brak nawiązania do logo uczelni.
Terminologia (1) System Identyfikacji Wizualnej (ang. corporate identity): – zespół znaków odróżniających firmy od siebie, wskazujący na ich misję i strategię funkcjonowania (Jan Wiktor); – narzędzie rywalizacji o miejsce w świadomości potencjalnych odbiorców (Jerzy Altkorn).
Terminologia (2) Elementy tożsamości wizualnej (Altkorn): 1. znak firmy, 2. kombinacje firmowe, 3. liternictwo, 4. druki firmowe, 5. oznakowanie pojazdów, 6. flagi i proporczyki firmowe, 7. wizytówki, 8. identyfikatory pracowników, 9. uniformy.
Terminologia (3) Logo Sygnet Logotyp Tagline Logo – znak identyfikacyjny marki, firmy, instytucji. Sygnet – obraz będący elementem logo, graficzne przedstawienie nazwy. Logotyp – tekst będący elementem logo, literowe przedstawienie nazwy. Tagline – slogan, hasło reklamowe będące elementem logo.
Cechy logo (1) �Michael Fleischer: 1. złożoność, 2. naturalność, 3. asocjacyjność, 4. symetria. �Joseph Stephen Breese Morse: 1. musi spełniać zasady projektowania, 2. musi być funkcjonalne, 3. musi być reprezentatywne, 4. musi być unikalne.
Cechy logo (2) �Jakub Sudra: 1. czytelność (uproszczenie, konkretność elementów), 2. rozpoznawalność i łatwość zapadania w pamięć (typografia, kolor, oryginalność, konsekwencja), 3. znaczenie i koncept (przedstawienie branży, nazwy, wizerunku, charakteru, adekwatność formy, pomysłowość, czynnik ruchu, czynnik przestrzenności, ambigram, niesugestywność), 4. praktyczna użyteczność (zdolność adaptacji, łatwość wdrożenia, potencjał do stworzenia identyfikacji).
Cechy logo (3) • Webidea (agencja reklamy): 1. prostota, 2. dopasowanie, 3. uniwersalność, 4. ponadczasowość, 5. jasność przekazu, 6. zapamiętywalność. • Ce. Pixel (agencja reklamy): 1. zachwyt od pierwszego wejrzenia, 2. estetyka ma znaczenie, 3. zawsze widoczne i czytelne, 4. dobre skojarzenia to podstawa, 5. oprócz formy liczy się treść, 6. dające się zapamiętać, 7. logo = marka.
Funkcje logo (1) Joanna Macalik: 1. fatyczna, 1. identyfikacja, 2. poznawcza, 2. podkreślenie indywidualności, 3. dywersyfikacyjna, 3. odróżnienie, 4. gwarancyjna, 4. kojarzenie / wrażenie, 5. emotywna. 5. przyciągnięcie uwagi, 6. oznaczenie, 7. informacja, 8. marketing.
Typologie (1) Michael Evamy: – znaki słowne / inicjały, – elementy typograficzne: – symbole abstrakcyjne, – symbole przedstawiające. Jerzy Altkorn: – godła inspirowane nazwą firmy, – godła tematyczne, – godła symboliczne, – godła inspirowane literami i cyframi, – godła inspirowane heraldyką, – godła abstrakcyjne.
Typologie (2) Michael Fleischer (za Greegiem Berrymanem): – symbole, – piktogramy, – znaki liternicze, – logo, – znaki kombinowane. Gareth Hardy: – znak graficzny, – znak abstrakcyjny i symboliczny, – emblemat, – postać, – logotyp, – glif, – monogram lub inicjał.
Charakterystyka logo bibliotek akademickich Kryteria opisu: 1. informacja o bibliotece na stronie głównej uczelni, 2. korespondencja logo biblioteki z logo uczelni, 3. typ logo, 4. motyw / symbol.
Przykłady Autorka dziękuje Dyrekcjom Bibliotek, które wyraziły zgodę na wykorzystanie wizerunku znaku.
Przykład 1. Il. 1, 2. Logo Biblioteki Głównej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie [Źródło: http: //www. bg. agh. edu. pl/pl] Opis: • brak informacji o bibliotece na stronie głównej uczelni, • korespondencja z logo Akademii (kolory – zielony, czarny, czerwony), • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol: oko, książka, monogram „bg agh”.
Przykład 2. Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej WUM, • korespondencja z logo WUM – kształt, kolory, berła, Eskulap, w miejscu orła białego w koronie – książka, napis na otoku, • znak kombinowany – litera + liczba + element graficzny, • motyw / symbol: berła, Eskulap, książka, data powstania biblioteki. Il. 3, 4. Logo Biblioteki Głównej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego [Źródło: http: //biblioteka. wum. edu. pl/]
Przykład 3. Il. 5, 6. Logo Biblioteki Głównej Uniwersytetu Szczecińskiego [Źródło: http: //bg. szczecin. pl/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej US, • korespondencja z logo US – kształt (koło, napis w otoku), • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – Pegaz.
Przykład 4. Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej UZ, • brak nawiązania do logo UZ, • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – zarys nowej siedziby BUZ. Il. 7. Logo Biblioteki Uniwersytetu Zielonogórskiego [Źródło: http: //www. bu. uz. zgora. pl/index. php/pl/]
Przykład 5. Il. 8, 9. Logo Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie [Źródło: http: //bu. uwm. edu. pl/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej UWM, • mała spójność z logo UWM (kolory czerwony i biały), • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – książka, monogram „BU”.
Przykład 6. Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej UW, • brak korespondencji z logo UW, Il. 10– 15. Logo Biblioteki Uniwersyteckiej • „Księga Znaku”, • znak kombinowany – litera + element w Warszawie [Źródło: http: //bu. uwm. edu. pl/] graficzny + tagline, • motyw / symbol – książka.
Przykład 7. Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej UR, • korespondencja z logo Uniwersytetu (monogram UR jako element logo biblioteki, kolorystyka), • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – książka, monogram UR. Il. 16– 17. Logo Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego [Źródło: http: //bur. edu. pl/]
Przykład 8. Il. 18– 19. Logo Biblioteki Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy [Źródło: http: //bg. utp. edu. pl/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej UTP, • korespondencja z logo Uniwersytetu (logo UTP jako element logo biblioteki), • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – książka, logo UPT.
Przykład 9. Il. 20– 21. Logo Biblioteki Politechniki Krakowskiej [Źródło: http: //www. biblos. pk. edu. pl/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej PK, • korespondencja z logo PK (kolor niebieski), • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – monogram BPK, książka, znak poczty e-mailowej – połączenie nośników tradycyjnych i nowoczesnych.
Przykład 10. Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej PL, • brak korespondencji z logo PL, • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – książka, element nawiązujący do rodzaju Uczelni – schemat przewodów, fragment projektu (? ). Il. 22– 24. Logo Biblioteki Politechniki Lubelskiej [Źródło: http: //biblioteka. pollub. pl/]
Przykład 11. Il. 25. Logo Biblioteki i Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu [Źródło: http: //www. pwsz. com. pl/biblioteka-uczelniana/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej PWSZ, • brak korespondencji z logo PWSZ / brak nawiązania do PWSZ, • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – monogram BIW, książka.
Przykład 12. Il. 26. Logo Biblioteki Uczelnianej Akademii Pomorskiej w Słupsku [Źródło: http: //biblioteka. apsl. edu. pl/index. php/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej AP, • korespondencji z logo uczelni – wykorzystanie części sygnetu – gryfa, • znak kombinowany – litera + element graficzny, • motyw / symbol – książka, gryf.
Przykład 13. Il. 27– 28. Logo Biblioteki Głównej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie [Źródło: http: //kangur. uek. krakow. pl/] Opis: • informacje o bibliotece na stronie głównej UEK, • brak korespondencji z logo UEK, • znak literniczy – monogram + logotyp, • motyw / symbol – monogram ’b’.
Wnioski 1. 2. 3. 4. 5. 6. Budowa: zazwyczaj sygnet + logotyp, bardzo rzadko – tagline. Różnorodność typów logo bibliotek akademickich – kombinowane (najliczniejsze), symboliczne, literowe, graficzne, monogram. Symbole: tradycyjne – książka, budynek biblioteki, logo uczelni; oryginalne – zwierzęta, np. sowa, stworzenia mitologiczne, np. gryf, Pegaz; zazwyczaj zgodne ze specyfiką placówki. Wypełnienie funkcji – przyciąganie uwagi, określenie tożsamości, identyfikacja, gwarancja jakości i wartości. Zalety posiadania logo – reklama, zapamiętywalność, korespondencja, skojarzenia, przyciągnięcie uwagi, podkreślenie indywidualności. Logo biblioteki jako element systemu identyfikacji wizualnej instytucji – korespondencja logo biblioteki z logiem uczelni (symbole, sygnety, kolorystyka).
Bibliografia (wybór) Altkorn Jerzy, Wizualizacja firmy, Kraków 1999. Augustyn Renata, Kawecka Urszula, System identyfikacji wizualnej biblioteki jako element komunikacji z czytelnikiem, „Biuletyn EBIB” 2011, nr 5 (123), [online] http: //www. ebib. pl/images/stories/numery/123_augustyn. pdf, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. Bajbak Piotr, Struktura systemu identyfikacji wizualnej firmy, [w: ] Produkcja przekazów multimedialnych, red. M. Chrząścik, Warszawa 2013, s. 105– 135. Ce. Pixel: Agencja Reklamy, [online] http: //www. cepixel. com/, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. Evamy Michael, Logo: przewodnik dla projektantów, Warszawa 2008. Fleischer Michael, Corporate Identity i Public Relations, Wrocław 2003. Hardy Gareth, Podręcznik projektantów logo. Smashing Magazine, Gliwice 2012. Jakie powinno być logo? Ce. Pixel BLOG, [online] http: //www. cepixel. com/blog/jakie-powinno-byc-logo/, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. Kotler Philip, Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, Warszawa 1994. Kruszewski Tomasz, Logo instytucji non profit – modele stosowane w bibliotekach, „Biblioteka” 2011, nr 15 (24), s. 231– 244. Macalik Joanna, Logotyp jako podstawowy element identyfikacji wizualnej miasta – wybrane problemy, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu” 2013, nr 1 (33), s. 147– 161. Morse Joseph S. B. , 4 Principles of Great Logo Design, [online] http: //jsbmorse. com/4 -principles-of-great-logo-design/, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. Pawluczuk Ewa, Znaki identyfikujące: rodzaje, funkcje i kryteria oceny, Kraków 2001. Sudra Jakub, Cechy dobrego logo: przewodnik na podstawie analizy znanych marek – Sudra Grafika, [online] http: //sudragrafika. com/cechy-dobrego-logo-poradnik-analiza. html, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. 6 cech dobrego logo, czyli jak to robią eksperci, [online] http: //www. webidea. pl/6 -cech-dobrego-logo-czyli-jak-to-robiaeksperci/, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. Ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym [z późn. zmianami] (Dz. U. 2005 Nr 164 poz. 1365). Webidea: Projektowanie stron internetowych, [online] http: //www. webidea. pl/, [dostęp: 15 kwietnia 2017]. Wiktor Jan, Komunikacja marketingowa. Modele, struktury, formy przekazu, Warszawa 2013. Włoszczyńska Anna, Rola logo i identyfikacji wizualnej bibliotek narodowych, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2008, nr 2, s. 63– 93. Zboralski Marek, Logotyp, [w: ] Nazwy firm i produktów, Warszawa 2000, s. 199– 205.
Dziękuję za uwagę. dr Agnieszka Fluda-Krokos a. fluda_krokos@interia. pl
- Slides: 32