Ln khm u tin i vi bnh nhn
Lần khám đầu tiên đối với bệnh nhân nhiễm HIV HAIVN Chương trình AIDS của Đại học Y Harvard tại Việt Nam
Mục tiêu học tập Kết thúc bài này, học viên sẽ có khả năng: n Giải thích được các nguyên tắc để làm tốt được chăm sóc lâu dài n Mô tả được cách tiến hành gặp gỡ lần đầu một bệnh nhân HIV dương tính n Giải thích được cách theo dõi một bệnh nhân sau lần thăm khám đầu 2
Những khó khăn trong điều trị bệnh nhân nhiễm HIV n n n HIV là một bệnh mạn tính đòi hỏi theo dõi lâm sàng thường xuyên suốt đời Kết quả điều trị thành công đòi hỏi phải tuân thủ điều trị rất tốt Điều trị HIV trở nên khó khăn hơn do nhiều yếu tố văn hóa và xã hội 3
Những kỹ năng giao tiếp hiệu quả n Giao tiếp hiệu quả bao gồm: Lắng nghe tích cực Chú ý đến bệnh nhân Thể hiện thái độ ân cần, tôn trọng Khen ngợi, động viên bệnh nhân Nói rõ ràng và đơn giản ở mức để bệnh nhân có thể hiểu được • Khuyến khích bệnh nhân đặt câu hỏi • Xây dựng mối quan hệ • • • 4
Thế nào là Mối quan hệ? n Mối quan hệ là… • Xây dựng kết nối thoải mái để mọi người có thể chia sẻ thông tin • Tạo mối quan hệ dựa trên sự tin cậy và tôn trọng • Được tạo ra thông qua hành động bằng lời và không lời 5
Cách xây dựng mối quan hệ n n n n Bắt tay Giới thiệu bản thân Sử dụng cùng ngôn ngữ với khách hàng Thể hiện sự kiên nhẫn Không ngắt lời Tiếp xúc bằng mắt Không quan tâm đến những bệnh nhân khác khi đang khám bệnh nhân này 6
Câu hỏi: Những nguyên tắc để làm tốt được chăm sóc lâu dài?
Những nguyên tắc để làm tốt được chăm sóc lâu dài (1) n n Xây dựng tốt mối quan hệ điều trị với bệnh nhân Lắng nghe những khúc mắc của bệnh nhân mà không phán xét Tăng cường giáo dục bệnh nhân và khuyến khích sự tham gia tích cực của bệnh nhân trong chăm sóc Khích lệ sự tham gia của những người hỗ trợ điều trị: gia đình, bạn bè và giáo dục viên đồng đẳng 8
Những nguyên tắc để làm tốt được chăm sóc lâu dài (2) n n n Kết nối bệnh nhân với cộng đồng và các hỗ trợ tại nhà Cung cấp tư vấn và các hỗ trợ giúp tuân thủ điều trị tốt hơn Làm việc theo nhóm lâm sàng với điều dưỡng, tư vấn viên và các nhân viên y tế khác (tiếp cận nhóm đa ngành) 9
Nhóm đa ngành Điều trị HIV được thực hiện tốt nhất theo nhóm, có thể bao gồm: n n n Bác sĩ Điều dưỡng Tư vấn viên Dược sĩ Hỗ trợ điều trị n n n Thành viên gia đình Quản lý trường hợp bệnh Nhân viên xã hội Giáo dục viên đồng đẳng/người nhiễm HIV Những người khác(? ) Mỗi thành viên trong nhóm có một vai trò cụ thể trong quá trình chăm sóc và điều trị lâu dài 10
Động não: Những nội dung cơ bản của lần khám đầu tiên là gì?
Những nội dung cơ bản của lần khám đầu tiên (1) n n n Bệnh sử Tiền sử bệnh Tiền sử dùng thuốc Dị ứng thuốc Tiền sử xã hội Tiền sử dùng thuốc lá, rượu và ma túy 12
Những nội dung cơ bản của lần khám đầu tiên (2) n n n Khám thực thể đầy đủ Đánh giá các chẩn đoán, những vấn đề hiện có Đánh giá xét nghiệm Điều trị các NTCH, dự phòng Tư vấn Kế hoạch theo dõi 13
Bệnh sử n Lý do chính đi khám: • “Vì sao bệnh nhân đến phòng khám hôm nay? ” • Bệnh nhân có triệu chứng gì không? n n Hỏi cụ thể về các triệu chứng lao Tiến hành rà soát các hệ cơ quan 14
Tiền sử bệnh n Tiền sử HIV • • n Các yếu tố nguy cơ nhiễm HIV Ngày chẩn đoán Ước tính thời gian nhiễm HIV Số lượng tế bào CD 4 (lần đầu, thấp nhất và mới nhất) Tải lượng virus (nếu có) Các nhiễm trùng cơ hội Bệnh ác tính liên quan tới AIDS Các triệu chứng liên quan tới AIDS (VD. Suy mòn) Các tiền sử bệnh khác • Lao • Viêm gan (Viêm gan B, viêm gan C) 15
Thuốc và dị ứng thuốc: n Các loại thuốc dùng hiện tại: • Bác sĩ kê đơn • Tự mua • Thảo dược hoặc các thuốc cổ truyền n n Tiền sử điều trị ARV Tiền sử điều trị viêm gan Điều trị nghiện ma túy (vd. methadone) Dị ứng thuốc và phản ứng bất lợi 16
Tiền sử xã hội n n n Tình trạng hôn nhân và con cái Kế hoạch hóa gia đình Nhà ở và tình trạng sống Hỗ trợ về xã hội và tài chính từ gia đình, bạn bè và những người khác Tình trạng việc làm và tiền sử nghề nghiệp Tiền sử về tình dục 17
Sử dụng các chất gây nghiện n Hiện tại hoặc trước kia sử dụng: Ma túy chích Thuốc lá Đồ uống có cồn: bia, rượu vang, rượu Lạm dụng thuốc theo đơn Thuốc phiện, heroin Chất gây nghiện dạng amphetamine (VD. thuốc lắc, đá) • Cần sa • • • 18
Khám thực thể n Khám thực thể toàn diện bao gồm cân nặng và chiều cao cần phải được thực hiện trong đánh giá ban đầu 19
Đánh giá xét nghiệm n n n n Xét nghiệm kháng thể HIV để khẳng định Công thức máu (CBC) Số lượng tế bào CD 4 ALT Creatinin HBs. Ag Anti-HCV Xét nghiệm bổ sung dựa trên triệu chứng và/hoặc khám thực thể bệnh nhân 20
Đánh giá và chẩn đoán n n Xác định giai đoạn lâm sàng Chẩn đoán các nhiễm trùng cơ hội Đánh giá nhu cầu dự phòng NTCH Xác định nhu cầu điều trị ARV 21
Kế hoạch điều trị n n Lập kế hoạch quản lý dựa trên đánh giá này Cung cấp tư vấn và hỗ trợ Cung cấp chuyển gửi phù hợp khi có chỉ định Xây dựng kế hoạch theo dõi 22
Hoạt động đóng vai: Đưa những bước này vào thực hành
Những điểm chính n n HIV là một bệnh mạn tính đòi hỏi theo dõi thường xuyên suốt đời Từ lần khám đầu tiên, điều quan trọng là phải xây dựng mối quan hệ bệnh nhân-bác sĩ dựa trên sự tin cậy và tôn trọng lẫn nhau Tiếp cận nhóm đa ngành là cách tốt nhất để chăm sóc và điều trị người nhiễm HIV Lần khám đầu tiên là quan trọng để đánh giá tình trạng lâm sàng của bệnh nhân và lập kế hoạch điều trị 24
Cám ơn! Câu hỏi?
- Slides: 25