lk Trk Devletlerinde Hukuk Anlay Hukuki Yap q

İlk Türk Devletlerinde Hukuk Anlayışı Hukuki Yapı q Türk tarihinde kurulan bütün Türk devletlerinin qq. Uygurlar Döneminde yerleşik hayata geçilmesiyle ticaretin gelişmesi, özellikle borçlar ve temel felsefesi, Tanrı buyruğuna göre tebaanın Hukuk, fertlerin bir arada ve. Uygurlarda güven ortamı içinde yaşamasını sağlamak q q. Yazılı vesikalar, Kök Türkler ve barış özellikle ilerlemiş bir hukuk sisteminin Türk devletinin temeli töreye dayanmakta, devlet ve toplumun teşkilatlanması da töreye göre bir şekilde idare edilmesine dayanıyordu. eşya hukuku alanında yenilikleri zorunluadaletli hâle getirmiştir. olduğunu göstermektedir. amacıyla oluşturulan hak ve kanunların bütünüdür. şekillendirilmekteydi. Halkın maddi ve manevi açıdan refaha ulaşmasını amaç edinen bu anlayış beraberinde iyi bir q Mal edinme, satış sözleşmesi, malı veqeşyayı kiraya verme, parayı faize verme, qq Bu vesikaların bir kısmı; nüfus sayımı, eşya ve para karşılığında ödenen vergilerle qortaklık Devletin uzun süre varlığını devam ettirmesi için töreye uyulması gerektiği inancı hâkimdi. Bir devletin uzun ömürlü olabilmesi toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir adalet sistemini getirmiştir. kurumu, evlatlık verme, iş sözleşmesi, köle satışı, vakıfname, vasiyetname, ilgili kamu hukukuna aittir. qipotek Türklerdeki töre hükümleri yenilikçi bir Türk yapıya sahipti. hukuk sisteminin olmasına bağlıdır. senedi gibi hukuki işlemler bu dönemde başlamıştır. q devletlerinde adalet sisteminin başında bulunan kağan, ölüm dâhil her türlü cezayı q q. Diğerleri ise vasiyetname, evlat edinme, evlilik ve boşanmayla ilgili aile hukukuna ait Zamana ve çevre şartlarına göre devletin ve toplumun ihtiyacı göz önünde bulundurularak qq. Hukuki belgeler belli birolan usule. Hun, göre düzenlenmiştir. verirdi. İlk Türk devletleri Kök Türk ve Uygurlar ile diğer Türk devletlerinde bu vesikalardır. gerekli düzenlemeler yapılırdı. Bununla birlikte “adalet, iyilik, eşitlik vesiyasi insanlık” töreninilgilenen yüksek mahkeme ile adi suçlara q Sözleşmelerde ilk olarak akdin tarihi yazılmıştır. q Adli teşkilat, “yargu” adı verilen meselelerle anlayış doğrultusunda belirli göre halkın adilöneme olarak yönetilmesi temel İlke q “Oguş” kavramıyla ifade edilen aile kurallara müessesesi Türklerde büyük sahipti. q Sırasıyla sözleşmeyi yapanların isimleri, (hırsızlık, anlaşmanın yapılma sebebiyerel ve konusu değişmez hükümleriydi. yalan vb. ) bakan mahkemelerden oluşurdu. q Evlenme birbirine denk kimseler arasında olur, aile, törenle yapılan bir evlilik ile olarak kabul edilmiştir. qbelirtilmiştir. Bu hükümler dışında gerektiğinde kurultay tarafından törede değişikliklerise yapılırdı. q Yarguya kağan, yerel mahkemelere yargan (yargucu) başkanlık ederdi. kurulurdu. q Tahta çıkan hükümdarın İlk icraat olarak hukuk kurallarını düzenleyip yürürlüğe q q. Borç oluşturan akitlerde borcun niteliği, miktarı, ödeme usul ve şartları; faiz ile borç Kağanın töre kurallarında değişiklik yapılmasını teklif etme yetkisi vardı. q Çocuklar babanın velayeti altındaydı. q Türkler adaletin sağlanmasına büyük önem vermişler ve caydırıcı etkisi olan cezalar alındığı takdirde faizin miktarı vebir ödeme zamanı, borçlu bulunamadığı kefil koyması bu anlayışa güzel örnektir. Ancak teklif kurultay tarafından edilirse yürürlüğe girerdi. zaman uygulamışlardı. q q. Eski Türk bu hukukunda eşler arasında malkabul ayrılığı anlayışı geçerli olduğundan, kadın kişinin belirlenmesi gibi önemli halkın konuların da yer aldığı görülmektedir. q Türklerde “töre” olarak adlandırılan hukuk kuralları, yazılıüzere olmamasına rağmen qolacak Kurultayı oluşturan üyeler arasında daağır bulunması yasama halk, kendi mal varlığı üzerinde dilediği gibiqtasarrufta bulunabilirdi. Suçlar ve hafif. Türklerde olmak ikiye yetkisinin ayrılmaktaydı. q Türkler, uluslararası hukuk alanında yapılan anlaşmalara uyulduğu sürece komşularına kurultay genellikle (toy) ve kağan arasında paylaşıldığını göstermektedir. nesilden nesile aktarılarak toplum ve devlet içine yerleşip farklı Türk devletlerinde de çekme, bazı hırsızlık türleri (bağlı atı q Boşanma kadın ve erkeğin karşılıklı rızası ile gerçekleşirdi. q İsyan, vatana ihanet, adam öldürme, barış zamanı kılıç ve sınırlarına karşı saygılıydılar. Yasama yetkisinin kullanımında kurultayın da önemli bir yeri vardır. q q. Miras hukukunda İlke olarak bütün çocuklar anne ve babalarının mirasından hisse sürekliliğini ettirmiştir. q Yabancı devlet devam elçilerinin dokunulmazlığıçalma vardı. gibi) ağır suçlardan kabul edilerek idamla cezalandırılırdı. qalırdı. Asya Hun Devleti’nde kurultayda yapılan görüşmelerde son kararın Mete Han’a aitadına olması q Ayrıca suçluların mallarına devlet hazinesi el konulup diğer aile fertlerinin hürriyetleri de Orhun Kitabeleri’nde kelimesi on bir yerde geçmekte, bunun altısında “il” qq. Savaşta “Aman dileyene kılıç“töre” çekilmez. ”di. q Fakat babası hayattayken babasından malkısıtlanırdı. alarak evlenmiş erkek çocuklarla buna örnektir. q Savaş ganimetini dağıtma konusunda da adaletliydiler. ile birlikte kullanılmaktadır. babasından çeyiz alarak evlenmiş kız çocuklarının anne veanlaşılıyor babalarının mirasından q Türklerde kağan da dâhil olmak üzere herkes töre hükümlerine uymak zorundadır; töreye q Bütün bunlardan ki İlk devletlerinde cezalar bizzat suçu işleyen şahsa qq. Bütün bu bilgiler Türklerde adalet anlayışının çağdaşlarına göre çok ileri ve Türk medeni Diğer beş yerde de yine “il” ile alakası açıkça belirtilmektedir. pay alamayacakları esası kabul edilmişti. uymamak en büyük suç olarak görülmektedir. verilmekle birlikte bazen suçluların yakınlarına da ceza uygulanmıştır. olduğunu göstermektedir