Ligjrata I Kuptimi i Teoris dhe Praktiks Parlamentare

Ligjërata I: Kuptimi i Teorisë dhe Praktikës Parlamentare 1

Fillet e TPP si disiplinë • TPP si disiplinë e re shkencore në shtetet e demokracisë parlamentare • Deri vonë është trajtuar si objekt studimi I disiplinave tjera • Paraqitet fillimisht në shtetet me traditë të parlamentarizmit apo demokracisë parlamentare si rezultat i aplikimit të pluralizmit politik si bazë e parlamentarizmit shumëpartiak • Dy qasje themelore studimi: teorike ku trajtohet aspekti teorik I institucioneve kryesore të parlamentarizmit si model dominant I qeverisjes shtetërore dhe praktike që është në funksion të analizimit të përvojave parlamentare në një shtet të caktuar 2

Përkufizimi I TPP • Në shumë vende vazhdon të jetë disiplinë e pandarë e shkencave juridike-politike • është degë aplikative për dallim nga shkencat tjera, do të thotë nuk merret me normimin e raporteve shoqërore por I studion ato nga aspekti teorik • Studion aspektin teorik, por jo vetëm aq, TPP si disiplinë studion edhe tendencat dhe praktikat më bashkohore të funksionimit të institucioneve parlamentare 3

Cili është objekti i studimit të TPP • Objekt I studimit të TPP është parlamentarizmi si formë e qeverisjes politike e shtetërore • TPP merret me rrafshin politik, teorik, dhe komparativ, lindjen dhe zhvillimin dhe tendecat bashkëkohore të zhvillimit të parlamentarizimit • Në vecanti analizon institucionet kryesore dhe subjektet e jetës parlamentare dhe dinamika midis tyre (parlamenti, qeveria, gjyqësori, partitë politike etj…) • TPP merret me cështjet e funskionimit praktik të parimeve të sistemit parlamentar në shtetet e demokracisë parlamentare 4

Metodat e studimit të TPP • Metoda pozitivo-juridike – normimi juridik I sistemit parlamentar në kuadrin e një shteti; parimet e organizimit shtetëror, të formës së sundimit dhe të qeverisjes shtetërore të cilat si rregull përcaktohen me kushtetutë • Metoda sociologjike e studimit të parlamentarizmit që është në funksion të studimit të raporteve reale shoqërore që krijohen në jetën parlamentare • Aplikimi i metodave krahasimore në kuadër të TPP duke studiuar kështu modele të ndryshme të sistemeve parlamentare 5

Burimet e TPP dhe raportet me disiplinat tjera • Burimet materiale të TPP janë dinamikat e krijuara midis institucioneve që përbëjnë jetën parlamentare • Burimet formale të TPP që shprehen dhe përcaktohen në aktet më të larta kushtetuese dhe ligjore më të cilat vëhen bazat e funksionimit të sistemit parlamentar 6

Burimet e TPP dhe raportet me disiplinat tjera (vazhdim) • TPP dhe E Drejta Kushtetuese janë disiplina të pandashme në shumë vende • Të dyja këto studiojnë parlamentarizmin si formë të qeverisjes • Dallimet: TPP nuk merret me normimin e raporteve shoqërore por vetëm I studion ato nga aspekti teorik; E Drejta kushtetuese e studdion parlamentarizmin vetëm si një segment të sistemit kushtetues duke pasur kështu një objekt dukshëm më të gjerë të studimit krahasuar me TPP • TPP dhe Sistemet Krahasuese Politike; TPP dhe Teoria e Shtetit dhe së Drejtës 7

Pyetje & Komente? 8